Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Cel dotacji
B. Formy wspierania
C. Przesłanki uzyskania dotacj...
1. Podmiot niezaliczany do sek...
2. Podmiot niedziałający w cel...
3. Działalność uzasadniająca p...
a. cele publiczne związane z r...
b. Inwestycje związane z reali...
4. Przesłanka negatywna
5. Przypadek szczególny: dotac...
a. zastosowanie ustawy wyłączn...
b. dotacje tylko w ramach "pro...
B. Formy wspierania
C. Przesłanki uzyskania dotacj...
1. Podmiot niezaliczany do sek...
2. Podmiot niedziałający w cel...
3. Działalność uzasadniająca p...
a. cele publiczne związane z r...
b. Inwestycje związane z reali...
4. Przesłanka negatywna
5. Przypadek szczególny: dotac...
a. zastosowanie ustawy wyłączn...
b. dotacje tylko w ramach "pro...
Dotacje celowe wg art. 221 UFinansePubl
warunki uzyskania dotacji celowej na podstawie art. 221 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
A. Cel dotacji
Nie wszystkie podmioty są w stanie poradzić sobie z realizacją zadań bez pomocy z zewnątrz. Dotyczy to w szczególności tych podmiotów, które nie działają w celu osiągnięcia zysku. Są zdane na pozyskiwanie zewnętrznych środków na własną działalność oraz na realizację zadań statutowych.
Pomoc ta może mieć różne formy (finansowa, rzeczowa, osobowa itp.) i może być świadczona przez różne podmioty (osoby fizyczne, podmioty instytucjonalne działające w celach komercyjnych itp.). W określonych wypadkach pomoc taką mogą również świadczyć jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych. W tym wypadku konieczne jest zachowanie ściśle określonych warunków przekazania wsparcia. Ma to służyć zachowaniu zasad gospodarowania środkami publicznym (zasada jawności, zasada przejrzystości, celowości, oszczędności itp.), które zostały określone w szczególności w art. 44 UFinansePubl
art. 44 UFinansePubl
1. Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w:
1) ustawie budżetowej;
2) uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego;
3) planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych.
2. Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:
1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:
a) uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,
b) optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów;
2) w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
3) w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
4. Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
. Warunki te dotyczą podmiotów uprawnionych do uzyskania wsparcia, działalności, która może uzyskać pomoc i trybu uzyskania pomocy.1. Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w:
1) ustawie budżetowej;
2) uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego;
3) planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych.
2. Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:
1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:
a) uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,
b) optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów;
2) w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
3) w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
4. Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
B. Formy wspierania
Jedną z form wspierania podmiotów nie należących do sektora finansów publicznych jest udzielanie dotacji celowej.
C. Przesłanki uzyskania dotacji celowej na podstawie art. 221 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Stosownie do art. 221 ust. 1 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
o dotację na cele publiczne mogą ubiegać się:1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
- podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i
- niedziałające w celu osiągnięcia zysku, jeżeli
- dotacja ma nastąpić na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki lub
- na inwestycje związane z realizacją zadań jednostki.
1. Podmiot niezaliczany do sektora finansów publicznych
Podmiot jest zaliczany do sektora finansów publicznych, jeżeli mieści się w katalogu art. 4 ust. 1 UFinansePubl
2. Podmiot niedziałający w celu osiągnięcia zysku
Podmiotami niedziałającymi w celu osiągnięcia zysku są tzw. organizacje non profit. Jeżeli przyjąć koncepcję przedstawioną przez Arczewską, iż wg prawa finansowego zysk należy utożsamiać z dochodem, to osiąganie zysku będzie ściśle powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej." Konsekwencją tego jest przyjęcie, że zysk osiągają te podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą (Arczewska, Stanowisko ministerstwa polityki społecznej w sprawie uznania spółek handlowych za organizacje pozarządowe). Brak statusu przedsiębiorcy uprawnia więc do uzyskania statusu organizacji non profit.
3. Działalność uzasadniająca przyznanie dotacji
Dotacje są udzielane na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) lub na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań. Już więc choćby ze sformułowania wynika, że wbrew opinii WSA w Krakowie nie dotyczy on wyłącznie dotacji celowych udzielanych dla podmiotów określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz w oparciu o tę ustawę (wyrok WSA Kraków z dnia 25.1.2011 r., I SA/Kr 1673/10 (LEX nr 749225)).
