Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Reguły przy tworzeniu taryfy dla ciepła

praktyczne wskazówki pomocne w kształtowaniu procedur i poprawiające efekt prac przy taryfie

Z artykułu w Harvard Business Review Polska wynika, iż zarządzanie regulacjami, to z jednej strony bardzo istotna część działalności przedsiębiorstwa regulowanego, z drugiej strony - jest to ten element w pracy przedsiębiorstwa, który jest regularnie niedoceniany. Oczywistym jest to, iż podstawą działalności przedsiębiorstwa ciepłowniczego jest zaopatrzenie w ciepło i należy dokładać wszelkich starań w celu osiągnięcia możliwie pewnego, niedrogiego zaopatrzenia w ciepło i zachowania wysokiej jakości tej usługi. Jednak ramy prawne obowiązujące obecnie w Polsce (*)
(*) w krajach Europy Zachodniej temat ten jest istotny przeważnie w wypadku sieci elektrycznych i gazowniczych - ciepło sieciowe nie jest regulowane tak kompleksowo, jak w Polsce, więcej na ten temat LisiewiczPUG2007
nie pozwalają na lekceważenie tego tematu, ponieważ regulacja sięga tak daleko, iż taryfa akceptowana przez regulatora jest jedynym instrumentem decydującym o wysokości wpływów do przedsiębiorstwa.

Stąd też wskazane jest zarządzanie tym tematem w sposób aktywny z wykorzystaniem prawnych, ekonomicznych i organizacyjnych możliwości przedsiębiorstwa ciepłowniczego. Ze względu na interdyscyplinarny charakter tematyki poniższe uwagi mają charakter nie tylko prawniczy.

Za autorami artykułu z 2005 roku w Harvard Business Review Polska można stwierdzić, że mimo zastosowania takich samych reguł prawnych wobec podobnych przedsiębiorstw rezultat działalności firm może znacznie się różnić i zależy przede wszystkim od postawy osób odpowiedzialnych za współpracę z regulatorem. W zakresie tej współpracy wskazane jest uwzględnienie podanych poniżej zasad - na przykładzie dowolnej spółki ciepłowniczej:

1. Podjęcie uchwał odpowiednich organów spółki
Podjęcie uchwał odpowiednich organów spółki musi odbyć się przed rozpoczęciem postępowania taryfowego. Treść uchwał musi być również odpowiednia do wymogów postępowania. Innymi słowy, postępowanie taryfowe musi być prowadzone zgodnie z regułami umowy spółki. Oznacza to, iż w wypadku konieczności zatwierdzenia wniosku przez właściwe organy spółki należy we właściwym czasie zapewnić podjęcie odpowiednich uchwał. W treści uchwał należy uwzględnić praktykę postępowania, w szczególności ewentualną konieczność zmian wniosku na żądanie URE.

Cel: Uniknięcie naruszeń prawa obowiązującego spółkę, jednocześnie zapewnienie zdolności reagowania zarządu podczas trwania postępowania. Zbyt długie postępowanie jest z reguły niekorzystne dla spółki, krótki czas reakcji zmusza regulatora do kompromisu na korzyść wnioskodawcy.

2. Aktywne włączenie wszystkich działów przedsiębiorstwa w proces przygotowania taryfy
Pracownikom przedsiębiorstwa należy wyraźnie zwrócić uwagę na fakt, iż proces zatwierdzania taryfy ma szczególne znaczenie oraz że wszelkie zadania związane z przygotowaniem i zatwierdzeniem taryfy muszą być wykonywane szczególnie starannie i szybko. Zarząd jest zatem zobowiązany do zmobilizowania wszystkich działów, które dostarczają informacji do obliczenia taryfy lub które biorą bezpośredni udział w tworzeniu taryfy, do wskazania na szczególne znaczenie procesu oraz do pouczenia, iż zadania w związku z postępowaniem taryfowym mają pierwszeństwo wobec innych zadań. Dane muszą też spełniać odpowiednie standardy jakości.

