Wiki source for DotacjeCeloweArt221UFinansePubl
====Dotacje celowe wg ""art. 221 UFinansePubl""====
==warunki uzyskania dotacji celowej na podstawie ""art. 221 UFinansePubl""==
{{pu przepis="art. 221 UFinansePubl" mode="view"}}
((1)) Cel dotacji
Nie wszystkie podmioty są w stanie poradzić sobie z realizacją zadań bez pomocy z zewnątrz. Dotyczy to w szczególności tych podmiotów, które nie działają w celu osiągnięcia zysku. Są zdane na pozyskiwanie zewnętrznych środków na własną działalność oraz na realizację zadań statutowych.
Pomoc ta może mieć różne formy (finansowa, rzeczowa, osobowa itp.) i może być świadczona przez różne podmioty (osoby fizyczne, podmioty instytucjonalne działające w celach komercyjnych itp.). W określonych wypadkach pomoc taką mogą również świadczyć jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych. W tym wypadku konieczne jest zachowanie ściśle określonych warunków przekazania wsparcia. Ma to służyć zachowaniu zasad gospodarowania środkami publicznym (zasada jawności, zasada przejrzystości, celowości, oszczędności itp.), które zostały określone w szczególności w {{pu przepis="art. 44 UFinansePubl"}}. Warunki te dotyczą podmiotów uprawnionych do uzyskania wsparcia, działalności, która może uzyskać pomoc i trybu uzyskania pomocy.
((1)) Formy wspierania
Jedną z form wspierania podmiotów nie należących do sektora finansów publicznych jest udzielanie dotacji celowej.
((1)) Przesłanki uzyskania dotacji celowej na podstawie {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}}
Stosownie do {{pu przepis="art. 221 ust. 1 UFinansePubl"}} o dotację na cele publiczne mogą ubiegać się:
1) podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i
1) niedziałające w celu osiągnięcia zysku, jeżeli
1) dotacja ma nastąpić na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki lub
1) na inwestycje związane z realizacją zadań jednostki.
((2)) Podmiot niezaliczany do sektora finansów publicznych
Podmiot jest zaliczany do sektora finansów publicznych, jeżeli mieści się w katalogu {{pu przepis="art. 4 ust. 1 UFinansePubl"}}.
((2)) Podmiot niedziałający w celu osiągnięcia zysku
Podmiotami niedziałającymi w celu osiągnięcia zysku są tzw. organizacje non profit. Jeżeli przyjąć koncepcję przedstawioną przez Arczewską, iż wg prawa finansowego zysk należy utożsamiać z dochodem, to osiąganie zysku będzie ściśle powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej." Konsekwencją tego jest przyjęcie, że zysk osiągają te podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą ([[http://www.isp.org.pl/kompas/index.php?v=page&id=124&ln=pl Arczewska, Stanowisko ministerstwa polityki społecznej w sprawie uznania spółek handlowych za organizacje pozarządowe]]). Brak statusu przedsiębiorcy uprawnia więc do uzyskania statusu organizacji non profit.
((2)) Działalność uzasadniająca przyznanie dotacji
Dotacje są udzielane na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) lub na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań. Już więc choćby ze sformułowania wynika, że wbrew opinii WSA w Krakowie nie dotyczy on wyłącznie dotacji celowych udzielanych dla podmiotów określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz w oparciu o tę ustawę (wyrok WSA Kraków z dnia 25.1.2011 r., I SA/Kr 1673/10 (LEX nr 749225)).
((3)) cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki
O celach publicznych mowa jest już w {{pu przepis="Art. 21 ust. 2 Konstytucja"}} (w kontekście wywłaszczenia), a pojęcie to konkretyzuje {{pu przepis="art. 6 UGospNier"}}. Dla tych i innych regulacji wspólne jest, że działania są podejmowane w celu realizacji celów publicznych, a więc następują w imię interesu ponadjednostkowego. Stąd słuszne jest twierdzenie, że pojęcie celów publicznych można utożsamiać z interesem publicznym powiązanym ze wspólnotą gminną (Jaroszyński w: HauserUSamorzGmKomentarz, 2011, art. 7 nb. 2). Działanie następuje w interesie publicznym wówczas, gdy służy zaspokojeniu potrzeb zbiorowych mieszkańców wspólnoty samorządowej. Potrzebami zbiorowymi mieszkańców gminy są natomiast te potrzeby, które powstają poprzez zsumowanie indywidualnych potrzeb ludzi mieszkających na danym terenie (Dolnicki, Zadania... str. 163-164). Dotacją na cele publiczne będzie więc dotacja, która wspiera realizację zamierzeń służących ogółowi mieszkańców j.s.t.
