Wersja [12410]
To jest stara wersja CieplownictwoStrategiaWskazania utworzona przez WojciechLisiewicz, 2010-08-21 00:45:00.
Strategia wobec zmian w prawie
wskazówki dla przedsiębiorstw ciepłowniczych
A. Wskazany kształt regulacji
Z przedstawionych powyżej działań na szczeblu europejskim oraz założeń politycznych polskiego rządu konieczne są w pierwszej linii działania legislacyjne w zakresie efektywności energetycznej (budynków i nie tylko) oraz systemu wspierania i preferencji dla odnawialnych źródeł energii (OZE). Impulsy ze strony polityki krajowej spowodują zmiany w zakresie samego prawa energetycznego, które prawdopodobnie będą skutkowały - poza trendami wynikającymi już z prawa europejskiego - naciskiem na podwyższenie bezpieczeństwa energetycznego oraz na rozwój rynków konkurencyjnych.
W dalszej perspektywie należy spodziewać się dalszego rozwoju prawa w zakresie wsparcia dla wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu (kogeneracja). Zmiany w handlu uprawnieniami do emisji CO2 pozostają co do zasady poza sferą wpływów polskiego ustawodawcy, ponieważ oczekiwany system aukcyjnego przydziału uprawnień zostanie uregulowany rozporządzeniem UE.
W interesie branży i przedsiębiorstw ciepłowniczych jest, aby nieuniknione zmiany w prawie polskim uwzględniły następujące założenia:
- wdrożenie mechanizmów rynkowych musi odbyć się w sposób, który nie spowoduje radykalnych zaburzeń zaopatrzenia w ciepło sieciowe [1]; urynkowienie ciepła powinno nastąpić w trybie, który umożliwi przygotowanie się przedsiębiorstw na czysto cywilnoprawne procedury współpracy z klientem; przedsiębiorstwa i ich kontrahenci powinny mieć do dyspozycji przede wszystkim albo uregulowane prawnie mechanizmy kształtowania treści umów masowych (por. np. model niemiecki) lub też pełną jasność co możliwości stosowania sprawdzonych mechanizmów prawa cywilnego (model preferowany przez autora);
- modele benchmarkingowe i temu podobne są tylko połowicznie modelami rynkowymi i stanowią raczej nowoczesną formę regulacji bodźcowej bezwzględnie wymuszającej na przedsiębiorstwach redukcję kosztów niezależnie od (obserwowanej w branży) dekapitalizacji majątku; zastosowanie takich modeli byłoby nieodpowiedzialne, jeśli nie zostanie uwzględniona a) specyfika lokalnych rynków ciepła oraz b) konieczność inwestowania w przedsiębiorstwach; jeśli inwestycje w przedsiębiorstwie ciepłowniczym (konieczne np. ze względu na wymogi poprawy efektywności lub gwarancji bezpieczeństwa dostaw) będą skutkować wyłącznie utrudnieniem uzyskania parametrów jakiegokolwiek benchmarku, to inwestycje nie będą opłacalne i dekapitalizacja majątku będzie nadal postępować;
- wsparcie dla kogeneracji powinno przybrać kształt zgodny z założeniami UE i przynosić przedsiębiorstwom wymierne korzyści nie konsumowane wzajemnie przez reguły tworzenia taryf dla energii elektrycznej i ciepła; ponadto ciepło sieciowe nie może być w tym zakresie dyskryminowane wobec innych źródeł ogrzewania pomieszczeń w dużej mierze mniej efektywnych przez koszty handlu CO2 (!);
- wskazany w "Polityce energetycznej" mechanizm podwyższania bezpieczeństwa zaopatrzenia w energię przez precyzyjną regulację zwrotu z kapitału w zakresie inwestycji sieciowych powinien stanowić centralny postulat przedsiębiorstw ciepłowniczych wobec przyszłej regulacji ciepłownictwa; zapewnienie zwrotu z kapitału na godziwym poziomie uatrakcyjni sektor ciepłowniczy dla inwestorów i pozwoli na osiągnięcie celu - bezpieczeństwa zaopatrzenia w ciepło;
- w wypadku zachowania jakichkolwiek administracyjnych mechanizmów regulacyjnych konieczne jest skorygowanie istniejących dotychczas deficytów procedur w postępowaniu przed regulatorem; podstawowym celem zmian powinny być w tym zakresie skrócenie postępowania administracyjnego, wyeliminowanie uznaniowości decyzji, oparcie działań regulatora o jednoznaczne reguły oraz zapewnienie ochrony prawnej podmiotom, których dotyczą decyzje regulatora;