Cel: Zapewnienie punktualnego przedłożenia regulatorowi dokumentacji, która pozwoli na pozytywne rozpatrzenie wniosku. A jest to możliwe tylko w wypadku aktywnej współpracy wszystkich działów, w których odpowiedzialne osoby są świadome znaczenia postępowania taryfowego dla przedsiębiorstwa.

3. Sprawne rozplanowanie postępowania już na etapie przed jego rozpoczęciem, wczesne przygotowanie wszystkiej niezbędnej dokumentacji
Zarząd powinien stworzyć pisemny plan przygotowania wniosku oraz czynności po jego złożeniu (na wypadek wezwań urzędu) i jest odpowiedzialny za jego wykonanie. W planie należy narzucić możliwie krótkie terminy realizacji (w szczególności jeśli chodzi o odpowiedzi na wezwania urzędu) a pracownicy powinni zostać zobowiązani do bezwzględnego dochowania terminów. Już w fazie przygotowania należy wyznaczyć osoby odpowiedzialne za poszczególne zadania. Wszystkie działy przedsiębiorstwa, które dostarczają informacji, powinny zostać również zobowiązane do współpracy oraz do szybkiego wsparcia postępowania (patrz też punkt 2).
Zarówno same plany jak ich realizacja muszą zapewnić, aby niezbędna dokumentacja została zebrana już przed złożeniem wniosku - w szczególności następujące dokumenty powinny zostać odpowiednio wcześnie zorganizowane i uzgodnione z poszczególnymi działami przedsiębiorstwa:
- umowy kredytowe,
- umowy o dostawy paliwa,
- istotne rachunki związane z inwestycjami,
- plany finansowe
i inne dokumenty istotne w kalkulacji taryfy. Jeśli z doświadczenia wiadomo, iż URE żąda dodatkowych informacji, należy zagwarantować, aby odpowiednie dokumenty były dostępne bardzo szybko - wezwania URE w tym zakresie nie mogą wydłużyć postępowania.

Cel: Zapewnienie spójnego stanu dokumentacji (urząd powinien otrzymać wszystkie dane, które potwierdzają wniosek, ale też tylko te dane) oraz możliwie krótkiego czasu postępowania, w szczególności przez krótkie okresy reakcji na wezwania urzędu (jeśli nie pozostawimy urzędowi czasu na zastanowienie, traci on pewność w podejmowaniu decyzji i z reguły jest bardziej skłonny do kompromisu). Korekty danych podczas postępowania wywołuje podejrzenia urzędu i stwarza wrażenie, iż wnioskodawca jest niepewny prawidłowości własnego wniosku.

4. Szkolenie pracowników, którzy przygotowują wniosek i bronią go przed urzędem; w razie potrzeby włączenie doradców z zewnątrz
Ponieważ taryfa ma znaczący wpływ na wyniki przedsiębiorstwa, pracownicy odpowiedzialni za tworzenie taryfy powinni dysponować najnowszymi informacjami i posiadać najlepsze kwalifikacje. Jeśli na dokształcanie w tym zakresie brakuje czasu lub jeśli brak jest odpowiedniego personelu, powinni być zaangażowani doświadczeni doradcy z zewnątrz.

Cel: Możliwie efektywne ukształtowanie postępowania taryfowego. Przedłożenie wniosku przygotowanego w taki sposób, jaki daje urzędowi możliwie mało możliwości krytyki.