Dodatkowo jednak cele publiczne, na które udzielana jest dotacja, muszą być związane z realizacją zadań tej jednostki. W tym wypadku chodzi więc o zawężenie możliwości udzielania dotacji do tych działań, które nie tylko służą ogółowi, ale także które pozostają w funkcjonalnym związku z zadaniami stawianymi przed daną jednostką terytorialną. Ograniczenie ma służyć temu, aby jednostki wspierały wyłącznie te przedsięwzięcia, które służą społeczności właśnie tej jednostki. Będą to przede wszystkim przedsięwzięcia służące realizacji zadań własnych jednostki ({{pu przepis="art. 7 USamorzGm"}}, {{pu przepis="art. 4 USamorzPowiat"}}, por. {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 USamorzWoj"}}).
Jeżeli zachodzi zbieżność przedmiotu pomiędzy zadaniem publicznym w rozumieniu {{pu przepis="art. 4 UWolontariat"}} i działalnością wykonywaną w celach publicznych i pozostającej jednocześnie w związku z kompetencjami określonej jednostki, to możliwe jest udzielenie dotacji celowej w postępowaniu wg {{pu przepis="art. 11 UWolontariat"}} i nast. (zob. zwłaszcza umowę, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 16 UWolontariat"}}).
Z kolei zadania publiczne nie wymienione w {{pu przepis="art. 4 UWolontariat"}} mogą być dotowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, gdy spełnione są ogólne warunki udzielenia dotacji (działalność wspierające realizację celów publicznych i mieszcząca się w sferze kompetencji jednostki dotującej), {{pu przepis="art. 221 ust. 2 UFinansePubl"}} . W tym wypadku zasady udzielenia dotacji ustanawia się w umowie pomiędzy dotującym i dotowanym. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na cele innego rodzaju niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sposób rozliczania takiej dotacji oraz sposób kontroli zleconego zadania powinny zostać określone przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z dnia 4.8.2010 r., 70/2010 (Legalis)).
((3)) Inwestycje związane z realizacją zadań jednostki
Oprócz realizacji celów publicznych możliwe jest dotowanie inwestycji związanych z realizacją zadań danej jednostki.
Dotacja na inwestycje oznacza przyczynienie się do powstania lub odtworzenia składników majątku trwałego (por. Gorgol w Smoleń (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa 2012, art. 221 uw. 2).
Inwestycja musi pozostawać w związku z realizacją zadań należących do danej jednostki terytorialnej. To oznacza, że chodzi tylko o takie inwestycje, które - gdyby chciała je realizować sama jednostka - mieściłyby się w jej kompetencji.
Dofinansowanie oznacza tylko częściowe wsparcie inwestycji. W pozostałym zakresie dotowany winien samodzielnie pozyskać środki (własne, od pomiotów trzecich).
((2)) Przesłanka negatywna
Jednocześnie należy pamiętać, że dotacja nie może być udzielona, gdy zadania są finansowane bezpośrednio z budżetu jednostki (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 21.10.2010 r., 0102-206/10 (OwSS 2011 nr 1, Legalis)).
----
((2)) Przypadek szczególny: dotacje dla podmiotu zagranicznego
W wypadku spełnienia przesłanek {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}} (w szczególności w zakresie działalności niekomercyjnej oraz w ramach zadań danej jednostki samorządu) nie ma przeciwwskazań, aby dotacji udzielić podmiotowi zagranicznemu, np. w wypadku realizacji wspólnych zadań społeczności lokalnej na granicy kraju. Mimo to dyskutowane są następujące zastrzeżenia wobec zastosowania takiego trybu finansowania wspólnych zadań:
- ustawa o finansach publicznych ma zastosowanie wyłącznie wobec stanów faktycznych mających miejsce w obrębie granic RP,
- o ile beneficjentem miałaby być gmina sąsiedniego kraju, nie może ona być postrzegana jako podmiot sektora finansów publicznych, co jest warunkiem przyznania dotacji,
- udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu jest rzekomo możliwe wyłącznie w ramach "projektu europejskiego".
