B/ORDERS IN MOTION - Centrum kompetencji o EUWT - Współpraca transgraniczna uniwersytetów z punktu widzenia prawa polskiego

CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWTZagadnieniaPraktyczne

~~CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWT~~

Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Problematyczne jest czy może przybrać postać "wspólnego wydziału" dwóch uczelni z różnych państw (zob. [[WspolnyWydzialSzkolWyzszych Wspólny wydział uczelni z różnych państw z perspektywy prawa polskiego]]).

Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może przyjąć dowolną formę, w tym także podstawowej jednostki organizacyjnej, zamiejscowej jednostki organizacyjnej, zagranicznej jednostki organizacyjnej. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział, również z siedzibą za granicą albo poza siedzibą uczelni.

((2)) Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUWT
Szkoły wyższe z państw członkowskich UE a także - pod określonymi warunkami - z państw trzecich mogą utworzyć również Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT). Zasadom tworzenia EUWT przez szkoły wyższe poświęcono odrębne **[[EUWTiSzkolyWyzsze opracowanie]]**.
//Różnica pomiędzy jednostką wspólną a międzyczelnianą polega na jej przyporządkowaniu do jednego z partnerów. O ile jednostka międzyuczelniana i wspólna są powoływane przez dwoje lub więcej partnerów, o tyle jednostka międzyuczelniana jest tworzona przez zasoby (osobowe, rzeczowe), które należą do innych uniwersytetów i które zachowują swój dotychczasowy status. Natomiast jednostka wspólna stanowi jednostkę wydzieloną ze struktury wszystkich uczelni (partnerów).// - **do weryfikacji**

((2)) Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUWT
Szkoły wyższe z państw członkowskich UE a także - pod określonymi warunkami - z państw trzecich mogą utworzyć również Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT). Zasadom tworzenia EUWT przez szkoły wyższe poświęcono odrębne **[[EUWTiSzkolyWyzsze opracowanie]]**.
//Różnica pomiędzy jednostką wspólną a międzyczelnianą polega na jej przyporządkowaniu do jednego z partnerów. O ile jednostka międzyuczelniana i wspólna są powoływane przez dwoje lub więcej partnerów, o tyle jednostka międzyuczelniana jest tworzona przez zasoby (osobowe, rzeczowe), które należą do innych uniwersytetów i które zachowują swój status, o tyle jednostka wspólna stanowi jednostkę wydzieloną ze struktury wszystkich uczelni (partnerów).// - **do weryfikacji**

((2)) Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUIG
Szkoły wyższe państw członkowskich Unii Europejskiej mogą również współpracować w formie Europejskich Ugrupowań Interesów Gospodarczych (EUIG). Więcej o tych możliwościach współpracy zob. w osobnym **[[EUIGiSzkolyWyzsze opracowaniu]]**.
((2)) Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUWT
Szkoły wyższe z państw członkowskich UE a także - pod określonymi warunkami - z państw trzecich mogą utworzyć również Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT). Zasadom tworzenia EUWT przez szkoły wyższe poświęcono odrębne **[[EUWTiSzkolyWyzsze opracowanie]]**.

((2)) EUIG a współpraca międzynarodowa szkół wyższych
Szkoły wyższe państw członkowskich EUIG mogą również współpracować w formie Europejskich Ugrupowań Interesów Gospodarczych (EUIG). Więcej o tych możliwościach współpracy zob. w osobnym [[EUIGiSzkolyWyzsze opracowaniu]].
((2)) EUWT
Uczelnie będące podmiotami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 9 akapit drugi [[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2004L0018:20080915:PL:PDF dyrektywy 2004/18/WE]] w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. L 134 z 30.4.2004, s. 114; a obecnie zastąpiona [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1433938680863&uri=CELEX:32014L0024 dyrektywą 2014/24/UE]] z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. L 94 z 28.3.2014, s. 65–242)), mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej.
((3)) ogólnie o EUWT
Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (EUWT) jest osobą prawną powołaną do ułatwiania i upowszechniania współpracy terytorialnej podmiotów publicznych z co najmniej dwóch krajów członkowskich UE.
Pod pojęciem współpracy terytorialnej rozporządzenie rozumie zarówno współpracę transgraniczną jak i współpracę transnarodową i międzyregionalną. Ułatwianie współpracy terytorialnej przy pomocy EUWT polega na zmniejszeniu istotnych trudności napotykanych podczas realizacji działań z nią związanych. Upowszechnianie powoduje natomiast zwiększenie liczby działań związanych ze współpracą terytorialną. Wyłącznym celem działalności EUWT może być wzmocnienie spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej ({{pu przepis="art. 1 ust. 2 RozpWEEUWT"}}). Ugrupowanie musi więc przyczyniać się do polepszenia warunków w poszczególnych regionach oraz wyrównanie różnic w celu wspierania rozwoju Unii jako całości (por. art. 174 TFUE) (więcej o EUWT zob. BussmannSamorzadTerytorialny2008, BussmannSamorzadTerytorialny2009, GrosseSamorzadTerytorialny2012).
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym. Podlega przy tym rozporządzeniu {{pu akt="RozpWEEUWT"}}, konwencji i prawu państwa siedziby. Ugrupowania mające swoją siedzibę w Polsce są traktowane jak stowarzyszenia ({{pu przepis="art. 3 UEUWT"}}), co nie oznacza wcale, że są stowarzyszeniami (Ofiarska w: KosikowskiSalachnaFinanseSamorzadowe, 2012, str. 228).
Otwartą kwestią jest możliwość wyboru prawa właściwego dla realizacji zadań przez EUWT. W wypadku realizacji zadań z zakresu szkolnictwa wyższego chodziłoby o możliwość wyboru krajowego reżimu prawnego z zakresu szkolnictwa wyższego (struktura uczelni, nadawanie dyplomów itp.) czy zasad związanych z finansowaniem nauki. W {{pu przepis="art. 2 ust. 1a RozpWEEUWT"}} oraz art. 8 ust. 2 lit. j) RozpWEEUWT można doszukać się wątków kolizyjnoprawnych. Wyjaśnienia zawarte jednak w akcie nowelizującym (pkt 24 części wstępnej [[http://www.polskieustawy.com/norms.php?actid=5466&norm=1&lang=48&adate=20150622&head=5#tenprzepis rozp. 1302/2013]]) sugerują jednak, że wolą ustawodawcy europejskiego było raczej skatalogowanie stosownych aktów prawnych dla jasności funkcjonowania ugrupowania niźli upoważnienie ich do wskazania odpowiedniego reżimu prawnego dla realizacji zadań (KrzymuskiKubickiST2015, s. 28). Wydaje się więc, że bez ingerencji unijnego Trybunału wątpliwości te nie zostaną rozwiane.
((3)) zalety EUWT dla współpracy międzyuniwersyteckiej
Obecnie w UE działa już ponad 50 tego typu podmiotów, zrzeszających głównie jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne (ministerstwa, euroregiony). Jest to zatem formuła znana na płaszczyźnie europejskiej i mająca stosowną rangę polityczną.
Wartością dodaną współpracy w formule EUWT jest dla członków przede wszystkim możliwość powierzenia zadań podmiotowi prawnie niezależnemu (własna osobowość prawna ugrupowania), działającemu na podstawie przepisów obowiązujących w całej Unii ({{pu akt="RozpWEEUWT"}}). W niektórych konstelacjach możliwe jest także utworzenie UEWT z o.o. i wyłączenie w ten sposób odpowiedzialności członków ugrupowania za jego zobowiązania.
EUWT jest podmiotem dedykowanym realizacji programów i projektów z zakresu współpracy terytorialnej. Uczestnictwo w ugrupowaniu nie wymaga bynajmniej jednak geograficznej bliskości uczelni do granicy. Możliwe jest bowiem także powołanie EUWT międzyregionalnego albo transgranicznego, gdzie uczestników łączy pomysł na projekt a nie bliskość w znaczeniu geograficznym. Daje także możliwość odciążenia budżetów członków poprzez pozyskiwanie środków zewnętrznych. Ugrupowanie może bowiem aplikować o środki EFSI na własne projekty i być samodzielnym beneficjentem konkursów. Współpraca pod firmą EUWT daje o tyle przewagę nad konkurencją, że spełnia cztery podstawowe wymagania dobrej współpracy (wspólny podmiot, personel, projekt i finansowanie). Jest zatem bardziej zaawansowaną postacią współpracy niż jest to w przypadku //lead partnership//, co oczywiście jest ważnym aspektem w sytuacji, gdy ilość środków jest coraz mniejsza.
Kolejnym argumentem przemawiającym za EUWT jest możliwość wybrania reżimu prawnego dla przeprowadzanych przez nie zamówień publicznych. W art. 39 ust. 5 DyrZamPubl oraz art. 57 ust. 5 DyrZamPublSekt przewidziano możliwość wyboru jednego prawa krajowego dla wszystkich realizowanych zamówień jak i stosowania różnych regulacji dla różnych rodzajów zamówień.
((3)) wady formy prawnej EUWT
Pomimo nowelizacji RozpWEEUWT z myślą o uproszczeniu procesu tworzenia ugrupowania ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1302 rozp. 1302/2013]], więcej o tym KrzymuskiKubickiST2015) podstawową wadą tej formuły współpracy jest długotrwałość procesu jego tworzenia. Wciąż dość sceptyczne nastawienie państw członkowskich do EUWT skutkuje długotrwałymi negocjacjami dokumentów (konwencji i statutu) oraz wielomiesięcznym procesem wydawania pozwoleń na przystąpienie do ugrupowania.
Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 pkt 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) partycypacja uczelni z tego kraju związkowego w ugrupowaniu, którego członkowie odpowiadają w całości za jego zobowiązania, została zakwestionowana.
Trudno także wyobrazić sobie możliwość prowadzenia studiów czy nadawania dyplomów przez EUWT, nawet jeżeli wszyscy członkowie mieliby stosowne kompetencje. Ugrupowanie nie może bowiem wykonywać uprawnień o charakterze władczym, a nadawanie dyplomów oraz niektóre rozstrzygnięcia związane z immatrykulacją i curriculum mają charakter decyzji administracyjnych.
((3)) zatrudnianie pracowników przez EUWT
Konieczne jest rozważenie dwóch sytuacji: gdy EUWT samo zatrudnia pracowników oraz gdy członkowie delegują swoich pracowników do EUWT.
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Trzeba jednak zwracać uwagę na to, czy mamy do czynienia z prywatnoprawnym czy publicznoprawnym stosunkiem pracy. Inne są bowiem zasady dotyczące transgranicznego zatrudniania pracowników w zależności od podstawy stosunku pracy. Patrząc z polskiego punktu widzenia chodzi więc o zatrudnienie na podstawie mianowania i zatrudnienie na podstawie umowy o pracę ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}}).
Prawo właściwe dla stosunków pracy wynikających z umowy o pracę można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 ust. 1 RozpUERzymI"}}). W razie braku lub bezskuteczności wyboru prawa, decydują okoliczności o charakterze obiektywnym ({{pu przepis="art. 8 ust. 2 i 3 RozpUERzymI"}}).
Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT wynikają z mianowania. W Polsce mamy dwa rodzaje nominacji:
1) ustanawiające służbowy stosunek pracy oraz
1) takie, których skutkiem jest powstanie stosunku służbowego o charakterze administracyjnoprawnym.
Ten drugi wypadek ma miejsce w stosunku do funkcjonariuszy służb mundurowych (żołnierzy zawodowych, policjantów oraz funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, straży pożarnej, Służby Więziennej i Straży Granicznej) (Jaśkowski/Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, 2015 art. 76 uw. 1).
Pytanie, jak ustalić prawo właściwe dla stosunku pracy wynikającego z mianowania. W tym pierwszym wypadku mamy w zasadzie do czynienia ze stosunkiem pracy, lecz powstającym w szczególny sposób. Zastosowanie powinny mieć reguły dotyczące indywidualnych stosunków pracy, a tym także {{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}.
W drugim przypadku mamy zapewne do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]].
Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?
Gdy członkowie delegują swoich pracowników do pracy w EUWT wynikają nieco inne zagadnienia. Bliżej opisane zostały w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].
((3)) przykłady współpracy międzyuniwersyteckiej w formie EUWT
W Europie znane są trzy inicjatywy zmierzające do wzmocnienia współpracy międzyuniwersyteckiej, w których pojawia się EUWT:
- "[[http://www.eurocampusweb.eu/ Eurocampus]]" - projekt Euroregionu "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
- "European Campus" ([[www.eucor-uni.org EUCOR]]) - Upper Rhine Region,
- "[[http://www.uni-gr.eu/ UniGR]]" - Universität Großregion.
Ostatnie z wymienionych przedsięwzięć zostało wstrzymane z uwagi na zastrzeżenia co do odpowiedzialności niemieckich uczelni za zobowiązania ugrupowania. Ponieważ członkowie ugrupowania UniGR mieliby ponosić pełną odpowiedzialność za zobowiązania EUWT a § 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/18ps/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=1EC9C1AFCFD2F278AB80D76405A7F156.jp21?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010V2IVZ&doc.part=X&doc.price=0.0&doc.hl=0#jlr-HSchulGRP2010pP104 HochSchulG]] kraju Rheinland Pfalz
"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane względami prestiżowymi oraz otwarciem nowych możliwości pozyskania środków na działalność ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR]]).
Pierwszy z wymienionych projektów jest projektem współpracy między uczelniami z Hiszpani i Francji realizowanym pod auspicjami EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée". Nie jest więc samodzielnym ugrupowaniem lecz jednym z projektów realizowanym we współpracy z uczelniami z obszaru Euroregionu "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée". Jego celem jest również mobilność osób i wiedzy, stworzenie cyfrowej platformy informacyjnej dla studentów uczelni Euroregionu oraz współpraca na obszarze badań naukowych i tworzenie wzajemnych powiązań między nauką i biznesem (zob. informacje zamieszczone na [[http://www.euroregio.eu/en/projects/eurocampus-and-higher-education stronie]] Euroregionu).
((3)) wnioski
EUWT jest formą godną rozważenia w razie chęci podjęcia bardziej sformalizowanej współpracy transgranicznej. Wybór tego typu współpracy powinni rozważyć zwłaszcza partnerzy pozostający od lat w mniej sformalizowanej formule kooperacji pragnący jednak wznieść ją na kolejny poziom. EUWT generuje bowiem bardzo silny sygnał polityczny świadczący o dojrzałości partnerów do współpracy na wysokim stopniu związania.
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych). Również powody finansowe (niezależny budżet, opodatkowanie samego EUWT, możliwość aplikowania o środki zewnętrzne). przemawia za wyborem tej formy prawnej.

Szkoły wyższe państw członkowskich EUIG mogą również współpracować w formie Europejskich Ugrupowań Interesów Gospodarczych (EUIG). Więcej o tych możliwościach współpracy zob. w osobnym [[EUIGiSzkolyWyzsze opracowaniu]].

((3)) ogólnie o EUIG
EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25), aczkolwiek dysponuje zdolnością prawną. Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
((3)) uczestnictwo polskich uczelni w EUIG
Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}. Generalnie możliwe jest więc prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym zakresie pod warunkiem, że jest ona wyodrębniona organizacyjnie i finansowo od podstawowych zadań uczelni ({{pu przepis="art. 13 PrSzkolWyższ"}}) i działalności związanej z prowadzeniem domów i stołówek studenckich ({{pu przepis="art. 14 PrSzkolWyższ"}}). Wyodrębnienie oraz określenie rodzaju i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej następuje w statucie uczelni (zob. np. § 196 [[https://pracownicy.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0020/44723/tekst-ostateczny-po-poprawkach22-03-12.pdf Statutu UAM]]). Statut UAM przewiduje, że Uniwersytet może prowadzić wyłącznie działalność gospodarczą w zakresie usługowym. Jej prowadzenie powierza się akademickim inkubatorom przedsiębiorczości, centrom transferu technologii, spółkom celowym (§ 196 ust. 2 Statut UAM) oraz tworzonym przez Rektora jednostkom organizacyjnym (§ 40 Statutu UAM). Nie ma zatem przeszkód, aby wskazane polskie uczelnie (lub ich samodzielne jednostki organizacyjne spełniające kryteria zastrzeżone dla członków ugrupowania, art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG) tworzyły EUIG w tym zakresie swej działalności, która stanowi działalność gospodarczą. Utworzenie EUIG przez szkoły wyższe z Polski i innego państwa członkowskiego możliwe byłoby również w zakresie komercjalizacji wyników badań, jeżeli działalność ta nie jest powierzona jednostkom wyodrębnionym na podstawie {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}} i statutu uczelni.
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności a jedynie wspiera ją, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
Na temat uczestnictwa niemieckich szkół wyższych w EUIG obszernie Taufenbach2003.
((3)) korzyści związane z kooperacją w formie EUIG
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 12-14 RozpWEEUIG; LuczakGoleniaRadcaPrawny2015, s. 71; Taufenbach2003, s. 10).
Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
Z kolei zagadnienia podatkowe są w zasadzie dla uczelni zagadnieniem raczej drugorzędnym. Mimo tego warto podkreślić, że wieloletnie doświadczenia z formą prawną EUIG w Europie zaowocowały dość stabilnym traktowaniem ugrupowań pod względem podatkowym, przez co kwestie te nie są już kontrowersyjne.
EUIG jest także podmiotem mogącym ubiegać się o dofinansowanie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI). Jest to argument o tyle ważki, że w badania naukowe zostały wymienione na pierwszym miejscu spośród celów tematycznych tychże funduszy, których zadaniem jest wspieranie inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu Unii (art. 9 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1303 rozp. nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów...]])
((3)) wady współpracy w formie EUIG
Podstawową wadą współpracy w formie EUIG jest odpowiedzialność członków za zobowiązania ugrupowania. Art. 24 ust.1 zd. 1 RozpWEEUIG wyraźnie określa, że to członkowie ugrupowania ponoszą nieograniczoną solidarną odpowiedzialność za długi i inne zobowiązania wszelkiego rodzaju. Jest to cena za brak obowiązku wniesienia kapitału początkowego, do którego mogliby sięgnąć wierzyciele ugrupowania (SiwikWiRO2007, 259). Wprawdzie jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodząca w rachubę dopiero po zakończeniu likwidacji ugrupowania (art. 24 ust. 2 RozpWEEUIG), ale nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiedzialnymi podmiotami są członkowie ugrupowania. Wyłączneie tej odpowiedzialności może nastąpić tylko na mocy bezpośredniego porozumienia z wierzycielami ugrupowania (Salger/Neye, Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Bd. 1, 2014, § 96 nb. 30). Zob. także {{pu przepis="art. 31 KSH"}}, {{pu przepis="art. 7 UEZISpółkEurop"}} i art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG.
((3)) przykłady działalności naukowej w formie EUIG
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ). W Polsce brak jest przedsięwzięć uniwersyteckich w tej postaci.
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi. Wartym rozważenia jest również przekazanie ugrupowaniu zadań związanych z prowadzeniem wspólnych badań i ich komercjalizacji (por. Taufenbach2003, s. 23). Taki outsourcing określonej działalności badawczej nie tylko pomógłby w ich finansowaniu (rozłożenie ciężaru na wiele podmiotów, pozyskiwanie środków zewnętrznych) ale także podniósł prestiż uczelni uczestniczących w takim przedsięwzięciu.