5. Zakaz bezkrytycznego przyjmowania narzucanych przez urząd zaleceń zmian wniosku
Urząd ma za zadanie regulować ceny energii. Zadanie to jest (nieprawidłowo) interpretowane często jako obowiązek utrzymywania możliwie niskiego poziomu cen. Dlatego regulator ingeruje zawsze w podwyżki cen. Przedsiębiorstwo nie powinno akceptować tych ingerencji bez powodu. Każda pozycja kalkulacyjna i każdy element uzasadnienia wniosku powinien być zdecydowanie broniony.
Mimo, iż taryfa jest z reguły kalkulowana początkowo na poziomie nieco wyższym, niż oczekiwania przedsiębiorstwa, żadne elementy kalkulacji taryfy nie powinny być "bluffem", który może być "oddawany" bez oporu. W innym wypadku powstaje wrażenie, iż wnioskodawca godzi się na ingerencję regulatora związaną z zafałszowanym wnioskiem. Przedsiębiorstwo zawsze ma prawo i obowiązek jako gospodarny przedsiębiorca dbać o swój wynik. Ponadto z art. 45 ust. 1 PrEnerg
art. 45 PrEnerg
1. Przedsiębiorstwa energetyczne ustalają taryfy dla paliw gazowych lub energii, stosownie do zakresu wykonywanej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 32 ust. 1; taryfy należy kalkulować w sposób zapewniający:
1) pokrycie kosztów uzasadnionych działalności gospodarczej przedsiębiorstw energetycznych w zakresie wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu paliwami gazowymi i energią oraz magazynowania, skraplania lub regazyfikacji paliw gazowych, wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność;
1a) pokrycie kosztów uzasadnionych działalności gospodarczej przedsiębiorstw energetycznych w zakresie magazynowania paliw gazowych, w tym budowy, rozbudowy i modernizacji magazynów paliw gazowych, wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność w wysokości nie mniejszej niż stopa zwrotu na poziomie 6%;
2) pokrycie kosztów uzasadnionych ponoszonych przez operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych w związku z realizacją ich zadań;
3) ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat.
1a. W kosztach działalności przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględnia się koszty, które wynikają z nakładów ponoszonych na przedsięwzięcia inwestycyjne podjęte przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w latach 1993-1998, służące poprawie ochrony środowiska i efektywności wytwarzania energii elektrycznej, w części, jaką zatwierdzi Prezes URE, z uwzględnieniem przychodów uzyskanych ze sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49 ust. 1.
1b. Przepisów ust. 1a nie stosuje się od dnia powstania obowiązku uiszczania opłaty przejściowej, o której mowa w ustawie wymienionej w art. 9a ust. 8e.
1c. W kosztach działalności przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględnia się koszty pobierania opłaty przejściowej, o której mowa w ustawie wymienionej w art. 9a ust. 8e.
2. Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła mogą uwzględniać koszty współfinansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne przedsięwzięć i usług zmierzających do zmniejszenia zużycia paliw i energii u odbiorców, stanowiących ekonomiczne uzasadnienie uniknięcia budowy nowych źródeł energii i sieci.
3. Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła mogą uwzględniać koszty współfinansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne przedsięwzięć związanych z rozwojem odnawialnych źródeł energii.
4. Przedsiębiorstwa energetyczne różnicują ceny i stawki opłat określone w taryfach dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła dla różnych grup odbiorców wyłącznie ze względu na koszty uzasadnione spowodowane realizacją świadczenia, o ile przepisy nie stanowią inaczej.
5. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii kalkulują stawki opłat za usługi przesyłania lub dystrybucji w taki sposób, aby udział opłat stałych w łącznych opłatach za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji dla danej grupy odbiorców nie był większy niż ustalony przez Prezesa URE.
6. Taryfy dla energii elektrycznej powinny uwzględniać, w odniesieniu do odbiorców, skutki wprowadzenia opłaty przejściowej, o której mowa w ustawie wymienionej w art. 9a ust. 8e.
[schowaj]
wynika obowiązek do kalkulacji taryfy w sposób zapewniający pokrycie kosztów.
Przedsiębiorstwo powinno przyjmować nakazy urzędu tylko wtedy, gdy są one poparte zrozumiałym i logicznym uzasadnieniem, które wynika z obowiązującego prawa. Dostosowanie wniosku do żądań urzędu nie daje żadnej gwarancji, że wniosek zostanie zatwierdzony. Konsekwencją jest wtedy natomiast zamknięcie drogi sądowej w wypadku odrzucenia wniosku.

Cel: Nakłonienie urzędu do zaakceptowania taryfy. Zapewnienie wiarygodności pierwotnego wniosku przez konsekwentną jego obronę.