((3)) zastosowanie ustawy wyłącznie na terytorium RP
Ustawa o finansach publicznych z natury rzeczy nie może mieć zastosowania poza terytorium RP, ponieważ naruszałoby to zasadę suwerenności - jedną z podstawowych zasad prawa międzynarodowego publicznego. Jednak wykluczenie udzielenia dotacji podmiotowi zagranicznemu jest nieuzasadnione prawem w wypadku, gdy dany stan faktyczny nie wymaga wcale stosowania ustawy poza granicami kraju. Udzielenie dotacji przez podmiot polski i znajdujący się na terytorium RP jest wystarczającym "łącznikiem" (jeśli posłużyć się terminologią prawa międzynarodowego prywatnego) uzasadniającym stosowanie polskiej ustawy o finansach publicznych.
W pozostałym zakresie należy w tej kwestii zauważyć co następuje:
- zgodnie z powyższym udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu z tytułu wykonania przez niego zadań publicznych na terenie RP (np. w ramach zadań własnych przygranicznej gminy - komunikacji miejskiej) nie jest stanem faktycznym mającym miejsce "poza granicami kraju" tak, aby nie było możliwe zastosowanie ustawy;
- ustawa wyraźnie przewiduje w {{pu przepis="art. 126 UFinansePubl"}}, iż dotacja jest instrumentem finansowania działalności sektora finansów publicznych również w wypadku stanów faktycznych przekraczających granice - podstawą udzielenia dotacji może być umowa międzynarodowa, która z natury rzeczy reguluje kwestie wykraczające poza granice RP;
- ponieważ w szczególności na terenach przygranicznych wiele zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego ale i wszelkich zadań pożytku publicznego jest nierozerwalnie związanych z granicą, zadania te na granicy muszą być realizowane z udziałem podmiotów obcych (por. {{pu przepis="art. 7 ust. 3 UPTZ"}} oraz uzasadnienie projektu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 24.3.2010, druk Sejmowy nr 2916, s. 87); w innym wypadku koordynacja działań związanych np. z infrastrukturą byłaby praktycznie niemożliwa; dlatego też o ile przesłanki udzielenia dotacji na zadania publiczne (oczywiście zadania publiczne **z punktu widzenia polskiego prawa!**) są spełnione, to wykonanie ich bez względu na siedzibę przejmującego zadanie podmiotu leży w gestii polskiej jednostki sektora finansów publicznych i może być przez niego sfinansowane;
- jedyne orzeczenie w sprawie dotacji w kontekście transgranicznym, które prawdopodobnie jest powodem nieco ryczałtowo głoszonych w tej sprawie obiekcji, to wyrok NSA z dnia 6.5.1998r. ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/F2FAA9F857 I SA 1409/97, OwSS 1998 nr 3, poz. 104]]); wyrok ten jednak:
- dotyczy regulacji odpowiadającej obecnemu {{pu przepis="art. 220 UFinansePubl"}}, a więc kwestii, czy obca społeczność należy do (polskiego) sektora finansów publicznych; orzeczenie to nie przesądza zatem absolutnie o możliwości udzielenia dotacji na podstawie {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}};
- odnosi się w sentencji do spraw, w których chodzi o (bezzwrotną) pomoc dla zagranicznego podmiotu a nie wykonanie zadania własnego polskiej jednostki przez podmiot zagraniczny;
- zapadł w okresie na długo przed wejściem Polski do UE, przez co nie uwzględnia on realiów działań integracyjnych na otwartych obecnie granicach;
- został poddany w literaturze krytyce, przez co istnieją poważne wątpliwości co do jego słuszności.