//**(3) praca tymczasowa**//
Na wykonywanie przez pracowników pracy na rzecz innego podmiotu niż pracodawca pozwala także tzw. praca tymczasowa. Jest nią wykonywanie na rzecz pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy niż wskazany w ustawie, zadań:
a) o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
b) których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lub
c) których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika ({{pu przepis="art. 2 pkt 3 UZatrudnPracTymczas"}}).
W konstelacji, która jest ważna dla niniejszej problematyki, pracodawcą użytkownikiem byłby partner, u którego wspólna jednostka jest zakotwiczona. Druga z uczelni musiałaby pełnić z polskiego puntu widzenia funkcję "agencji pracy tymczasowej". W sytuacjach transgranicznych niekoniecznie jednak to polskie przepisy miałyby zastosowanie. Pracodawca pracownika tymczasowego mający siedzibę za granicą podlegałby przepisom obowiązującym w miejscu jego siedziby. Te zaś niekoniecznie ograniczają możliwości zatrudnienia pracowników tymczasowych do agencji pracy tymczasowej. W tych krajach funkcję pracodawcy pracownika tymczasowego może pełnić także uniwersytet.

//**(3) praca tymczasowe**//
Kolejnym rozwiązaniem jest tzw. praca tymczasowa.

Jednostki wspólne (podlegające polskim przepisom) nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych. Nie mogą być zatem pracodawcami. Należy więc ustalić, kto będzie podmiotem zatrudniającym pracowników naukowych i administracyjnych wspólnej jednostki albo czy zastosowane zostaną inne rozwiązania.
//**(1) zatrudnienie**//
W przypadku decyzji o zatrudnieniu pracowników tylko przez jednego z partnerów, można rozważyć możliwości, jakie daje prawo kolizyjne (art.8 RozpUERzymI). Wynika z nich generalna swoboda wyboru prawa właściwego (więcej o tym zob. wyżej). Jednakże możliwości zastosowania tych regulacji w stosunkach zatrudnienia pomiędzy uczelnią a pracownikami naukowymi mogą być ograniczone z uwagi np. na szczególny status niektórych pracowników naukowych pochodzących z zagranicy (Beamte w Niemczech).
W zakresie w jakim wybór prawa nie jest możliwy lub nie został dokonany w sposób skuteczny, stosunki pracownicze podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania u danego partnera.
//**(2) oddelegowanie**//
Innym rozwiązaniem jest oddelegowanie pracowników przez każdego z partnerów do pracy na rzecz jednostki wspólnej.
Pod pojęciem "oddelegowania" rozumieć należy wykonywanie przez pracownika przez ograniczony czas pracy na terytorium innego państwa niż państwo, w którym pracownik zwyczajowo pracuje (por. art. 2 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]]). Oddelegowanie różni się od podróży służbowej zmianą miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę, czasem wykonywania zatrudnienia za granicą, wskazaniem podmiotu, na którego rzecz pracownik delegowany wykonuje swoje zatrudnienie (przy niezmienionym pracodawcy). Z reguły przyjmuje się, iż o delegowaniu pracownika mówimy wówczas, gdy wykonuje swoją pracę za granicą przez ponad trzy miesiące.
Istotą oddelegowania jest, że treść stosunku pracy pozostaje w większości niezmieniona. Zmienia się tylko miejsce wykonywania pracy. Pracownik delegowany świadczy pracę na rzecz jednostki, w której wykonuje swoje zadania, pozostając jednocześnie zatrudnionym u dotychczasowego pracodawcy. Niektóre aspekty stosunku pracy mogą jednak ulec zmianie. W zakresie określonym w art. 3 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]] będą obowiązywać z reguły regulacje miejsca faktycznego świadczenia pracy, chyba że prawo, któremu stosunek pracy dotychczas podlegał, jest zdecydowanie korzystniejsze dla pracownika.
Pracownik delegowany przez swojego pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu państwa dotychczasowego zatrudnienia, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i że osoba ta nie jest wysłana, by zastąpić inną osobę (art. 12 ust. 1 rozp. 883/2004). Przepis ten obejmuje także osobę zatrudnioną w celu oddelegowania jej do innego państwa, pod warunkiem że osoba ta bezpośrednio przed rozpoczęciem zatrudnienia podlega już ustawodawstwu państwa, w którym siedzibę ma jej pracodawca (art. 14 ust. 1 rozp. 987/2009). Po 24 miesiącach może bowiem dojść do zmiany statutu ubezpieczeniowego, czego niektórzy pracownicy mogą sobie nie życzyć, gdy ich dotychczasowe prawo było dla nich korzystniejsze lub podlegali pod bardziej im odpowiadający system opieki zdrowotnej. Budowanie zatem wspólnej jednostki w sytuacji, gdy pracownicy są do dyspozycji przez ograniczony czas, jest mocno problematyczne.
Przy delegowaniu pracowników należy jeszcze uwzględnić kwestie podatkowe oraz związane ze świadczeniem pracy za granicą (zatrudnienie obcokrajowców). Zostały one bliżej opisane w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].
//**(3) praca tymczasowe**//
Kolejnym rozwiązaniem jest tzw. praca tymczasowa.

Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Stronami są zatem partnerzy tworzący jednostkę wspólną. W zakresie w jakim wybór prawa nie jest możliwy lub nie został dokonany w sposób skuteczny, stosunki pracownicze podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Jednostka wspólna nie posiada wobec tego własnych pracowników, lecz polega na personelu partnerów.
Udostępnienie pracowników jednostce przez partnerów następuje z reguły na podstawie oddelegowania. Istotą oddelegowania jest, że treść stosunku pracy pozostaje w większości niezmieniona. Zmienia się tylko miejsce wykonywania pracy. Może to spowodować, że w jednej jednostce będą pracować osoby podlegające różnym reżimom prawa pracy. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy wewnątrz jednostki. W zakresie określonym w art. 3 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]] niektóre aspekty stosunku pracy mogą być zrównane (chyba że prawo, któremu stosunek pracy dotychczas podlegał, jest zdecydowanie korzystniejsze dla pracownika niż prawo nowego miejsca wykonywania pracy). Kolejną wadą jest to, że delegowanie z reguły następuje na dość krótki czas (od trzech do 24 miesięcy). Po 24 miesiącach może bowiem dojść do zmiany statutu ubezpieczeniowego, czego niektórzy pracownicy mogą sobie nie życzyć, gdy ich dotychczasowe prawo było dla nich korzystniejsze lub podlegali pod bardziej im odpowiadający system opieki zdrowotnej. Budowanie zatem wspólnej jednostki w sytuacji, gdy pracownicy są do dyspozycji przez ograniczony czas, jest mocno problematyczne.
Pozostaje jeszcze kwestia podległości służbowej pracownika oddelegowanego.
Kwestie właściwego prawa pracy to nie jedyny temat problematyczny w przypadku delegacji pracowników za granicę. Ważne są również krótko tylko wspomniane kwestie ubezpieczeń społecznych (zdrowotnych, rentowych, emerytalnych) oraz podatkowe. Zostały one bliżej opisane w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].

//Różnica pomiędzy jednostką wspólną a międzyczelnianą polega na jej przyporządkowaniu do jednego z partnerów. O ile jednostka międzyuczelniana i wspólna są powoływane przez dwoje lub więcej partnerów, o tyle jednostka międzyuczelniana jest tworzona przez zasoby (osobowe, rzeczowe), które należą do innych uniwersytetów i które zachowują swój status, o tyle jednostka wspólna stanowi jednostkę wydzieloną ze struktury wszystkich uczelni (partnerów).// - **do weryfikacji**

Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Stronami są zatem partnerzy tworzący jednostkę wspólną. W zakresie w jakim wybór prawa nie jest możliwy lub nie został dokonany w sposób skuteczny, stosunki pracownicze podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Jednostka wspólna nie posiada wobec tego własnych pracowników, lecz polega na personelu partnerów.
Udostępnienie pracowników jednostce przez partnerów następuje z reguły na podstawie oddelegowania. Istotą oddelegowania jest, że treść stosunku pracy pozostaje w większości niezmieniona. Zmienia się tylko miejsce wykonywania pracy. Może to spowodować, że w jednej jednostce będą pracować osoby podlegające różnym reżimom prawa pracy. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy wewnątrz jednostki. W zakresie określonym w art. 3 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]] niektóre aspekty stosunku pracy mogą być zrównane (chyba że prawo, któremu stosunek pracy dotychczas podlegał, jest zdecydowanie korzystniejsze dla pracownika niż prawo nowego miejsca wykonywania pracy). Kolejną wadą jest to, że delegowanie z reguły następuje na dość krótki czas (od trzech do 24 miesięcy). Po 24 miesiącach może bowiem dojść do zmiany statutu ubezpieczeniowego, czego niektórzy pracownicy mogą sobie nie życzyć, gdy ich dotychczasowe prawo było dla nich korzystniejsze lub podlegali pod bardziej im odpowiadający system opieki zdrowotnej. Budowanie zatem wspólnej jednostki w sytuacji, gdy pracownicy są do dyspozycji przez ograniczony czas, jest mocno problematyczne.
Pozostaje jeszcze kwestia podległości służbowej pracownika oddelegowanego.

Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są więc partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki pracownicze podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera.
Udostępnienie pracowników przez partnerów następuje z reguły na podstawie oddelegowania. Może to spowodować, że w jednej jednostce będą pracować osoby podlegające różnym reżimom prawa pracy. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy wewnątrz jednostki. W zakresie określonym w art. 3 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]] niektóre aspekty stosunku pracy mogą być zrównane (chyba że prawo, któremu stosunek pracy dotychczas podlegał, jest zdecydowanie korzystniejsze dla pracownika niż prawo nowego miejsca wykonywania pracy). Kolejną wadą jest to, że delegowanie z reguły następuje na dość krótki czas (od trzech do 24 miesięcy). Po 24 miesiącach może bowiem dojść do zmiany statutu ubezpieczeniowego, czego niektórzy pracownicy mogą sobie nie życzyć, gdy ich dotychczasowe prawo było dla nich korzystniejsze lub podlegali pod bardziej im odpowiadający system opieki zdrowotnej. Budowanie zatem wspólnej jednostki w sytuacji, gdy pracownicy są do dyspozycji przez ograniczony czas, jest mocno problematyczne.

Regulacje polskiej ustawy o szkolnictwie wyższym nie wspominają o możliwościach uczestniczenia przez polskie uczelnie w przedsięwzięciach realizowanych za granicą w formie przewidzianej prawie obcym. Przepis {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}}, który w sposób ogólny pozwala na podejmowanie współpracy z zagranicą, wydaje się nie być wystarczającą podstawą, gdyż jego zakres przedmiotowy ogranicza się do działań związanych z realizacją badań naukowych i prac rozwojowych w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz do wspierania mobilności naukowców".
Działalność dydaktyczna i badawcza może być zatem realizowana przez polskie uczelnie za granicą tylko, jeżeli działalność przyjmie postać podstawowej jednostki organizacyjnej albo filii {{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}. Taka jednostka może mieć dowolną postać (Fakultät, Institut, Zentrum etc.), o ile jej utworzenie przewiduje statut uczelni. Ponadto jednostka zagraniczna powinna prowadzić co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.

Regulacje polskiej ustawy o szkolnictwie wyższym nie wspomina o możliwościach uczestniczenia przez polskie uczelnie w przedsięwzięciach realizowanych za granicą w formie przewidzianej prawie obcym. Wydaje się więc, że zastosowanie powinna mieć regulacja {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}}, która w sposób ogólny pozwala na podejmowanie współpracy z zagranicą. Jednakże zakres przedmiotowy tego przepisu ogranicza go do działań związanych z realizacją badań naukowych i prac rozwojowych w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz do wspierania mobilności naukowców".
Działalność dydaktyczna i badawcza może być zatem za granicą realizowana, jeżeli forma przyjęta za granicą, będzie spełniała przesłanki {{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}, czyli będzie mogła być przede wszystkim podstawową jednostką organizacyjną. Zatem polska uczelnia może utworzyć za granicą wydział albo inną jednostkę organizacyjną. Taki wydział lub jednostka może mieć dowolną postać (Fakultät, Institut, Zentrum etc.), o ile jej utworzenie przewiduje statut uczelni. Ponadto wydział lub jednostka muszą prowadzić co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.

Kwestie właściwego prawa pracy to nie jedyny temat problematyczny w przypadku delegacji pracowników za granicę. Ważne są również krótko tylko wspomniane kwestie ubezpieczeń społecznych (zdrowotnych, rentowych, emerytalnych) oraz podatkowe. Zostały one bliżej opisane w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].

~~Więcej na temat skutków oddelegowania pracownika z zagranicy do Polski opisane zostały w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].~~

O ile centra naukowe, o którym mowa była wcześniej, są skoncentrowane na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zadania jednostki wspólnej polegają zatem na prowadzeniu studiów i realizacji innych form kształcenia (także podyplomowych). Jednostka wspólna może wydawać wspólne dyplomy ukończenia studiów (zob. więcej {{pu przepis="art. 167 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) i świadectwa ukończenia kształcenia w innych formach. Prowadzenie studiów wymaga jednak zachowania wymagań określonych w {{pu przepis="art. 11 ust. 1 - 9 PrSzkolWyższ"}}. Jednostka wspólna może również prowadzić studia interdyscyplinarne na określonym poziomie i profilu kształcenia. W takim wypadku niezbędne jest spełnienie warunków określonych w {{pu przepis="art. 10a PrSzkolWyższ"}}.

O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zadania jednostki wspólnej polegają zatem na prowadzeniu studiów i realizacji innych form kształcenia (także podyplomowych). Jednostka wspólna może wydawać wspólne dyplomy ukończenia studiów (zob. więcej {{pu przepis="art. 167 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) i świadectwa ukończenia kształcenia w innych formach. Prowadzenie studiów wymaga jednak zachowania wymagań określonych w {{pu przepis="art. 11 ust. 1 - 9 PrSzkolWyższ"}}. Jednostka wspólna może również prowadzić studia interdyscyplinarne na określonym poziomie i profilu kształcenia. W takim wypadku niezbędne jest spełnienie warunków określonych w {{pu przepis="art. 10a PrSzkolWyższ"}}.

Konieczne jest rozważenie dwóch sytuacji: gdy EUWT samo zatrudnia pracowników oraz gdy członkowie delegują swoich pracowników do EUWT.
Gdy członkowie delegują swoich pracowników do pracy w EUWT wynikają nieco inne zagadnienia. Bliżej opisane zostały w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].
((3)) status prawny jednostek wspólnych
Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może przyjąć dowolną formę, w tym także podstawowej jednostki organizacyjnej, zamiejscowej jednostki organizacyjnej, zagranicznej jednostki organizacyjnej. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział, również z siedzibą za granicą albo poza siedzibą uczelni.
Jednakże brak odrębnej podmiotowości prawnej powoduje, że "wspólność" jest tylko umowna. Jednostka wspólna jest bowiem integralną częścią jednego z partnerów. Nie może być bowiem zawieszona w próżni prawnej. W stosunkach prawnych jednostkę musi ją zatem reprezentować jeden z partnerów. Z reguły będzie to ten, w którego kraju jednostka ma siedzibę. Jednostka wspólna staje się wówczas bardziej związana z jednym z partnerów, jego integralną częścią, co może negatywnie wpływać na jej postrzeganie.
Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są więc partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki pracownicze podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera.
Udostępnienie pracowników przez partnerów następuje z reguły na podstawie oddelegowania. Może to spowodować, że w jednej jednostce będą pracować osoby podlegające różnym reżimom prawa pracy. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy wewnątrz jednostki. W zakresie określonym w art. 3 ust. 1 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]] niektóre aspekty stosunku pracy mogą być zrównane (chyba że prawo, któremu stosunek pracy dotychczas podlegał, jest zdecydowanie korzystniejsze dla pracownika niż prawo nowego miejsca wykonywania pracy). Kolejną wadą jest to, że delegowanie z reguły następuje na dość krótki czas (od trzech do 24 miesięcy). Po 24 miesiącach może bowiem dojść do zmiany statutu ubezpieczeniowego, czego niektórzy pracownicy mogą sobie nie życzyć, gdy ich dotychczasowe prawo było dla nich korzystniejsze lub podlegali pod bardziej im odpowiadający system opieki zdrowotnej. Budowanie zatem wspólnej jednostki w sytuacji, gdy pracownicy są do dyspozycji przez ograniczony czas, jest mocno problematyczne.
Więcej na temat skutków oddelegowania pracownika z zagranicy do Polski opisane zostały w [[OddelegowaniePracownikowDoEUWT osobnym opracowaniu]].
((3)) przykłady jednostek wspólnych

((3)) postaci jednostek wspólnych i przykłady
Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może przyjąć dowolną formę, w tym także podstawowej jednostki organizacyjnej, zamiejscowej jednostki organizacyjnej, zagranicznej jednostki organizacyjnej. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział, również z siedzibą za granicą albo poza siedzibą uczelni.
Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są z zasady partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki stąd wynikające, podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Powoduje to więc, że w jednej jednostce organizacyjnej mogą pracować osoby wynagradzane w różny sposób. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej. Oddelegowanie powoduje jednak daleko idące reperkusje, jeżeli jest długotrwałe. Oddelegowanie z istoty polega bowiem na z góry ograniczonym i z reguły nie przekraczającym 24 miesięcy wykonywaniu obowiązków poza określonym w umowie miejscu pracy.

