Protokół zmian strony KazusDarowiznaNr2
Dodane:
Rodzice nałożyli na Jana obowiązek wypłacenia siostrze określonej kwoty pieniężnej. Jest więc to polecenie w rozumieniu {{pu przepis="art. 893 KC"}}.
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (darowizna obciążliwa, darowizna cum modo). W drugim przypadku konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}). Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym. Polecenie jest bowiem obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, jednakże brak jest wierzyciela tego obowiązku.
Okoliczności sprawy wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10,
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]]. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.4.2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest więc wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Zobowiązanie Jana ma więc wyłącznie charakter zobowiązania naturalnego.
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (darowizna obciążliwa, darowizna cum modo). W drugim przypadku konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}). Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym. Polecenie jest bowiem obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, jednakże brak jest wierzyciela tego obowiązku.
Okoliczności sprawy wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10,
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]]. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.4.2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest więc wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Zobowiązanie Jana ma więc wyłącznie charakter zobowiązania naturalnego.
Usunięte:
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym. Polecenie jest bowiem obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, jednakże brak jest wierzyciela tego obowiązku.
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w: OsajdaKomentarzKC, art. 893)).
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]].
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Dodane:
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (darowizna obciążliwa, darowizna cum modo). W drugim przypadku konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Charakter tego uprawnienia nie jest jednak do końca jasny. Część (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895; RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 201) uważa, że jest to jednak klasyczne [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]]. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska w ogóle (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Charakter tego uprawnienia nie jest jednak do końca jasny. Część (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895; RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 201) uważa, że jest to jednak klasyczne [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]]. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska w ogóle (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Usunięte:
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Charakter tego uprawnienia nie jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]]. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Dodane:
1) darczyńca obciążył darowiznę poleceniem,
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (czyli darowizny obciążliwej). W drugim przypadku konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym. Polecenie jest bowiem obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, jednakże brak jest wierzyciela tego obowiązku.
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (czyli darowizny obciążliwej). W drugim przypadku konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym. Polecenie jest bowiem obowiązkiem oznaczonego działania lub zaniechania, jednakże brak jest wierzyciela tego obowiązku.
Usunięte:
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia (bez czynienia kogokolwiek wierzycielem) czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (czyli darowizny obciążliwej). W przeciwnym razie konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym.
Dodane:
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej w rozum. {{pu przepis="art. 393 KC"}}; por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym.
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w: OsajdaKomentarzKC, art. 893)).
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana. Uzyskanie własności następuje wg prawa polskiego z chwilą uzyskania własności. Z uwagi na zasadę umów o podwójnym skutku ma to miejsce z reguły z chwilą zawarcia umowy (por. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}})). Dodatkowo trzeba pamiętać, że w prawie polskim wpis do księgi wieczystej nie ma dla nabycia własności nieruchomości znaczenia (deklaratywność wpisu). Więcej o nabywaniu własności nieruchomości w skrypcie pt. [[NabycieWlasnosciNieruchomosciCzynnoscPrawna Nabycie własności nieruchomości w drodze czynności prawnej]].
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Przepis {{pu przepis="art. 895 KC"}} jest przykładem szczególnej postaci klauzuli //rebus sic stantibus//, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 357(1) KC"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom7, 2001, str. 202; Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 1). W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
((3)) brak wygaśnięcia roszczenia
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Charakter tego uprawnienia nie jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]]. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w: OsajdaKomentarzKC, art. 893)).
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana. Uzyskanie własności następuje wg prawa polskiego z chwilą uzyskania własności. Z uwagi na zasadę umów o podwójnym skutku ma to miejsce z reguły z chwilą zawarcia umowy (por. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}})). Dodatkowo trzeba pamiętać, że w prawie polskim wpis do księgi wieczystej nie ma dla nabycia własności nieruchomości znaczenia (deklaratywność wpisu). Więcej o nabywaniu własności nieruchomości w skrypcie pt. [[NabycieWlasnosciNieruchomosciCzynnoscPrawna Nabycie własności nieruchomości w drodze czynności prawnej]].
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Przepis {{pu przepis="art. 895 KC"}} jest przykładem szczególnej postaci klauzuli //rebus sic stantibus//, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 357(1) KC"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom7, 2001, str. 202; Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 1). W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
((3)) brak wygaśnięcia roszczenia
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Charakter tego uprawnienia nie jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]]. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Usunięte:
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 893)).
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana. Uzyskanie własności następuje wg prawa polskiego z chwilą uzyskania własności. Z uwagi na zasadę umów o podwójnym skutku ma to miejsce z reguły z chwilą zawarcia umowy (por. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}})). Dodatkowo trzeba pamiętać że w prawie polskim wpis do księgi wieczystej nie ma dla nabycia własności nieruchomości znaczenia (deklaratywność wpisu). Więcej o nabywaniu własności nieruchomości w skrypcie pt. [[NabycieWlasnosciNieruchomosciCzynnoscPrawna Nabycie własności nieruchomości w drodze czynności prawnej]].