Podmiot jest zaliczany do sektora finansów publicznych, jeżeli mieści się w katalogu art. 4 ust. 1 UFinansePubl
art. 4 UFinansePubl
1. Przepisy ustawy stosuje się do:
1) jednostek sektora finansów publicznych;
2) innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków gmin i powiatów.
.1. Przepisy ustawy stosuje się do:
1) jednostek sektora finansów publicznych;
2) innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków gmin i powiatów.
2. Podmiot niedziałający w celu osiągnięcia zysku
Podmiotami niedziałającymi w celu osiągnięcia zysku są tzw. organizacje non profit. Jeżeli przyjąć koncepcję przedstawioną przez Arczewską, iż wg prawa finansowego zysk należy utożsamiać z dochodem, to osiąganie zysku będzie ściśle powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej." Konsekwencją tego jest przyjęcie, że zysk osiągają te podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą (Arczewska, Stanowisko ministerstwa polityki społecznej w sprawie uznania spółek handlowych za organizacje pozarządowe). Brak statusu przedsiębiorcy uprawnia więc do uzyskania statusu organizacji non profit.
3. Działalność uzasadniająca przyznanie dotacji
Dotacje są udzielane na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) lub na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań. Już więc choćby ze sformułowania wynika, że wbrew opinii WSA w Krakowie nie dotyczy on wyłącznie dotacji celowych udzielanych dla podmiotów określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz w oparciu o tę ustawę (wyrok WSA Kraków z dnia 25.1.2011 r., I SA/Kr 1673/10 (LEX nr 749225)).
a. cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki
O celach publicznych mowa jest już w Art. 21 ust. 2 Konstytucja
Dodatkowo jednak cele publiczne, na które udzielana jest dotacja, muszą być związane z realizacją zadań tej jednostki. W tym wypadku chodzi więc o zawężenie możliwości udzielania dotacji do tych działań, które nie tylko służą ogółowi, ale także które pozostają w funkcjonalnym związku z zadaniami stawianymi przed daną jednostką terytorialną. Ograniczenie ma służyć temu, aby jednostki wspierały wyłącznie te przedsięwzięcia, które służą społeczności właśnie tej jednostki. Będą to przede wszystkim przedsięwzięcia służące realizacji zadań własnych jednostki (art. 7 USamorzGm
Jeżeli zachodzi zbieżność przedmiotu pomiędzy zadaniem publicznym w rozumieniu (akt prawny UWolontariat nie istnieje) i działalnością wykonywaną w celach publicznych i pozostającej jednocześnie w związku z kompetencjami określonej jednostki, to możliwe jest udzielenie dotacji celowej w postępowaniu wg (akt prawny UWolontariat nie istnieje) i nast. (zob. zwłaszcza umowę, o której mowa jest w (akt prawny UWolontariat nie istnieje)).
Z kolei zadania publiczne nie wymienione w (akt prawny UWolontariat nie istnieje) mogą być dotowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, gdy spełnione są ogólne warunki udzielenia dotacji (działalność wspierające realizację celów publicznych i mieszcząca się w sferze kompetencji jednostki dotującej), art. 221 ust. 2 UFinansePubl
O celach publicznych mowa jest już w Art. 21 ust. 2 Konstytucja
art. 21 Konstytucja
1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.
(w kontekście wywłaszczenia), a pojęcie to konkretyzuje art. 6 UGospNier1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.
