Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [6078]

To jest stara wersja ZastawRejestrowy utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-01-25 17:11:41.

 

Zastaw rejestrowy


Uwaga!
Niniejsze opracowanie dotyczy stanu prawnego po dniu 11 stycznia 2009 r. Tego dnia weszła w życie ustawa z dnia 5 września 2008 r. o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. z 2008 roku Nr 180, poz. 1113). Poprzedni stan prawny został opisany w skrypcie ZastawRejestrowyPrzedZmiana2008.

Zastaw rejestrowy jest przedmiotem regulacji ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (UZastRej). Zgodnie z art. 1 ust. 2 UZastRej
art. 1 UZastRej
1. Ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspakajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów.
2. W sprawach nie uregulowanych w niniejszej ustawie do zastawu rejestrowego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
w części, w jakiej regulacje tej ustawy nie zawierają wyczerpujących postanowień, należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego.

A. Przedmiot zastawu rejestrowego
Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome oraz zbywalne prawa majątkowe (art. 7 ust. 1 UZastRej
art. 7 UZastRej
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:
1) praw mogących być przed miotem hipoteki,
2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości,
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,
4) wierzytelności,
5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierów wartościowych,
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.
).

1. Rzeczy ruchome
Zastaw rejestrowy może obciążać wszelkie rzeczy ruchome poza statkami morskimi wpisanymi do rejestru okrętowego. Nie ma znaczenia natomiast, czy chodzi o rzecz oznaczoną co do tożsamości czy tylko co do gatunku albo o zbiór rzeczy ruchomych (art. 7 ust. 2 UZastRej
art. 7 UZastRej
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:
1) praw mogących być przed miotem hipoteki,
2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości,
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,
4) wierzytelności,
5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierów wartościowych,
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.
). W szczególności mogą być przedmiotem zastawu ręcznego te rzeczy, które są wymienione w ust. 2 oraz te, które zastawca nabędzie dopiero w przyszłości (art. 7 ust. 3 UZastRej
art. 7 UZastRej
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:
1) praw mogących być przed miotem hipoteki,
2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości,
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,
4) wierzytelności,
5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierów wartościowych,
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.
).

2. Prawa majątkowe
Jako przykładowe prawa majątkowe, które mogą być przedmiotem zastawu rejestrowego ustawa wymienia: wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych, prawa z papierów wartościowych oraz prawa z innych instrumentów finansowych (art. 7 ust. 2 UZastRej
art. 7 UZastRej
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:
1) praw mogących być przed miotem hipoteki,
2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości,
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,
4) wierzytelności,
5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierów wartościowych,
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.
). Warunkiem dopuszczalności obciążenia innego prawa niż wymienione w art. 7 ust. 2 UZastRej
art. 7 UZastRej
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:
1) praw mogących być przed miotem hipoteki,
2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości,
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,
4) wierzytelności,
5) prawa na dobrach niematerialnych,
6) prawa z papierów wartościowych,
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą jego nabycia przez zastawcę.
zastawem rejestrowym jest jego majątkowy charakter oraz zbywalność.

3. Wyłączenia
Nie można natomiast ustanowić zastawu rejestrowego na:
1) prawach mogących być przedmiotem hipoteki (wymienione są w art. 65 UKsWieczHip
art. 65 UKsWieczHip
1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
),
2) wierzytelnościach, na których ustanowiono hipotekę (tzw. subintabulat, zob. art. 1081 i nast. UKsWieczHip
art. 1081 UKsWieczHip
1. Do ustanowienia hipoteki na wierzytelności hipotecznej nie jest wymagane udowodnienie istnienia obciążonej wierzytelności.
2. Spłata wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką może być dokonana do wysokości tej hipoteki tylko do rąk wierzyciela, któremu ona przysługuje, o ile jego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. W pozostałych przypadkach suma odpowiadająca wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej powinna być złożona do depozytu sądowego.
),
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej (art. 78 KM
art. 78 KM
§ 1. Hipoteka morska może być wyrażona również w walucie obcej lub jednostkach obliczeniowych określonych w art. 101 § 2.
§ 2. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można ustanowić hipotekę morską na więcej niż jednym statku.
i nast.).