W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Jednym z elementów tego procesu jest współpraca międzynarodowa uczelni wyższych. Jej prawne ukształtowanie stanowi o intensywności kontaktów polskich uczelni ze światem zewnętrznym.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej. Oddelegowanie powoduje jednak daleko idące reperkusje, jeżeli jest długotrwałe. Oddelegowanie z istoty polega bowiem na z góry ograniczonym i z reguły nie przekraczającym 24 miesięcy wykonywaniu obowiązków poza określonym w umowie miejscu pracy.

W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podstawowym elementem procesu internacjonalizacji jest współpraca międzynarodowa uczelni wyższych. Jej prawne ukształtowanie stanowi o intensywności kontaktów polskich uczelni ze światem zewnętrznym.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej. Oddelegowanie powoduje jednak daleko idące reperkusje, jeżeli jest długotrwałe. Ponadto oddelegowanie za granicę może być problematyczne, jeżeli status

Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są z zasady partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki stąd wynikające, podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Powoduje to więc, że w jednej jednostce organizacyjnej mogą pracować osoby wynagradzane w różny sposób. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej. Oddelegowanie powoduje jednak daleko idące reperkusje, jeżeli jest długotrwałe. Ponadto oddelegowanie za granicę może być problematyczne, jeżeli status

Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są z zasady partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki stąd wynikające, podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Powoduje to więc, że w jednej jednostce organizacyjnej mogą pracować osoby wynagradzane w różny sposób. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej.

((3)) pracownicy
Jednostki wspólne podlegające polskim przepisom nie posiadają osobowości prawnej, więc to nie one są stroną stosunków zobowiązaniowych (zwłaszcza stosunków pracy). Zatrudniającymi są z zasady partnerzy tworzący jednostkę wspólną. Stosunki stąd wynikające, podlegają zatem regulacjom dotyczącym zatrudniania pracowników u danego partnera. Powoduje to więc, że w jednej jednostce organizacyjnej mogą pracować osoby wynagradzane w różny sposób. Może to nie sprzyjać rozwojowi dobrej atmosfery i współpracy.
Jeżeli jednak partner ma siedzibę w państwie innym niż to, które jest siedzibą jednostki wspólnej, powinien delegować pracownika do jednostki wspólnej.

Unii nie przysługują żadne kompetencje w zakresie kształtowania struktury szkolnictwa wyższego w państwach członkowskich (Lindner, Die Europäisierung des Wissenschaftsrechts, 2009, s. 121). Pewne uprawnienia UE posiada w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz ten obejmuje również tzw. harmonizację pośrednią, polegającą na gwarancji środków finansowych przy odpowiednim ukształtowaniu polityki oświaty (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 22). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34) czy swobód i wolności (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 6). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Trzeba jednak zwracać uwagę na to, czy mamy do czynienia z prywatnoprawnym czy publicznoprawnym stosunkiem pracy. Inne są bowiem zasady dotyczące transgranicznego zatrudniania pracowników w zależności od podstawy stosunku pracy. Patrząc z polskiego punktu widzenia chodzi więc o zatrudnienie na podstawie mianowania i zatrudnienie na podstawie umowy o pracę ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}}).
Prawo właściwe dla stosunków pracy wynikających z umowy o pracę można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 ust. 1 RozpUERzymI"}}). W razie braku lub bezskuteczności wyboru prawa, decydują okoliczności o charakterze obiektywnym ({{pu przepis="art. 8 ust. 2 i 3 RozpUERzymI"}}).
Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT wynikają z mianowania. W Polsce mamy dwa rodzaje nominacji:
1) ustanawiające służbowy stosunek pracy oraz
1) takie, których skutkiem jest powstanie stosunku służbowego o charakterze administracyjnoprawnym.
Ten drugi wypadek ma miejsce w stosunku do funkcjonariuszy służb mundurowych (żołnierzy zawodowych, policjantów oraz funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, straży pożarnej, Służby Więziennej i Straży Granicznej) (Jaśkowski/Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, 2015 art. 76 uw. 1).
Pytanie, jak ustalić prawo właściwe dla stosunku pracy wynikającego z mianowania. W tym pierwszym wypadku mamy w zasadzie do czynienia ze stosunkiem pracy, lecz powstającym w szczególny sposób. Zastosowanie powinny mieć reguły dotyczące indywidualnych stosunków pracy, a tym także {{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}.
W drugim przypadku mamy zapewne do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]].
Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz ten obejmuje również tzw. harmonizację pośrednią, polegającą na gwarancji środków finansowych przy odpowiednim ukształtowaniu polityki oświaty (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 22). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34) czy swobód i wolności (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 6). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Trzeba jednak zwracać uwagę na to, czy mamy do czynienia z prywatnoprawnym czy publicznoprawnym stosunkiem pracy. Inne są bowiem zasady dotyczące transgranicznego zatrudniania pracowników w zależności od podstawy stosunku pracy.
W przypadku umów opartych o prawo prywatne właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno. Odpowiednią regulacją jest tu {{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}.
Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT podlegają prawu publicznemu. W tym zakresie mamy do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]]. Brak jest więc jednoznacznych norm kolizyjnych. Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?

Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może przyjąć dowolną formę, w tym także podstawowej jednostki organizacyjnej, zamiejscowej jednostki organizacyjnej, zagranicznej jednostki organizacyjnej. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział, również z siedzibą za granicą albo poza siedzibą uczelni.
Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę, w tym także może podstawowej jednostki organizacyjnej (wydziału, instytutu, zakładu, centrum itp.). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((3)) zatrudnianie pracowników przez EUWT
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Trzeba jednak zwracać uwagę na to, czy mamy do czynienia z prywatnoprawnym czy publicznoprawnym stosunkiem pracy. Inne są bowiem zasady dotyczące transgranicznego zatrudniania pracowników w zależności od podstawy stosunku pracy.
W przypadku umów opartych o prawo prywatne właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno. Odpowiednią regulacją jest tu {{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}.
Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT podlegają prawu publicznemu. W tym zakresie mamy do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]]. Brak jest więc jednoznacznych norm kolizyjnych. Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?
((3)) jednostki międzyuczelniane tylko wewnątrzkrajowe?
Z brzmienia cytowanej regulacji wynika, że nie jest możliwe utworzenie jednostek międzyuczelnianych w kontekście międzynarodowym. Asumpt do tego wniosku daje {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}, który zawęża możliwości współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi do jednostek wspólnych. Odesłanie do ust. 1 dotyczy bowiem wyłącznie postępowania (czyli „na podstawie porozumienia”). Nie wiadomo, czy jest to przeoczenie ustawodawcy czy jego zamierzone działanie i co - w tym ostatnim wypadku - przemawiało za wykluczeniem jednostek międzyuczelnianych z katalogu form współpracy międzynarodowej. Są to nieścisłości wymagające ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej jednoznacznej interpretacji sądu.
((3)) międzynarodowe jednostki wspólne
W stosunkach międzynarodowych dopuszczalne jest więc utworzenie wyłącznie jednostki wspólnej (dalej zwana "międzynarodową jednostką wspólną"). Międzynarodowe jednostki wspólne mogą być tworzone pomiędzy uczelniami z jednej strony, czyli "szkołami (...) utworzonymi w sposób określony w ustawie" ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}} - czyli w domyśle polskimi uczelniami, bo tylko te są tworzone na podstawie ustawy), i "innymi podmiotami, (...), w tym również zagranicznymi" z drugiej strony ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}). Partnerami polskich uczelni mogą być zatem zarówno zagraniczne instytucje naukowe jak i inne podmioty mające siedzibę za granicą. Tymi innymi podmiotami mogą być również zagraniczne uczelnie wyższe.
Porozumienie podpisuje rektor, jako organ jednoosobowy uczelni uprawniony do jej reprezentowania ({{pu przepis="art. 66 ust. 1 PrSzkolWyższ"}}). Jeżeli jednostka wspólna przybiera postać podstawowej jednostki organizacyjnej, do jej utworzenia niezbędne jest zasięgnięcie opinii senatu ({{pu przepis="art. 84 ust. 1 PrSzkolWyższ"}}). W pozostałych sytuacjach zastosowanie znajdują przepisy statutu uczelni dotyczące tworzenia innych jednostek organizacyjnych ({{pu przepis="art. 84 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}). Jeżeli jednostka wspólna jest tworzona poza siedzibą uczelni, wówczas ma dodatkowo status jednostki zamiejscowej, a gdy jest tworzona poza granicami kraju - jednostki zagranicznej ({{pu przepis="art. 85 ust. 4 PrSzkolWyższ"}}). W tym ostatnim wypadku potrzebne jest także pozwolenie ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanego w drodze decyzji administracyjnej, po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.
Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę, w tym także może podstawowej jednostki organizacyjnej (wydziału, instytutu, zakładu, centrum itp.). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((3)) kwestie otwarte
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno, o ile mamy do czynienia z umowami prywatnoprawnymi ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}). Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT podlegają prawu publicznemu. W tym zakresie mamy do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]]. Brak jest więc jednoznacznych norm kolizyjnych. Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?
((3)) jednostki wspólne i międzyuczelniane tylko wewnątrzkrajowe?
Po pierwsze z brzmienia regulacji wynika, że nie jest możliwe utworzenie jednostek międzyuczelnianych w kontekście międzynarodowym. Asumpt do tego wniosku daje {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}, który zawęża możliwości współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi do jednostek wspólnych. Odesłanie do ust. 1 dotyczy bowiem wyłącznie postępowania (czyli „na podstawie porozumienia”).
Po drugie z {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} wynika, że między uczelniami mogą być tworzone oprócz jednostek wymienionych wcześniej tylko jednostki wspólne. Tymczasem uczelniami w rozumieniu ustawy ({{pu akt="PrSzkolWyższ"}}) są tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie" ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). To stawia zagraniczne uczelnie, które siłą rzeczy nie utworzone na podstawie tejże ustawy, poza kręgiem podmiotów uprawnionych do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych.
Nie wiadomo, czy jest to przeoczenie ustawodawcy czy jego zamierzone działanie i co - w tym ostatnim wypadku - przemawiało za wykluczeniem jednostek międzyuczelnianych z katalogu form współpracy międzynarodowej. Są to nieścisłości wymagające ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej jednoznacznej interpretacji sądu.
((3)) międzynarodowe jednostki wspólne nie między uczelniami?
Ustawa dopuszcza wprawdzie tworzenie międzynarodowych jednostek wspólnych, ale partnerem polskiego podmiotu w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie //zagraniczna jednostka naukowa// (zob. {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli jednostka zagraniczna, która charakterem odpowiada instytutowi naukowemu Polskiej Akademii Nauk, instytutowi badawczemu albo międzynarodowemu instytutowi naukowemu (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}). Uczelnie jako szkoły wyższe nie spełniają tego kryterium. Zatem uczelnie zagraniczne nie są uprawnione do współpracy w formie jednostki wspólnej.
Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę podstawowej jednostki organizacyjnej wg prawa polskiego. Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((2)) Jednostki wspólne i jednostki międzyuczelniane
Kolejną formą współpracy transgranicznej są jednostki wspólne tworzone na podstawie {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. Regulacje dotyczące jednostek wspólnych i międzyuczelnianych są jednak dość niejasne lub - co najmniej - niekonsekwentne.
((3)) jednostki wspólne i międzyuczelniane tylko wewnątrzkrajowe?
Po pierwsze z brzmienia regulacji wynika, że nie jest możliwe utworzenie jednostek międzyuczelnianych w kontekście międzynarodowym. Asumpt do tego wniosku daje {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}, który zawęża możliwości współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi do jednostek wspólnych. Odesłanie do ust. 1 dotyczy bowiem wyłącznie postępowania (czyli „na podstawie porozumienia”).
Po drugie z {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} wynika, że między uczelniami mogą być tworzone oprócz jednostek wymienionych wcześniej tylko jednostki wspólne. Tymczasem uczelniami w rozumieniu ustawy ({{pu akt="PrSzkolWyższ"}}) są tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie" ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). To stawia zagraniczne uczelnie, które siłą rzeczy nie utworzone na podstawie tejże ustawy, poza kręgiem podmiotów uprawnionych do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych.
Nie wiadomo, czy jest to przeoczenie ustawodawcy czy jego zamierzone działanie i co - w tym ostatnim wypadku - przemawiało za wykluczeniem jednostek międzyuczelnianych z katalogu form współpracy międzynarodowej. Są to nieścisłości wymagające ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej jednoznacznej interpretacji sądu.
((3)) międzynarodowe jednostki wspólne nie między uczelniami?
Ustawa dopuszcza wprawdzie tworzenie międzynarodowych jednostek wspólnych, ale partnerem polskiego podmiotu w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie //zagraniczna jednostka naukowa// (zob. {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli jednostka zagraniczna, która charakterem odpowiada instytutowi naukowemu Polskiej Akademii Nauk, instytutowi badawczemu albo międzynarodowemu instytutowi naukowemu (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}). Uczelnie jako szkoły wyższe nie spełniają tego kryterium. Zatem uczelnie zagraniczne nie są uprawnione do współpracy w formie jednostki wspólnej.
((3)) zasady tworzenia
Do utworzenia jednostki wspólnej niezbędne jest zawarcie porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 w zw. z ust. 1 PrSzkolWyższ"}}. Jego treść określa {{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}. Nie ma przeszkód, aby szczegóły działalności jednostki określał regulamin.
((3)) zadania
O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zadania jednostki wspólnej polegają zatem na prowadzeniu studiów i realizacji innych form kształcenia (także podyplomowych). Jednostka wspólna może wydawać wspólne dyplomy ukończenia studiów (zob. więcej {{pu przepis="art. 167 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) i świadectwa ukończenia kształcenia w innych formach. Prowadzenie studiów wymaga jednak zachowania wymagań określonych w {{pu przepis="art. 11 ust. 1 - 9 PrSzkolWyższ"}}. Jednostka wspólna może również prowadzić studia interdyscyplinarne na określonym poziomie i profilu kształcenia. W takim wypadku niezbędne jest spełnienie warunków określonych w {{pu przepis="art. 10a PrSzkolWyższ"}}.
((3)) prawo właściwe
Utworzenie jednostki wspólnej z siedzibą w Polsce powinno automatycznie prowadzić do stosowania prawa polskiego. Tymczasem dość szeroki zakres porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) wydaje się pozwalać na modyfikacje polskich regulacji predefiniujących zasady funkcjonowania tychże jednostek. Teoretycznie nie jest więc wykluczone odejście od polskich regulacji dot. np. organów jednostek organizacyjnych, zasad zatrudniania kierowników jednostek organizacyjnych itp. To z kolei otwierałoby opcję zorganizowania jednostek wspólnych w sposób odpowiadający regulacjom prawa obcego. W takim wypadku niezbędne byłoby przejęcie przepisów obcych do porozumienia a nie tylko kolizyjne wskazanie ich jako mających zastosowanie do jednostki wspólnej. Regulacja kolizyjna byłaby jednakże możliwa na zasadzie posiłkowej, tzn. na wypadek braku odpowiednich postanowień w porozumieniu.
((3)) postaci jednostek wspólnych i przykłady
Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę podstawowej jednostki organizacyjnej wg prawa polskiego. Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((2)) Jednostki wspólne
Kolejną formą współpracy transgranicznej są jednostki wspólne tworzone na podstawie {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Nie jest natomiast możliwe tworzenie „międzynarodowych jednostek międzyuczelnianych”. {{pu przepis="Art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}} zawęża możliwości współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi do jednostek wspólnych. Odesłanie do ust. 1 dotyczy bowiem wyłącznie postępowania (czyli „na podstawie porozumienia”).
Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}. Wydaje się jednak, że mamy tutaj do czynienia z niepotrzebnym zawężeniem. Ograniczenie tworzenia jednostek wspólnych do jednostek naukowych, czyli instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, instytutów badawczych albo międzynarodowych instytutów naukowych stawiałoby uczelnie zagraniczne poza podmiotami uprawnionymi. Wprawdzie {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} daje szersze instrumentarium współpracy między uczelniami, ale uczelniami są wg ustawy tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie". To stawia zagraniczne uczelnie, siłą rzeczy nie utworzone na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, poza podmiotami uprawnionymi do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych. Jest to nieścisłość wymagająca ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej jednoznacznej interpretacji sądu.
Do utworzenia jednostki wspólnej niezbędne jest zawarcie porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 w zw. z ust. 1 PrSzkolWyższ"}}. Jego treść określa {{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}. Nie ma przeszkód, aby szczegóły działalności jednostki określał regulamin.
Zadania jednostki wspólnej polegają na prowadzeniu studiów i realizacji innych form kształcenia (także podyplomowych). Jednostka wspólna może wydawać wspólne dyplomy ukończenia studiów (zob. więcej {{pu przepis="art. 167 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) i świadectwa ukończenia kształcenia w innych formach. Prowadzenie studiów wymaga jednak zachowania wymagań określonych w {{pu przepis="art. 11 ust. 1 - 9 PrSzkolWyższ"}}. Jednostka wspólna może również prowadzić studia interdyscyplinarne na określonym poziomie i profilu kształcenia. W takim wypadku niezbędne jest spełnienie warunków określonych w {{pu przepis="art. 10a PrSzkolWyższ"}}.
Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę podstawowej jednostki organizacyjnej wg prawa polskiego. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].
Utworzenie jednostki wspólnej z siedzibą w Polsce powinno automatycznie prowadzić do stosowania prawa polskiego. Tymczasem dość szeroki zakres porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) wydaje się pozwalać na modyfikacje polskich regulacji predefiniujących zasady funkcjonowania tychże jednostek. Niewykluczone więc jest odejście od polskich regulacji dot. np. organów jednostek organizacyjnych, zasad zatrudniania kierowników jednostek organizacyjnych itp. To z kolei otwierałoby opcję zorganizowania jednostek wspólnych w sposób odpowiadający regulacjom prawa obcego. W takim wypadku niezbędne byłoby przejęcie przepisów obcych do porozumienia a nie tylko kolizyjne wskazanie ich jako mających zastosowanie do jednostki wspólnej. Regulacja kolizyjna byłaby jednakże możliwa na zasadzie posiłkowej, tzn. na wypadek braku odpowiednich postanowień w porozumieniu.