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Przepis {{pu przepis="art. 895 KC"}} jest przykładem szczególnej postaci klauzuli //rebus sic stantibus//, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 357(1) KC"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom7, 2001, str. 202; Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 1). W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
((3)) brak wygaśnięcia
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
((2)) Literatura
Na temat darowizny obciążliwej zob. więcej:
- P. Sokołowski, Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht in: Wudarski/von Bar, Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft, 2012, s. 193-222;
- SokolowskiPS2009,
- Oleszko, Szczególne konstrukcje umowy darowizny, Palestra 1976, Nr 10, s. 27
- Księżak, Żądanie wykonania polecenia, Przegląd Sądowy 2006, Nr 4, s. 61
- wyr. SA w Katowicach z 3.2.1995 r., I ACa 656/94, OSA 1997, Nr 3, poz. 20 z glosą M. Niedośpiała //ibidem//.
Dodane:
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 893)).
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKomentarzKC, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Usunięte:
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Dodane:
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lanckoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 893)).
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Przepis {{pu przepis="art. 895 KC"}} jest przykładem szczególnej postaci klauzuli //rebus sic stantibus//, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 357(1) KC"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom7, 2001, str. 202; Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 1). W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Przepis {{pu przepis="art. 895 KC"}} jest przykładem szczególnej postaci klauzuli //rebus sic stantibus//, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 357(1) KC"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom7, 2001, str. 202; Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 1). W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]]. charakter tego n jest jednak do końca jasny. Safjan (w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2011, art. 895 nb. 5) uważa, że chodzi o instytucję __podobną__ do upoważnienia przemiennego). Inni (Lanckoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 895) są przekonani, że jest to jednak klasyczne upoważnienie przemienne. Niektórzy natomiast nie zajmują stanowiska (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, 2010, art. 895 uw. 8).
Usunięte:
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]].
Dodane:
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia (bez czynienia kogokolwiek wierzycielem) czy też jednak darowizna ma postać //donatione onerosa// (czyli darowizny obciążliwej). W przeciwnym razie konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). W tym wypadku są pewne wątpliwości, jak interpretować oświadczenie małżonków. Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym.
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lackoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 893)).
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana. Uzyskanie własności następuje wg prawa polskiego z chwilą uzyskania własności. Z uwagi na zasadę umów o podwójnym skutku ma to miejsce z reguły z chwilą zawarcia umowy (por. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}})). Dodatkowo trzeba pamiętać że w prawie polskim wpis do księgi wieczystej nie ma dla nabycia własności nieruchomości znaczenia (deklaratywność wpisu). Więcej o nabywaniu własności nieruchomości w skrypcie pt. [[NabycieWlasnosciNieruchomosciCzynnoscPrawna Nabycie własności nieruchomości w drodze czynności prawnej]].
- SokolowskiPS2009,
- Oleszko, Szczególne konstrukcje umowy darowizny, Palestra 1976, Nr 10, s. 27
- Księżak, Żądanie wykonania polecenia, Przegląd Sądowy 2006, Nr 4, s. 61
- wyr. SA w Katowicach z 3.2.1995 r., I ACa 656/94, OSA 1997, Nr 3, poz. 20 z glosą M. Niedośpiała //ibidem//.
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)). W tym wypadku są pewne wątpliwości, jak interpretować oświadczenie małżonków. Celem umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej jest, aby osoba trzecia nabyła uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). W przypadku zaś polecenia chodzi o zadośćuczynienie względom o charakterze moralnym lub alimentacyjnym.
Te okoliczności wskazywały w opinii sądu, który rozstrzygał stan faktyczny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123), na to, że chodzi wyłącznie moralne zobowiązanie Jana do zapłaty na rzecz siostry (co budzi jednak zastrzeżenia komentatorów, gdy spojrzy się z punktu widzenia osoby uprawnionej i wymiar świadczenia (por. Lackoroński w OsajdaKCKomentarz, art. 893)).
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana. Uzyskanie własności następuje wg prawa polskiego z chwilą uzyskania własności. Z uwagi na zasadę umów o podwójnym skutku ma to miejsce z reguły z chwilą zawarcia umowy (por. {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}})). Dodatkowo trzeba pamiętać że w prawie polskim wpis do księgi wieczystej nie ma dla nabycia własności nieruchomości znaczenia (deklaratywność wpisu). Więcej o nabywaniu własności nieruchomości w skrypcie pt. [[NabycieWlasnosciNieruchomosciCzynnoscPrawna Nabycie własności nieruchomości w drodze czynności prawnej]].
- SokolowskiPS2009,
- Oleszko, Szczególne konstrukcje umowy darowizny, Palestra 1976, Nr 10, s. 27
- Księżak, Żądanie wykonania polecenia, Przegląd Sądowy 2006, Nr 4, s. 61
- wyr. SA w Katowicach z 3.2.1995 r., I ACa 656/94, OSA 1997, Nr 3, poz. 20 z glosą M. Niedośpiała //ibidem//.
Usunięte:
W tym wypadku są pewne wątpliwości, jak interpretować oświadczenie małżonków.
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana.
W przypadku umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba trzecia nabywa uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). Dłużnik ma obowiązek spełnienia świadczenia osobie trzeciej, nie zaś wierzycielowi.
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)).
- SokolowskiPS2009.
Dodane:
Maria mogłaby żądać od Jana zapłaty na podstawie {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyby przysługiwało jej stosowne [[RoszczenieCywilnoprawne roszczenie]].
((3)) powstanie roszczenia z {{pu przepis="art. 893 KC"}}
Roszczenie powstanie, gdy:
1) darczyńca nałożył na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem,
1) darczyńca wykonał darowiznę ({{pu przepis="art. 894 KC"}}),
1) żądający wykonania polecenia jest legitymowany czynnie ({{pu przepis="art. 894 KC"}}) i
1) nie ma podstaw do odmowy wypełnienia polecenia ({{pu przepis="art. 895 KC"}}).
