Culpa in contrahendo
A. Istota
Culpa in contrahendo dotyczy odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną nagannym zachowaniem się strony w procesie pertraktacji poprzedzających zawarcie umowy, jeżeli nie doszła ona do skutku.
B. Podstawa prawna odpowiedzialności z c.i.c.
Konstrukcja c.i.c. znajduje swoją podstawę w art. 72 KC
art. 72 KC
§ 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
, który stanowi m.in., że strona która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy. § 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
C. Przesłanki odpowiedzialności z c.i.c. wg prawa polskiego
D. Zakres odpowiedzialności
Ugruntowany jest pogląd, że odszkodowanie z tytułu culpa in contrahendo nie obejmuje korzyści, które uzyskałby poszkodowany w wyniku zawarcia umowy będącej przedmiotem rokowań. Odszkodowanie z tytułu c.i.c. należy się więc wyłącznie w granicach negatywnego interesu umownego.
E. Prawo kolizyjne a c.i.c.
Prawo właściwe dla stosunku zobowiązaniowego wynikającego z c.i.c. ustala się od dnia 17.1.2009 r. wg przepisów rozporządzenia Rzym II (RozpUERzymII). Podstawowe znaczenie ma przepis § 12 RozpUERzymII
art. 12 RozpUERzymII
1. Prawem właściwym dla zobowiązań pozaumownych wynikających kontaktów handlowych mających miejsce przed zawarciem umowy, bez względu na to czy doszło do jej zawarcia, jest prawo właściwe dla umowy albo prawo, które byłoby dla niej właściwe, gdyby została ona zawarta.
2. W przypadku gdy prawa właściwego nie można ustalić na podstawie ust. 1, stosuje się:
a) prawo państwa, w którym powstała szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę oraz niezależnie od tego w jakim państwie lub państwach wystąpiły skutki pośrednie tego zdarzenia; lub
b) w przypadku gdy strony mają, w chwili wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę, miejsce zwykłego pobytu w tym samym państwie, prawo tego państwa; lub
c) w przypadku gdy ze wszystkich okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że zobowiązanie pozaumowne wynikające z kontaktów handlowych mających miejsce przed zawarciem umowy pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane w lit. a) i b), prawo tego innego państwa.
. Generalnie właściwe jest lex causa, tzn. prawo właściwe dla umowy. W razie gdy jednak kontrakt nie doszedł do skutku stosuje się prawo, które byłoby dla niej właściwe, gdyby została ona zawarta.1. Prawem właściwym dla zobowiązań pozaumownych wynikających kontaktów handlowych mających miejsce przed zawarciem umowy, bez względu na to czy doszło do jej zawarcia, jest prawo właściwe dla umowy albo prawo, które byłoby dla niej właściwe, gdyby została ona zawarta.
2. W przypadku gdy prawa właściwego nie można ustalić na podstawie ust. 1, stosuje się:
a) prawo państwa, w którym powstała szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę oraz niezależnie od tego w jakim państwie lub państwach wystąpiły skutki pośrednie tego zdarzenia; lub
b) w przypadku gdy strony mają, w chwili wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę, miejsce zwykłego pobytu w tym samym państwie, prawo tego państwa; lub
c) w przypadku gdy ze wszystkich okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że zobowiązanie pozaumowne wynikające z kontaktów handlowych mających miejsce przed zawarciem umowy pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane w lit. a) i b), prawo tego innego państwa.
F. Prawo obce i c.i.c.
W Niemczech od tzw. Schuldrechtsreform (2000) c.i.c. jest uregulowana w § 311 BGB.
G. Literatura
- T. Mróz (w:) Wielka Encyklopedii Prawa.
CategoryLeksykonC CategoryCzescOgolna CategoryInstytucjePrawaCywilnego CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawcza
Komentarze [Ukryj komentarze]
2009-08-19 17:36:49
"Podsumowując odszkodowanie wynikające z "culpa in contrahendo" powinno objąć zarówno straty, które strona poniosła wskutek prowadzenia nieskutecznych negocjacji, jak i wyjątkowo korzyści, które mogłaby osiągnąć, gdyby ich nie prowadziła."