B. Ustanowienie zastawu rejestrowego
Dla ustanowienia zastawu rejestrowego konieczna jest umowa zastawnicza oraz wpis do rejestru zastawów (art. 2 ust. 1 UZastRej
art. 2 UZastRej
1. Do ustanowienia zastawu rejestrowego są wymagane umowa o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza) między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów.
2. Rzeczy obciążone zastawem rejestrowym, a także papiery wartościowe lub inne dokumenty dotyczące praw obciążonych takim zastawem mogą być pozostawione w posiadaniu zastawcy lub osoby trzeciej wskazanej w umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego, jeżeli wyraziła ona na to zgodę.
3. Jeżeli zastawca był nieuprawniony do rozporządzania rzeczą, do ochrony zastawnika działającego w dobrej wierze stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie nabywcy rzeczy ruchomej w dobrej wierze, a wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawów jest równoznaczny z wydaniem rzeczy.
4. Do ustanowienia zastawu rejestrowego zabezpieczającego wierzytelności z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii, zamiast umowy, o której mowa w ust. 1, jest wymagana umowa zastawnicza między zastawcą i administratorem zastawu, o którym mowa w art. 4 ust. 4.
). Nie jest natomiast konieczne wydanie rzeczy zastawnikowi (a więc inaczej niż przy zastawie umownym zwykłym).

1. Wierzytelność
Ponieważ zastaw rejestrowy jest prawem akcesoryjnym, jego istnienie zależy od istnienia wierzytelności. Ustawa o zastawie rejestrowym pozwala na zabezpieczenie wierzytelności wyrażonych w walucie polskiej jak i w walucie obcej, co stanowi odstępstwo od zasady walutowości (art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
) i od zasad przyjętych dla zastawu zwykłego i ustawowego (art. 5 UZastRej
art. 5 UZastRej
Zastawem rejestrowym można zabezpieczyć wierzytelność pieniężną wyrażoną w pieniądzu polskim lub walucie obcej.
).
Podobnie jak w przypadku zastawu zwykłego wierzytelność może być przyszła albo warunkowa, ale z zastrzeżeniem wynikającym z art. 6 UZastRej
art. 6 UZastRej
Zastaw rejestrowy może zabezpieczać dwie lub więcej wierzytelności wynikające z umów przysługujących jednemu wierzycielowi. Wierzytelności te określa umowa zastawnicza.
. Ustawa precyzuje także zakres zabezpieczenia zastawem roszczeń ubocznych (zob. art. 6a UZastRej
art. 6a UZastRej
Zastaw rejestrowy zabezpiecza odsetki, roszczenia uboczne wskazane przez strony w umowie zastawniczej oraz koszty zaspokojenia zastawnika mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie zastawu.
).

2. Umowa o ustanowienie zastawu ręcznego
Warunkiem ustanowienia zastawu rejestrowego, wyrażonym wprost w ustawie, jest zawarcie umowy zastawniczej między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem).

a. skuteczna umowa zastawnicza
Skuteczną jest taka umowa, która odpowiada wszelkim wymaganiom ustawy i kodeksu pod względem zgodności złożonych oświadczeń woli, treści oraz ważności (zob. skrypt ZawarcieUmowy).
Należy zwrócić uwagę na szczególną treść umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego, która została określona w art. 3 ust. 2 UZastRej
art. 3 UZastRej
1. Umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Do umów o ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach.
2. Umowa zastawnicza powinna określać co najmniej:
1) datę zawarcia umowy,
2) imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą,
3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom,
4) wierzytelność zabezpieczoną zastawem przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia.
3. (uchylony).
.
Jeżeli chodzi o ważność umowy, to wymogiem odróżniającym zastaw rejestrowy o zwykłego zastawu umownego jest wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności, art. 3 ust. 1 UZastRej
art. 3 UZastRej
1. Umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Do umów o ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach.
2. Umowa zastawnicza powinna określać co najmniej:
1) datę zawarcia umowy,
2) imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą,
3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom,
4) wierzytelność zabezpieczoną zastawem przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia.
3. (uchylony).