6. Gotowość do zastosowania środków odwoławczych
Zarówno nasze bezpośrednie doświadczenia z kontaktów z URE jak i doświadczenia ekspertów z zakresu zarządzania regulacjami pokazują, że urząd jest często niepewny prawidłowości swych własnych decyzji. Zdecydowana postawa wobec regulatora połączona z jawną gotowością do zastosowania - w razie konieczności - środków odwoławczych zdecydowanie wzmacnia pozycję przetargową wnioskodawcy.
Pracownicy urzędu działają z reguły zachowawczo, czyli dążą do możliwie bezpiecznych (dla nich) rozwiązań. Dlatego wybierają zawsze takie rozwiązanie, które później nie będzie atakowane. Jeśli jednak wnioskodawca sygnalizuje odwołanie lub skargę, pracownicy szukają - przynajmniej w pewnym zakresie - rozwiązań, które w miarę możliwości nie spowoduje konfliktu.

Cel: Zmuszenie urzędu do zaakceptowania taryfy lub do kompromisu, co możliwe jest przy pomocy nacisku na pracowników, którzy w wypadku niepewności są gotowi do wykorzystania swego uznania na korzyść wnioskodawcy. Urząd myli się w swej ocenie prawnej o wiele częściej, niż pracownicy są gotowi to przyznać.

7. Gotowość do podniesienia wobec urzędu roszczeń odszkodowawczych
Od 2004 roku obowiązują w Polsce nowe przepisy odnośnie szkód wyrządzonych przez państwo. Dają one adresatom działań władzy publicznej (w szczególności decyzji administracyjnych) znacznie silniejszą pozycję. Wg nowej regulacji bezprawna decyzja administracyjna daje bezpośrednie roszczenia odszkodowawcze.
Dlatego w wypadku, gdy URE wyda decyzję w sposób oczywisty niezgodną z prawem, konieczne jest odwołanie od tej decyzji, w razie potrzeby również do sądu. Wskazana jest także otwarta komunikacja takiego zamiaru wobec urzędu.

Cel: Przekonanie urzędu, że przedsiębiorstwo potrafi się bronić przed bezprawiem. O ile to nie pomoże, roszczenia odszkodowawcze z tytułu bezprawnej decyzji urzędu powinny być faktycznie egzekwowane w drodze pozwu - w ten sposób możliwe jest uratowanie wyniku przedsiębiorstwa dzięki późniejszej wypłacie odszkodowania przez Skarb Państwa.

8. Uzgodnienie pozycji spółek z innymi spółkami
Jeśli większa liczba spółek konsekwentnie reprezentuje takie samo zdanie wobec regulatora, zdanie to nabiera większej wagi. Dlatego metody obliczania taryfy przez poszczególne spółki w branży / regionie oraz uzasadnienie wniosków powinno opierać się o takie same reguły. Taka wspólna reprezentacja poglądów jest korzystna również na wypadek odwołania lub postępowania sądowego. W tym kontekście korzystne jest przykładowo stosowanie jednolitej metody kalkulacji zwrotu z zaangażowanego w działalność kapitału własnego w oparciu o branżę elektroenergetyczną.

Cel: Wzmocnienie pozycji pojedynczego przedsiębiorstwa w postępowaniu. Unikanie osłabiania linii argumentacyjnej przez logiczne sprzeczności wewnątrz branży.

9. Planowanie i myślenie strategiczne
Postępowanie taryfowe nie jest jednorazową akcją. Taryfa jest z reguły zatwierdzana co roku na nowo. W szczególności nie ma żadnej wartości dla wnioskodawcy taryfa stosunkowo wysoka, ale oparta o metodologię, która w latach następnych będzie znacząco niekorzystna.

Cel: Długoterminowe zabezpieczenie przedsiębiorstwu korzystnej taryfy.

10. Straszenie obniżeniem taryfy to zazwyczaj blef
W wypadku, gdy urząd grozi przedsiębiorstwu obniżeniem taryfy wobec jego nieugiętej postawy, nie należy tego zazwyczaj brać poważnie. Przez obniżenie taryfy Urząd sam siebie naraża na publiczną krytykę, że w latach poprzednich nieprawidłowo wykonał swoje zadania.

Cel: Konsekwentna obrona wniosku, który pierwotnie złożono.

CategoryCieplownictwo
Na tej stronie nie ma komentarzy