Protokół zmian strony ZrodlaPrawaKrajowego
Dodane:
To w Konstytucji został określony obowiązujący na terytiorium Polski system źródeł prawa, zasady jego stosowania, ustrój i zasady działania organów państwa, prawa i obowiązki obywateli.
Usunięte:
Dodane:
CategoryTeoriaPrawa CategoryPrawoKonstytucyjne
Usunięte:
Brak różnic
Dodane:
Z zasady suwerenności państw wynika podstawowe uprawnienie do dowolnego kształtowania przez poszczególne państwa systemu [[ZrodlaPrawa źródeł prawa]] obowiązującego na obszarze danego kraju.
Usunięte:
Dodane:
Akty prawa wewnętrznego są skierowane do jednostek organizacyjnie podległych organowi, który te akty wydał.
Źródła te można podzielić na dwie grupy:
- akty prawa wewnętrznego przewidziane w wyraźny sposób w Konstytucji, którymi są zgodnie z {{pu przepis="art. 93 Konstytucja"}}: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
- inne akty wewnętrzne, nie wymienione w Konstytucji. Wśród nich wymienia się regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpretacyjną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej. Niektórzy zaliczają do aktów prawa wewnętrznego także statuty.
więcej: [[ZrodlaPrawaWewnetrznego akty prawa wewnętrznego]]
Jako nieformalne źródła prawa określa się normy pozaprawne wykorzystywane np. w działaniach administracji. Należą do nich:
- zwyczaj
- normy i zasady pozaprawne
Obie powyższe podkategorie samoistnie nie tworzą w polskim systemie źródeł prawa norm prawnych. Mogą one jednakże być posiłkowo stosowane przez odesłanie do nich w postaci klauzul generalnych jak np. zasady współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}})
- doktrynę prawniczą,
W polskim systemie prawa doktryna nie stanowi źródeł prawa lecz źródło poznania prawa.
- orzecznictwo sądowe,
Orzecznictwo, podobnie jak doktryna nie stanowi źródła prawa. Tym niemniej ma znaczenie praktyczne dając pogląd co do treści norm prawa zawartych w źródłach prawa. W szczególności należy tu uwzględnić zasady prawne Sądu Najwyższego ({{pu przepis="art. 62 USN"}}) czy Naczelnego Sądu Administracyjnego ({{pu przepis="art. 269 PrPostPrzedSądAdm"}}), które de facto przesądzają o tym, jak dane kategorie zagadnień będą rozstrzygane w przyszłości.
Nie można również zapominać o orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, którego wyroku mają moc prawnokształtującą - po ich ogłoszeniu dany przepis może utracić ważność. W tym zakresie wyroku Trybunału, jakkolwiek nie znajdują się one w katalogu źródeł prawa, takimi źródłami prawa w mojej ocenie są.
Źródła te można podzielić na dwie grupy:
- akty prawa wewnętrznego przewidziane w wyraźny sposób w Konstytucji, którymi są zgodnie z {{pu przepis="art. 93 Konstytucja"}}: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
- inne akty wewnętrzne, nie wymienione w Konstytucji. Wśród nich wymienia się regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpretacyjną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej. Niektórzy zaliczają do aktów prawa wewnętrznego także statuty.
więcej: [[ZrodlaPrawaWewnetrznego akty prawa wewnętrznego]]
Jako nieformalne źródła prawa określa się normy pozaprawne wykorzystywane np. w działaniach administracji. Należą do nich:
- zwyczaj
- normy i zasady pozaprawne
Obie powyższe podkategorie samoistnie nie tworzą w polskim systemie źródeł prawa norm prawnych. Mogą one jednakże być posiłkowo stosowane przez odesłanie do nich w postaci klauzul generalnych jak np. zasady współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}})
- doktrynę prawniczą,
W polskim systemie prawa doktryna nie stanowi źródeł prawa lecz źródło poznania prawa.
- orzecznictwo sądowe,
Orzecznictwo, podobnie jak doktryna nie stanowi źródła prawa. Tym niemniej ma znaczenie praktyczne dając pogląd co do treści norm prawa zawartych w źródłach prawa. W szczególności należy tu uwzględnić zasady prawne Sądu Najwyższego ({{pu przepis="art. 62 USN"}}) czy Naczelnego Sądu Administracyjnego ({{pu przepis="art. 269 PrPostPrzedSądAdm"}}), które de facto przesądzają o tym, jak dane kategorie zagadnień będą rozstrzygane w przyszłości.
