Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

a. OZE i ciepło sieciowe w regulacji europejskiej
Por. odrębny artykuł o wpływie dyrektywy o OZE na ciepłownictwo.

b. Efektywność energetyczna
Por. odrębny artykuł poświęcony dyrektywie o efektywności energetycznej

c. Charakterystyka energetyczna budynków
Dyrektywa 2010/31/UE nakłada na państwa członkowskie następujące obowiązki:

• ustalenie minimalnych standardów efektywności budynków - zarówno nowych, jak i w pewnym zakresie budynków remontowanych czy ich remontowanych części, izolacji itp. (art. 4);
• wobec budynków nowych nakładany jest ponadto obowiązek uwzględnienia (czyli przynajmniej rozpatrzenia w sposób udokumentowany) technologii uznanych za efektywne (art. 6) do zasilania budynku w energię, czyli zdecentralizowane OZE, kogeneracja, ogrzewanie / chłodzenie lokalne/blokowe z OZE, pompy cieplne; podobne obowiązki mają zostać również nałożone wobec budynków remontowanych czy samych systemów grzewczych / klimatyzujących (art. 7 i 8);
• od roku 2020 wszystkie budynki nowe mają być budynkami "o niemal zerowym zużyciu energii" (w zakresie budynków państwowych obowiązuje to już od 2018 roku);
• w krajach członkowskich musi istnieć system certyfikowania budynków świadectwami efektywności (art. 11 - 13).

Obowiązki zawarte w dyrektywie wymagają jeszcze wdrożenia przez polskiego ustawodawcę. Od ustawodawców poszczególnych krajów zależy tu bardzo wiele, ponieważ dyrektywa wytycza jedynie bardzo ogólne ramy regulacyjne i cel: osiągnięcie wyższego poziomu efektywności budynków - przynajmniej w zakresie takim, w jakim w danym regionie Europy jest to ekonomicznie wskazane. Celem dość konkretnym jest tu jednak nakaz budowania najpóźniej od 2020 roku wyłącznie budynków o "niemal zerowym zużyciu energii". Konsekwencje dyrektywy będą dla przedsiębiorstw ciepłowniczych odczuwalne zatem powoli i stopniowo - jednak z czasem dość dotkliwie. Pewnym jest, że dyrektywa będzie sukcesywnie ograniczać łączną ilość ciepła zużywanego do ogrzewania budynków. Zdaniem autora obiekty nowo przyłączane do sieci nawet w stosunkowo szybko rozwijającym się kraju (takim jak Polska) nie umożliwią kompensacji strat w ilości sprzedawanego ciepła wynikających z działań proefektywnościowych. A ponieważ koszty stałe nie zmienią się (tudzież w przypadku rozbudowy sieci ze względu na nowo przyłączane obiekty wzrosną), rozwiązaniem może być albo podwyższanie cen lub znalezienie nowego modelu biznesowego w ciepłownictwie. Byłby on przykładowo możliwy wtedy, gdy przedsiębiorstwo ciepłownicze opanowało nie tylko rynek sprzedaży samego ciepła, a również rynek efektywności energetycznej w zakresie zużycia ciepła, np. w modelu ESCO (energy saving contracting).

d. Ochrona konsumentów
Dyrektywa 2011/83/UE obejmuje swym zakresem stosowania wszelkie umowy konsumenckie - również takie, których przedmiotem jest energia we wszelkiej postaci, art. 1 ust. 1 zd. 2. Co ciekawe, ciepło systemowe jest w dyrektywie postrzegane również jako towar - w przeciwieństwie do wody, gazu i energii elektrycznej, art. 2 pkt 3.
Ta stosunkowo nowa dyrektywa przynosi kolejne zmiany w zakresie praw konsumenta jako partnera umowy z przedsiębiorcą. W przypadkach, w których przedsiębiorstwo ciepłownicze będzie zawierać umowy z odbiorcą indywidualnym, który jest konsumentem w rozumieniu dyrektywy (pojęcie konsumenta w dyrektywie jest praktycznie identyczne z definicją polskiego kodeksu cywilnego), umowa będzie objęta szeregiem obowiązków ze strony przedsiębiorstwa a przywilejów po stronie konsumenta.
Oczywiście dokładny sposób przejęcia reguł dyrektywy będzie w szczegółach zależał od sposobu wdrożenia jej przez polskiego ustawodawcę. W chwili obecnej (styczeń 2013) dyrektywa nie jest jeszcze w polskim prawie w pełni uwzględniona.

Istotniejsze konsekwencje dyrektywy, które mogą mieć znaczenie dla przedsiębiorstwa ciepłowniczego, to:

• obowiązek udzielenia konsumentowi wielu różnych informacji o towarze/usłudze, przedsiębiorcy oraz wszelkich wariantach świadczenia itp. - jeszcze przed zawarciem umowy, art. 5 dyrektywy;
• zakaz pobierania nieuzasadnionych opłat za poszczególne, akceptowane metody płatności za towar/usługę, art. 19;
• zakaz pobierania dodatkowych opłat za rozmowy telefoniczne klienta z przedsiębiorstwem, art. 21;
• nieważność obowiązku dodatkowych płatności, jeśli nie zostały one wyraźnie przez klienta zaakceptowane, art. 22;

Co do zasady, większość zapisów dyrektywy (zarówno wskazanych powyżej, jak i nie wspominanych tu wyraźnie - np. o umowach zawieranych na odległość czy poza lokalem przedsiębiorstwa, art. 6 i nast. dyrektywy) jest już znana - w nieco odmiennej formie - z poprzednich wersji europejskich regulacji ochrony konsumenta. Zmiany te i ich implementacja w prawie krajowym powinny zostać jednak monitorowane w każdym przedsiębiorstwie mającym styczność z konsumentami. Wskazana byłaby inwentaryzacja formularzy umów oraz praktyki handlowej w przypadku umów z klientami indywidualnymi w momencie, gdy polski ustawodawca dokona transpozycji dyrektywy lub (zalecane) już do końca 2013 roku, gdy minie termin, w którym Polska jest zobowiązana do uwzględnienia dyrektywy w przepisach krajowych (13.12.2013 r.). Należy bowiem pamiętać, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, dany podmiot może powołać się na przepisy dyrektywy co do zasady bezpośrednio, jeśli okres wdrożenia minął, a dany kraj członkowski nie wdrożył dyrektywy w odpowiedni sposób i w odpowiednim zakresie.