Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Konstytucja

A. Ogólne
Konstytucja jest najważniejszym aktem w systemie źródeł prawa krajowego. To ona jest źródłem wszystkich innych aktów prawnych - tzn. określa ich rodzaje, zakres obowiązywania, zasady i tryb stanowienia.

B. Tryb stanowienia
Tryb stanowienia Konstytucji oraz jej publikacji jest w przypadku Konstytucji zagadnieniem szczególnym, gdyż Konstytucja po jej prawidłowym uchwaleniu i opublikowaniu wchodzi w życie a z wejściem w życie tworzy jednocześnie nowy porządek prawny. Przed jej wejściem w życie zasady tworzenia prawa uregulowane są w aktach prawa obowiązujących w czasie uchwalania Konstytucji.

Kwestię trybu uchwalania i publikacji Konstytucji reguluje ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1992 Nr 67 poz. 336). Jest to ustawa o randze konstytucyjnej.

1. Tryb stanowienia
Ustawa o trybie uchwalenia Konstytucji przewiduje następujące etapy prac nad nową ustawą zasadniczą:

a. Inicjatywa ustawodawcza (art. 2) przysługuje:
- Komisji Konstytucyjnej,
- grupie 56 członków Zgromadzenia Narodowego,
- Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej,
w terminie 6 m-cy od wejścia w życie ustawy
- inicjatywa 500 000 osób posiadających czynne prawo wyborcze do Sejmu.
w terminie 3 m-cy od wejścia w życie ustawy

b. Debata na temat zasadniczych kwestii ustrojowych
Przeprowadzana jest w Sejmie po zebraniu wszystkich projektów Konstytucji.
Debata może się odbyć w każdym czasie na wniosek Komisji Konstytucyjnej.

c. Pierwsze czytanie (art. 6)
Podczas pierwszego czytania Zgromadzenie Narodowe decyduje czy dany projekt Konstytucji odrzucić lub skierować do Komisji Konstytucyjnej. Pierwsze czytanie obejmuje debatę.

d. Drugie czytanie (art. 7)
Podczas drugiego czytania ocenie poddawany jest tekst jednolity projektu Konstytucji przygotowany przez Komisję Konstytucyjną. Komisja przedkłada sprawozdanie. Drugie czytanie obejmuje debatę, zgłaszanie poprawek i głosowanie.
Quorum potrzebne do przyjęcia poprawek oraz uchwalenia Konstytucji w drugim czytaniu to 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków Zgromadzenia Narodowego.
W razie nieuchwalenia Konstytucji w drugim czytaniu, Zgromadzenie Narodowe może przekazać projekt ponownie do Komisji Konstytucyjnej.

e. Publikacja projektu
Konstytucja uchwalona w drugim czytaniu jest przekazywana Prezydentowi i podawana do wiadomości publicznej.

f. Trzecie czytanie
Trzecie czytanie odbywa się w sytuacji zgłoszenia przez Prezydenta propozycji poprawek do Konstytucji. Zgłoszenie poprawek powinno nastąpić do 60 od otrzymania projektu Konstytucji przez Prezydenta.
Trzecie czytanie ma dwa etapy:
- głosowanie nad zmianami zaproponowanymi przez Prezydenta (do przyjęcia wymagana jest bezwzględna większość głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków Zgromadzenia)
- głosowanie nad uchwaleniem Konstytucji (quorum takie jak w drugim czytaniu)

g. Referendum
Referendum należy przeprowadzić w terminie do 4 miesięcy od uchwalenia Konstytucji. Referendum zarządza Prezydent w ciągu 14 dni od daty uchwalenia.
Dla przyjęcia Konstytucji w referendum potrzebna jest większość biorących udział w głosowaniu.

h. Podpisanie
Prezydent podpisuje przyjętą w referendum Konstytucję. Co ciekawe nie został sprecyzowany termin na podpisanie Konstytucji.

i. Publikacja
Podpisana Konstytucja podlega niezwłocznemu ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

C. Stosowanie
Zgodnie z art. 8 Konstytucja Konstytucję należy stosować bezpośrednio, chyba że sama Konstytucja stanowi inaczej i odsyła do innych aktów prawnych.
Przy tym należy zwrócić uwagę, iż dla bezpośredniego stosowania Konstytucji niezbędne jest, aby przepis Konstytucji był na tyle precyzyjny, że jego stosowanie jest możliwe.

D. Treść

1. zasady ustrojowe


2. prawa o obowiązki obywateli