- regulacja w zakresie efektywności energetycznej musi umożliwić również przedsiębiorstwom ciepłowniczych udział w rynku usług energetycznych oraz partycypowanie w udogodnieniach wynikających z oszczędzania energii; należy doprowadzić do stanu, w którym promowane będą projekty podwyższania efektywności niezależnie od sposobu ogrzewania danych obiektów; przedsiębiorstwa ciepłownicze powinny mieć możliwość realizacji projektów podwyższania efektywności energetycznej na każdym obiekcie a promowane projekty nie powinny być reglamentowane - jedynym kryterium stopnia wspierania projektów powinien być obiektywnie określony efekt oszczędności energii;
- wsparcie dla OZE musi być realizowane według kryteriów transparentnych i nie dyskryminujących ciepła sieciowego wobec innych nośników energii cieplnej; oczywistym jest, że kontyngenty zielonej energii będą w najbliższych latach czynnikiem podwyższającym średnią cenę energii; w wypadku obciążenia przedsiębiorstwa ciepłowniczego kosztami ciepła wytwarzanego ze źródeł odnawialnych nie można dopuścić do sytuacji, w której obciążone takim kosztem ciepło sieciowe będzie musiało bez rekompensaty tego obciążenia konkurować z innymi źródłami ciepła - np. z gazem - nie obciążonymi takim kosztem; przy kształtowaniu systemu wsparcia OZE konieczne jest stworzenie rozwiązań takich, aby wszystkie źródła ciepła były obciążone kosztami OZE proporcjonalnie do ich udziału w rynku;
- wpłynięcie na kształt systemu handlu CO2 na szczeblu krajowym nie ma większego sensu, ponieważ akty prawne powstają w tym zakresie na szczeblu europejskim. W chwili obecnej jest przygotowywane przede wszystkim rozporządzenie regulujące zasady przydzielania uprawnień do emisji (głównie w drodze aukcji), które to będzie musiało być jedynie stosowane przez polską administrację państwową.
B. Zalecenia dla przedsiębiorstw ciepłowniczych
Niektóre z przedstawionych powyżej tendencji w prawie mogą być dla branży korzystne - przykładowo wsparcie dla kogeneracji czy też precyzyjne określenie reguł ustalania zwrotu z kapitału lub poprawa ochrony prawnej przed decyzjami administracyjnymi regulatora. Jednak większość zmian oczekujących przedsiębiorstwa ciepłownicze wiąże się z szeregiem ryzyk. Najważniejsze z nich to:
- dodatkowe koszty, które obciążą działalność przedsiębiorstw ciepłowniczych;
- ograniczenie zbytu ciepła na obecnym poziomie,
- niekorzystny wpływ na marżę ze sprzedaży ciepła sieciowego,
- zmiana otoczenia rynkowego działalności ciepłowniczej.
1. Urynkowienie ciepła
Całkowita zmiana modelu regulacji działalności ciepłowniczej, a w szczególności cen ciepła, na model rynkowy jest raczej mało prawdopodobna. Jednak stopniowe wprowadzenie mechanizmów rynkowych to scenariusz prawdopodobny, tym bardziej, że został on wyraźnie wspomniany w politycznych założeniach rządu [2].
Całkowita zmiana modelu regulacji działalności ciepłowniczej, a w szczególności cen ciepła, na model rynkowy jest raczej mało prawdopodobna. Jednak stopniowe wprowadzenie mechanizmów rynkowych to scenariusz prawdopodobny, tym bardziej, że został on wyraźnie wspomniany w politycznych założeniach rządu [2].
4. Odnawialne źródła energii
Wobec działań wspierania OZE należy zdaniem autora podjąć następujące kroki:
Ogólnie wobec alternatywnych rozwiązań w dyrektywach warto rozwinąć alternatywne scenariusze.Wobec działań wspierania OZE należy zdaniem autora podjąć następujące kroki:
- zidentyfikować w oparciu o dyrektywę 2009/28/WE oraz o przygotowywane krajowe akty prawne potencjalny bezpośredni wpływ na przedsiębiorstwa ciepłownicze;
- przygotować warianty działań dostosowujących portfel usług przedsiębiorstwa oraz jego procesy technologiczne do wymogów prawnych i biznesowych nowego stanu prawnego;
- wraz z wejściem w życie regulacji dotykających ciepło sieciowe wprowadzić zmiany w zakresie oferowanych produktów czy usług oraz dostosować procesy technologiczne do nowych wymogów zgodnie z wypracowanymi wcześniej wariantami;
[1] W tym kontekście należy wskazać chociażby na negatywne skutki nieprzemyślanego stosowania zasady TPA wobec ciepła sieciowego w niektórych polskich miastach w niedalekiej przeszłości.
[2] Por. s. 22 Polityki energetycznej Polski do 2030 roku.
Na tej stronie nie ma komentarzy