Otwartą kwestią jest możliwość wyboru prawa właściwego dla realizacji zadań przez EUWT. W wypadku realizacji zadań z zakresu szkolnictwa wyższego chodziłoby o możliwość wyboru krajowego reżimu prawnego z zakresu szkolnictwa wyższego (struktura uczelni, nadawanie dyplomów itp.) czy zasad związanych z finansowaniem nauki. W {{pu przepis="art. 2 ust. 1a RozpWEEUWT"}} oraz art. 8 ust. 2 lit. j) RozpWEEUWT można doszukać się wątków kolizyjnoprawnych. Wyjaśnienia zawarte jednak w akcie nowelizującym (pkt 24 części wstępnej [[http://www.polskieustawy.com/norms.php?actid=5466&norm=1&lang=48&adate=20150622&head=5#tenprzepis rozp. 1302/2013]]) sugerują jednak, że wolą ustawodawcy europejskiego było raczej skatalogowanie stosownych aktów prawnych dla jasności funkcjonowania ugrupowania niźli upoważnienie ich do wskazania odpowiedniego reżimu prawnego dla realizacji zadań (KrzymuskiKubickiST2015, s. 28). Wydaje się więc, że bez ingerencji unijnego Trybunału wątpliwości te nie zostaną rozwiane.
((3)) kwestie otwarte
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno, o ile mamy do czynienia z umowami prywatnoprawnymi ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}). Trudniejsza jest sytuacja, gdy umowy o pracę pracowników EUWT podlegają prawu publicznemu. W tym zakresie mamy do czynienia z nieskodyfikowanym obszarem [[MiedzynarodowePrawoAdministracyjne międzynarodowego prawa administracyjnego]]. Brak jest więc jednoznacznych norm kolizyjnych. Organu UE (Parlament Europejski, Rada i Komisja ) wydały w związku z tym oświadczenie, że "jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, to zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej". Oświadczenia to nie ma jednakże żadnej mocy prawnej i może być interpretowane co najwyżej jako apel. Unia nie posiada bowiem kompetencji w zakresie ujednolicania nie tylko przepisów prawnych dotyczących publicznoprawnych stosunków pracy ale i nawet przepisów kolizyjnych prawa publicznego na tym obszarze. W zasadzie wyraża ono i tak istniejący stan prawny. Jeżeli jednostka organizacyjna ugrupowania, o której była mowa wcześniej, nie jest umiejscowiona w państwie siedziby statutowej EUWT, to publicznoprawne stosunki pracy podlegają prawu państwa, w którym znajduje się jednostka. EUWT zatrudniając zatem osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji dokonuje tego wg przepisów obowiązujących w kraju, w którym znajduje się jednostka organizacyjna (wbrew brzmieniu polskiej wersji {{pu akt="ZmRozpEUWT"}}) niekoniecznie organ) ugrupowania. Odpowiada to tym samym zasadzie terytorializmu (nieskodyfikowana jednostronna norma kolizyjna międzynarodowego prawa publicznego). Łącznikiem kolizyjnym staje się tutaj siedziba jednostki, w której są zatrudniane osoby na podstawie publicznoprawnych regulacji. Mamy zatem do czynienia z odstępstwem od reguły, że ugrupowanie podlega prawu miejsca swojej siedziby statutowej (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 2 RozpWEEUWT"}}). Natomiast pracownicy, którzy mając już ustanowiony publicznoprawny stosunek pracy w państwie siedziby ugrupowania, zostali następnie pracownikami tej jednostki jednostce poza granicami państwa siedziby, nie podlegają przepisom siedziby jednostki, lecz zachowują swój dotychczasowy status. Są zatem pracownikami EUWT, w jednostce poza granicami państwa siedziby ugrupowania, z tym samym reżimem, co dotychczas. Nie wiadomo, jaka jest podstawa do ustanowienie tego wyjątku oraz jaki dokładnie ma on charakter. Czy chodzi o formę oddelegowania pracownika zatrudnionego na podstawie publicznoprawnej czy o zatrudnienie w jednostce wg przepisów państwa siedziby?

Otwartą kwestią jest możliwość wyboru prawa właściwego dla realizacji zadań przez EUWT. W wypadku realizacji zadań z zakresu szkolnictwa wyższego chodziłoby o możliwość wyboru krajowego reżimu prawnego z zakresu szkolnictwa wyższego (struktura uczelni, nadawanie dyplomów itp.) czy zasad związanych z finansowaniem nauki. W {{pu przepis="art. 2 ust. 1a RozpWEEUWT"}} oraz art. 8 ust. 2 lit. j) RozpWEEUWT można doszukać się wątków kolizyjnoprawnych. Wyjaśnienia zawarte jednak w akcie nowelizującym (rozp. 1302/2013) sugerują jednak, że wolą ustawodawcy europejskiego było raczej skatalogowanie stosownych aktów prawnych dla jasności funkcjonowania ugrupowania niźli upoważnienie ich do wskazania odpowiedniego reżimu prawnego dla realizacji zadań (KrzymuskiKubickiST2015, s. 28). Wydaje się więc, że bez ingerencji unijnego Trybunału wątpliwości te nie zostaną rozwiane.
EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}). EUWT może być rozwiązaniem korzystnym, jeżeli pracownicy byli zatrudnieni na podstawie publiczno-prawnych stosunków pracy (np. niemieccy Beamte) i koniecznym byłoby zachowanie ich statusu przy jednoczesnym zatrudnieniu osób na podstawie innych rozwiązań. Problem ten dostrzeżono bowiem już w 2013 r. w trakcie reformy rozporządzenia. Parlament Europejski, Rada i Komisja oświadczyły, że:
**jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. Przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej ma swoją siedzibę statutową, mogą jednak mieć zastosowanie do pracowników, którzy podlegali tym przepisom, zanim zostali pracownikami europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej.**

EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}). EUWT może być rozwiązaniem korzystnym, jeżeli pracownicy byli zatrudnieni na podstawie publiczno-prawnych stosunków pracy (np. niemieccy Beamte) i koniecznym byłoby zachowanie ich statusu przy jednoczesnym zatrudnieniu osób na podstawie innych rozwiązań. Problem ten dostrzeżono bowiem już w 2013 r. w trakcie reformy rozporządzenia. Parlament Europejski, Rada i Komisja oświadczyły, że:
**jeżeli umowy pracy pracowników europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej podlegają prawu publicznemu, zastosowanie mają przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym znajduje się dany organ odpowiedniego europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. Przepisy krajowego prawa publicznego państwa członkowskiego, w którym europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej ma swoją siedzibę statutową, mogą jednak mieć zastosowanie do pracowników, którzy podlegali tym przepisom, zanim zostali pracownikami europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej.**

EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}).

Ważnym motywem i wartością dodaną współpracy międzynarodowej jest podniesienie prestiżu uczelni i możliwość jej dostrzeżenia na forum międzynarodowym. Bezpośrednie korzyści odnosi uczelnia; pośrednio również państwo. Stąd współpraca jest wymieniana jako jeden z elementów współczesnej „soft diplomacy” ([[http://kongresakademicki.pl/pozycja-polskich-uczelni-wyzszych-miedzynarodowych-rankingachfakty-uwarunkowania-szanse-awansu/ Sadlak, Pozycja polskich uczelni...]], 2014).
Współpraca międzynarodowa polepsza także ekonomiczną sytuację jednostki. Udział w międzynarodowych konsorcjach, zwłaszcza w zinstytucjonalizowanych formach, pozwala na uzyskanie dodatkowych środków finansowych ze źródeł zewnętrznych. Uczestnictwo w międzynarodowych sieciach współpracy akademickiej generuje również korzyści praktyczne wynikające z synergii działań w sieci. Chodzi tu przede wszystkim o ułatwienie w ten sposób dostępu do zasobów niematerialnych (know how) i materialnych (infrastruktura badawcza).
Pośrednio korzyści odnoszą również pracownicy, gdyż uzyskują w ten sposób możliwość uczestniczenia w aktualnej debacie naukowej, co pozwala zwrócić uwagę na swój dorobek ([[http://kongresakademicki.pl/wp-content/uploads/2014/03/D.Latusek-Jurczak_Na_czym.pdf Latusek-Jurczak, Na czym polega efekt synergiczny w międzynarodowych sieciach współpracy naukowej?]], 2014, str. 6). Indywidualny rozwój pracownika uczelni pozwala uczelni zaistnieć na forum międzynarodowym, przyciąga uwagę studentów i innych naukowców.
Także na płaszczyźnie krajowej umiędzynarodowienie działalności przynosi uczelni wymierne korzyści. Stopień umiędzynarodowienie jest jedną z przesłanek uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej na podstawie znowelizowanej ustawy o zasadach finansowania nauki ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Ten sam walor ma znaczenie również w prywatnych rankingach uczelni.

Rozważania należy rozpocząć od ustalania, jakie potrzeby realizuje umiędzynarodowienie współpracy uniwersyteckiej w obecnych czasach.
W pierwszej kolejności można wskazać na prestiż i możliwość dostrzeżenia polskiej jednostki na forum międzynarodowym. Jest to aspekt wymieniany jako jeden z elementów współczesnej „soft diplomacy” ([[http://kongresakademicki.pl/pozycja-polskich-uczelni-wyzszych-miedzynarodowych-rankingachfakty-uwarunkowania-szanse-awansu/ Sadlak, Pozycja polskich uczelni...]], 2014). Niewątpliwie współpraca międzynarodowa jako jeden z punktów pozwalających na pozytywne odróżnienie się polepsza także ekonomiczną konkurencyjność jednostki. Uczestnictwo w międzynarodowych sieciach współpracy akademickiej daje także korzyści wynikające z synergii działań w sieci:
1) dostęp do niematerialnych i materialnych zasobów, których jednostkom brakuje,
1) szybkość działania - możliwość uczestniczenia w aktualnej debacie naukowej,
1) uwiarygadnianie własnych działań i zwracanie uwagi na swój dorobek ([[http://kongresakademicki.pl/wp-content/uploads/2014/03/D.Latusek-Jurczak_Na_czym.pdf Latusek-Jurczak, Na czym polega efekt synergiczny w międzynarodowych sieciach współpracy naukowej?]], 2014, str. 6).
Także na płaszczyźnie krajowej elementy międzynarodowe mogą przynieść wymierne skutki uczelni. Tego typu elementy pojawiają się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej na podstawie znowelizowanej ustawy o zasadach finansowania nauki ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Wątki ekonomiczne są zatem również paliwem napędzającym rozwój kooperacji na płaszczyźnie supranarodowej.

**Postępująca globalizacja i europeizacja oraz konieczność połączenia sił w celu realizacji projektów badawczych i działalności dydaktycznej wymaga podjęcia współpracy przez polskie uczelnie w wymiarze międzynarodowym. W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone zostało instrumentom prawnym i - krótko - finansowym współpracy międzynarodowej.**
W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podstawowym elementem procesu internacjonalizacji jest współpraca międzynarodowa uczelni wyższych. Jej prawne ukształtowanie stanowi o intensywności kontaktów polskich uczelni ze światem zewnętrznym.
Niniejsze opracowanie prezentuje obowiązujące ramy prawne współpracy transgranicznej głównie pod kątem stworzonych instytucji kooperacyjnych. Rozpoczyna się jednak od kwestii dotyczących koordynacji polskiej polityki szkolnictwa wyższego na płaszczyźnie prawa międzynarodowego. W kolejnej części zaprezentowano instytucje i inicjatywy prawa unijnego. Tutaj wskazano również na możliwości wykorzystania instrumentów nie kojarzących się na pierwszy rzut oka ze współpracą uniwersytecką, a mianowicie Europejskie Ugrupowanie Interesów Gospodarczych (EUIG) i Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT). Dopiero w końcowej części zaprezentowano instrumentarium udostępnione uczelniom na mocy prawa polskiego. Kolejność przyjęta w niniejszym opracowaniu oddaje bowiem jednocześnie hierarchię płaszczyzn obowiązywania prawa. Na końcu zarysowano pokrótce zasady finansowania współpracy w oparciu o nowe regulacje w ustawie o zasadach finansowania nauki.
((1)) ZNACZENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ UCZELNI WYŻSZYCH
Także na płaszczyźnie krajowej elementy międzynarodowe mogą przynieść wymierne skutki uczelni. Tego typu elementy pojawiają się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej na podstawie znowelizowanej ustawy o zasadach finansowania nauki ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Wątki ekonomiczne są zatem również paliwem napędzającym rozwój kooperacji na płaszczyźnie supranarodowej.
Współpraca na tej płaszczyźnie realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Umowa między Ministrem Edukacji Narodowej i Sportu Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Nauki, Badań i Kultury Kraju Związkowego Brandenburgii w sprawie Collegium Polonicum w Słubicach, sporządzona w Warszawie dnia 2 października 2002 r., M.P. z 2003 r., nr 43 poz. 647]]).

**Postępująca globalizacja i europeizacja oraz konieczność połączenia sił w celu realizacji projektów badawczych i działalności dydaktycznej wymaga podjęcia współpracy przez polskie uczelnie w wymiarze międzynarodowym. W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone zostało instrumentom prawnym i - krótko - finansowym współpracy transgranicznej.**
W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podjęto tematy związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych na studia w Polsce oraz umiędzynarodowieniem badań poprzez wyjazdy i przyjazdy naukowców w celu prowadzenia wspólnych przedsięwzięć badawczych. W tym jakże szerokim pojęciu mieści się także zagadnienie dotyczące współpracy międzynarodowej uczelni wyższych. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że jakkolwiek by umiędzynarodowienie nauki polskiej nie było rozumiane, musi mieć oparcie w ramach prawnych. To zagadnienie wydaje się być w dyskusji marginalizowane, a przecież to przewidziane w prawie formy współpracy międzynarodowej będą stanowić o intensywności kontaktów polskich studentów, nauczycieli akademickich i naukowców ze światem zewnętrznym.
Uzupełniając lukę w tym zakresie niniejsze opracowanie ma na celu krótką charakterystykę ram prawnych dla współpracy transgranicznej. Poruszono zatem kwestie dotyczące koordynacji polskiej polityki szkolnictwa wyższego na płaszczyźnie prawa międzynarodowego. W kolejnej części opisane zostały inicjatywy prawa europejskiego, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch instrumentów dotychczas nie wykorzystywanych w Polsce dla współpracy uniwersyteckiej - EUIG i EUWT. Następnie omówione zostały narzędzia wynikające z prawa polskiego. Zarysowano także nowe zasady finansowania współpracy w oparciu o nowe regulacje w ustawie o zasadach finansowania nauki.
((1)) ZNACZENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ
Także na płaszczyźnie krajowej elementy międzynarodowe mogą przynieść wymierne skutki uczelni. Tego typu elementy pojawiają się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej na podstawie znowelizowanej ustawy o zasadach finansowania nauki ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}).
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Umowa między Ministrem Edukacji Narodowej i Sportu Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Nauki, Badań i Kultury Kraju Związkowego Brandenburgii w sprawie Collegium Polonicum w Słubicach, sporządzona w Warszawie dnia 2 października 2002 r., M.P. z 2003 r., nr 43 poz. 647]]).

Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}. Wydaje się jednak, że mamy tutaj do czynienia z niepotrzebnym zawężeniem. Ograniczenie tworzenia jednostek wspólnych do jednostek naukowych, czyli instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, instytutów badawczych albo międzynarodowych instytutów naukowych stawiałoby uczelnie zagraniczne poza podmiotami uprawnionymi. Wprawdzie {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} daje szersze instrumentarium współpracy między uczelniami, ale uczelniami są wg ustawy tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie". To stawia zagraniczne uczelnie, siłą rzeczy nie utworzone na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, poza podmiotami uprawnionymi do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych. Jest to nieścisłość wymagająca ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej jednoznacznej interpretacji sądu.

Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}. Wydaje się, że mamy tutaj do czynienia z niepotrzebnym zawężeniem. Ograniczenie tworzenia jednostek wspólnych do jednostek naukowych, czyli instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, instytutów badawczych albo międzynarodowych instytutów naukowych stawiałoby uczelnie zagraniczne poza podmiotami uprawnionymi. Wprawdzie {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} daje szersze instrumentarium współpracy między uczelniami, ale uczelniami są wg ustawy tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie". To stawia zagraniczne uczelnie, siłą rzeczy nie utworzone na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, poza podmiotami uprawnionymi do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych. Tutaj wydaje się, że jest nieścisłość wymagająca ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej interpretacji sądowej.