- uchwała RIO w Krakowie z 3.9.1997, KI-00571/198/97, LEX 42174)
- [[https://bip.wroclaw.rio.gov.pl/dokumenty/uchwaly/2005/0240514032.pdf uchwała RIO we Wrocławiu z 7.9.2005, 24/05]] = uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 9 lutego 2005 roku w sprawie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy Dobroszyce Nr 1/2005 z 3 stycznia 2005 roku w sprawie przeznaczenia środków finansowych z rezerwy ogólnej).
- wyjaśnienie RIO w Zielonej Górze z dnia 7.2.2012 r. ([[http://www.bip.zielonagora.rio.gov.pl/dok/RIO-w04.pdf skan]]).
W związku z powyższym stwierdzić należy, iż nie istnieją poparte orzecznictwem przeciwwskazania wobec literalnego rozumienia zapisów {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}} i udzielenia na jego podstawie - o ile zostały spełnione odpowiednie przesłanki - dotacji również podmiotowi zagranicznemu.
((3)) dotacje tylko w ramach "projektów europejskich"
Podnoszony niekiedy pogląd, iż dotacje na rzecz podmiotów zagranicznych mogą być udzielane w ramach tzw. projektów europejskich a nie mogą poza nimi, nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach. Analiza obowiązujących reguł nasuwa następujące wnioski:
- wszelkie przepisy - też takie w ustawie o finansach publicznych - nie rozróżniają między projektami europejskimi a "nieprojekatmi" - przepisy specjalne nt. środków pomocowych dotyczą wyłącznie wykorzystywania środków lub też o tym, że są one środkami publicznymi lub dochodami jednostek sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy; nie stanowią one natomiast w żadnym stopniu o tym, czy w ramach projektów możliwe jest transferowanie pieniędzy za granicę;
- również w wypadku udziału w zrzeszeniach międzynarodowych, które to reguluje [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=UZasPrzystJednSamTerZrzeszMi%EAdz szczególna ustawa]] nie istnieje szczególna regulacja płatności na rzecz takiej organizacji lub jej (zagranicznych) członków,
- ustawa o Europejskim Ugrupowaniu Współpracy Terytorialnej ({{pu akt="UEuropUgrupWspTeryt"}}) również nie zawiera szczegółowych przepisów na temat transferu środków do EUWT z siedzibą za granicą, choć EUWT w pierwszej linii finansowane są ze składek członków - jednostek samorządu terytorialnego.
Stąd też należy stwierdzić, iż transfer środków poza granice państwa jest możliwy wyłącznie w takich wypadkach, gdy przewidują to ogólne lub inne szczególne przepisy o finansach publicznych. Nie ma natomiast znaczenia to, w ramach jakiej organizacji czy jakiego przedsięwzięcia tudzież kofinansowania dana dotacja ma miejsce.
Ponadto zauważyć należy, iż przedsięwzięcia realizowane wspólnie przez podmioty publiczne z różnych krajów na terenach przygranicznych są projektami europejskimi niezależnie od tego, czy otrzymują one dofinansowanie z odpowiednich funduszy czy też nie. Fakt, iż dany projekt jest dofinansowywany ze środków europejskich po przejściu odpowiednich procedur __nie zmienia charakteru i natury prawnej__ danego projektu. Niezależnie od struktury finansowania podmioty biorące udział w każdym projekcie, w którym realizowany jest wspólny cel co najmniej dwóch podmiotów powoduje zawiązanie wspólnoty (spółka cywilna), w ramach której realizowane są ponadgraniczne cele. Odmowa takim przedsięwzięciom charakteru "projektu europejskiego" dyskryminuje przedsięwzięcia ze względu na strukturę ich finansowania, co byłoby nielogiczne. Odmowa realizacji projektów wykraczających poza granice krajów członkowskich UE przy pomocy środków prawnych i organizacyjnych, jakie są możliwe w obrębie poszczególnych krajów, byłoby również niezgodne z celami traktatów europejskich i również z punktu widzenia prawa europejskiego - bez jego wnikliwej analizy w tym miejscu - bardzo wątpliwe.