Nie można również zapominać o orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, którego wyroku mają moc prawnokształtującą - po ich ogłoszeniu dany przepis może utracić ważność. W tym zakresie wyroku Trybunału, jakkolwiek nie znajdują się one w katalogu źródeł prawa, takimi źródłami prawa w mojej ocenie są.
Usunięte:
Źródła te można podzielić na dwie grupy: akty prawa wewnętrznego przewidziane w wyraźny sposób w Konstytucji oraz inne. Konstytucja wymienia: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
Jako pozostałe akty prawa wewnętrznego wymienia się regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpretacyjną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej. Niektórzy zaliczają do aktów prawa wewnętrznego także statuty.
Jako nieformalne źródła prawa określa się normy pozaprawne wykorzystywane w działaniach administracji. Należą do nich:
- zwyczaj,
- orzecznictwo sądowe,
- doktrynę prawniczą,
- normy i zasady pozaprawne.
Dodane:
Akty prawa miejscowego są przepisami prawnymi obowiązującymi na części terytorium państwa, a nie na całym jego obszarze, i tylko wtedy, gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej. (por. {{pu przepis="art. 94 Konstytucja"}})
więcej: [[ZrodlaPrawaMiejscowego prawo miejscowe]]
więcej: [[ZrodlaPrawaMiejscowego prawo miejscowe]]
Usunięte:
((3)) akty stanowione przez organy samorządu terytorialnego
Organy samorządu terytorialnego mają prawo stanowienia statutów, przepisów wykonawczych oraz przepisów porządkowych.
- statuty
Uprawnienie do wydawania statutów oparte jest na generalnym upoważnieniu ustawowym do samodzielnego uregulo wania materii statutowej.
Prawo stanowienia statutów przysługuje województwom ({{pu przepis="art. 18 USamorzWoj"}}), powiatom ({{pu przepis="art. 12 USamorzPowiat"}}), gminom ({{pu przepis="art. 3 USamorzGm"}}) oraz związkom powiatów i gmin.
- przepisy wykonawcze
Przepisy wykonawcze mogą być także wydane jedynie w przypadku wyraźnego upoważnienia w ustawie, które przewidywać powinno sytuacje, w jakich dopuszczalne jest wydanie tego rodzaju przepisów oraz ich zakres i sposób regulacji.
- przepisy porządkowe
Przepisy porządkowe mogą być wydawane na podstawie generalnego upoważnienia zawartego w ustawach - {{pu przepis="art. 41 USamorzPowiat"}} i {{pu przepis="art. 40 ust. 3 USamorzGm"}}. Mogą być one wydawane tylko w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących.
((3)) akty stanowione przez organy terenowej administracji rządowej
Organy administracji rządowej mają prawo stanowienia przepisów porządkowych i wykonawczych.
- przepisy wykonawcze
Przepisy wykonawcze mogą wydawać wojewodowie oraz organy rządowej administracji niezespolonej.
- przepisy porządkowe
Przepisy porządkowe mogą być wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 40 UAdmRzWoj"}}.
Dodane:
((2)) Konstytucja
((2)) ustawa
((2)) ratyfikowana umowa międzynarodowa
Zgodnie z {{pu przepis="Art. 91 ust. 1 Konstytucja"}} umowa międzynarodowa stanowi część polskiego porządku prawnego i może być stosowana bezpośrednio, o ile została ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw, chyba że dodatkowym warunkiem jej skuteczności jest wydanie ustawy. Ponadto {{pu przepis="Art. 89 ust. 1 Konstytucja"}} przewiduje określone typy umów międzynarodowych, dla ratyfikacji których konieczne jest wcześniejsze wyrażenie w ustawie zgody na ratyfikację.
Tytułem przypomnienia: ratyfikacja to akt, w którym organ upoważniony do reprezentowania państwa w stosunkach międzynarodowych wyraża wolę związania państwa treścią zawartej przez inny organ (lub swojego pełnomocnika) umowy międzynarodowej.
więcej: [[ZrodlaPrawaUmowaMiedzynarodowa umowa międzynarodowa]]
((2)) rozporządzenie
Rozporządzeniami są akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.