**(1) nałożenie polecenia na obdarowanego**
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia (bez czynienia kogokolwiek wierzycielem) czy też jednak darowizna ma postać //donatione cum modo// (czyli darowizny obciążliwej). W przeciwnym razie konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
W tym wypadku są pewne wątpliwości, jak interpretować oświadczenie małżonków.
**(2) wykonanie darowizny**
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana.
**(3) legitymacja czynna**
Po śmierci jednego z darczyńców legitymowany jest również spadkobierca. Ponieważ Maria jest spadkobiercą ustawowym ({{pu przepis="art. 931 § 1 KC"}}), jest legitymowana do żądania wykonania polecenia ({{pu przepis="art. 894 § 2 KC"}}).
**(4) brak podstaw do odmowy wykonania darowizny**
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
Roszczenie o wykonanie polecenia powstało.
((3)) brak wygaśnięcia
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]].
Jednak Jan nie zwrócił nieruchomości, wobec czego roszczenie nie wygasło.
((3)) zaskarżalność roszczenia
Warunkiem skutecznego dochodzenia wykonania polecenia związanego z darowizną jest, aby polecenie było roszczeniem zaskarżalnym przed organami państwowymi. Co do tego jednak zachodzą wątpliwości.
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]].
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
((3)) wynik
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł z {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyż jest to jedynie polecenie mające charakter zobowiązania naturalnego.
((3)) powstanie roszczenia z {{pu przepis="art. 893 KC"}}
Roszczenie powstanie, gdy:
1) darczyńca nałożył na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem,
1) darczyńca wykonał darowiznę ({{pu przepis="art. 894 KC"}}),
1) żądający wykonania polecenia jest legitymowany czynnie ({{pu przepis="art. 894 KC"}}) i
1) nie ma podstaw do odmowy wypełnienia polecenia ({{pu przepis="art. 895 KC"}}).
**(1) nałożenie polecenia na obdarowanego**
W tym miejscu należy dokonać wykładni, czy chodzi jedynie o nałożenie polecenia (bez czynienia kogokolwiek wierzycielem) czy też jednak darowizna ma postać //donatione cum modo// (czyli darowizny obciążliwej). W przeciwnym razie konieczne będzie sięgnięcie do konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 KC"}}).
W tym wypadku są pewne wątpliwości, jak interpretować oświadczenie małżonków.
**(2) wykonanie darowizny**
Z chwilą uzyskania własności nieruchomości (por. np. {{pu przepis="art. 888 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) darowizna została wykonana.
**(3) legitymacja czynna**
Po śmierci jednego z darczyńców legitymowany jest również spadkobierca. Ponieważ Maria jest spadkobiercą ustawowym ({{pu przepis="art. 931 § 1 KC"}}), jest legitymowana do żądania wykonania polecenia ({{pu przepis="art. 894 § 2 KC"}}).
**(4) brak podstaw do odmowy wykonania darowizny**
Na podstawie {{pu przepis="art. 895 § 1 KC"}} obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. W tym wypadku brak jest informacji o takowych okolicznościach.
Roszczenie o wykonanie polecenia powstało.
((3)) brak wygaśnięcia
Na mocy {{pu przepis="art. 895 § 2 KC"}} roszczenie może wygasnąć na skutek zwrotu przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. W tym wypadku zachodzi możliwość skorzystania z [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]].
Jednak Jan nie zwrócił nieruchomości, wobec czego roszczenie nie wygasło.
((3)) zaskarżalność roszczenia
Warunkiem skutecznego dochodzenia wykonania polecenia związanego z darowizną jest, aby polecenie było roszczeniem zaskarżalnym przed organami państwowymi. Co do tego jednak zachodzą wątpliwości.
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]].
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
((3)) wynik
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł z {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyż jest to jedynie polecenie mające charakter zobowiązania naturalnego.
Usunięte:
Warunkiem tego jest, aby polecenie było roszczeniem zaskarżalnym przed organami państwowymi. Co do tego jednak zachodzą wątpliwości.
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]].
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł z {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyż jest to jedynie polecenie.
Dodane:
Małżonkowie A i B obdarowali swojego syna Jana nieruchomością. Jednocześnie w umowie darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego, zobowiązali Jana do "spłaty" na rzecz ich córki Marii (siostry Jana) w wysokości 20.000 zł. Po zawarciu umowy Jan odmówił wypłacenia siostrze kwoty określonej w umowie.
Niebawem potem zmarł małżonek A. Po śmierci A siostra Jana – Maria – wystąpiła przeciwko Janowi z powództwem o zasądzenie 20.000 zł.
Niebawem potem zmarł małżonek A. Po śmierci A siostra Jana – Maria – wystąpiła przeciwko Janowi z powództwem o zasądzenie 20.000 zł.
Usunięte:
Dodane:
- P. Sokołowski, Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht in: Wudarski/von Bar, Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft, 2012, s. 193-222;
- SokolowskiPS2009.
- SokolowskiPS2009.
Usunięte:
- SokolowskiPS2009.
Dodane:
((2)) Literatura
Na temat darowizny obciążliwej zob. więcej:
- P. Sokołowski, Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht in: Wudarski/von Bar, Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft, 2012, s. 193-222;
- SokolowskiPS2009.