b. uprawnienie do ustanowienia zastawu
Zmiana z 5 września 2008 r. zniosła ograniczenia kręgu uprawnionych obowiązujące poprzednio na mocy art. 1 ust. 1 UZastRej
art. 1 UZastRej
1. Ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspakajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów.
2. W sprawach nie uregulowanych w niniejszej ustawie do zastawu rejestrowego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
. Obecnie uprawnionym zastawnikiem jest każdy podmiot, również osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej. Zmiana ta podyktowana była koniecznością zapewnienia w Polsce zasady przepływu kapitału wynikającej z art. 56 TWE
art. 56 TWE
1. W ramach postanowień niniejszego rozdziału zakazane są wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi.
2. W ramach postanowień niniejszego rozdziału zakazane są wszelkie ograniczenia w płatnościach między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi.
- art. 60 TWE
art. 60 TWE
1. Jeżeli, w przypadkach przewidzianych w artykule 301, działanie Wspólnoty uważane jest za niezbędne, Rada może, zgodnie z procedurą przewidzianą w artykule 301, podjąć w stosunku do danych państw trzecich pilne i niezbędne środki w odniesieniu do przepływu kapitału i płatności.
2. Bez uszczerbku dla artykułu 297 i dopóki Rada nie podejmie środków zgodnie z ustępem 1, Państwo Członkowskie może z ważnych przyczyn politycznych i z pilnych powodów podjąć środki jednostronne przeciwko państwu trzeciemu dotyczące przepływu kapitału i płatności. Komisja i pozostałe Państwa Członkowskie są informowane o tych środkach najpóźniej w dniu ich wejścia w życie.
Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną na wniosek Komisji, może zadecydować, iż dane Państwo Członkowskie powinno zmienić lub uchylić takie środki. Przewodniczący Rady informuje Parlament Europejski o stosownych decyzjach podjętych przez Radę.
(zob. uzasadnienie projektu ustawy, druk Sejmowy nr 218 z 2 stycznia 2008 r., str. 15).
Z kolei zastawcą może być każda osoba, która uprawniona do rozporządzania przedmiotem zastawu. Jednakże brak uprawnienia do rozporządzania rzeczą nie wyklucza uzyskania przez zastawnika zastawu rejestrowego w dobrej wierze od nieuprawnionego. Podstawą prawną nabycia zastawu rejestrowego w dobrej wierze jest art. 1 ust. 2 UZastRej
art. 1 UZastRej
1. Ustawa reguluje ustanawianie, przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego, przedmiot tego zastawu, prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika, zbieg zastawu rejestrowego z innym ograniczonym prawem rzeczowym, zaspakajanie zastawnika oraz prowadzenie rejestru zastawów.
2. W sprawach nie uregulowanych w niniejszej ustawie do zastawu rejestrowego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
w zw. z art. 169 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
.

3. Wpis do rejestru
Dla skutecznego ustanowienia zastawu rejestrowego nie jest konieczne wydanie przedmiotu zastawu zastawnikowi, lecz wpis do rejestru zastawów.
Rejestr zastawów prowadzą sądy rejonowe (sądy gospodarcze), które mają siedzibę w miastach będących siedzibą województw i obejmują swoją właściwością obszar województwa, zaś sądem miejscowo właściwym dla dokonania wpisu jest sąd, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania (siedziba) zastawcy (art. 36 ust. 3 UZastRej
art. 36 UZastRej
1. Rejestr zastawów służy do dokonywania wpisów przewidzianych przez niniejszą ustawę.
1a. W sprawach o wpis do rejestru zastawów według przepisów ustawy jurysdykcja krajowa jest wy łączna.
2. Rejestr zastawów prowadzą sądy rejonowe (sądy gospodarcze).
3. Sądem miejscowo właściwym dla dokonania wpisu jest sąd, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania (siedziba) zastawcy.
4. Sąd, który dokonał wpisu zastawu rejestrowego do rejestru zastawów, pozostaje właściwy dla dokonania dalszych wpisów dotyczących tego zastawu.
5. Sądy współpracują z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.
).

C. Przeniesienie zastawu rejestrowego
Zastaw rejestrowy jest prawem zbywalnym, jednakże podlegającym surowszemu reżimowi niż zastaw zwykły. Przede wszystkim do przeniesienia zastawu rejestrowego konieczne jest (i to jest wspólne dla wszystkich rodzajów zastawów) przeniesienie wierzytelności wg przepisów o przelewie (art. 509 KC
art. 509 KC
§ 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
i nast.). Dodatkowo jednak dla skuteczności przeniesienia zastawu rejestrowego konieczny jest wpis nowego zastawnika (nabywcy) do rejestru zastawów (art. 17 ust. 1 zd. 2 UZastRej
art. 17 UZastRej
1. Przeniesienie zastawu rejestrowego może być dokonane tylko wraz z przeniesieniem wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem. Przeniesienie zastawu rejestrowego jest skuteczne od daty wpisu nabywcy do re jestru zastawów.
2. Przeniesienie zastawu rejestrowego przysługującego administratorowi zastawu jest skuteczne od chwili wpisu do rejestru zastawów nowego zastawnika upoważnionego do pełnienia funkcji administratora zastawu zgodnie z art. 4 ust. 1.
).