Kolejną formą współpracy transgranicznej są jednostki wspólne tworzone na podstawie {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru. Nie jest natomiast możliwe tworzenie „międzynarodowych jednostek międzyuczelnianych”. {{pu przepis="Art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}} zawęża możliwości współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi do jednostek wspólnych. Odesłanie do ust. 1 dotyczy bowiem wyłącznie postępowania (czyli „na podstawie porozumienia”).
Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}. Wydaje się, że mamy tutaj do czynienia z niepotrzebnym zawężeniem. Ograniczenie tworzenia jednostek wspólnych do jednostek naukowych, czyli instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, instytutów badawczych albo międzynarodowych instytutów naukowych stawiałoby uczelnie zagraniczne poza podmiotami uprawnionymi. Wprawdzie {{pu przepis="art. 31a ust. 1 PrSzkolWyższ"}} daje szersze instrumentarium współpracy między uczelniami, ale uczelniami są wg ustawy tylko "szkoły (...) utworzone w sposób określony w ustawie". To stawia zagraniczne uczelnie, siłą rzeczy nie utworzone na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, poza podmiotami uprawnionymi do współtworzenia jednostek wspólnych i jednostek międzyuczelnianych. Tutaj wydaje się, że jest nieścisłość wymagająca ingerencji ustawodawcy albo przynajmniej interpretacji sądowej.

Kolejną formą współpracy transgranicznej są jednostki wspólne tworzone na podstawie {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru.
Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}.
((2)) Jednostki międzyuczelniane

W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podjęto tematy związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych na studia w Polsce oraz umiędzynarodowieniem badań poprzez wyjazdy i przyjazdy naukowców w celu prowadzenia wspólnych przedsięwzięć badawczych. W tym jakże szerokim pojęciu mieści się także zagadnienie dotyczące współpracy międzynarodowej uczelni wyższych. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że jakkolwiek by umiędzynarodowienie nauki polskiej nie było rozumiane, musi mieć oparcie w ramach prawnych. To zagadnienie wydaje się być w dyskusji marginalizowane, a przecież to przewidziane w prawie formy współpracy międzynarodowej będą stanowić o intensywności kontaktów polskich studentów, nauczycieli akademickich i naukowców ze światem zewnętrznym.
Otwartą kwestią jest możliwość wyboru prawa właściwego dla realizacji zadań przez EUWT. W wypadku realizacji zadań z zakresu szkolnictwa wyższego chodziłoby o możliwość wyboru krajowego reżimu prawnego z zakresu szkolnictwa wyższego (struktura uczelni, nadawanie dyplomów itp.) czy zasad związanych z finansowaniem nauki. W {{pu przepis="art. 2 ust. 1a RozpWEEUWT"}} oraz art. 8 ust. 2 lit. j) RozpWEEUWT można doszukać się wątków kolizyjnoprawnych. Wyjaśnienia zawarte jednak w akcie nowelizującym (rozp. 1302/2013) sugerują jednak, że wolą ustawodawcy europejskiego było raczej skatalogowanie stosownych aktów prawnych dla jasności funkcjonowania ugrupowania niźli upoważnienie ich do wskazania odpowiedniego reżimu prawnego dla realizacji zadań (KrzymuskiKubickiST2015, s. 28). Wydaje się więc, że bez ingerencji unijnego Trybunału wątpliwości te nie zostaną rozwiane.
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych). Również powody finansowe (niezależny budżet, opodatkowanie samego EUWT, możliwość aplikowania o środki zewnętrzne). przemawia za wyborem tej formy prawnej.
Do utworzenia jednostki wspólnej niezbędne jest zawarcie porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 w zw. z ust. 1 PrSzkolWyższ"}}. Jego treść określa {{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}. Nie ma przeszkód, aby szczegóły działalności jednostki określał regulamin.
Jednostka wspólna może przyjąć dowolną formę podstawowej jednostki organizacyjnej wg prawa polskiego. Może być to zatem wspólny instytut czy wydział. Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].
Utworzenie jednostki wspólnej z siedzibą w Polsce powinno automatycznie prowadzić do stosowania prawa polskiego. Tymczasem dość szeroki zakres porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) wydaje się pozwalać na modyfikacje polskich regulacji predefiniujących zasady funkcjonowania tychże jednostek. Niewykluczone więc jest odejście od polskich regulacji dot. np. organów jednostek organizacyjnych, zasad zatrudniania kierowników jednostek organizacyjnych itp. To z kolei otwierałoby opcję zorganizowania jednostek wspólnych w sposób odpowiadający regulacjom prawa obcego. W takim wypadku niezbędne byłoby przejęcie przepisów obcych do porozumienia a nie tylko kolizyjne wskazanie ich jako mających zastosowanie do jednostki wspólnej. Regulacja kolizyjna byłaby jednakże możliwa na zasadzie posiłkowej, tzn. na wypadek braku odpowiednich postanowień w porozumieniu.
((2)) Jednostki międzyuczelniane

W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podjęto tematy związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych na studia w Polsce oraz umiędzynarodowieniem badań poprzez wyjazdy i przyjazdy naukowców w celu prowadzenia wspólnych przedsięwzięć badawczych. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że jakkolwiek by umiędzynarodowienie nauki polskiej nie było rozumiane, musi mieć oparcie w ramach prawnych. To zagadnienie wydaje się być w dyskusji marginalizowane, a przecież to przewidziane w prawie formy współpracy międzynarodowej będą stanowić o intensywności kontaktów polskich studentów, nauczycieli akademickich i naukowców ze światem zewnętrznym.
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych). Również powody finansowe (niezależny budżet, opodatkowanie samego EUWT, możliwość aplikacji o środki zewnętrzne). przemawia za wyborem tej formy prawnej.
Do utworzenia jednostki wspólnej niezbędne jest zawarcie porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 w zw. z ust. 1 PrSzkolWyższ"}}. Jego treść określa {{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}; należy do mniej m.in. określenie organizacji jednostki wspólnej, sposobu jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}). Nie ma natomiast przeszkód, aby szczegóły działalności jednostki określał regulamin.
Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((1)) ZNACZENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ

~~((1)) STAN I ZNACZENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ~~

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Umowa między Ministrem Edukacji Narodowej i Sportu Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Nauki, Badań i Kultury Kraju Związkowego Brandenburgii w sprawie Collegium Polonicum w Słubicach, sporządzona w Warszawie dnia 2 października 2002 r., M.P. z 2003 r., nr 43 poz. 647]]).

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Porozumienie dot. Collegium Polonicum z 2 października 2002 r.]]).

EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25), aczkolwiek dysponuje zdolnością prawną. Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ). W Polsce brak jest przedsięwzięć uniwersyteckich w tej postaci.

EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ).

((1)) WSTĘP
W Polsce w lutym ruszyła [[http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/ministerstwo-rozpoczyna-debate-o-umiedzynarodowieniu-polskich-uczelni.html debata dotycząca umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego]]. Podjęto tematy związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych na studia w Polsce oraz umiędzynarodowieniem badań poprzez wyjazdy i przyjazdy naukowców w celu prowadzenia wspólnych przedsięwzięć badawczych. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że jakkolwiek by umiędzynarodowienie nauki polskiej nie było rozumiane, musi mieć oparcie w ramach prawnych. To zagadnienie wydaje się być w dyskusji marginalizowane, a przecież to przewidziane w prawie formy współpracy międzynarodowej będą stanowić o intensywności kontaktów polskich studentów, nauczycieli akademickich i naukowców ze światem zewnętrznym.
Uzupełniając lukę w tym zakresie niniejsze opracowanie ma na celu krótką charakterystykę ram prawnych dla współpracy transgranicznej. Poruszono zatem kwestie dotyczące koordynacji polskiej polityki szkolnictwa wyższego na płaszczyźnie prawa międzynarodowego. W kolejnej części opisane zostały inicjatywy prawa europejskiego, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch instrumentów dotychczas nie wykorzystywanych w Polsce dla współpracy uniwersyteckiej - EUIG i EUWT. Następnie omówione zostały narzędzia wynikające z prawa polskiego. Zarysowano także nowe zasady finansowania współpracy w oparciu o nowe regulacje w ustawie o zasadach finansowania nauki.
Instrumentarium prawne wydaje się być wystarczające do realizacji różnych pomysłów. Wachlarz możliwości sięga od porozumień międzynarodowych poprzez instytucje prawa unijnego aż po różnorakie formy prawa krajowego. Polskie uczelnie dysponują mogą zatem realizować współpracę międzynarodową w dowolnej formie, odpowiedniej dla przedsięwzięcia, którego podejmują się w kooperacji z zagranicznym partnerem. Inną sprawą jest oczywiście, czy jednostki naukowe korzystają z przysługujących im narzędzi.
Dowe regulacje finansowania nauki należy jeszcze zweryfikować pod względem możliwości inwestowania środków publicznych poza granicami. Niestety, podstawowe źródła informacji o możliwościach finansowania współpracy z zagranicą, zwłaszcza strona internetowa MNiSW (http://www.nauka.gov.pl/finansowanie-wspolpracy-z-zagranica/) jest nieaktualna, co na pewno nie sprzyja wspieraniu tejże kooperacji. Z debaty wokół umiędzynarodowienia szkolnictwa wynika, że Polska dysponuje sporą ilością środków finansowych. Być może zatem kwestia intensyfikacji współpracy nie tkwi ani w kwestiach prawnych ani finansowych…

Współpraca międzynarodowa polskich uczelni często ogranicza się do realizacji programów wymiany studentów.
Wspólne prowadzenie dydaktyki i badań z zagranicznymi uczelniami są rzadziej spotykane.
Instrumentarium prawne wydaje się być wystarczające do realizacji różnych pomysłów.
Nowe regulacje finansowania nauki należy jeszcze zweryfikować pod względem możliwości inwestowania środków publicznych poza granicami.

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Porozumienie dot. Collegium Polonicum z 2 października 2002 r.]]).
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym. Podlega przy tym rozporządzeniu {{pu akt="RozpWEEUWT"}}, konwencji i prawu państwa siedziby. Ugrupowania mające swoją siedzibę w Polsce są traktowane jak stowarzyszenia ({{pu przepis="art. 3 UEUWT"}}), co nie oznacza wcale, że są stowarzyszeniami (Ofiarska w: KosikowskiSalachnaFinanseSamorzadowe, 2012, str. 228).
Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. oraz [[https://pracownicy.amu.edu.pl/monitor-uam/nr-22,-6-lipca-2010-r./porozumienie/porozumienie-w-sprawie-wspopracy-pomidzy-uniwersytetem-im.-adama-mickiewicza-w-poznaniu-oraz-uniwersytetem-europejskim-viadrina-we-frankfurcie-nad-odr-z-dnia-14-maja-2010-r. porozumienia w sprawie współpracy]] pomiędzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą z dnia 14 maja 2010 r. ego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Porozumienie dot. Collegium Polonicum z 2 października 2002 r.]])
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym. Podlega przy tym rozporządzeniu {{pu akt="RozpWEEUWT"}}, konwencji i prawu państwa siedziby. Ugrupowania mające swoją siedzibę w Polsce są traktowane jak stowarzyszenia ({{pu przepis="art. 3 UEUWT"}}).
Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. Jego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 pkt 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) partycypacja uczelni z tego kraju związkowego w ugrupowaniu, którego członkowie odpowiadają w całości za jego zobowiązania, została zakwestionowana.

Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) partycypacja uczelni z tego kraju związkowego w ugrupowaniu, którego członkowie odpowiadają w całości za jego zobowiązania, została zakwestionowana.

Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) partycypacja uczelni z tego kraju związkowego w ugrupowaniu, którego członkowie odpowiadają w całości za jego zobowiązania, została zakwestionowana.
Ostatnie z wymienionych przedsięwzięć zostało wstrzymane z uwagi na zastrzeżenia co do odpowiedzialności niemieckich uczelni za zobowiązania ugrupowania. Ponieważ członkowie ugrupowania UniGR mieliby ponosić pełną odpowiedzialność za zobowiązania EUWT a § 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/18ps/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=1EC9C1AFCFD2F278AB80D76405A7F156.jp21?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010V2IVZ&doc.part=X&doc.price=0.0&doc.hl=0#jlr-HSchulGRP2010pP104 HochSchulG]] kraju Rheinland Pfalz

Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) i niemożność wyłączenia odpowiedzialności członków ugrupowania, prace nad ugrupowaniem zostały zawieszone.
Ostatnie z wymienionych przedsięwzięć zostało wstrzymane z uwagi na odmienne ukształtowanie reżimu odpowiedzialności członków w Niemczech (Północna Nadrenia) oraz innych krajach.

{{pu przepis="Art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} konstytuuje uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w dwóch celach: pozyskiwanie funduszy z realizacji badań oraz wspierania mobilności naukowców. Można mieć wątpliwości, czy przepis ten wyraża w sposób ogólny uprawnienie do współpracy międzynarodowej czy też wprowadza samodzielną formę współpracy w postaci porozumień w określonych w nim celach. Wykładnia systematyczna wskazuje raczej na to pierwsze rozwiązanie. Wówczas regulacje znajdujące się w art. 31 i 31a ustawy traktować należałoby jako konkretyzację tej regulacji. Brzmienie tego przepisu wskazuje jednak, że chodzi tu o szczególne porozumienia, które w żaden sposób nie nawiązują do innych form współpracy, np. polegających na tworzeniu wspólnych kierunków studiów. Stąd właściwszym będzie raczej uznanie, że {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} wprowadza autonomiczną formę współpracy, która wymaga oddzielnej analizy. Szczególnie interesujący jest charakter prawny porozumień.
Aplikowanie o środki finansowe wiąże się z koniecznością ustalenia reguł ponoszenia (wykładania) środków, klucza redystrybucji zysków z komercjalizacji badań, własności wyników badań, ponoszenia kosztów infrastruktury itp. Zawierane przez podmioty równorzędne, posiadające status osób prawnych ({{pu przepis="art. 12 PrSzkolWyższ"}}) są umowy cywilnoprawnymi //sui generis//. Skuteczność umowy i możliwość dochodzenia określonych roszczeń oceniana będzie wg prawa krajowego, na które wskażą strony ({{pu przepis="art. 3 RozpUERzymI"}}). W razie braku lub bezskuteczności wyboru prawa zastosowanie znajdzie prawo państwa, w którym strona zobowiązana do spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy ma miejsce zwykłego pobytu ({{pu przepis="art. 4 ust. 2 RozpUERzymI"}}). Ten łącznik obiektywny ma zastosowanie jednak tylko wówczas, gdy porozumienie faktycznie nie będzie stanowić umowy nazwanej (por. {{pu przepis="art. 4 ust. 1 RozpUERzymI"}}).
Z polskiego punktu widzenia transgraniczna mobilność naukowców może przybrać formę: wyjazdów z Polski, powrotów polskich naukowców z zagranicy do kraju oraz przyjazdów cudzoziemców do Polski (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4).
Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. W tym wypadku kwestie prawne reguluje regulamin fundacji oraz ew. indywidualne porozumienie pomiędzy donatorem i stypendystą.
Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny nie tylko ogólnie deklarować chęć współpracy, ale także rozstrzygać zagadnienia związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu, udzieleniem urlopu itp. W razie braku takich postanowień, status ten będą określać przepisy łączące naukowca z jego macierzystą jednostką. Z punktu widzenia prawa polskiego wyjazd za granicę może pociągać za sobą konieczność udzielenia urlopu. Najczęściej będzie to urlop płatny lub bezpłatny dla celów naukowych ({{pu przepis="art. 134 PrSzkolWyższ"}}). Natomiast gdy wyjazd będzie wiązał się ze zmianą miejsca wykonywania obowiązków pracowniczych zastosowanie znajdą przepisy dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne).
Z kolei pracownik zagranicznej uczelni przyjeżdżający do Polski musi mieć na uwadze postanowienia ustawy o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 Nr 1650 z późn. zm.) oraz ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin z dnia 14 lipca 2006.
Kwestie ubezpieczeń społecznych pracowników z krajów UE przemieszczających się po Unii regulują przepisy [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004R0883 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego]] oraz [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R0987 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004]]. Mają więc ona zastosowanie zarówno do polskich naukowców wyjeżdżających za granicę w ramach UE jak i do naukowców przybywających z dowolnego kraju UE do Polski.
{{pu przepis="Art. 114 ust. 3 PrSzkolWyższ"}} wskazuje na jeszcze jedną możliwość związaną z mobilnością naukowców. Zatrudnienia pracownika naukowego jako tzw. profesora wizytującego (//visiting profesor//) dokonywane jest jednakże na podstawie indywidualnej umowy z pracownikiem naukowym a nie z uczelnią macierzystą profesora wizytującego.