Rozporządzenie ma moc obowiązującą, jeżeli spełnia następują ce warunki:
~- zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw,
~- powołuje podstawę prawną wydania w treści rozporządzenia (wraz z konkretnym artykułem ustawy upoważniającej),
~- zostało wydane przez upoważniony organ,
~- jest zgodne pod względem prawno-materialnym z Konstytucją, ustawami oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.
więcej: [[ZrodlaPrawaRozporzadzenie rozporządzenie]]
((1)) Akty prawa miejscowego
((2)) ustawa
((2)) ratyfikowana umowa międzynarodowa
Zgodnie z {{pu przepis="Art. 91 ust. 1 Konstytucja"}} umowa międzynarodowa stanowi część polskiego porządku prawnego i może być stosowana bezpośrednio, o ile została ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw, chyba że dodatkowym warunkiem jej skuteczności jest wydanie ustawy. Ponadto {{pu przepis="Art. 89 ust. 1 Konstytucja"}} przewiduje określone typy umów międzynarodowych, dla ratyfikacji których konieczne jest wcześniejsze wyrażenie w ustawie zgody na ratyfikację.
Tytułem przypomnienia: ratyfikacja to akt, w którym organ upoważniony do reprezentowania państwa w stosunkach międzynarodowych wyraża wolę związania państwa treścią zawartej przez inny organ (lub swojego pełnomocnika) umowy międzynarodowej.
więcej: [[ZrodlaPrawaUmowaMiedzynarodowa umowa międzynarodowa]]
((2)) rozporządzenie
Rozporządzeniami są akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.
Rozporządzenie ma moc obowiązującą, jeżeli spełnia następują ce warunki:
~- zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw,
~- powołuje podstawę prawną wydania w treści rozporządzenia (wraz z konkretnym artykułem ustawy upoważniającej),
~- zostało wydane przez upoważniony organ,
~- jest zgodne pod względem prawno-materialnym z Konstytucją, ustawami oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.
więcej: [[ZrodlaPrawaRozporzadzenie rozporządzenie]]
((1)) Akty prawa miejscowego
Usunięte:
((3)) ustawa
((3)) ratyfikowana umowa międzynarodowa
Zgodnie z {{pu przepis="Art. 91 ust. 1 Konstytucja"}} umowa międzynarodowa stanowi część polskiego porządku prawnego i może być stosowana bezpośrednio, o ile została ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw, chyba że dodatkowym warunkiem jej skuteczności jest wydanie ustawy. Ponadto {{pu przepis="Art. 89 ust. 1 Konstytucja"}} przewiduje określone typy umów międzynarodowych, dla ratyfikacji których konieczne jest wcześniejsze wyraże n ie w ustawie zgody na ratyfikację.
Tytułem przypomnienia: ratyfikacja to akt, w którym organ upoważniony do reprezentowania państwa w stosunkach międzynarodowych wyraża wolę związania państwa treścią zawartej przez inny organ (lub swojego pełnomocnika) umowy międzynarodowej .
((3)) rozporządzenie
Rozporządzeniami są akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Rozporządzenie ma moc obowiązującą, jeżeli spełnia następują ce warunki:
- zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw,
- powołuje podstawę prawną wydania w treści rozporządzenia (wraz z konkretnym artykułem ustawy upoważniającej),
- zostało wydane przez upoważniony organ,
- jest zgodne pod względem prawno-materialnym z Konstytucją, ustawami oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.
((2)) Akty prawa miejscowego
Dodane:
Najwyższe źródło prawa na terytorium kraju (por. {{pu przepis="art. 8 ust. 1 Konstytucja"}}).
To w konstytucji został określony obowiązujący na terytiorium Polski system źródeł prawa, zasady jego stosowania, ustrój i zasady działania organów państwa, prawa i obowiązki obywateli.
Zgodnie z {{pu przepis="Art. 8 ust. 2 Konstytucja"}} przepisy Konstytucji należy stosować bezpośrednio, a tylko wyjątkowo sama Konstytucja może stanowić inaczej.
więcej: [[ZrodlaPrawaKonstytucja Konstytucja]]
Ustawa jest podstawowym aktem prawnym na podstawie którego następuje konkretyzacja postanowień Konstytucji (siłą rzeczy trzymanych na pewnym poziomie abstrakcji i ogólności). Ustawy regulują praktycznie każdą dziedzinę życia.
