Dyrektywa o efektywności energetycznej z 2012 roku a ciepłownictwo
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej (...)W grudniu 2012 roku weszła w życie - uchwalona po długim i pełnym kontrowersji procesie prawodawczym w organach UE - dyrektywa 2012/27/UE o efektywności energetycznej zastępująca w dużej mierze, tudzież uzupełniająca dotychczasowe regulacje europejskie w tym zakresie. Dyrektywa musi być uwzględniona w prawie krajowym wszystkich państw UE w ciągu 18 miesięcy (zatem do czerwca 2014 roku).
A. Ogólnie o treści dyrektywy
Jednym z najistotniejszych aspektów dyrektywy jest fakt, iż po raz pierwszy na rządy wszystkich państw członkowskich ale i na podmioty prywatne (przedsiębiorstwa) mają zostać nałożone ujednolicone obowiązki oszczędzania energii. Jednocześnie dyrektywa zastępuje nie tylko poprzednią dyrektywę o efektywności energetycznej (2006/32/WE) ale również obejmuje regulacją kogenerację, przez co jej treść zastępuje również zapisy dyrektywy 2004/8/WE poświęconej kogeneracji.
B. Poszczególne mechanizmy regulacyjne dyrektywy
1. Cele efektywnościowe, system zobowiązujący do efektywności
Zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy kraje członkowskie mają obowiązek wyznaczenia sobie konkretnych celów co do poprawienia efektywności energetycznej. Cele te nie mogą być jednak dowolne (np. bliskie 0), ponieważ muszą one uwzględniać ogólny cel maksymalnego łącznego zużycia energii w UE.
Bardzo konkretne obowiązki dla przedsiębiorstw energetycznych wynikają z art. 7 dyrektywy, na mocy którego w każdym kraju musi powstać system zobowiązujący do efektywności i wymagający od przedsiębiorstw energetycznych objętych systemem od 2014 roku corocznie 1,5 % wzrostu efektywności. Zgodnie z art. 7 ust. 4 wzrost efektywności musi być uzyskiwany u odbiorców energii, do których przedsiębiorstwa energetyczne dostarczają energię. Ponieważ wg art. 2 pkt 1) definicja energii w rozumieniu dyrektywy obejmuje wszelkie jej formy (również ciepło) i ze względu na wyjątki w art. 7 ust. 2 lit. c) przewidziane wobec rozwiązań w systemach ciepłowniczych adresatem obowiązków wynikających z art. 7 (minimum 1,5 % oszczędności energii rocznie u odbiorców) mogą być przedsiębiorstwa ciepłownicza. Od szczegółowych rozwiązań polskiego ustawodawcy będzie zależało, na ile w Polsce przedsiębiorstwa ciepłownicze będą tym obowiązkiem objęte.
2. Poprawa efektywności energetycznej budynków
Niezależnie od wytycznych dyrektywy 2010/31/UE dyrektywa 2012/27/UE narzuca również cały szereg obowiązków w związku z efektywnością energetyczną budynków. Co do wszystkich budynków (publicznych i prywatnych) musi zostać opracowana strategia inwestycji w renowację budynków (art. 4) a budynki publiczne (jako wzór do naśladowania) mają być objęte programem renowacji (3 % zasobów rocznie, art. 5).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy kraje członkowskie mają obowiązek wyznaczenia sobie konkretnych celów co do poprawienia efektywności energetycznej. Cele te nie mogą być jednak dowolne (np. bliskie 0), ponieważ muszą one uwzględniać ogólny cel maksymalnego łącznego zużycia energii w UE.
Bardzo konkretne obowiązki dla przedsiębiorstw energetycznych wynikają z art. 7 dyrektywy, na mocy którego w każdym kraju musi powstać system zobowiązujący do efektywności i wymagający od przedsiębiorstw energetycznych objętych systemem od 2014 roku corocznie 1,5 % wzrostu efektywności. Zgodnie z art. 7 ust. 4 wzrost efektywności musi być uzyskiwany u odbiorców energii, do których przedsiębiorstwa energetyczne dostarczają energię. Ponieważ wg art. 2 pkt 1) definicja energii w rozumieniu dyrektywy obejmuje wszelkie jej formy (również ciepło) i ze względu na wyjątki w art. 7 ust. 2 lit. c) przewidziane wobec rozwiązań w systemach ciepłowniczych adresatem obowiązków wynikających z art. 7 (minimum 1,5 % oszczędności energii rocznie u odbiorców) mogą być przedsiębiorstwa ciepłownicza. Od szczegółowych rozwiązań polskiego ustawodawcy będzie zależało, na ile w Polsce przedsiębiorstwa ciepłownicze będą tym obowiązkiem objęte.