{{pu przepis="Art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} konstytuuje uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców. Nie jest do końca jasne, czy przepis ten ma charakter ogólnej deklaracji, która następnie jest sprecyzowana w poniżej wymienionych formach kooperacji czy też wprowadza samodzielną formę współpracy w postaci "porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców". Wykładnia systematyczna wskazuje na to pierwsze rozwiązanie. Jednakże zakres tego przepisu nie ma zupełnie związku z innymi formami współpracy, które dotyczą np. tworzenia wspólnych kierunków studiów. Stąd właściwszym będzie raczej uznanie, że {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} wprowadza autonomiczną formę współpracy "porozumienia dotyczące pozyskiwania funduszy z realizacji badań oraz wspierania mobilności naukowców". Charakter umów tych nie jest przesądzony.
Porozumienia te mogą być umowami cywilnoprawnymi, w których uregulowane zostaną zasady ponoszenia (wykładania) środków, klucz redystrybucji zysków z komercjalizacji badań. Z uwagi na element transgraniczny trzeba pamiętać, że prawo właściwe dla tej umowy określać będą normy kolizyjne - prawo prywatne międzynarodowe. W tej chwili przepisy te są skodyfikowane w {{pu akt="RozpUERzymI"}}. Wynika z nich priorytet woli stron przed łącznikiem obiektywnym ({{pu przepis="art. 3 RozpUERzymI"}}). Ponieważ porozumienie nie da się raczej zakwalifikować jako typ umowy nazwanej, w razie braku lub bezskuteczności wyboru prawa zastosowanie znajdzie prawo państwa, w którym strona zobowiązana do spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy ma miejsce zwykłego pobytu ({{pu przepis="art. 4 ust. 2 RozpUERzymI"}}).
Transgraniczna mobilność naukowców może przybrać formę: wyjazdów z Polski, powrotów z zagranicy do Polski oraz przyjazdów cudzoziemców do Plski (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4).
Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zasady wymiany ale także kwestie związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu, udzieleniem urlopu itp. Jeżeli wyjazd za granicę i przyjazd z zagranicy wiąże się ze zmianą miejsca wykonywania obowiązków pracowniczych, sygnatariusze porozumienia powinni zbadać zastosowanie przepisów dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne). Przepisy te są implementacją [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyrektywy 96/71/WE]], która dotyczy jedynie pracowników a wykładnia pojęcia "pracownik" zależy od prawa obowiązującego na terytorium państwa, do którego pracownik jest delegowany (art. 2 ust. 2 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]]). Oczywiście porozumienie musi również uwzględniać przepisy ogólne dotyczące stosunku pracy z pracownikami naukowymi ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE. Pracownicy uczelni są bowiem pracownikami w rozumieniu KP i naukowcy zatrudnieni na swoich macierzystych uczelniach przyjeżdżający do Polski na podstawie oddelegowania podlegają zatem polskim przepisom. Kwestie ubezpieczeń społecznych regulują przepisy [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004R0883 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego]] oraz [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R0987 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004]]. Dodatkową możliwością zatrudnienia pracownika naukowego z zagranicy jest zatrudnienie tzw. profesora wizytującego (//visiting profesor//, {{pu przepis="art. 114 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}). W tym wypadku chodzi jednak z reguły o porozumienia indywidualne z pracownikiem naukowym a nie z uczelnią macierzystą profesora wizytującego. Jego status jest regulowany umową pomiędzy pracownikiem a jego macierzystą uczelnią.
Przy zawieraniu porozumień należy mieć świadomość ograniczeń związanych z reglamentacją pobytu cudzoziemców w Polsce wynikającą z ustawy o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 Nr 1650 z późn. zm.) oraz ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin z dnia 14 lipca 2006.

Transgraniczna mobilność naukowców może przybrać formę: wyjazdów z Polski, powrotów z zagranicy do Polski oraz przyjazdów cudzoziemców do Plski (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4).
Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zasady wymiany ale także kwestie związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu, udzieleniem urlopu itp. Jeżeli wyjazd za granicę i przyjazd z zagranicy wiąże się ze zmianą miejsca wykonywania obowiązków pracowniczych, sygnatariusze porozumienia powinni zbadać zastosowanie przepisów dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne). Przepisy te są implementacją [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyrektywy 96/71/WE]], która dotyczy jedynie pracowników a wykładnia pojęcia "pracownik" zależy od prawa obowiązującego na terytorium państwa, do którego pracownik jest delegowany (art. 2 ust. 2 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31996L0071 dyr. 96/71/WE]]). Oczywiście porozumienie musi również uwzględniać przepisy ogólne dotyczące stosunku pracy z pracownikami naukowymi ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE. Pracownicy uczelni są bowiem pracownikami w rozumieniu KP i naukowcy zatrudnieni na swoich macierzystych uczelniach przyjeżdżający do Polski na podstawie oddelegowania podlegają zatem polskim przepisom. Kwestie ubezpieczeń społecznych regulują przepisy [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32004R0883 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego]] oraz [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R0987 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004]]. Dodatkową możliwością zatrudnienia pracownika naukowego z zagranicy jest zatrudnienie tzw. profesora wizytującego (//visiting profesor//, {{pu przepis="art. 114 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}). W tym wypadku chodzi jednak z reguły o porozumienia indywidualne z pracownikiem naukowym a nie z uczelnią macierzystą profesora wizytującego. Jego status jest regulowany umową pomiędzy pracownikiem a jego macierzystą uczelnią.
Przy zawieraniu porozumień należy mieć świadomość ograniczeń związanych z reglamentacją pobytu cudzoziemców w Polsce wynikającą z ustawy o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 Nr 1650 z późn. zm.) oraz ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin z dnia 14 lipca 2006.

Transgraniczna mobilność naukowców może polegać na stymulowaniu wyjazdów z Polski, zachęcaniu do powrotów z zagranicy oraz przyjazdów cudzoziemców (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4). Porozumienia te z kolei wkraczać mogą w sferę prawa pracy i szkolnictwa wyższego (raport MNiSW na s. 61 i nast.).
Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zagadnienia związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu, udzieleniem urlopu itp. W tym wypadku znajdą zastosowanie przepisy dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne) oraz przepisy ogólne dotyczące stosunku pracy z pracownikami naukowymi ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}} i nast.).
Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE. Przy zawieraniu porozumienia należy mieć świadomość ograniczeń związanych z reglamentacją pobytu cudzoziemców w Polsce wynikającą z ustawy o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 Nr 1650 z późn. zm.), ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin z dnia 14 lipca 2006.
Dodatkową możliwością zatrudnienia pracownika naukowego z zagranicy jest zatrudnienie tzw. profesora wizytującego (//visiting profesor//, {{pu przepis="art. 114 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).

Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zagadnienia związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu, udzieleniem urlopu itp. W tym wypadku znajdą zastosowanie przepisy dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne) oraz przepisy ogólne dotyczące stosunku pracy z pracownikami naukowymi ({{pu przepis="art. 118 PrSzkolWyższ"}} i nast.).
Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE. Przy zawieraniu porozumienia należy mieć świadomość ograniczeń związanych z reglamentacją pobytu cudzoziemców w Polsce wynikającą z ustawy o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 Nr 1650 z późn. zm.), ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin z dnia 14 lipca 2006.

Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zagadnienia związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu itp. W tym wypadku znajdą zastosowanie przepisy dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne). Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE.

Transgraniczna mobilność naukowców może polegać na stymulowaniu wyjazdów z Polski, zachęcaniu do powrotów z zagranicy oraz przyjazdów cudzoziemców (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4). Porozumienia te z kolei wkraczać mogą w sferę prawa pracy i szkolnictwa wyższego (raport MNiSW na s. 61 i nast.).
Wyjazdy polskich naukowców i przyjazdy zagranicznych naukowców do Polskie mogą mieć miejsce w ramach programów stypendialnych fundacji publicznych i prywatnych. Natomiast porozumienia dwu- i wielostronne zawierane przez uczelnie powinny regulować zagadnienia związane ze statusem prawnym pracownika udającego się za granicę, np. ubezpieczenie, koszty podróży i zakwaterowania, wynagrodzenie, sytuację rodzinną, wyposażenie w środki pozwalające na realizację celu wyjazdu itp. W tym wypadku znajdą zastosowanie przepisy dot. delegacji pracowników za granicę ({{pu przepis="art. 136 PrSzkolWyższ"}} w zw. z {{pu przepis="art. 77(5) KP"}}, {{pu przepis="art. 42 § 4 KP"}} i inne). Natomiast w wypadku skierowania do Polski pracownika naukowego z UE trzeba będzie uwzględnić regulacje {{pu przepis="art. 67(1) KP"}} i nast. albo {{pu przepis="art. 29(1) KP"}}, gdy pracownik naukowy nie pochodzi z kraju członkowskiego UE.
Dodatkową możliwością zatrudnienia pracownika naukowego z zagranicy jest zatrudnienie tzw. profesora wizytującego (//visiting profesor//, {{pu przepis="art. 114 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).

Transgraniczna mobilność naukowców może polegać na stymulowaniu wyjazdów z Polski, zachęcaniu do powrotów z zagranicy oraz przyjazdów cudzoziemców (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4). Porozumienia te z kolei wkraczać mogą w sferę prawa pracy i szkolnictwa wyższego (zob. {{pu przepis="art. 114 PrSzkolWyższ"}} oraz wspomniany raport MNiSW na s. 61 i nast.)

W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ).

~~W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej Euro-Institut z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ).~~

Zadania operacyjne, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego. Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
Głównym efektem działalności UE w zakresie kształcenia jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia). Wymiana studencka na tej podsatwie nie jest uważana za przykład rzeczywistej współpracy transgranicznej uniwersytetów, gdyż ogranicza się w zasadzie do sporadycznych kontaktów uczelni i uznania odpowiednich egzaminów (GamperZFHR2015, s. 9).
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, [[http://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2014/1370/1 Dz.U. z 2014 Nr 1370]]). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (//european area of higher education//) lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek, AEUV, 2011, art. 165 pkt 27).
((2)) Współpraca w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych oraz wspieranie mobilności naukowców
{{pu przepis="Art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} konstytuuje uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców. Nie jest do końca jasne, czy przepis ten ma charakter ogólnej deklaracji, która następnie jest sprecyzowana w poniżej wymienionych formach kooperacji czy też wprowadza samodzielną formę współpracy w postaci "porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców". Wykładnia systematyczna wskazuje na to pierwsze rozwiązanie. Jednakże zakres tego przepisu nie ma zupełnie związku z innymi formami współpracy, które dotyczą np. tworzenia wspólnych kierunków studiów. Stąd właściwszym będzie raczej uznanie, że {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} wprowadza autonomiczną formę współpracy "porozumienia dotyczące pozyskiwania funduszy z realizacji badań oraz wspierania mobilności naukowców". Charakter umów tych nie jest przesądzony.
((3)) porozumienia w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań
Porozumienia te mogą być umowami cywilnoprawnymi, w których uregulowane zostaną zasady ponoszenia (wykładania) środków, klucz redystrybucji zysków z komercjalizacji badań. Z uwagi na element transgraniczny trzeba pamiętać, że prawo właściwe dla tej umowy określać będą normy kolizyjne - prawo prywatne międzynarodowe. W tej chwili przepisy te są skodyfikowane w {{pu akt="RozpUERzymI"}}. Wynika z nich priorytet woli stron przed łącznikiem obiektywnym ({{pu przepis="art. 3 RozpUERzymI"}}). Ponieważ porozumienie nie da się raczej zakwalifikować jako typ umowy nazwanej, w razie braku lub bezskuteczności wyboru prawa zastosowanie znajdzie prawo państwa, w którym strona zobowiązana do spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy ma miejsce zwykłego pobytu ({{pu przepis="art. 4 ust. 2 RozpUERzymI"}}).
((3)) porozumienia o mobilności naukowców
Transgraniczna mobilność naukowców może polegać na stymulowaniu wyjazdów z Polski, zachęcaniu do powrotów z zagranicy oraz przyjazdów cudzoziemców (por. raport MNiSW, [[http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/39accfa94c30481522a0cd1d322b85e3.pdf Mobilność naukowców]], 2007, s. 4). Porozumienia te z kolei wkraczać mogą w sferę prawa pracy i szkolnictwa wyższego (zob. {{pu przepis="art. 114 PrSzkolWyższ"}} oraz wspomniany raport MNiSW na s. 61 i nast.)

Zadania operacyjne, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
Głównym efektem działalności UE w zakresie kształcenia jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia).
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie //European area of higher education// lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek, AEUV, 2011, art. 165 pkt 27).
((2)) Prawo uczelni do współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi
Z {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} wynika ogólnie sformułowane uprawnienia uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców. Uprawnienie to jest następnie skonkretyzowane w przepisach dotyczących szczególnych form współpracy w formie centrów naukowych, jednostek wspólnych i międzynarodowych instytutów naukowych.

Pomimo stworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego współpraca prawna na poziomie europejskim nie jest wystarczająco zaawansowana (GamperZFHR2015, S. 2). W zasadzie współpraca europejska jest kojarzona tylko i wyłącznie z wymianą studentów, wspieraniem mobilności naukowców (Erasmus+) czy dofinansowaniem badań (Horyzont 2020).

Pomimo stworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego współpraca prawna na poziomie europejskim nie jest wystarczająco zaawansowana (GamperZFRE2015, S. 2). W zasadzie współpraca europejska jest kojarzona tylko i wyłącznie z wymianą studentów, wspieraniem mobilności naukowców (Erasmus+) czy dofinansowaniem badań (Horyzont 2020).

Pomimo stworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego współpraca prawna na poziomie europejskim nie jest wystarczająco zaawansowana (GamperZFRE2015, S. 2). W zasadzie współpraca europejska jest kojarzona tylko i wyłącznie z wymianą studentów, wspieraniem mobilności naukowców (Erasmus+) czy dofinansowaniem badań (Horyzont 2020).
Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania współpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).

Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania wspąłpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).

Osią koordynacji są [[http://www.poig.2007-2013.gov.pl/konfszkol/konferencje/Documents/2_dki_MNiSW180613.pdf założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego]]. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom.

Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom.

Rozważania należy rozpocząć od ustalania, jakie potrzeby realizuje umiędzynarodowienie współpracy uniwersyteckiej w obecnych czasach.
W pierwszej kolejności można wskazać na prestiż i możliwość dostrzeżenia polskiej jednostki na forum międzynarodowym. Jest to aspekt wymieniany jako jeden z elementów współczesnej „soft diplomacy” ([[http://kongresakademicki.pl/pozycja-polskich-uczelni-wyzszych-miedzynarodowych-rankingachfakty-uwarunkowania-szanse-awansu/ Sadlak, Pozycja polskich uczelni...]], 2014). Niewątpliwie współpraca międzynarodowa jako jeden z punktów pozwalających na pozytywne odróżnienie się polepsza także ekonomiczną konkurencyjność jednostki. Uczestnictwo w międzynarodowych sieciach współpracy akademickiej daje także korzyści wynikające z synergii działań w sieci:
1) dostęp do niematerialnych i materialnych zasobów, których jednostkom brakuje,
1) szybkość działania - możliwość uczestniczenia w aktualnej debacie naukowej,
1) uwiarygadnianie własnych działań i zwracanie uwagi na swój dorobek ([[http://kongresakademicki.pl/wp-content/uploads/2014/03/D.Latusek-Jurczak_Na_czym.pdf Latusek-Jurczak, Na czym polega efekt synergiczny w międzynarodowych sieciach współpracy naukowej?]], 2014, str. 6).
Także na płaszczyźnie krajowej elementy międzynarodowe mogą przynieść wymierne skutki uczelni. Tego typu elementy pojawiają się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej na podstawie znowelizowanej ustawy o zasadach finansowania nauki ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}).
Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom.
Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega natomiast dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Nowe regulacje ułatwiają ponadto finansowanie przedsięwzięć międzynarodowych poprzez wniesienie wkładu krajowego na rzecz udziału we wspólnym międzynarodowym programie lub przedsięwzięciu, w tym w zakresie strategicznej infrastruktury badawczej, oraz o finansowaniu działań związanych z wykorzystaniem strategicznej infrastruktury badawczej zlokalizowanej za granicą ({{pu przepis="art. 23 ust. 1 pkt 4 oraz nowy pkt 5 UZasadFinanNauki"}}).

Rozważania należy rozpocząć od ustalania, jakie potrzeby realizuje umiędzynarodowienie współpracy uniwersyteckiej w czasach dla nas obecnych.
W pierwszej kolejności można wskazać na znaczenie przesłanki międzynarodowości, dla uzyskania charakteru podmiojako
Międzynarodowy element pojawia się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.
Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega natomiast dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Nowe regulacje ułatwiają ponadto finansowanie przedsięwzięć międzynarodowych poprzez wniesienie wkładu krajowego na rzecz udziału we wspólnym międzynarodowym programie lub przedsięwzięciu, w tym w zakresie strategicznej infrastruktury badawczej, oraz o finansowaniu działań związanych z wykorzystaniem strategicznej infrastruktury badawczej zlokalizowanej za granicą (art. 23 ust. 1 pkt 4 oraz nowy pkt 5).

**Postępująca globalizacja i europeizacja oraz konieczność połączenia sił w celu realizacji projektów badawczych i działalności dydaktycznej wymaga podjęcia współpracy przez polskie uczelnie w wymiarze międzynarodowym. W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone zostało instrumentom prawnym i - krótko - finansowym współpracy transgranicznej.**
Rozważania należy rozpocząć od ustalania, jakie potrzeby realizuje umiędzynarodowienie współpracy uniwersyteckiej w czasach dla nas obecnych.
W pierwszej kolejności można wskazać na znaczenie przesłanki międzynarodowości, dla uzyskania charakteru podmiojako
Międzynarodowy element pojawia się m.in. jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.

**Postępująca globalizacja i europeizacja oraz konieczność połączenia sił w celu realizacji projektów badawczych i działalności dydaktycznej wymaga podjęcia współpracy przez polskie uczelnie w wymiarze międzynarodowym. W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone instrumentom współpracy transgranicznej wynikających z prawa polskiego i unijnego. **
Międzynarodowy element pojawia się również jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.

"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane względami prestiżowymi oraz otwarciem nowych możliwości pozyskania środków na działalność ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR]]).
Współpraca międzynarodowa polskich uczelni często ogranicza się do realizacji programów wymiany studentów.
Wspólne prowadzenie dydaktyki i badań z zagranicznymi uczelniami są rzadziej spotykane.
Instrumentarium prawne wydaje się być wystarczające do realizacji różnych pomysłów.
Nowe regulacje finansowania nauki należy jeszcze zweryfikować pod względem możliwości inwestowania środków publicznych poza granicami.

"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane: ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR]]).
(...)

Międzynarodowy element pojawia się również jako przesłanka uwzględnienia jednostki naukowej na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.
Działalność dydaktyczna i badawcza może być zatem za granicą realizowana, jeżeli forma przyjęta za granicą, będzie spełniała przesłanki {{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}, czyli będzie mogła być przede wszystkim podstawową jednostką organizacyjną. Zatem polska uczelnia może utworzyć za granicą wydział albo inną jednostkę organizacyjną. Taki wydział lub jednostka może mieć dowolną postać (Fakultät, Institut, Zentrum etc.), o ile jej utworzenie przewiduje statut uczelni. Ponadto wydział lub jednostka muszą prowadzić co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.
Zasady finansowania działalności uniwersyteckiej, w tym współpracy transgranicznej, określa ustawa ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Z dniem 25.5.2015 r. zostały one zmodyfikowane na mocy [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 ustawy]] z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw.
Celem nowelizacji było m.in. usunięcie barier dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach prawnych (centrów, jednostek wspólnych, instytutów itp.) współpracy międzynarodowej. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]).