D. Wygaśnięcie zastawu rejestrowego
Zastaw rejestrowy wygasa z przyczyn dotyczących wszelkich ograniczonych praw rzeczowych oraz z przyczyn podanych w ustawie.

1. Ogólne przesłanki wygaśnięcia ograniczonych praw rzeczowych
Zastaw rejestrowy wygasa niewątpliwie na skutek konfuzji (art. 247 KC
art. 247 KC
Ograniczone prawo rzeczowe wygasa, jeżeli przejdzie na właściciela rzeczy obciążonej albo jeżeli ten, komu prawo takie przysługuje, nabędzie własność rzeczy obciążonej.
) i zrzeczenia się (art. 246 KC
art. 246 KC
§ 1. Jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej.
§ 2. Jednakże gdy ustawa nie stanowi inaczej, a prawo było ujawnione w księdze wieczystej, do jego wygaśnięcia potrzebne jest wykreślenie prawa z księgi wieczystej.
) przez zastawnika swego prawa.

2. Okoliczności powodujące wygaśnięcie każdego rodzaju zastawu
Podstawową okolicznością jest wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem (rejestrowym), art. 18 ust. 1 UZastRej
art. 18 UZastRej
1. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym powoduje wygaśnięcie zastawu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zastaw rejestrowy nie wygasa, jeżeli umowa zastawnicza tak stanowi i określa co najmniej:
1) stosunek prawny, z którego wynika lub może wynikać nowa wierzytelność,
2) termin, w którym powinien powstać nowy stosunek prawny, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy od dnia wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem,
3) najwyższą sumę zabezpieczenia dla nowej wierzytelności, przy czym suma ta nie może być wyższa od ujawnionej w rejestrze.
3. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie powstanie stosunek prawny, z którego wynika nowa wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym, zastaw rejestrowy wygasa z upływem tego terminu, a zastawnik ma obowiązek niezwłocznego dokonania czynności niezbędnych do złożenia wniosku o wykreślenie zastawu z rejestru zastawów.
4. W przypadku określonym w ust. 3, wniosek o wykreślenie zastawu może złożyć zastawnik lub zastawca, który dołącza do wniosku pisemne oświadczenie zastawnika o wyrażeniu zgody na wykreślenie zastawu.
. Do tej grupy powodów zaliczyć należy także rozwiązanie umowy zastawniczej oraz okoliczność, iż rzecz ruchoma, będąca przedmiotem zastawu, stała się częścią składową nieruchomości (zob. art. 47 § 2 KC
art. 47 KC
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
oraz art. 9 ust. 1 UZastRej
art. 9 UZastRej
1. Jeżeli rzecz ruchoma obciążona zastawem rejestrowym stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa. Jeżeli rzecz ruchoma wchodząca w skład zbioru rzeczy ruchomych, obciążona zastawem rejestrowym, stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa w stosunku do tej rzeczy.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastawnik może żądać od właściciela nieruchomości ustanowienia hipoteki na tej nieruchomości do wysokości wartości rzeczy przyłączonej.
3. Na wniosek zastawnika sąd prowadzący księgę wieczystą wpisuje ostrzeżenie o wytoczonym powództwie o ustanowienie hipoteki.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do składników statku w budowie obciążonych zastawem rejestrowym po wpisaniu statku w budowie do rejestru okrętowego.
).
Ponadto także w przypadku zastawu rejestrowego możliwe jest nabycie przedmiotu zastawu w dobrej wierze co do braku obciążeń. O ile w przypadku zwykłego zastawu właściwy był art. 170 KC
art. 170 KC
W razie przeniesienia własności rzeczy ruchomej, która jest obciążona prawem osoby trzeciej, prawo to wygasa z chwilą wydania rzeczy nabywcy, chyba że ten działa w złej wierze. Przepis paragrafu drugiego artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio.
, tak w przypadku zastawu rejestrowego przesłanki wygaśnięcia określa art. 13 UZastRej
art. 13 UZastRej
Zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje wygaśnięcie tego zastawu, jeżeli:
1) nabywca nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istnieniu zastawu rejestrowego w chwili wydania mu rzeczy lub przejścia na niego prawa obciążonego zastawem rejestrowym albo
2) rzecz obciążoną zastawem rejestrowym zalicza się do rzeczy zbywanych zwykle w zakresie działalności gospodarczej zastawcy i rzecz ta została wydana nabywcy, chyba że nabywca nabył rzecz w celu pokrzywdzenia zastawnika.
.