Na temat darowizny obciążliwej zob. więcej:
- P. Sokołowski, Ausgewählte Probleme der Auflagenschenkung nach polnischem und deutschem Recht in: Wudarski/von Bar, Deutschland und Polen in der europäischen Rechtsgemeinschaft, 2012, s. 193-222;
- SokolowskiPS2009.
Dodane:
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]].
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Usunięte:
Dodane:
==darowizna obciążona poleceniem wg {{pu przepis="art. 893 KC"}} ==
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 893 KC"}}
Maria mogłaby żądać od Jana zapłaty na podstawie {{pu przepis="art. 893 KC"}}.
Warunkiem tego jest, aby polecenie było roszczeniem zaskarżalnym przed organami państwowymi. Co do tego jednak zachodzą wątpliwości.
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]]. Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł z {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyż jest to jedynie polecenie.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 393 KC"}}
Maria mogłaby jednak domagać się zapłaty 20.000 zł, gdyby zastrzeżenie zapłaty stanowiło zobowiązanie się Jana do świadczenia na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 § 1 KC"}} - //pactum in favorem tertii//).
W przypadku umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba trzecia nabywa uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). Dłużnik ma obowiązek spełnienia świadczenia osobie trzeciej, nie zaś wierzycielowi.
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)).
Ponieważ jednak ustalono już powyżej, że strony przyjęły formę polecenia a nie zaskarżalnego zobowiązania do świadczenia na rzecz osoby trzeciej, dalsza analiza na tle {{pu przepis="art. 393 KC"}} jest niedopuszczalna.
Maria nie ma również roszczenia z {{pu przepis="art. 393 § 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 893 KC"}}
Maria mogłaby żądać od Jana zapłaty na podstawie {{pu przepis="art. 893 KC"}}.
Warunkiem tego jest, aby polecenie było roszczeniem zaskarżalnym przed organami państwowymi. Co do tego jednak zachodzą wątpliwości.
"Nałożenie na obdarowanego (lub spadkobiercę) polecenia, także majątkowego, nie prowadzi bowiem do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania [[ZobowiazanieNaturalne zobowiązania naturalnego (niezupełnego)]]. Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz **beneficjariuszem**.
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł z {{pu przepis="art. 893 KC"}}, gdyż jest to jedynie polecenie.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 393 KC"}}
Maria mogłaby jednak domagać się zapłaty 20.000 zł, gdyby zastrzeżenie zapłaty stanowiło zobowiązanie się Jana do świadczenia na rzecz osoby trzeciej ({{pu przepis="art. 393 § 1 KC"}} - //pactum in favorem tertii//).
W przypadku umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba trzecia nabywa uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz (Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, 2011, art. 393 uw. 1). Dłużnik ma obowiązek spełnienia świadczenia osobie trzeciej, nie zaś wierzycielowi.
Należy więc w drodze wykładni ustalić, czy umowa miała charakter umowy uprawniającej (właściwa umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej) (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 1973 r., sygn. III CRN 40/73 (OSNC z 1974 nr 2, poz. 26)).
Ponieważ jednak ustalono już powyżej, że strony przyjęły formę polecenia a nie zaskarżalnego zobowiązania do świadczenia na rzecz osoby trzeciej, dalsza analiza na tle {{pu przepis="art. 393 KC"}} jest niedopuszczalna.
Maria nie ma również roszczenia z {{pu przepis="art. 393 § 1 KC"}}.
Usunięte:
"Powszechnie przyjmuje się, że nałożenie na obdarowanego lub spadkobiercę polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz beneficjariuszem. Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania zobowiązania naturalnego (niezupełnego). Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł
Dodane:
==darowizna obciążliwa wg {{pu przepis="art. 893 KC"}} ==
Małżonkowie A i B obdarowali swojego syna Jana nieruchomością rolną. Jednocześnie w umowie darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego, zobowiązali Jana do "spłaty" na rzecz ich córki (siostry Jana = Marii) w wysokości 20.000 zł. Jan nie wypłacił siostrze kwoty określonej w umowie. Maria wystąpiła zatem przeciwko niemu z powództwem o zasądzenie 20.000 zł.
//Czy Maria może domagać się od Jana zapłaty 20.000 zł?//
"Powszechnie przyjmuje się, że nałożenie na obdarowanego lub spadkobiercę polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz beneficjariuszem. Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania zobowiązania naturalnego (niezupełnego). Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł
Małżonkowie A i B obdarowali swojego syna Jana nieruchomością rolną. Jednocześnie w umowie darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego, zobowiązali Jana do "spłaty" na rzecz ich córki (siostry Jana = Marii) w wysokości 20.000 zł. Jan nie wypłacił siostrze kwoty określonej w umowie. Maria wystąpiła zatem przeciwko niemu z powództwem o zasądzenie 20.000 zł.
//Czy Maria może domagać się od Jana zapłaty 20.000 zł?//
"Powszechnie przyjmuje się, że nałożenie na obdarowanego lub spadkobiercę polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz beneficjariuszem. Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego, spadkobiercę) prowadzi do powstania zobowiązania naturalnego (niezupełnego). Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym. Oznacza to, że zarówno gdy chodzi o polecenie przy darowiźnie, jak i przy poleceniu testamentowym, określony krąg podmiotów może domagać się od obciążonego powinnego zachowania się wynikającego z treści polecenia, jednak podmioty te nie mogą skorzystać z przymusu państwowego w celu zmuszenia obciążonego do takiego zachowania się" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt: III CZP 19/02 (LEX nr 74583, Orzecznictwo Sądów Polskich z 2003 nr 10, poz. 123).