Działalność dydaktyczna i badawcza może być zatem za granicą realizowana, jeżeli forma przyjęta za granicą, będzie spełniała przesłanki {{pu akt="art. 85 PrSzkolWyższ"}}, czyli będzie mogła być przede wszystkim podstawową jednostką organizacyjną. Zatem polska uczelnia może utworzyć za granicą wydział albo inną jednostkę organizacyjną. Taki wydział lub jednostka może mieć dowolną postać (Fakultät, Institut, Zentrum etc.), o ile jej utworzenie przewiduje statut uczelni. Ponadto wydział lub jednostka muszą prowadzić co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.
Zasady finansowania działalności uniwersyteckiej, w tym współpracy transgranicznej, określa ustawa ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Zostały one ustalone na nowo z dniem 25.5.2015 r., kiedy to weszła w życie nowelizacja . Celem nowelizacji było usunięcie barier dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach prawnych współpracy międzynarodowej. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]).
Nowelizacja na podstawie [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 ustawy]] z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw wprowadziła instytucję Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.

Również pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w {{pu przepis="art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ"}}) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Uczelnie będące podmiotami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 9 akapit drugi [[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2004L0018:20080915:PL:PDF dyrektywy 2004/18/WE]] w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. L 134 z 30.4.2004, s. 114; a obecnie zastąpiona [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1433938680863&uri=CELEX:32014L0024 dyrektywą 2014/24/UE]] z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. L 94 z 28.3.2014, s. 65–242)), mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej.

Również pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Uczelnie będące podmiotami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 9 akapit drugi dyrektywy 2004/18/WE w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. L 134 z 30.4.2004, s. 114; a obecnie zastąpiona dyrektywą 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. L 94 z 28.3.2014, s. 65–242), mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej.

Przykładem współpracy międzynarodowej w formie jednostki wspólnej jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. Jego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].
((2)) Jednostki polskich uczelni za granicą
Polskie uczelnie mogą utworzyć za granicą podstawowe jednostki organizacyjne oraz filie ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}). Chodzi tu jednak o sytuacje, gdy polska uczelnia tworzy wg przepisów prawa obcego własny wydział lub filię poza granicami Polski. Przykładami takiej działalności są filia [[http://www.uwb.lt/ Wydział Ekonomiczno-Informatyczny Uniwersytetu Białostockiego]] w Wilnie oraz [[http://www.pon.uj.edu.pl/ Polski Ośrodek Naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego]] w Londynie. Jednostki te mogą realizować zadania wyznaczone także prawem polskim (np. studia, badania), mieszczące się w sferze uprawnień jednostek macierzystych. Jednocześnie muszą także uwzględniać odpowiednie przepisy prawa kraju siedziby dotyczące prowadzenia określonej działalności.
((1)) UCZESTNICTWO POLSKICH UCZELNI W FORMACH WSPÓŁPRACY NA PODSTAWIE PRAWA OBCEGO
Regulacje polskiej ustawy o szkolnictwie wyższym nie wspomina o możliwościach uczestniczenia przez polskie uczelnie w przedsięwzięciach realizowanych za granicą w formie przewidzianej prawie obcym. Wydaje się więc, że zastosowanie powinna mieć regulacja {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}}, która w sposób ogólny pozwala na podejmowanie współpracy z zagranicą. Jednakże zakres przedmiotowy tego przepisu ogranicza go do działań związanych z realizacją badań naukowych i prac rozwojowych w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz do wspierania mobilności naukowców".
Działalność dydaktyczna i badawcza może być zatem za granicą realizowana, jeżeli forma przyjęta za granicą, będzie spełniała przesłanki {{pu akt="art. 85 PrSzkolWyższ"}}, czyli będzie mogła być przede wszystkim podstawową jednostką organizacyjną. Zatem polska uczelnia może utworzyć za granicą wydział albo inną jednostkę organizacyjną. Taki wydział lub jednostka może mieć dowolną postać (Fakultät, Institut, Zentrum etc.), o ile jej utworzenie przewiduje statut uczelni. Ponadto wydział lub jednostka muszą prowadzić co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.
Zasady finansowania działalności uniwersyteckiej, w tym współpracy transgranicznej, określa ustawa ({{pu akt="UZasadFinanNauki"}}). Zostały one ustalone na nowo z dniem 25.5.2015 r., kiedy to weszła w życie nowelizacja . Celem nowelizacji było usunięcie barier dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach prawnych współpracy międzynarodowej. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]).

Taką jednostką wspólną jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. Jego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].
((2)) Włączenie się polskich uczelni do jednostek działających na podstawie prawa obcego
Polskie uczelnie mogą utworzyć za granicą podstawowe jednostki organizacyjne oraz filie ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}). Tu chodzi jednak o własne jednostki.
Wcześniej wymienione regulacje też nie wskazują wprost, aby polska uczelnia mogła być podmiotem odpowiedzialnym za szkołę wyższą za granicą. Czy jeżeli zagraniczna ustawa przewiduje inne formy współpracy (np. posiadające osobowość prawną) to polska uczelnia może być ich uczestnikiem (por. [[https://beck-online.beck.de/Default.aspx?vpath=bibdata%2Fges%2FBbgHG%2Fcont%2FBbgHG%2Ehtm § 75 BbgHG]])?
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki. Celem nowelizacji było usunięcie barier dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach prawnych współpracy międzynarodowej. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]).

((1)) WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRAWA POLSKIEGO
Prawo polskie również udostępnia polskim uczelniom instrumenty współpracy pozwalające realizować podstawowe zadania przy współudziale jednostek z zagranicy. {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} wymienia centra naukowe, jednostki wspólne oraz międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów. Z kolei {{pu akt="UInstBadaw"}} pozwala także na działalność międzynarodową w formie centrów naukowo-przemysłowych ({{pu przepis="art. 38 UInstBadaw"}}). Są to instytucje, co do których ustawodawca wprost przewidział partycypację podmiotów zagranicznych. Jednocześnie też trzeba od razu zaznaczyć, że ten wachlarz instrumentów przysługuje tylko w wypadku, gdy siedziba planowanej jednostki ma być w Polsce. W związku z tym pojawia się również kwestia uczestnictwa polskich uczelnie w innych formach współpracy transgranicznej, nieznanych prawu polskiemu i ustanowionych na podstawie przepisów innego państwa.
Taką jednostką wspólną jest [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/index.html Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy w Collegium Polonicum w Słubicach]] utworzony na mocy wspólnego [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Erlass-PL.pdf zarządzenia]] Rektora UAM i Prezydenta EUV z 19 października 2012 r. Jego wewnętrzną organizację ustalono we wspólnym [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/projekty/instytut_pnb/o-instytucie/dokumenty/zarzadzenie/Ordnung-PL.pdf regulaminie]].

((1)) WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRZEPISÓW USTAWY - PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
Prawo polskie oddaje polskim uczelniom do dyspozycji dwa instrumenty współpracy pozwalające realizować podstawowe zadania przy współudziale jednostek z zagranicy. Są to centra naukowe i jednostki wspólne. Są to jednak narzędzie wchodzące w rachubę, o ile ich siedziba ma znajdować się na terenie Polski. Należy jeszcze zastanowić się, czy i jak polskie uczelnie mogą uczestniczyć w jednostkach tworzonych na podstawie prawa obcego.

((1)) FINANSOWANIE TRANSGRANICZNEJ WSPÓŁPRACY UNIWERSYTETÓW
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki. Celem nowelizacji było usunięcie barier dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach prawnych współpracy międzynarodowej. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]).
Pośrednio wynika stąd zatem, że o ile instrumentarium form prawnych dla współpracy międzynarodowej jest wystarczające, o tyle konieczne było dopasowanie instrumentarium finansowego.
Nowelizacja na podstawie [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 ustawy]] z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw wprowadziła instytucję Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Mapa będzie wykazem przedsięwzięć mających unikalny charakter w skali krajowej lub międzynarodowej oraz szczególne znaczenie dla rozwoju badań naukowych, prac rozwojowych lub dla rozbudowy infrastruktury informatycznej nauki ([[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/druk%202086%20cz.%201.pdf uzasadnienie]], str. 44). Wpisanie do PMDIB będzie następowało na podstawie decyzji ministra szkolnictwa wyższego. Część kryteriów dotyczy aspektów międzynarodowych jak m.in. unikalność planowanej infrastruktury badawczej w skali krajowej i międzynarodowej oraz możliwość włączenia planowanej strategicznej infrastruktury badawczej we współpracę międzynarodową.
Nowe regulacje ułatwiają ponadto finansowanie przedsięwzięć międzynarodowych poprzez wniesienie wkładu krajowego na rzecz udziału we wspólnym międzynarodowym programie lub przedsięwzięciu, w tym w zakresie strategicznej infrastruktury badawczej, oraz o finansowaniu działań związanych z wykorzystaniem strategicznej infrastruktury badawczej zlokalizowanej za granicą (art. 23 ust. 1 pkt 4 oraz nowy pkt 5).

((2)) Finansowanie transgranicznej współpracy uniwersytetów
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]). Pośrednio wynika stąd zatem, że o ile instrumentarium form prawnych dla współpracy międzynarodowej jest wystarczające, o tyle konieczne było dopasowanie instrumentarium finansowego.

Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]). Pośrednio wynika stąd zatem, że o ile instrumentarium form prawnych dla współpracy międzynarodowej jest wystarczające, o tyle konieczne było dopasowanie instrumentarium finansowego.

Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]. Pośrednio wynika stąd, że o ile instrumentarium prawne dla współpracy międzynarodowej jest wystarczające, o tyle konieczne było dopasowanie instrumentarium finansowego.

((2)) Finansowanie transgranicznej współpracy uniwersytetów
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]]. Pośrednio wynika stąd, że o ile instrumentarium prawne dla współpracy międzynarodowej jest wystarczające, o tyle konieczne było dopasowanie instrumentarium finansowego.

((2)) Finansowanie transgranicznej współpracy uniwersytetów
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]].

Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]). Mają one za zadanie usunąć bariery dla współpracy międzynarodowej oraz finansowania lub współfinansowania uczestnictwa polskich naukowców w przedsięwzięciach międzynarodowych, realizowanych na innej podstawie niż umowa międzynarodowa. Nowe regulacje mają zatem synchronizować działania realizowane w powyżej opisanych formach, za wyjątkiem umów międzynarodowych. Głównie będzie to dotyczyć inwestycji wymienionych na liście Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych ESFRI oraz innych przedsięwzięć inwestycyjnych realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej (uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw - [[http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/B5D7A56AC326AB36C1257C6E00341E98/%24File/2086-uzasadnienie.docx Druk Sejmowy nr VII/2086]].

Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]).

((2)) Finansowanie transgranicznej współpracy uniwersytetów
Zasady finansowania badań przewidują, że projekty realizowane w ramach międzynarodowych programów, inicjatyw lub przedsięwzięć badawczych, które współfinansowane z zagranicznych środków finansowych niepodlegających zwrotowi.
Od 25.5.2015 r. obowiązują nowe zasady finansowania nauki (Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej), które uwzględniają również aspekty międzynarodowe (zob. ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000249 o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw]]).

Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}} należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze (zob. definicja w {{pu przepis="art. 1 UInstBadaw"}}) albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2). Ze strony polskiej uczelni partnerem w centrum naukowym musi być jej podstawowa jednostka organizacyjna ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, o ile prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 29 PrSzkolWyższ"}}).
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" ({{pu przepis="art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}, ""art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ"". Pojęcie to nie zostało zdefiniowane ani w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ani w {{pu akt="UZasadFinanNauki"}}.

Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}} należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2). Ze strony polskiej uczelni partnerem w centrum naukowym musi być jej podstawowa jednostka organizacyjna ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, o ile prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 29 PrSzkolWyższ"}}).
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" ({{pu przepis="art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ"}},

**Postępująca globalizacja i europeizacja oraz konieczność połączenia sił w celu realizacji projektów badawczych i działalności dydaktycznej wymaga podjęcia współpracy przez polskie uczelnie w wymiarze międzynarodowym. W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone instrumentom współpracy transgranicznej wynikających z prawa polskiego i unijnego. **
((1)) STAN I ZNACZENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ
Prawo polskie oddaje polskim uczelniom do dyspozycji dwa instrumenty współpracy pozwalające realizować podstawowe zadania przy współudziale jednostek z zagranicy. Są to centra naukowe i jednostki wspólne. Są to jednak narzędzie wchodzące w rachubę, o ile ich siedziba ma znajdować się na terenie Polski. Należy jeszcze zastanowić się, czy i jak polskie uczelnie mogą uczestniczyć w jednostkach tworzonych na podstawie prawa obcego.
Wcześniej wymienione regulacje też nie wskazują wprost, aby polska uczelnia mogła być podmiotem odpowiedzialnym za szkołę wyższą za granicą. Czy jeżeli zagraniczna ustawa przewiduje inne formy współpracy (np. posiadające osobowość prawną) to polska uczelnia może być ich uczestnikiem (por. [[https://beck-online.beck.de/Default.aspx?vpath=bibdata%2Fges%2FBbgHG%2Fcont%2FBbgHG%2Ehtm § 75 BbgHG]])?

**W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone jest zagadnieniom możliwości współpracy transgranicznej polskich uniwersytetów na podstawie prawa polskiego i unijnego. W szczególny sposób zweryfikowana zostanie możliwość współpracy międzyuniwersyteckiej w formie Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej (EUWT).**
((1)) STAN I ZNACZENIE MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ
Dane statystyczne o liczbie inicjatyw oraz formach współpracy z MSzW.
Wcześniej wymienione regulacje też nie wskazują wprost, aby polska uczelnia mogła być podmiotem odpowiedzialnym za szkołę wyższą za granicą.

"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane: ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR]]).

"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane: ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR).

Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}} należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2). Ze strony polskiej uczelni partnerem w centrum naukowym musi być jej podstawowa jednostka organizacyjna ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, o ile prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 29 PrSzkolWyższ"}}).
Status prawny centrum naukowego nie został w ustawie bliżej sprecyzowany.
Kolejną formą współpracy transgranicznej są jednostki wspólne tworzone na podstawie {{pu przepis="art. 31a ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. O ile centra naukowe skoncentrowane są na działalności naukowo-badawczej, o tyle jednostki wspólne służą wspólnej realizacji działalności dydaktycznej (zob. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna nie posiada własnej osobowości prawnej, nie podlega też wpisowi do żadnego rejestru.
Partnerem polskiej uczelni w tworzeniu jednostki wspólnej może być wyłącznie zagraniczna jednostka naukowa. Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}} musi być to podmiot spełniający wymagania {{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}.
Do utworzenia jednostki wspólnej niezbędne jest zawarcie porozumienia ({{pu przepis="art. 31a ust. 2 w zw. z ust. 1 PrSzkolWyższ"}}. Jego treść określa {{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}; należy do mniej m.in. określenie organizacji jednostki wspólnej, sposobu jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}). Nie ma natomiast przeszkód, aby szczegóły działalności jednostki określał regulamin.
Zadania jednostki wspólnej polegają na prowadzeniu studiów i realizacji innych form kształcenia (także podyplomowych). Jednostka wspólna może wydawać wspólne dyplomy ukończenia studiów (zob. więcej {{pu przepis="art. 167 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}) i świadectwa ukończenia kształcenia w innych formach. Prowadzenie studiów wymaga jednak zachowania wymagań określonych w {{pu przepis="art. 11 ust. 1 - 9 PrSzkolWyższ"}}. Jednostka wspólna może również prowadzić studia interdyscyplinarne na określonym poziomie i profilu kształcenia. W takim wypadku niezbędne jest spełnienie warunków określonych w {{pu przepis="art. 10a PrSzkolWyższ"}}.

Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkol Wyższ należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2). Ze strony polskiej uczelni partnerem w centrum naukowym musi być jej podstawowa jednostka organizacyjna ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, o ile prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 29 PrSzkolWyższ"}}).
Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną ({{pu przepis="art. 31a PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).

Polska uczenia może utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}).
Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkol Wyższ należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2). Ze strony polskiej uczelni partnerem w centrum naukowym musi być jej podstawowa jednostka organizacyjna ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}), czyli wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, o ile prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 pkt 29 PrSzkolWyższ"}}).

Polska uczenia może utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}). Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkol Wyższ należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2).
Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.

Zadania takiego centrum określa bliżej {{pu przepis="art. 31 ust. 4 PrSzkolWyższ"}}. Są one dość rozległe, przy czym jednak centrum naukowe nie może prowadzić studiów pierwszego i drugiego stopnia (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 7). Nie ma natomiast przeszkód do prowadzenia studiów doktoranckich, np. w formie kolegium doktoranckiego. Centrum naukowe z siedzibą w Polsce może starać o uzyskanie statusu Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego w danym obszarze wiedzy ({{pu przepis="art. 84a PrSzkolWyższ"}} i {{pu przepis="art. 84b PrSzkolWyższ"}}). Ośrodki Wiodące mogą z kolei ubiegać się o wsparcie ze środków tzw. dotacji projakościowej, o której wspomina się w {{pu przepis="art. 94b ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}} (Kurkiewicz w: Sanetra/Wierzbowski (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz., 2013, art. 31 pkt 7).

Zadania takiego centrum określa bliżej {{pu przepis="art. 31 ust. 4 PrSzkolWyższ"}}. Są one dość rozległe, przy czym jednak centrum naukowe nie może prowadzić studiów pierwszego i drugiego stopnia (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 7). Nie ma natomiast przeszkód do prowadzenia studiów doktoranckich, np. w formie kolegium doktoranckiego. Centrum naukowe z siedzibą w Polsce może starać o uzyskanie statusu Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego w danym obszarze wiedzy ({{pu przepis="art. 94b ust. 1art. 84a PrSzkolWyższ"}} i {{pu przepis="art. 94b ust. 1art. 84b PrSzkolWyższ"}}). Ośrodki Wiodące mogą z kolei ubiegać się o wsparcie ze środków tzw. dotacji projakościowej, o której wspomina się w {{pu przepis="art. 94b ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}} (Kurkiewicz w: Sanetra/Wierzbowski (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz., 2013, art. 31 pkt 7).