----
CategoryGospodarkaKomunalnaOpracowaniaRozne CategoryPrawoFinansowe
==warunki uzyskania dotacji celowej na podstawie ""art. 221 UFinansePubl""==
{{pu przepis="art. 221 UFinansePubl" mode="view"}}
((1)) Cel dotacji
Nie wszystkie podmioty są w stanie poradzić sobie z realizacją zadań bez pomocy z zewnątrz. Dotyczy to w szczególności tych podmiotów, które nie działają w celu osiągnięcia zysku. Są zdane na pozyskiwanie zewnętrznych środków na własną działalność oraz na realizację zadań statutowych.
Pomoc ta może mieć różne formy (finansowa, rzeczowa, osobowa itp.) i może być świadczona przez różne podmioty (osoby fizyczne, podmioty instytucjonalne działające w celach komercyjnych itp.). W określonych wypadkach pomoc taką mogą również świadczyć jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych. W tym wypadku konieczne jest zachowanie ściśle określonych warunków przekazania wsparcia. Ma to służyć zachowaniu zasad gospodarowania środkami publicznym (zasada jawności, zasada przejrzystości, celowości, oszczędności itp.), które zostały określone w szczególności w {{pu przepis="art. 44 UFinansePubl"}}. Warunki te dotyczą podmiotów uprawnionych do uzyskania wsparcia, działalności, która może uzyskać pomoc i trybu uzyskania pomocy.
((1)) Formy wspierania
Jedną z form wspierania podmiotów nie należących do sektora finansów publicznych jest udzielanie dotacji celowej.
((1)) Przesłanki uzyskania dotacji celowej na podstawie {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}}
Stosownie do {{pu przepis="art. 221 ust. 1 UFinansePubl"}} o dotację na cele publiczne mogą ubiegać się:
1) podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i
1) niedziałające w celu osiągnięcia zysku, jeżeli
1) dotacja ma nastąpić na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki lub
1) na inwestycje związane z realizacją zadań jednostki.
((2)) Podmiot niezaliczany do sektora finansów publicznych
Podmiot jest zaliczany do sektora finansów publicznych, jeżeli mieści się w katalogu {{pu przepis="art. 4 ust. 1 UFinansePubl"}}.
((2)) Podmiot niedziałający w celu osiągnięcia zysku
Podmiotami niedziałającymi w celu osiągnięcia zysku są tzw. organizacje non profit. Jeżeli przyjąć koncepcję przedstawioną przez Arczewską, iż wg prawa finansowego zysk należy utożsamiać z dochodem, to osiąganie zysku będzie ściśle powiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej." Konsekwencją tego jest przyjęcie, że zysk osiągają te podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą ([[http://www.isp.org.pl/kompas/index.php?v=page&id=124&ln=pl Arczewska, Stanowisko ministerstwa polityki społecznej w sprawie uznania spółek handlowych za organizacje pozarządowe]]). Brak statusu przedsiębiorcy uprawnia więc do uzyskania statusu organizacji non profit.
((2)) Działalność uzasadniająca przyznanie dotacji
Dotacje są udzielane na cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) lub na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań. Już więc choćby ze sformułowania wynika, że wbrew opinii WSA w Krakowie nie dotyczy on wyłącznie dotacji celowych udzielanych dla podmiotów określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz w oparciu o tę ustawę (wyrok WSA Kraków z dnia 25.1.2011 r., I SA/Kr 1673/10 (LEX nr 749225)).
((3)) cele publiczne związane z realizacją zadań jednostki
O celach publicznych mowa jest już w {{pu przepis="Art. 21 ust. 2 Konstytucja"}} (w kontekście wywłaszczenia), a pojęcie to konkretyzuje {{pu przepis="art. 6 UGospNier"}}. Dla tych i innych regulacji wspólne jest, że działania są podejmowane w celu realizacji celów publicznych, a więc następują w imię interesu ponadjednostkowego. Stąd słuszne jest twierdzenie, że pojęcie celów publicznych można utożsamiać z interesem publicznym powiązanym ze wspólnotą gminną (Jaroszyński w: HauserUSamorzGmKomentarz, 2011, art. 7 nb. 2). Działanie następuje w interesie publicznym wówczas, gdy służy zaspokojeniu potrzeb zbiorowych mieszkańców wspólnoty samorządowej. Potrzebami zbiorowymi mieszkańców gminy są natomiast te potrzeby, które powstają poprzez zsumowanie indywidualnych potrzeb ludzi mieszkających na danym terenie (Dolnicki, Zadania... str. 163-164). Dotacją na cele publiczne będzie więc dotacja, która wspiera realizację zamierzeń służących ogółowi mieszkańców j.s.t.