Maria nie ma więc roszczenia wobec Jana o zapłatę 20.000 zł
Usunięte:
Dnia 1.9.2005 r. A darował swemu siostrzeńcowi B na mocy ustnej umowy darowizny samochód osobowy o wartości 20.000 zł. Przepisanie samochodu na nowego właściciela trwało aż do początku roku 2006 i dopiero 25.1.2006 r. B otrzymał auto do dyspozycji. Niebawem jednak sprzedał samochód, a uzyskane pieniądze (20.000 zł) ulokował w akcjach, które przyniosły mu 1000%-owy zysk.
W lutym 2006 r. A uległ wypadkowi, za który nikt nie ponosi odpowiedzialności, i całkowicie utracił zdolność do zarobkowania. Cały jego majątek został zużyty na przywrócenie zdrowia, na skutek czego A szybko zbiedniał tak, iż nie wystarczało mu na podstawowe potrzeby a z braku ubezpieczenia nie mógł otrzymać renty z FUS.
W czerwcu 2006 r. zażądał więc od B stosownej renty, wiedząc iż ten osiągnął na giełdzie spory sukces finansowy. B odmówił i po sprzedaży części posiadanych akcji zamiast renty wypłacił A jednorazowo 20.000 zł.
A nie chce tych pieniędzy i uważa, że po takiej wartościowej darowiźnie, B jest mu winien dozgonną wdzięczność i tym samym rentę.
//Czy A nadal może domagać się renty?//
A mógłby mieć przeciw B roszczenie o rentę na mocy {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}, gdyby po wykonaniu darowizny popadł w niedostatek, a B byłby nadal wzbogacony.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
((3)) skuteczna umowa darowizny
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
((3)) wykonanie darowizny
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
((3)) popadnięcie w niedostatek
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
((3)) obdarowany jest nadal wzbogacony
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Powstaje pytanie, czy A nie utracił roszczenia na skutek tego, iż B zwrócił mu samochód. B mógłby się bowiem uwolnić od obowiązku świadczenia renty, gdyby zwrot przedmiotu darowizny prowadził do wygaśnięcia roszczenia. Wygaśnięcie roszczenia następuje na skutek spełnienia świadczenia albo na skutek innych zdarzeń, z którymi ustawa wiąże takowy skutek.
((3)) wykonanie świadczenia
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
**(a) sytuacja normalna**
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem //Wahlschuld//)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
((3)) inne sposoby wygaśnięcia zobowiązania
Wygaśnięcie zobowiązania może nastąpić z zaspokojeniem wierzyciela.
**(a) wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela**
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
**(b) wygaśnięcie zobowiązanie z zaspokojeniem wierzyciela**
Do sposobów powodujących wygaśnięcie zobowiązania i zaspokojenie wierzyciela zalicza się:
- [[DatioInSolutum świadczenie w miejsce wykonania]] (datio in solutum),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
- [[ZlozenieDoDepozytuSadowego złożenie do depozytu sądowego]].
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
W tym wypadku zastosowanie znajdzie {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}. Zgodnie z nim do wygaśnięcia zobowiązania obdarowanego wystarczające jest zwrócenie darczyńcy wartości wzbogacenia. Powstaje pytanie, czy zwrot wartości wzbogacenia polega na zwrocie wyłącznie bezpośrednio uzyskanej korzyści (w tym wypadku wartości auta czyli 20.000 zł) czy wszystkiego, co udało się przy pomocy tego wzbogacenia uzyskać.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
**(b) wynik tymczasowy**
Roszczenie A wobec B wygasło więc na skutek spełnienia innego świadczenia przez B (upoważnienie przemienne).
((2)) Wynik ostateczny
A nie może domagać się zapłaty renty od B na podstawie {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}.
Dodane:
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
((3)) skuteczna umowa darowizny
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
((3)) wykonanie darowizny
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
((3)) popadnięcie w niedostatek
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
((3)) obdarowany jest nadal wzbogacony
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Powstaje pytanie, czy A nie utracił roszczenia na skutek tego, iż B zwrócił mu samochód. B mógłby się bowiem uwolnić od obowiązku świadczenia renty, gdyby zwrot przedmiotu darowizny prowadził do wygaśnięcia roszczenia. Wygaśnięcie roszczenia następuje na skutek spełnienia świadczenia albo na skutek innych zdarzeń, z którymi ustawa wiąże takowy skutek.
((3)) wykonanie świadczenia
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
**(a) sytuacja normalna**
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem //Wahlschuld//)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
((3)) inne sposoby wygaśnięcia zobowiązania
Wygaśnięcie zobowiązania może nastąpić z zaspokojeniem wierzyciela.
**(a) wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela**
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
**(b) wygaśnięcie zobowiązanie z zaspokojeniem wierzyciela**
Do sposobów powodujących wygaśnięcie zobowiązania i zaspokojenie wierzyciela zalicza się:
- [[DatioInSolutum świadczenie w miejsce wykonania]] (datio in solutum),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
- [[ZlozenieDoDepozytuSadowego złożenie do depozytu sądowego]].