art. 6 UGospNier
Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie,
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie świadczenia usług powszechnych przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529), a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie złóż kopalin objętych własnością górniczą;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy,
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej,
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody,
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
. Dla tych i innych regulacji wspólne jest, że działania są podejmowane w celu realizacji celów publicznych, a więc następują w imię interesu ponadjednostkowego. Stąd słuszne jest twierdzenie, że pojęcie celów publicznych można utożsamiać z interesem publicznym powiązanym ze wspólnotą gminną (Jaroszyński w: HauserUSamorzGmKomentarz, 2011, art. 7 nb. 2). Działanie następuje w interesie publicznym wówczas, gdy służy zaspokojeniu potrzeb zbiorowych mieszkańców wspólnoty samorządowej. Potrzebami zbiorowymi mieszkańców gminy są natomiast te potrzeby, które powstają poprzez zsumowanie indywidualnych potrzeb ludzi mieszkających na danym terenie (Dolnicki, Zadania... str. 163-164). Dotacją na cele publiczne będzie więc dotacja, która wspiera realizację zamierzeń służących ogółowi mieszkańców j.s.t.Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie,
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie świadczenia usług powszechnych przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529), a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie złóż kopalin objętych własnością górniczą;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy,
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej,
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody,
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Dodatkowo jednak cele publiczne, na które udzielana jest dotacja, muszą być związane z realizacją zadań tej jednostki. W tym wypadku chodzi więc o zawężenie możliwości udzielania dotacji do tych działań, które nie tylko służą ogółowi, ale także które pozostają w funkcjonalnym związku z zadaniami stawianymi przed daną jednostką terytorialną. Ograniczenie ma służyć temu, aby jednostki wspierały wyłącznie te przedsięwzięcia, które służą społeczności właśnie tej jednostki. Będą to przede wszystkim przedsięwzięcia służące realizacji zadań własnych jednostki (art. 7 USamorzGm
art. 7 USamorzGm
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
3a) działalności w zakresie telekomunikacji,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
18) promocji gminy,
19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
, art. 4 USamorzPowiat1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
3a) działalności w zakresie telekomunikacji,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
18) promocji gminy,
19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
art. 4 USamorzPowiat
1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
1) edukacji publicznej,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) pomocy społecznej,
3a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
4) polityki prorodzinnej,
5) wspierania osób niepełnosprawnych,
6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
8) kultury fizycznej i turystyki,
9) geodezji, kartografii i katastru,
10) gospodarki nieruchomościami,
11) administracji architektoniczno-budowlanej,
12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,
17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
23) działalności w zakresie telekomunikacji.
2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.
4. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.
5. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
6. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.
, por. art. 6 ust. 1 pkt 1 USamorzWoj1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
1) edukacji publicznej,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) pomocy społecznej,
3a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
4) polityki prorodzinnej,
5) wspierania osób niepełnosprawnych,
6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
8) kultury fizycznej i turystyki,
9) geodezji, kartografii i katastru,
10) gospodarki nieruchomościami,
11) administracji architektoniczno-budowlanej,
12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,
17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
23) działalności w zakresie telekomunikacji.
2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.
4. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.
5. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
6. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.
art. 6 USamorzWoj
1. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2) dysponuje mieniem wojewódzkim,
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
2. Województwo ma osobowość prawną.
3. Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej.
).1. Samorząd województwa:
1) wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
2) dysponuje mieniem wojewódzkim,
3) prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.
2. Województwo ma osobowość prawną.
3. Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej.
Jeżeli zachodzi zbieżność przedmiotu pomiędzy zadaniem publicznym w rozumieniu (akt prawny UWolontariat nie istnieje) i działalnością wykonywaną w celach publicznych i pozostającej jednocześnie w związku z kompetencjami określonej jednostki, to możliwe jest udzielenie dotacji celowej w postępowaniu wg (akt prawny UWolontariat nie istnieje) i nast. (zob. zwłaszcza umowę, o której mowa jest w (akt prawny UWolontariat nie istnieje)).
Z kolei zadania publiczne nie wymienione w (akt prawny UWolontariat nie istnieje) mogą być dotowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, gdy spełnione są ogólne warunki udzielenia dotacji (działalność wspierające realizację celów publicznych i mieszcząca się w sferze kompetencji jednostki dotującej), art. 221 ust. 2 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
. W tym wypadku zasady udzielenia dotacji ustanawia się w umowie pomiędzy dotującym i dotowanym. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na cele innego rodzaju niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sposób rozliczania takiej dotacji oraz sposób kontroli zleconego zadania powinny zostać określone przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z dnia 4.8.2010 r., 70/2010 (Legalis)).1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
b. Inwestycje związane z realizacją zadań jednostki
Oprócz realizacji celów publicznych możliwe jest dotowanie inwestycji związanych z realizacją zadań danej jednostki.
Dotacja na inwestycje oznacza przyczynienie się do powstania lub odtworzenia składników majątku trwałego (por. Gorgol w Smoleń (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa 2012, art. 221 uw. 2).
Inwestycja musi pozostawać w związku z realizacją zadań należących do danej jednostki terytorialnej. To oznacza, że chodzi tylko o takie inwestycje, które - gdyby chciała je realizować sama jednostka - mieściłyby się w jej kompetencji.
Dofinansowanie oznacza tylko częściowe wsparcie inwestycji. W pozostałym zakresie dotowany winien samodzielnie pozyskać środki (własne, od pomiotów trzecich).
Oprócz realizacji celów publicznych możliwe jest dotowanie inwestycji związanych z realizacją zadań danej jednostki.
Dotacja na inwestycje oznacza przyczynienie się do powstania lub odtworzenia składników majątku trwałego (por. Gorgol w Smoleń (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa 2012, art. 221 uw. 2).