Dodatkowo jednak cele publiczne, na które udzielana jest dotacja, muszą być związane z realizacją zadań tej jednostki. W tym wypadku chodzi więc o zawężenie możliwości udzielania dotacji do tych działań, które nie tylko służą ogółowi, ale także które pozostają w funkcjonalnym związku z zadaniami stawianymi przed daną jednostką terytorialną. Ograniczenie ma służyć temu, aby jednostki wspierały wyłącznie te przedsięwzięcia, które służą społeczności właśnie tej jednostki. Będą to przede wszystkim przedsięwzięcia służące realizacji zadań własnych jednostki ({{pu przepis="art. 7 USamorzGm"}}, {{pu przepis="art. 4 USamorzPowiat"}}, por. {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 USamorzWoj"}}).
Jeżeli zachodzi zbieżność przedmiotu pomiędzy zadaniem publicznym w rozumieniu {{pu przepis="art. 4 UWolontariat"}} i działalnością wykonywaną w celach publicznych i pozostającej jednocześnie w związku z kompetencjami określonej jednostki, to możliwe jest udzielenie dotacji celowej w postępowaniu wg {{pu przepis="art. 11 UWolontariat"}} i nast. (zob. zwłaszcza umowę, o której mowa jest w {{pu przepis="art. 16 UWolontariat"}}).
Z kolei zadania publiczne nie wymienione w {{pu przepis="art. 4 UWolontariat"}} mogą być dotowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, gdy spełnione są ogólne warunki udzielenia dotacji (działalność wspierające realizację celów publicznych i mieszcząca się w sferze kompetencji jednostki dotującej), {{pu przepis="art. 221 ust. 2 UFinansePubl"}} . W tym wypadku zasady udzielenia dotacji ustanawia się w umowie pomiędzy dotującym i dotowanym. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na cele innego rodzaju niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sposób rozliczania takiej dotacji oraz sposób kontroli zleconego zadania powinny zostać określone przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z dnia 4.8.2010 r., 70/2010 (Legalis)).
((3)) Inwestycje związane z realizacją zadań jednostki
Oprócz realizacji celów publicznych możliwe jest dotowanie inwestycji związanych z realizacją zadań danej jednostki.
Dotacja na inwestycje oznacza przyczynienie się do powstania lub odtworzenia składników majątku trwałego (por. Gorgol w Smoleń (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa 2012, art. 221 uw. 2).
Inwestycja musi pozostawać w związku z realizacją zadań należących do danej jednostki terytorialnej. To oznacza, że chodzi tylko o takie inwestycje, które - gdyby chciała je realizować sama jednostka - mieściłyby się w jej kompetencji.
Dofinansowanie oznacza tylko częściowe wsparcie inwestycji. W pozostałym zakresie dotowany winien samodzielnie pozyskać środki (własne, od pomiotów trzecich).
((2)) Przesłanka negatywna
Jednocześnie należy pamiętać, że dotacja nie może być udzielona, gdy zadania są finansowane bezpośrednio z budżetu jednostki (uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 21.10.2010 r., 0102-206/10 (OwSS 2011 nr 1, Legalis)).
----
((2)) Przypadek szczególny: dotacje dla podmiotu zagranicznego
W wypadku spełnienia przesłanek {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}} (w szczególności w zakresie działalności niekomercyjnej oraz w ramach zadań danej jednostki samorządu) nie ma przeciwwskazań, aby dotacji udzielić podmiotowi zagranicznemu, np. w wypadku realizacji wspólnych zadań społeczności lokalnej na granicy kraju. Mimo to dyskutowane są następujące zastrzeżenia wobec zastosowania takiego trybu finansowania wspólnych zadań:
- ustawa o finansach publicznych ma zastosowanie wyłącznie wobec stanów faktycznych mających miejsce w obrębie granic RP,
- o ile beneficjentem miałaby być gmina sąsiedniego kraju, nie może ona być postrzegana jako podmiot sektora finansów publicznych, co jest warunkiem przyznania dotacji,
- udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu jest rzekomo możliwe wyłącznie w ramach "projektu europejskiego".