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
W tym wypadku zastosowanie znajdzie {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}. Zgodnie z nim do wygaśnięcia zobowiązania obdarowanego wystarczające jest zwrócenie darczyńcy wartości wzbogacenia. Powstaje pytanie, czy zwrot wartości wzbogacenia polega na zwrocie wyłącznie bezpośrednio uzyskanej korzyści (w tym wypadku wartości auta czyli 20.000 zł) czy wszystkiego, co udało się przy pomocy tego wzbogacenia uzyskać.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
**(b) wynik tymczasowy**
((2)) Wynik ostateczny
A nie może domagać się zapłaty renty od B na podstawie {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}.
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
((3)) skuteczna umowa darowizny
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
((3)) wykonanie darowizny
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
((3)) popadnięcie w niedostatek
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
((3)) obdarowany jest nadal wzbogacony
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Powstaje pytanie, czy A nie utracił roszczenia na skutek tego, iż B zwrócił mu samochód. B mógłby się bowiem uwolnić od obowiązku świadczenia renty, gdyby zwrot przedmiotu darowizny prowadził do wygaśnięcia roszczenia. Wygaśnięcie roszczenia następuje na skutek spełnienia świadczenia albo na skutek innych zdarzeń, z którymi ustawa wiąże takowy skutek.
((3)) wykonanie świadczenia
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
**(a) sytuacja normalna**
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem //Wahlschuld//)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
((3)) inne sposoby wygaśnięcia zobowiązania
Wygaśnięcie zobowiązania może nastąpić z zaspokojeniem wierzyciela.
**(a) wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela**
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
**(b) wygaśnięcie zobowiązanie z zaspokojeniem wierzyciela**
Do sposobów powodujących wygaśnięcie zobowiązania i zaspokojenie wierzyciela zalicza się:
- [[DatioInSolutum świadczenie w miejsce wykonania]] (datio in solutum),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
- [[ZlozenieDoDepozytuSadowego złożenie do depozytu sądowego]].
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
W tym wypadku zastosowanie znajdzie {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}. Zgodnie z nim do wygaśnięcia zobowiązania obdarowanego wystarczające jest zwrócenie darczyńcy wartości wzbogacenia. Powstaje pytanie, czy zwrot wartości wzbogacenia polega na zwrocie wyłącznie bezpośrednio uzyskanej korzyści (w tym wypadku wartości auta czyli 20.000 zł) czy wszystkiego, co udało się przy pomocy tego wzbogacenia uzyskać.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
**(b) wynik tymczasowy**
((2)) Wynik ostateczny
A nie może domagać się zapłaty renty od B na podstawie {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}.
Usunięte:
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
((3)) skuteczna umowa darowizny
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
((3)) wykonanie darowizny
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
((3)) popadnięcie w niedostatek
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
((3)) obdarowany jest nadal wzbogacony
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Powstaje pytanie, czy A nie utracił roszczenia na skutek tego, iż B zwrócił mu samochód. B mógłby się bowiem uwolnić od obowiązku świadczenia renty, gdyby zwrot przedmiotu darowizny prowadził do wygaśnięcia roszczenia. Wygaśnięcie roszczenia następuje na skutek spełnienia świadczenia albo na skutek innych zdarzeń, z którymi ustawa wiąże takowy skutek.
((3)) wykonanie świadczenia
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
**(a) sytuacja normalna**
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem //Wahlschuld//)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
((3)) inne sposoby wygaśnięcia zobowiązania
Wygaśnięcie zobowiązania może nastąpić z zaspokojeniem wierzyciela (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3695 Taris]]) albo bez zaspokojenia wierzyciela (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 Taris]]).
**(a) wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela**
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
**(b) wygaśnięcie zobowiązanie z zaspokojeniem wierzyciela**
Do sposobów powodujących wygaśnięcie zobowiązania i zaspokojenie wierzyciela zalicza się:
- [[DatioInSolutum świadczenie w miejsce wykonania]] (datio in solutum),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
- [[ZlozenieDoDepozytuSadowego złożenie do depozytu sądowego]].
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
W tym wypadku zastosowanie znajdzie {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}. Zgodnie z nim do wygaśnięcia zobowiązania obdarowanego wystarczające jest zwrócenie darczyńcy wartości wzbogacenia. Powstaje pytanie, czy zwrot wartości wzbogacenia polega na zwrocie wyłącznie bezpośrednio uzyskanej korzyści (w tym wypadku wartości auta czyli 20.000 zł) czy wszystkiego, co udało się przy pomocy tego wzbogacenia uzyskać.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
**(b) wynik tymczasowy**
((2)) Wynik ostateczny
A nie może domagać się zapłaty renty od B na podstawie {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}.
Dodane:
Wygaśnięcie zobowiązania może nastąpić z zaspokojeniem wierzyciela (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3695 Taris]]) albo bez zaspokojenia wierzyciela (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 Taris]]).
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Okoliczności te wymienione zostały w diagramie Taris (zob. [[http://80.237.160.189/taris/?root=3696 drzewko Taris]]).
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa (przesłanki zob. w [[http://80.237.160.189/taris/?root=3698 Taris]]). W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania (zob więcej w schemacie [[http://80.237.160.189/taris/?root=3816 Taris]]). Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Usunięte:
Do tych okoliczności Radwański zalicza te, które wymienił pod nb. 855.
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Dodane:
==sposoby wykonania zobowiązań, upoważnienie przemienne==
Dodane:
A mógłby mieć przeciw B roszczenie o rentę na mocy {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}, gdyby po wykonaniu darowizny popadł w niedostatek, a B byłby nadal wzbogacony.