Inwestycja musi pozostawać w związku z realizacją zadań należących do danej jednostki terytorialnej. To oznacza, że chodzi tylko o takie inwestycje, które - gdyby chciała je realizować sama jednostka - mieściłyby się w jej kompetencji.
Dofinansowanie oznacza tylko częściowe wsparcie inwestycji. W pozostałym zakresie dotowany winien samodzielnie pozyskać środki (własne, od pomiotów trzecich).
4. Przesłanka negatywna
Jednocześnie należy pamiętać, że dotacja nie może być udzielona, gdy zadania są finansowane bezpośrednio z budżetu jednostki (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 21.10.2010 r., 0102-206/10 (OwSS 2011 nr 1, Legalis)).
Jednocześnie należy pamiętać, że dotacja nie może być udzielona, gdy zadania są finansowane bezpośrednio z budżetu jednostki (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 21.10.2010 r., 0102-206/10 (OwSS 2011 nr 1, Legalis)).
5. Przypadek szczególny: dotacje dla podmiotu zagranicznego
W wypadku spełnienia przesłanek art. 221 UFinansePubl
W wypadku spełnienia przesłanek art. 221 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
(w szczególności w zakresie działalności niekomercyjnej oraz w ramach zadań danej jednostki samorządu) nie ma przeciwwskazań, aby dotacji udzielić podmiotowi zagranicznemu, np. w wypadku realizacji wspólnych zadań społeczności lokalnej na granicy kraju. Mimo to dyskutowane są następujące zastrzeżenia wobec zastosowania takiego trybu finansowania wspólnych zadań:1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
- ustawa o finansach publicznych ma zastosowanie wyłącznie wobec stanów faktycznych mających miejsce w obrębie granic RP,
- o ile beneficjentem miałaby być gmina sąsiedniego kraju, nie może ona być postrzegana jako podmiot sektora finansów publicznych, co jest warunkiem przyznania dotacji,
- udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu jest rzekomo możliwe wyłącznie w ramach "projektu europejskiego".
a. zastosowanie ustawy wyłącznie na terytorium RP
Ustawa o finansach publicznych z natury rzeczy nie może mieć zastosowania poza terytorium RP, ponieważ naruszałoby to zasadę suwerenności - jedną z podstawowych zasad prawa międzynarodowego publicznego. Jednak wykluczenie udzielenia dotacji podmiotowi zagranicznemu jest nieuzasadnione prawem w wypadku, gdy dany stan faktyczny nie wymaga wcale stosowania ustawy poza granicami kraju. Udzielenie dotacji przez podmiot polski i znajdujący się na terytorium RP jest wystarczającym "łącznikiem" (jeśli posłużyć się terminologią prawa międzynarodowego prywatnego) uzasadniającym stosowanie polskiej ustawy o finansach publicznych.
W pozostałym zakresie należy w tej kwestii zauważyć co następuje:
Ustawa o finansach publicznych z natury rzeczy nie może mieć zastosowania poza terytorium RP, ponieważ naruszałoby to zasadę suwerenności - jedną z podstawowych zasad prawa międzynarodowego publicznego. Jednak wykluczenie udzielenia dotacji podmiotowi zagranicznemu jest nieuzasadnione prawem w wypadku, gdy dany stan faktyczny nie wymaga wcale stosowania ustawy poza granicami kraju. Udzielenie dotacji przez podmiot polski i znajdujący się na terytorium RP jest wystarczającym "łącznikiem" (jeśli posłużyć się terminologią prawa międzynarodowego prywatnego) uzasadniającym stosowanie polskiej ustawy o finansach publicznych.