3. Szczególne okoliczności wygaśnięcia zastawu rejestrowego
UZastRej przewiduje natomiast następujące okoliczności prowadzące do wygaśnięcia zastawu rejestrowego. Należą tutaj:
  1. przeniesienie wierzytelności na podmiot nieuprawniony do zabezpieczenia swoich wierzytelności zastawem rejestrowym (art. 17 ust. 1 zd. 1 UZastRej
    art. 17 UZastRej
    1. Przeniesienie zastawu rejestrowego może być dokonane tylko wraz z przeniesieniem wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem. Przeniesienie zastawu rejestrowego jest skuteczne od daty wpisu nabywcy do re jestru zastawów.
    2. Przeniesienie zastawu rejestrowego przysługującego administratorowi zastawu jest skuteczne od chwili wpisu do rejestru zastawów nowego zastawnika upoważnionego do pełnienia funkcji administratora zastawu zgodnie z art. 4 ust. 1.
    ),
  2. po upływie dwudziestu lat od chwili wpisu (art. 18a UZastRej
    art. 18a UZastRej
    Zastaw rejestrowy wygasa i podlega wykreśleniu z rejestru zastawów po upływie dwudziestu lat od chwili wpisu, chyba że strony postanowią o utrzymaniu zastawu na czas dalszy, nie dłuższy niż dziesięć lat, i do rejestru zastawów zostanie złożona zmiana umowy zastawniczej. Sąd dokonuje wykreślenia z urzędu.
    ).

E. Roszczenia wynikające ze stosunku zastawu rejestrowego
Roszczenia te możemy podzielić na roszczenia przysługujące zastawnikowi oraz roszczenia przysługujące zastawcy.

1. Roszczenia przysługujące zastawnikowi
Zastawnik ma prawo:
  • domagać się ustanowienia hipoteki na nieruchomości, z którą połączona została rzecz ruchoma obciążona zastawem rejestrowym (art. 9 ust. 2 UZastRej
    art. 9 UZastRej
    1. Jeżeli rzecz ruchoma obciążona zastawem rejestrowym stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa. Jeżeli rzecz ruchoma wchodząca w skład zbioru rzeczy ruchomych, obciążona zastawem rejestrowym, stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa w stosunku do tej rzeczy.
    2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zastawnik może żądać od właściciela nieruchomości ustanowienia hipoteki na tej nieruchomości do wysokości wartości rzeczy przyłączonej.
    3. Na wniosek zastawnika sąd prowadzący księgę wieczystą wpisuje ostrzeżenie o wytoczonym powództwie o ustanowienie hipoteki.
    4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do składników statku w budowie obciążonych zastawem rejestrowym po wpisaniu statku w budowie do rejestru okrętowego.
    ),
  • domagać się umożliwienia zbadania stanu przedmiotu zastawu rejestrowego (art. 11 ust. 1 pkt 3 UZastRej
    art. 11 UZastRej
    1. Jeżeli umowa zastawnicza nie stanowi inaczej, zastawca:
    1) może korzystać z przedmiotu zastawu rejestrowego zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem,
    2) powinien dbać o zachowanie przedmiotu zastawu rejestrowego w stanie nie gorszym niż wynikający z prawidłowego używania,
    3) w wyznaczonym przez zastawnika stosownym terminie obowiązany jest umożliwić zastawnikowi zbadanie stanu przedmiotu zastawu rejestrowego.
    2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby trzeciej, w której posiadaniu znajduje się przedmiot zastawu rejestrowego, zgodnie z postanowieniami umowy zastawniczej.
    ),
  • żądać spełnienia świadczenia przed terminem wymagalności (art. 26 UZastRej
    art. 26 UZastRej
    Zastawnik może żądać od dłużnika, nawet jeżeli nie jest on zastawcą zabezpieczenia roszczeń jeszcze przed upływem terminu spełnienia świadczenia, jeżeli spełnienie świadczenia jest zagrożone.
    ).

2. Roszczenia przysługujące zastawcy
Zastawca ma roszczenia o:
  • odszkodowanie z tytułu utraty, zniszczenia, uszkodzenia lub obniżenia wartości przedmiotu zastawu (art. 471 KC
    art. 471 KC
    Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
    albo art. 415 i nast. KC
    art. 415 KC
    Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
    ),
  • zwrot rzeczy po wygaśnięciu zastawu, jeżeli rzecz została przekazana zastawnikowi albo osobie trzeciej (art. 222 § 1 KC
    art. 222 KC
    § 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
    § 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
    ).

CategoryZastaw CategorySkrypty
Na tej stronie nie ma komentarzy