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy:
- strony zawarły skuteczną umowę darowizny,
- umowa ta została wykonana,
- po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz
- obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na niedochowanie formy notarialnej darowizny, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy, czyli z chwilą gdy doszło do konwalidacji darowizny.
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Stan faktyczny wyraźnie wspomina, iż B popadł w bardzo trudną sytuację i nie mógł zapewnić sobie utrzymania. Stąd też B znajduje się w niedostatku.
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak jeszcze w majątku obdarowanego istnieje przedmiot darowizny lub jego wartość. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty.
Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona.
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia renty a nie zwrotu samochodu.
Usunięte:
Roszczenie o dostarczenie środków utrzymania zależy od tego, czy (1) strony zawarły skuteczną umowę darowizny, (2) czy została ona wykonana, (3) czy po wykonaniu umowy darowizny darczyńca popadł w niedostatek oraz (4) czy obdarowany jest jeszcze wzbogacony.
Wykonanie świadczenia to zachowanie się zgodnie z treścią zobowiązania oraz w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela, A spełnił swoje świadczenie, polegające na przeniesieniu własności samochodu na B, z chwilą przepisania auta. Wprawdzie zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} własność w przypadku umowy darowizny przechodzi na nabywcę solo consensu, ale z uwagi na brak formy notarialnej, skutek rzeczowy mógł nastąpić dopiero po wydaniu rzeczy.
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Stąd też niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Obdarowany nie ma obowiązku pomniejszania swego majątku sprzed darowizny na potrzeby darczyńcy. Odpowiedzialność obdarowanego istnieje wobec tego tak długo, jak istnieje jeszcze przedmiot darowizny. Z chwilą utraty wzbogacenia obdarowany jest zwolniony z obowiązku świadczenia renty. Roszczenie o rentę wobec tego powstało.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia ranty a nie zwrotu samochodu.
Dodane:
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 358 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Usunięte:
Dodane:
A mógłby mieć przeciw B roszczenie o rentę na mocy {{pu przepis="art. 897 zd. 1 KC"}}, gdyby po wykonaniu darowizny popdał w niedostatek, a B byłby nadal wzbogacony.
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=[[SpelnienieSwiadczenia spełnienie zobowiązania]]) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treści zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (łac. //facultas alternativa//) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym {{pu przepis="art. 406 KC"}} i {{pu przepis="art. 409 KC"}} (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Usunięte:
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=spełnienie zobowiązania) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treść zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (facultas alternativa) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym art. 406 i 409 KC (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Dodane:
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem //Wahlschuld//)**
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (por. niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
**//(2) upoważnienie przemienne (por. niem. Ersetzungsbefugnis)//**
Usunięte:
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
**//(2) upoważnienie przemienne (niem Ersetzungsbefugnis)//**
Dodane:
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (niem. Leistung an Erfüllungs Statt)**//
**//(2) upoważnienie przemienne (niem Ersetzungsbefugnis)//**
**//(2) upoważnienie przemienne (niem Ersetzungsbefugnis)//**
Usunięte:
**//(2) upoważnienie przemienne (Ersetzungsbefugnis)//**
Dodane:
- [[ZlozenieDoDepozytuSadowego złożenie do depozytu sądowego]].
Usunięte:
Dodane:
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (niem. Leistung an Erfullungs Statt)**//
Usunięte:
Dodane:
- [[DatioInSolutum świadczenie w miejsce wykonania]] (datio in solutum),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
- [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienie przemienne]] (facultas alternativa),
- [[Odnowienie odnowienie]] (nowacja),
- [[Potracenie potrącenie]] (kompensacja),
Usunięte:
- upoważnienie przemienne (facultas alternativa),
- odnowienie (nowacja),
- potrącenie (kompensacja),
Dodane:
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu {{pu przepis="art. 60 KRO"}} oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}}. Stąd też niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Usunięte:
Dodane:
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu art. 60 § 1 i § 2 oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnegoTom1, str. 293 nb. 56). Stąd też niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Usunięte:
Dodane:
Niedostatek darczyńcy należy oceniać stosownie do zasad wypracowanych na gruncie prawa rodzinnego, wobec czego odpowiednie znaczenia mają w tym miejscu art. 60 § 1 i § 2 oraz {{pu przepis="art. 133 § 2 KRO"}} (Stecki w: SystemPrawaPrywatnego1, str. 293 nb. 56). Stąd też niedostatek oznacza niemożność dostarczania środków utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym art. 406 i 409 KC (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym art. 406 i 409 KC (Dmowski w: BieniekKomentarzKC,wyd. 6, art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Usunięte:
Wartość wzbogacenia oblicza się wg stanu na czas powstania obowiązku jego zwrotu. Stosuje się przy tym art. 406 i 409 KC (Dmowski w: Bieniek (red.) Komentarz do KC. Tom 2 (wyd. 6), art. 897 uw. 5). Zwrotowi podlega więc tylko wartość “bezpośrednio uzyskana”, a nie wszystko, co udało się dzięki tej wartości obdarowanemu uzyskać. Nie są bowiem objęte obowiązkiem zwrotu dalsze korzyści uzyskane przez wzbogaconego za tę kwotę (Ohanowicz, Niesłuszne wzbogacenie, str. 319). Zwracając więc wartość samochodu B zwolnił się od obowiązku wypłaty środków utrzymania.