Ustawy obowiązują w sposób bezpośredni.
W polskim prawie znaczenie ustawy podkreślają dwie zasady: zasada nadrzędności ustawy oraz zasada wyłączności ustawy.
~- zasada nadrzędności ustawy
~- zasada wyłączności ustawy
Zasada ta jest określana także jako zasada wyłącznej materii ustawowej. Oznacza ona, że najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być regulowane wyłączenie w drodze ustawowej, a nie w drodze innych (podrzędnych) aktów normatywnych.
więcej: [[ZrodlaPrawaUstawa ustawa]]
To w konstytucji został określony obowiązujący na terytiorium Polski system źródeł prawa, zasady jego stosowania, ustrój i zasady działania organów państwa, prawa i obowiązki obywateli.
Zgodnie z {{pu przepis="Art. 8 ust. 2 Konstytucja"}} przepisy Konstytucji należy stosować bezpośrednio, a tylko wyjątkowo sama Konstytucja może stanowić inaczej.
więcej: [[ZrodlaPrawaKonstytucja Konstytucja]]
Ustawa jest podstawowym aktem prawnym na podstawie którego następuje konkretyzacja postanowień Konstytucji (siłą rzeczy trzymanych na pewnym poziomie abstrakcji i ogólności). Ustawy regulują praktycznie każdą dziedzinę życia.
Ustawy obowiązują w sposób bezpośredni.
W polskim prawie znaczenie ustawy podkreślają dwie zasady: zasada nadrzędności ustawy oraz zasada wyłączności ustawy.
~- zasada nadrzędności ustawy
~- zasada wyłączności ustawy
Zasada ta jest określana także jako zasada wyłącznej materii ustawowej. Oznacza ona, że najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być regulowane wyłączenie w drodze ustawowej, a nie w drodze innych (podrzędnych) aktów normatywnych.
więcej: [[ZrodlaPrawaUstawa ustawa]]
Usunięte:
Dla prawa administracyjnego najważniejszymi normami z Konstytucji będą przepisy dotyczące organizacji administracji rządowej i samorządowej oraz związane z prawami i wolnościami obywatelskimi. Nie wolno zapominać, że zgodnie z {{pu przepis="Art. 8 ust. 2 Konstytucja"}} przepisy Konstytucji można stosować bezpośrednio. Tylko wyjątkowo Konstytucja może stanowić inaczej.
Ustawa jest podstawowym aktem prawnym regulującym materię prawa administracyjnego. Konkretyzuje ona postanowienia Konstytucji. Ustawy obowiązują także w sposób bezpośredni. Roli ustawy w procesie administrowania nie można nie doceniać. W polskim prawie znaczenie ustawy podkreślają dwie zasady: zasada nadrzędności ustawy oraz zasada wyłączności ustawy.
- zasada nadrzędności ustawy
- zasada wyłączności ustawy
Zasada ta jest określana także jako zasada wyłącznej materii ustawowej. Oznacza ona, że najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane wyłączenie w drodze ustawowej, a nie w drodze innych aktów normatywnych.
Dodane:
Do aktów powszechnie obowiązujących, których moc rozciąga się na terytorium kraju należą źródła wymienione w {{pu przepis="Art. 87 ust. 1 Konstytucja"}}, a więc Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
Najwyższe źródło prawa na terytorium kraju.
Najwyższe źródło prawa na terytorium kraju.
Usunięte:
Dodane:
//akty powszechnie obowiązujące//
~- akty prawa miejscowego,
//akty wewnętrzne//
~- uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta i inne.
((1)) Akty powszechnie obowiązujące na terytorium całego kraju
Do aktów powszechnie obowiązujących, których moc rozciąga się na terytorium kraju należą źródła wymienione w Art. 87 ust. 1 KRP, a więc Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
~- akty prawa miejscowego,
//akty wewnętrzne//
~- uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta i inne.
((1)) Akty powszechnie obowiązujące na terytorium całego kraju
Do aktów powszechnie obowiązujących, których moc rozciąga się na terytorium kraju należą źródła wymienione w Art. 87 ust. 1 KRP, a więc Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
Usunięte:
((2)) Akty obowiązujące na terytorium całego kraju
Do aktów powszechnie obowiązujących, których moc rozciąga się na cały kraj należą źródła wymienione w Art. 87 ust. 1 KRP, a więc Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia.