((3)) zastosowanie ustawy wyłącznie na terytorium RP
Ustawa o finansach publicznych z natury rzeczy nie może mieć zastosowania poza terytorium RP, ponieważ naruszałoby to zasadę suwerenności - jedną z podstawowych zasad prawa międzynarodowego publicznego. Jednak wykluczenie udzielenia dotacji podmiotowi zagranicznemu jest nieuzasadnione prawem w wypadku, gdy dany stan faktyczny nie wymaga wcale stosowania ustawy poza granicami kraju. Udzielenie dotacji przez podmiot polski i znajdujący się na terytorium RP jest wystarczającym "łącznikiem" (jeśli posłużyć się terminologią prawa międzynarodowego prywatnego) uzasadniającym stosowanie polskiej ustawy o finansach publicznych.
W pozostałym zakresie należy w tej kwestii zauważyć co następuje:
- zgodnie z powyższym udzielenie dotacji podmiotowi zagranicznemu z tytułu wykonania przez niego zadań publicznych na terenie RP (np. w ramach zadań własnych przygranicznej gminy - komunikacji miejskiej) nie jest stanem faktycznym mającym miejsce "poza granicami kraju" tak, aby nie było możliwe zastosowanie ustawy;
- ustawa wyraźnie przewiduje w {{pu przepis="art. 126 UFinansePubl"}}, iż dotacja jest instrumentem finansowania działalności sektora finansów publicznych również w wypadku stanów faktycznych przekraczających granice - podstawą udzielenia dotacji może być umowa międzynarodowa, która z natury rzeczy reguluje kwestie wykraczające poza granice RP;
- ponieważ w szczególności na terenach przygranicznych wiele zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego ale i wszelkich zadań pożytku publicznego jest nierozerwalnie związanych z granicą, zadania te na granicy muszą być realizowane z udziałem podmiotów obcych (por. {{pu przepis="art. 7 ust. 3 UPTZ"}} oraz uzasadnienie projektu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 24.3.2010, druk Sejmowy nr 2916, s. 87); w innym wypadku koordynacja działań związanych np. z infrastrukturą byłaby praktycznie niemożliwa; dlatego też o ile przesłanki udzielenia dotacji na zadania publiczne (oczywiście zadania publiczne **z punktu widzenia polskiego prawa!**) są spełnione, to wykonanie ich bez względu na siedzibę przejmującego zadanie podmiotu leży w gestii polskiej jednostki sektora finansów publicznych i może być przez niego sfinansowane;
- jedyne orzeczenie w sprawie dotacji w kontekście transgranicznym, które prawdopodobnie jest powodem nieco ryczałtowo głoszonych w tej sprawie obiekcji, to wyrok NSA z dnia 6.5.1998r. ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/F2FAA9F857 I SA 1409/97, OwSS 1998 nr 3, poz. 104]]); wyrok ten jednak:
- dotyczy regulacji odpowiadającej obecnemu {{pu przepis="art. 220 UFinansePubl"}}, a więc kwestii, czy obca społeczność należy do (polskiego) sektora finansów publicznych; orzeczenie to nie przesądza zatem absolutnie o możliwości udzielenia dotacji na podstawie {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}};
- odnosi się w sentencji do spraw, w których chodzi o (bezzwrotną) pomoc dla zagranicznego podmiotu a nie wykonanie zadania własnego polskiej jednostki przez podmiot zagraniczny;
- zapadł w okresie na długo przed wejściem Polski do UE, przez co nie uwzględnia on realiów działań integracyjnych na otwartych obecnie granicach;
- został poddany w literaturze krytyce, przez co istnieją poważne wątpliwości co do jego słuszności.