Dodane:
**//(2) upoważnienie przemienne (Ersetzungsbefugnis)//**
Usunięte:
Dodane:
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (facultas alternativa) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: {{pu przepis="art. 391 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 897 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 974 KC"}}, {{pu przepis="art. 1000 § 3 KC"}}.
Usunięte:
Dodane:
Wykonanie [[Swiadczenie świadczenia]] (=spełnienie zobowiązania) to zachowanie się przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i w sposób czyniący zadość interesom wierzyciela. O tym, czy mamy do czynienia ze spełnieniem świadczenia decyduje więc treść zobowiązania. Mogą tu jednak zaistnieć dwie sytuacje: normalna, gdy treść świadczenia jest od początku jednoznacznie określona oraz sytuacja nazywana zobowiązaniem przemiennym.
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem Wahlschuld)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treść zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
- upoważnienie przemienne (facultas alternativa),
- odnowienie (nowacja),
- potrącenie (kompensacja),
- złożenie do depozytu sądowego.
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (niem. Leistung an Erfullungs statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia ranty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (facultas alternativa) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: art. 391 zd. 2, art. 897 zd. 2, art. 974, art. 1000 {{pu przepis="§ 3 KC"}}.
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za sprzedany towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B jednak nie zrobił. O spełnieniu świadczenia nie może być więc mowy.
**(b) zobowiązanie przemienne (por. niem Wahlschuld)**
[[ZobowiazaniePrzemienne Zobowiązaniem przemiennym]] jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treść zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
- upoważnienie przemienne (facultas alternativa),
- odnowienie (nowacja),
- potrącenie (kompensacja),
- złożenie do depozytu sądowego.
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (niem. Leistung an Erfullungs statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 453 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia ranty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku [[UpowaznieniePrzemienne upoważnienia przemiennego]] (facultas alternativa) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą m.in.: art. 391 zd. 2, art. 897 zd. 2, art. 974, art. 1000 {{pu przepis="§ 3 KC"}}.
Usunięte:
Jeżeli treść zobowiązania jest od początku ustalona (np. zapłata 1000 zł tytułem ceny za towar), to oczywiste jest, jak ma się zachować dłużnik, aby doszło do wykonania świadczenia i w konsekwencji do wygaśnięcia zobowiązania. W niniejszym kazusie spełnienie świadczenia polegałoby na dostarczeniu środków utrzymania, czego B nie zrobił, wobec czego brak jest wykonania zobowiązania.
**(b) zobowiązania przemienne (por. niem Wahlschuld)**
Zobowiązaniem przemiennym jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treść zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
- upoważnienie przemienne,
- odnowienie,
- potrącenie,
- złożenie do depozytu
**//(1) świadczenie w miejsce wykonania (Leistung an Erfullungs statt)**//
Wg {{pu przepis="art. 435 KC"}} jeżeli dłużnik za zgodą wierzyciela (=umowa co do zmiany przedmiotu świadczenia) spełni faktycznie nowe świadczenie, to dotychczasowe zobowiązanie wygasa. W tym wypadku wprawdzie zostało spełnione nowe świadczenie, lecz brak było zgody wierzyciela (A) na spełnienie nowego świadczenia, skoro domaga się on wypłacenia ranty a nie zwrotu samochodu.
W przypadku upoważnienia przemiennego (facultas alternativa) od początku określone jest jedno świadczenie, lecz ustawa zezwala wyjątkowo na spełnienie innego świadczenia, którego wykonanie skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Do regulacji przewidujących taką możliwość zwolnienia się przez dłużnika ze świadczenia należą: art. 391 zd. 2, art. 897 zd. 2, art. 974, art. 1000 {{pu przepis="§ 3 KC"}}.
Dodane:
Zobowiązaniem przemiennym jest takie zobowiązanie, w którym treść świadczenia nie jest ściśle określona w chwili powstawania zobowiązania (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6, nb. 110). Ten typ zobowiązania reguluje {{pu przepis="art. 365 § 1 KC"}}. Wykonanie świadczenia następuje więc dopiero po skonkretyzowaniu treść zobowiązania na skutek tzw. koncentracji. W tym kazusie treść jest jednoznacznie określona i dłużnikowi nie przysługiwało według umowy darowizny zawartej z A prawo do wykonania innego świadczenia.
Usunięte:
Dodane:
Dnia 1.9.2005 r. A darował swemu siostrzeńcowi B na mocy ustnej umowy darowizny samochód osobowy o wartości 20.000 zł. Przepisanie samochodu na nowego właściciela trwało aż do początku roku 2006 i dopiero 25.1.2006 r. B otrzymał auto do dyspozycji. Niebawem jednak sprzedał samochód, a uzyskane pieniądze (20.000 zł) ulokował w akcjach, które przyniosły mu 1000%-owy zysk.
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została [[Konwalidacja konwalidowana]]. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
Usunięte:
Wątpliwości w tym zakresie powstają z uwagi na formę aktu notarialnego, która została przewidziana w {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 1 KC"}} pod rygorem nieważności ({{pu przepis="art. 73 § 2 zd. 1 KC"}}). Ponieważ jednak darowizna została wykonana z chwilą wydania samochodu B, zgodnie z {{pu przepis="art. 890 § 1 zd. 2 KC"}} nieważna czynność prawna została konwalidowana. A i B zawarli więc skuteczną umowę darowizny.