W pozostałym zakresie należy w tej kwestii zauważyć co następuje:
- zgodnie z powyższym udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu z tytułu wykonania przez niego zadań publicznych na terenie RP (np. w ramach zadań własnych przygranicznej gminy - komunikacji miejskiej) nie jest stanem faktycznym mającym miejsce "poza granicami kraju" tak, aby nie było możliwe zastosowanie ustawy;
- ustawa wyraźnie przewiduje w art. 126 UFinansePublart. 126 UFinansePubl, iż dotacja jest instrumentem finansowania działalności sektora finansów publicznych również w wypadku stanów faktycznych przekraczających granice - podstawą udzielenia dotacji może być umowa międzynarodowa, która z natury rzeczy reguluje kwestie wykraczające poza granice RP;
Dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych. - ponieważ w szczególności na terenach przygranicznych wiele zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego ale i wszelkich zadań pożytku publicznego jest nierozerwalnie związanych z granicą, zadania te na granicy muszą być realizowane z udziałem podmiotów obcych (por. art. 7 ust. 3 UPTZart. 7 UPTZoraz uzasadnienie projektu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 24.3.2010, druk Sejmowy nr 2916, s. 87); w innym wypadku koordynacja działań związanych np. z infrastrukturą byłaby praktycznie niemożliwa; dlatego też o ile przesłanki udzielenia dotacji na zadania publiczne (oczywiście zadania publiczne z punktu widzenia polskiego prawa!) są spełnione, to wykonanie ich bez względu na siedzibę przejmującego zadanie podmiotu leży w gestii polskiej jednostki sektora finansów publicznych i może być przez niego sfinansowane;
1. Organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej "organizatorem", właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest:
1) gmina:
a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,
b) której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie;
2) związek międzygminny - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin tworzących związek międzygminny;
3) powiat:
a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich,
b) któremu powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między powiatami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich, na obszarze powiatów, które zawarły porozumienie;
4) związek powiatów - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich, na obszarze powiatów tworzących związek powiatów;
5) województwo:
a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich oraz w transporcie morskim,
b) właściwe ze względu na najdłuższy odcinek planowanego przebiegu linii komunikacyjnej, w uzgodnieniu z województwami właściwymi ze względu na przebieg tej linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich przewozach pasażerskich,
c) któremu powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między województwami właściwymi ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich, na obszarze województw, które zawarły porozumienie;
6) minister właściwy do spraw transportu - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym.
2. Jeżeli inny organizator byłby właściwy ze względu na obszar działania, a inny ze względu na zasięg przewozów, to właściwym organizatorem jest organizator, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, pkt 2, pkt 3 lit. b albo pkt 4.
3. Organizator, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-5, jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego realizowanego w strefie transgranicznej.
4. Określone w ustawie zadania organizatora, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-5, wykonuje, w przypadku:
1) gminy - wójt, burmistrz albo prezydent miasta;
2) związku międzygminnego - zarząd związku międzygminnego;
3) miasta na prawach powiatu - prezydent miasta na prawach powiatu;
4) powiatu - starosta;
5) związku powiatów - zarząd związku powiatów;
6) województwa - marszałek województwa. - jedyne orzeczenie w sprawie dotacji w kontekście transgranicznym, które prawdopodobnie jest powodem nieco ryczałtowo głoszonych w tej sprawie obiekcji, to wyrok NSA z dnia 6.5.1998r. (I SA 1409/97, OwSS 1998 nr 3, poz. 104); wyrok ten jednak:
- dotyczy regulacji odpowiadającej obecnemu art. 220 UFinansePublart. 220 UFinansePubl, a więc kwestii, czy obca społeczność należy do (polskiego) sektora finansów publicznych; orzeczenie to nie przesądza zatem absolutnie o możliwości udzielenia dotacji na podstawie art. 221 UFinansePubl
1. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa.
2. Podstawą udzielenia pomocy, o której mowa w ust. 1, jest umowa.
3. Spory w zakresie zwrotu dotacji rozstrzygają sądy powszechne.art. 221 UFinansePubl;
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia. - odnosi się w sentencji do spraw, w których chodzi o (bezzwrotną) pomoc dla zagranicznego podmiotu a nie wykonanie zadania własnego polskiej jednostki przez podmiot zagraniczny;
- zapadł w okresie na długo przed wejściem Polski do UE, przez co nie uwzględnia on realiów działań integracyjnych na otwartych obecnie granicach;
- został poddany w literaturze krytyce, przez co istnieją poważne wątpliwości co do jego słuszności.
- uchwała RIO w Krakowie z 3.9.1997, KI-00571/198/97, LEX 42174)
- uchwała RIO we Wrocławiu z 7.9.2005, 24/05 = uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 9 lutego 2005 roku w sprawie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy Dobroszyce Nr 1/2005 z 3 stycznia 2005 roku w sprawie przeznaczenia środków finansowych z rezerwy ogólnej).
- wyjaśnienie RIO w Zielonej Górze z dnia 7.2.2012 r. (skan).
W związku z powyższym stwierdzić należy, iż nie istnieją poparte orzecznictwem przeciwwskazania wobec literalnego rozumienia zapisów art. 221 UFinansePubl
art. 221 UFinansePubl
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
i udzielenia na jego podstawie - o ile zostały spełnione odpowiednie przesłanki - dotacji również podmiotowi zagranicznemu.1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie - na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.