- uchwała RIO w Krakowie z 3.9.1997, KI-00571/198/97, LEX 42174)
- [[https://bip.wroclaw.rio.gov.pl/dokumenty/uchwaly/2005/0240514032.pdf uchwała RIO we Wrocławiu z 7.9.2005, 24/05]] = uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 9 lutego 2005 roku w sprawie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy Dobroszyce Nr 1/2005 z 3 stycznia 2005 roku w sprawie przeznaczenia środków finansowych z rezerwy ogólnej).
- wyjaśnienie RIO w Zielonej Górze z dnia 7.2.2012 r. ([[http://www.bip.zielonagora.rio.gov.pl/dok/RIO-w04.pdf skan]]).
W związku z powyższym stwierdzić należy, iż nie istnieją poparte orzecznictwem przeciwwskazania wobec literalnego rozumienia zapisów {{pu przepis="art. 221 UFinansePubl"}} i udzielenia na jego podstawie - o ile zostały spełnione odpowiednie przesłanki - dotacji również podmiotowi zagranicznemu.
((3)) dotacje tylko w ramach "projektów europejskich"
Podnoszony niekiedy pogląd, iż dotacje na rzecz podmiotów zagranicznych mogą być udzielane w ramach tzw. projektów europejskich a nie mogą poza nimi, nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach. Analiza obowiązujących reguł nasuwa następujące wnioski:
- wszelkie przepisy - też takie w ustawie o finansach publicznych - nie rozróżniają między projektami europejskimi a "nieprojekatmi" - przepisy specjalne nt. środków pomocowych dotyczą wyłącznie wykorzystywania środków lub też o tym, że są one środkami publicznymi lub dochodami jednostek sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy; nie stanowią one natomiast w żadnym stopniu o tym, czy w ramach projektów możliwe jest transferowanie pieniędzy za granicę;
- również w wypadku udziału w zrzeszeniach międzynarodowych, które to reguluje [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=UZasPrzystJednSamTerZrzeszMi%EAdz szczególna ustawa]] nie istnieje szczególna regulacja płatności na rzecz takiej organizacji lub jej (zagranicznych) członków,
- ustawa o Europejskim Ugrupowaniu Współpracy Terytorialnej ({{pu akt="UEuropUgrupWspTeryt"}}) również nie zawiera szczegółowych przepisów na temat transferu środków do EUWT z siedzibą za granicą, choć EUWT w pierwszej linii finansowane są ze składek członków - jednostek samorządu terytorialnego.
Stąd też należy stwierdzić, iż transfer środków poza granice państwa jest możliwy wyłącznie w takich wypadkach, gdy przewidują to ogólne lub inne szczególne przepisy o finansach publicznych. Nie ma natomiast znaczenia to, w ramach jakiej organizacji czy jakiego przedsięwzięcia tudzież kofinansowania dana dotacja ma miejsce.
Ponadto zauważyć należy, iż przedsięwzięcia realizowane wspólnie przez podmioty publiczne z różnych krajów na terenach przygranicznych są projektami europejskimi niezależnie od tego, czy otrzymują one dofinansowanie z odpowiednich funduszy czy też nie. Fakt, iż dany projekt jest dofinansowywany ze środków europejskich po przejściu odpowiednich procedur __nie zmienia charakteru i natury prawnej__ danego projektu. Niezależnie od struktury finansowania podmioty biorące udział w każdym projekcie, w którym realizowany jest wspólny cel co najmniej dwóch podmiotów powoduje zawiązanie wspólnoty (spółka cywilna), w ramach której realizowane są ponadgraniczne cele. Odmowa takim przedsięwzięciom charakteru "projektu europejskiego" dyskryminuje przedsięwzięcia ze względu na strukturę ich finansowania, co byłoby nielogiczne. Odmowa realizacji projektów wykraczających poza granice krajów członkowskich UE przy pomocy środków prawnych i organizacyjnych, jakie są możliwe w obrębie poszczególnych krajów, byłoby również niezgodne z celami traktatów europejskich i również z punktu widzenia prawa europejskiego - bez jego wnikliwej analizy w tym miejscu - bardzo wątpliwe.
----
CategoryGospodarkaKomunalnaOpracowaniaRozne CategoryPrawoFinansowe