2. Poprawa efektywności energetycznej budynków
Niezależnie od wytycznych dyrektywy 2010/31/UE dyrektywa 2012/27/UE narzuca również cały szereg obowiązków w związku z efektywnością energetyczną budynków. Co do wszystkich budynków (publicznych i prywatnych) musi zostać opracowana strategia inwestycji w renowację budynków (art. 4) a budynki publiczne (jako wzór do naśladowania) mają być objęte programem renowacji (3 % zasobów rocznie, art. 5).
3. Zarządzanie energią
Wobec przedsiębiorstw mają zostać wprowadzone obowiązki przeprowadzania audytów energetycznych (art. 8) lub zastępczo systemów zarządzania energią (jako wyższej formy działań na rzecz efektywności, art. 8 ust. 6). Ponadto pomiar zużycia energii, informacje o zużyciu itd. mają stać się takie, aby odbiorca miał możliwie szeroką wiedzę nt. zużycia energii i mógł podjąć optymalne działania w zakresie jej oszczędzania.
4. Działania w zakresie zaopatrzenia w energię
Jako kontynuacja dyrektywy 2004/8/WE przejęto do nowej dyrektywy o efektywności energetycznej obowiązek wspierania przez kraje członkowskie wysokosprawnej kogeneracji, art. 14 i nast. Oznacza to między innymi, że również sieci ciepłownicze zasilane z kogeneracji mają być promowane.
Wobec przedsiębiorstw mają zostać wprowadzone obowiązki przeprowadzania audytów energetycznych (art. 8) lub zastępczo systemów zarządzania energią (jako wyższej formy działań na rzecz efektywności, art. 8 ust. 6). Ponadto pomiar zużycia energii, informacje o zużyciu itd. mają stać się takie, aby odbiorca miał możliwie szeroką wiedzę nt. zużycia energii i mógł podjąć optymalne działania w zakresie jej oszczędzania.
4. Działania w zakresie zaopatrzenia w energię
Jako kontynuacja dyrektywy 2004/8/WE przejęto do nowej dyrektywy o efektywności energetycznej obowiązek wspierania przez kraje członkowskie wysokosprawnej kogeneracji, art. 14 i nast. Oznacza to między innymi, że również sieci ciepłownicze zasilane z kogeneracji mają być promowane.
5. Usługi energetyczne, fundusze proefektywnościowe
Podobnie jak za rządów dyrektywy 2006/32/WE nowa dyrektywa o efektywności energetycznej zawiera obowiązek promowania rynku usług energetycznych w różny sposób, art. 18. Również znanym mechanizmem jest obowiązek stworzenia możliwości sfinansowania działań mogących wspierać osiągnięcie celów dyrektywy, art. 20.
Podobnie jak za rządów dyrektywy 2006/32/WE nowa dyrektywa o efektywności energetycznej zawiera obowiązek promowania rynku usług energetycznych w różny sposób, art. 18. Również znanym mechanizmem jest obowiązek stworzenia możliwości sfinansowania działań mogących wspierać osiągnięcie celów dyrektywy, art. 20.
C. Wnioski dla ciepłownictwa
Dyrektywa 2012/27/UE precyzując obowiązki w zakresie efektywności energetycznej wskazuje w wielu miejscach wyraźnie, że obowiązki te będą obowiązywać również ogrzewanie lokali i ciepłownictwo. Szczegółowe mechanizmy prawne musi ustalić dopiero polski ustawodawca i od niego będzie zależało, w jaki sposób ciężar dyrektywy zostanie rozłożony na poszczególne podsektory branży energetycznej. Jednak już teraz możliwe jest zidentyfikowanie skutków dyrektywy dla przedsiębiorstw ciepłowniczych w perspektywie 3-5 lat:
- zużycie ciepła na jednostkę lokalu będzie wyraźnie spadać;
- podczas gdy rynek ciepła zacznie się kurczyć (z punktu widzenia ilości sprzedanego ciepła) mimo nowych przyłączeń, rosnąć będzie rynek usług wokół oszczędzania energii, audytów energetycznych, systemów zarządzania energią - również (jeśli nie przede wszystkim) energią cieplną;
- ciepło sieciowe będzie funkcjonować na rynku tylko wtedy z powodzeniem, jeśli będzie pochodziło z kogeneracji;
- jeśli wskazane czynniki nie pojawią się w perspektywie 3-5 lat, powodem będzie jedynie łamanie prawa UE przez polskiego ustawodawcę; wtedy proces ten zostanie opóźniony, ale zostanie on wyegzekwowany przez organy UE w terminie późniejszym, najpóźniej za ok. 5-7 lat, podobnie jak dzieje się w chwili obecnej np. z liberalizacją rynku energii elektrycznej o gazu.
CategoryEfektywnoscEnergetyczna
Na tej stronie nie ma komentarzy