4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
b. dotacje tylko w ramach "projektów europejskich"
Podnoszony niekiedy pogląd, iż dotacje na rzecz podmiotów zagranicznych mogą być udzielane w ramach tzw. projektów europejskich a nie mogą poza nimi, nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach. Analiza obowiązujących reguł nasuwa następujące wnioski:
- wszelkie przepisy - też takie w ustawie o finansach publicznych - nie rozróżniają między projektami europejskimi a "nieprojekatmi" - przepisy specjalne nt. środków pomocowych dotyczą wyłącznie wykorzystywania środków lub też o tym, że są one środkami publicznymi lub dochodami jednostek sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy; nie stanowią one natomiast w żadnym stopniu o tym, czy w ramach projektów możliwe jest transferowanie pieniędzy za granicę;
- również w wypadku udziału w zrzeszeniach międzynarodowych, które to reguluje szczególna ustawa nie istnieje szczególna regulacja płatności na rzecz takiej organizacji lub jej (zagranicznych) członków,
- ustawa o Europejskim Ugrupowaniu Współpracy Terytorialnej (UEuropUgrupWspTeryt) również nie zawiera szczegółowych przepisów na temat transferu środków do EUWT z siedzibą za granicą, choć EUWT w pierwszej linii finansowane są ze składek członków - jednostek samorządu terytorialnego.
Stąd też należy stwierdzić, iż transfer środków poza granice państwa jest możliwy wyłącznie w takich wypadkach, gdy przewidują to ogólne lub inne szczególne przepisy o finansach publicznych. Nie ma natomiast znaczenia to, w ramach jakiej organizacji czy jakiego przedsięwzięcia tudzież kofinansowania dana dotacja ma miejsce.
Ponadto zauważyć należy, iż przedsięwzięcia realizowane wspólnie przez podmioty publiczne z różnych krajów na terenach przygranicznych są projektami europejskimi niezależnie od tego, czy otrzymują one dofinansowanie z odpowiednich funduszy czy też nie. Fakt, iż dany projekt jest dofinansowywany ze środków europejskich po przejściu odpowiednich procedur nie zmienia charakteru i natury prawnej danego projektu. Niezależnie od struktury finansowania podmioty biorące udział w każdym projekcie, w którym realizowany jest wspólny cel co najmniej dwóch podmiotów powoduje zawiązanie wspólnoty (spółka cywilna), w ramach której realizowane są ponadgraniczne cele. Odmowa takim przedsięwzięciom charakteru "projektu europejskiego" dyskryminuje przedsięwzięcia ze względu na strukturę ich finansowania, co byłoby nielogiczne. Odmowa realizacji projektów wykraczających poza granice krajów członkowskich UE przy pomocy środków prawnych i organizacyjnych, jakie są możliwe w obrębie poszczególnych krajów, byłoby również niezgodne z celami traktatów europejskich i również z punktu widzenia prawa europejskiego - bez jego wnikliwej analizy w tym miejscu - bardzo wątpliwe.
Ponadto zauważyć należy, iż przedsięwzięcia realizowane wspólnie przez podmioty publiczne z różnych krajów na terenach przygranicznych są projektami europejskimi niezależnie od tego, czy otrzymują one dofinansowanie z odpowiednich funduszy czy też nie. Fakt, iż dany projekt jest dofinansowywany ze środków europejskich po przejściu odpowiednich procedur nie zmienia charakteru i natury prawnej danego projektu. Niezależnie od struktury finansowania podmioty biorące udział w każdym projekcie, w którym realizowany jest wspólny cel co najmniej dwóch podmiotów powoduje zawiązanie wspólnoty (spółka cywilna), w ramach której realizowane są ponadgraniczne cele. Odmowa takim przedsięwzięciom charakteru "projektu europejskiego" dyskryminuje przedsięwzięcia ze względu na strukturę ich finansowania, co byłoby nielogiczne. Odmowa realizacji projektów wykraczających poza granice krajów członkowskich UE przy pomocy środków prawnych i organizacyjnych, jakie są możliwe w obrębie poszczególnych krajów, byłoby również niezgodne z celami traktatów europejskich i również z punktu widzenia prawa europejskiego - bez jego wnikliwej analizy w tym miejscu - bardzo wątpliwe.
CategoryGospodarkaKomunalnaOpracowaniaRozne CategoryPrawoFinansowe
Na tej stronie nie ma komentarzy