Polska uczenia może utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}). Biorąc pod uwagę definicję ustawową jednostki naukowej w art. 2 ust. 1 pkt 34 PrSzkol Wyższ należy przyjąć, że zagraniczną jednostką naukową będę zagraniczne instytuty badawcze albo instytucje o zbliżonym charakterze (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 2).
Zadania takiego centrum określa bliżej {{pu przepis="art. 31 ust. 4 PrSzkolWyższ"}}. Są one dość rozległe, przy czym jednak centrum naukowe nie może prowadzić studiów pierwszego i drugiego stopnia (Izdebski/Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, 2013, art. 31 pkt. 7). Nie ma natomiast przeszkód do prowadzenia studiów doktoranckich, np. w formie kolegium doktoranckiego. Centrum naukowe z siedzibą w Polsce może starać o uzyskanie statusu Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego w danym obszarze wiedzy ({{pu przepis="art. 94b ust. 1art. 84a PrSzkolWyższ"}} i {{pu przepis="art. 94b ust. 1art. 84b PrSzkolWyższ"}}). Ośrodki Wiodące mogą z kolei ubiegać się o wsparcie ze środków tzw. dotacji projakościowej, o której wspomina się w {{pu przepis="art. 94b ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}} (Kurkiewicz w: Sanetra/Wierzbowski (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz., 2013, art. 31 pkt 7).
Do powołania takiego centrum niezbędna jest w pierwszej kolejności umowa między zainteresowanymi partnerami. Treść tej umowy określa {{pu przepis="art. 31 ust. 3 PrSzkolWyższ"}}. Następnie, jeżeli centrum naukowe będzie tworzone na polskiej uczelni, rektor tejże wydaje stosowne zarządzenie ({{pu przepis="art. 31 ust. 1 zd. 2 PrSzkolWyższ"}}).
Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.

Na podstawie umowy polska uczenia może również utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}). Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.

EUWT może zatrudniać własnych pracowników i tworzyć w ten sposób niezależne od członków centra kooperacji. Właściwe dla danego stosunku pracy prawo można ustalić w każdej z indywidualnych umów pracowniczych osobno ({{pu przepis="art. 8 RozpUERzymI"}}).
Kolejnym argumentem przemawiającym za EUWT jest możliwość wybrania reżimu prawnego dla przeprowadzanych przez nie zamówień publicznych. W art. 39 ust. 5 DyrZamPubl oraz art. 57 ust. 5 DyrZamPublSekt przewidziano możliwość wyboru jednego prawa krajowego dla wszystkich realizowanych zamówień jak i stosowania różnych regulacji dla różnych rodzajów zamówień.
- "[[http://www.eurocampusweb.eu/ Eurocampus]]" - projekt Euroregionu "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych). Również powody finansowe (niezależny budżet, opodatkowanie samego EUWT, możliwość aplikacji o środki zewnętrzne). przemawia za wyborem tej formy prawnej.

- "[[http://www.eurocampusweb.eu/ Eurocampus]]" - projekt EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych).

Obecnie w UE działa już ponad 50 tego typu podmiotów, zrzeszających głównie jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne (ministerstwa, euroregiony). Jest to zatem formuła znana na płaszczyźnie europejskiej i mająca stosowną rangę polityczną.
Wartością dodaną współpracy w formule EUWT jest dla członków przede wszystkim możliwość powierzenia zadań podmiotowi prawnie niezależnemu (własna osobowość prawna ugrupowania), działającemu na podstawie przepisów obowiązujących w całej Unii ({{pu akt="RozpWEEUWT"}}). W niektórych konstelacjach możliwe jest także utworzenie UEWT z o.o. i wyłączenie w ten sposób odpowiedzialności członków ugrupowania za jego zobowiązania.
EUWT jest podmiotem dedykowanym realizacji programów i projektów z zakresu współpracy terytorialnej. Uczestnictwo w ugrupowaniu nie wymaga bynajmniej jednak geograficznej bliskości uczelni do granicy. Możliwe jest bowiem także powołanie EUWT międzyregionalnego albo transgranicznego, gdzie uczestników łączy pomysł na projekt a nie bliskość w znaczeniu geograficznym. Daje także możliwość odciążenia budżetów członków poprzez pozyskiwanie środków zewnętrznych. Ugrupowanie może bowiem aplikować o środki EFSI na własne projekty i być samodzielnym beneficjentem konkursów. Współpraca pod firmą EUWT daje o tyle przewagę nad konkurencją, że spełnia cztery podstawowe wymagania dobrej współpracy (wspólny podmiot, personel, projekt i finansowanie). Jest zatem bardziej zaawansowaną postacią współpracy niż jest to w przypadku //lead partnership//, co oczywiście jest ważnym aspektem w sytuacji, gdy ilość środków jest coraz mniejsza.
W Europie znane są trzy inicjatywy zmierzające do wzmocnienia współpracy międzyuniwersyteckiej, w których pojawia się EUWT:
- "European Campus" ([[www.eucor-uni.org EUCOR]]) - Upper Rhine Region,
- "[[http://www.uni-gr.eu/ UniGR]]" - Universität Großregion.
Ostatnie z wymienionych przedsięwzięć zostało wstrzymane z uwagi na odmienne ukształtowanie reżimu odpowiedzialności członków w Niemczech (Północna Nadrenia) oraz innych krajach.
"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]). Przekształcenie w EUWT jest przede wszystkim podyktowane: ([[http://www.eucor-uni.org/de/node/583 zob. Strona EUCOR).
Pierwszy z wymienionych projektów jest projektem współpracy między uczelniami z Hiszpani i Francji realizowanym pod auspicjami EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée". Nie jest więc samodzielnym ugrupowaniem lecz jednym z projektów realizowanym we współpracy z uczelniami z obszaru Euroregionu "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée". Jego celem jest również mobilność osób i wiedzy, stworzenie cyfrowej platformy informacyjnej dla studentów uczelni Euroregionu oraz współpraca na obszarze badań naukowych i tworzenie wzajemnych powiązań między nauką i biznesem (zob. informacje zamieszczone na [[http://www.euroregio.eu/en/projects/eurocampus-and-higher-education stronie]] Euroregionu).

Wartością dodaną współpracy w formule EUWT jest dla członków przede wszystkim możliwość powierzenia zadań podmiotowi prawnie niezależnemu (własna osobowość prawna ugrupowania), działającemu na podstawie przepisów obowiązujących w całej Unii ({{pu akt="RozpWEEUWT"}}). Obecnie w UE działa już ponad 50 tego typu podmiotów, zrzeszających głównie jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne. Jest to zatem formuła znana na płaszczyźnie europejskiej i mająca stosowną rangę polityczną.
W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT:
- "European Campus" ([[www.eucor-uni.org EUCOR]]) - Upper Rhine Region.
"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]).

Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (EUWT) jest osobą prawną powołaną do ułatwiania i upowszechniania współpracy terytorialnej podmiotów publicznych z co najmniej dwóch krajów członkowskich UE.
Pod pojęciem współpracy terytorialnej rozporządzenie rozumie zarówno współpracę transgraniczną jak i współpracę transnarodową i międzyregionalną. Ułatwianie współpracy terytorialnej przy pomocy EUWT polega na zmniejszeniu istotnych trudności napotykanych podczas realizacji działań z nią związanych. Upowszechnianie powoduje natomiast zwiększenie liczby działań związanych ze współpracą terytorialną. Wyłącznym celem działalności EUWT może być wzmocnienie spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej ({{pu przepis="art. 1 ust. 2 RozpWEEUWT"}}). Ugrupowanie musi więc przyczyniać się do polepszenia warunków w poszczególnych regionach oraz wyrównanie różnic w celu wspierania rozwoju Unii jako całości (por. art. 174 TFUE) (więcej o EUWT zob. BussmannSamorzadTerytorialny2008, BussmannSamorzadTerytorialny2009, GrosseSamorzadTerytorialny2012).

"European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]).

Pierwsza inicjatywa ma na celu
Z kolei "European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]).

EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 12-14 RozpWEEUIG; LuczakGoleniaRadcaPrawny2015, s. 71; Taufenbach2003, s. 10).
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym. Podlega przy tym rozporządzeniu {{pu akt="RozpWEEUWT"}}, konwencji i prawu państwa siedziby. Ugrupowania mające swoją siedzibę w Polsce są traktowane jak stowarzyszenia ({{pu przepis="art. 3 UEUWT"}}).
Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania (zob. np. {{pu przepis="art. 19 UEUWT"}}). Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) i niemożność wyłączenia odpowiedzialności członków ugrupowania, prace nad ugrupowaniem zostały zawieszone.
- "[[http://www.eurocampusweb.eu/ Eurocampus]]" - projekt EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
- "European Campus" ([[www.eucor-uni.org EUCOR]]) - Upper Rhine Region.
Z kolei "European Campus" ma na celu wspieranie mobilności kadry naukowo-dydaktycznej o administracyjnej, tworzenie wspólnej oferty dydaktycznej, wpieranie innowacyjnych projektów naukowych, stworzenie wzajemnych powiązań w zakresie zasobów i wyposażenia oraz ich umocnienie na obszarach mających szansę na rozwój w przyszłości. Celem Ugrupowania jest również tworzenie wspólnej tożsamości. Aktualnie pod szyldem EUCOR funkcjonuje dziewięć aktywnych sieci naukowych, jest realizowanych 19 projektów badawczych oraz prowadzi się pięć międzynarodowych kolegiów doktoranckich ([[http://www.eucor-uni.org/de/eucor-die-oberrhein-universitat Strona EUCOR]]).

EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG). Niewątpliwą zaletą EUIG jest jego elastyczność oraz minimalne sformalizowanie działalności. Przejawia się to również w możliwości przeniesienia siedziby Ugrupowania bez konieczności jego likwidacji (art. 12-14 RozpWEEUIG; Taufenbach2003, 10).
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 13 RozpWEEUIG, art. 14 RozpWEEUIG).
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym.
Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania. Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) i niemożność wyłączenia odpowiedzialności członków ugrupowania, prace nad ugrupowaniem zostały zawieszone.
- "Eurocampus" - projekt EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
- "European Campus" - Upper Rhine Region.

Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (EUWT) jest osobą prawną powołaną do ułatwiania i upowszechniania współpracy terytorialnej podmiotów publicznych z co najmniej dwóch krajów członkowskich UE.
Pod pojęciem współpracy terytorialnej rozporządzenie rozumie zarówno współpracę transgraniczną jak i współpracę transnarodową i międzyregionalną. Ułatwianie współpracy terytorialnej przy pomocy EUWT polega na zmniejszeniu istotnych trudności napotykanych podczas realizacji działań z nią związanych. Upowszechnianie powoduje natomiast zwiększenie liczby działań związanych ze współpracą terytorialną. Wyłącznym celem działalności EUWT może być wzmocnienie spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej ({{pu przepis="art. 1 ust. 2 RozpWEEUWT"}}). Ugrupowanie musi więc przyczyniać się do polepszenia warunków w poszczególnych regionach oraz wyrównanie różnic w celu wspierania rozwoju Unii jako całości (por. art. 174 TFUE) (więcej o EUWT zob. BussmannSamorzadTerytorialny2008, BussmannSamorzadTerytorialny2009, GrosseSamorzadTerytorialny2012).
EUWT realizuje zadania powierzone mu przez członków, pod warunkiem że mieszczą się one w części wspólnej wszystkich uczestników ugrupowania i nie dotyczą wykonywania uprawnień o charakterze regulacyjnym lub policyjnym.
Wartością dodaną współpracy w formule EUWT jest dla członków przede wszystkim możliwość powierzenia zadań podmiotowi prawnie niezależnemu (własna osobowość prawna ugrupowania), działającemu na podstawie przepisów obowiązujących w całej Unii ({{pu akt="RozpWEEUWT"}}). Obecnie w UE działa już ponad 50 tego typu podmiotów, zrzeszających głównie jednostki samorządu terytorialnego lub instytucje publiczne. Jest to zatem formuła znana na płaszczyźnie europejskiej i mająca stosowną rangę polityczną.
Trudno także wyobrazić sobie możliwość prowadzenia studiów czy nadawania dyplomów przez EUWT, nawet jeżeli wszyscy członkowie mieliby stosowne kompetencje. Ugrupowanie nie może bowiem wykonywać uprawnień o charakterze władczym, a nadawanie dyplomów oraz niektóre rozstrzygnięcia związane z immatrykulacją i curriculum mają charakter decyzji administracyjnych.
- "Eurocampus" - projekt EUWT "EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo - Eurorégion Pyrénées-Méditerranée",
- "European Campus" - Upper Rhine Region.
Pierwsza inicjatywa ma na celu
EUWT jest formą godną rozważenia w razie chęci podjęcia bardziej sformalizowanej współpracy transgranicznej. Wybór tego typu współpracy powinni rozważyć zwłaszcza partnerzy pozostający od lat w mniej sformalizowanej formule kooperacji pragnący jednak wznieść ją na kolejny poziom. EUWT generuje bowiem bardzo silny sygnał polityczny świadczący o dojrzałości partnerów do współpracy na wysokim stopniu związania.
Z pragmatycznego punktu widzenia EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą (badawczą, dydaktyczną). Możliwe byłoby zatem powierzeniu ugrupowaniu zadań związanych ze stworzeniem, administracją i udostępnianiem urządzeń badawczych placówkom z różnych krajów. EUWT może być także wyjściem z sytuacji, gdy prawo o szkolnictwie wyższym innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej (wspólnych centrów naukowych czy jednostek podstawowych).

(...)
EUWT może być wyjściem z sytuacji, gdy prawo innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej.
EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą
- "Eurocampus" - projekt EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / Eurorégion Pyrénées-Méditerranée,
- "European Campus" - Upper Rhine Region

((3)) zalety EUWT dla współpracy międzyuniwersyteckiej
EUWT może być wyjściem z sytuacji, gdy prawo innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej.
((3)) wady formy prawnej EUWT
Pomimo nowelizacji RozpWEEUWT z myślą o uproszczeniu procesu tworzenia ugrupowania ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1302 rozp. 1302/2013]], więcej o tym KrzymuskiKubickiST2015) podstawową wadą tej formuły współpracy jest długotrwałość procesu jego tworzenia. Wciąż dość sceptyczne nastawienie państw członkowskich do EUWT skutkuje długotrwałymi negocjacjami dokumentów (konwencji i statutu) oraz wielomiesięcznym procesem wydawania pozwoleń na przystąpienie do ugrupowania.
Wadą okazuje się także różnorodność przepisów krajowych dotyczących odpowiedzialności członków ugrupowania. Różnice te już stały się powodem rezygnacji z utworzenia EUWT przez "UniGR" (Uniwersytet Wielkiego Regionu). Z uwagi na niedopuszczalność uczestnictwa uniwersytetów w podmiotach odpowiadających w sposób nieograniczony, wynikającą z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 [[http://landesrecht.rlp.de/jportal/portal/t/f34/page/bsrlpprod.psml;jsessionid=480F5CB0948889AE6E070559FF3F54D2.jp75?pid=Dokumentanzeige&showdoccase=1&js_peid=Trefferliste&documentnumber=1&numberofresults=1&fromdoctodoc=yes&doc.id=jlr-HSchulGRP2010rahmen&doc.part=X&doc.price=0.0#focuspoint HochSchG Rheinland-Pfalz]]) i niemożność wyłączenia odpowiedzialności członków ugrupowania, prace nad ugrupowaniem zostały zawieszone.
((3)) przykłady współpracy międzyuniwersyteckiej w formie EUWT
W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT:
- "Eurocampus" - projekt EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / Eurorégion Pyrénées-Méditerranée,
- "European Campus" - Upper Rhine Region

((3)) W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).
EUWT może być wyjściem z sytuacji, gdy prawo innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej.

Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
EUIG jest także podmiotem mogącym ubiegać się o dofinansowanie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI). Jest to argument o tyle ważki, że w badania naukowe zostały wymienione na pierwszym miejscu spośród celów tematycznych tychże funduszy, których zadaniem jest wspieranie inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu Unii (art. 9 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1303 rozp. nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów...]])
((3)) przykłady działalności naukowej w formie EUIG
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej Euro-Institut z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ).
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi. Wartym rozważenia jest również przekazanie ugrupowaniu zadań związanych z prowadzeniem wspólnych badań i ich komercjalizacji (por. Taufenbach2003, s. 23). Taki outsourcing określonej działalności badawczej nie tylko pomógłby w ich finansowaniu (rozłożenie ciężaru na wiele podmiotów, pozyskiwanie środków zewnętrznych) ale także podniósł prestiż uczelni uczestniczących w takim przedsięwzięciu.
Uczelnie będące podmiotami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 9 akapit drugi dyrektywy 2004/18/WE w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. L 134 z 30.4.2004, s. 114; a obecnie zastąpiona dyrektywą 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.Urz. L 94 z 28.3.2014, s. 65–242), mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej.
((3)) ogólnie o EUWT
(...)
((3)) W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).

Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej, badań i ich komercjalizacji. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi.
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).

Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 13 RozpWEEUIG, art. 14 RozpWEEUIG).
Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
Z kolei zagadnienia podatkowe są w zasadzie dla uczelni zagadnieniem raczej drugorzędnym. Mimo tego warto podkreślić, że wieloletnie doświadczenia z formą prawną EUIG w Europie zaowocowały dość stabilnym traktowaniem ugrupowań pod względem podatkowym, przez co kwestie te nie są już kontrowersyjne.
((3)) wnioski
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej, badań i ich komercjalizacji. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi.

EUWT nadaje się szczególnie do zarządzania wspólną infrastrukturą

~~Taufenbach2003, s. 22.~~

Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania wspąłpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności a jedynie wspiera ją, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
((3)) korzyści związane z kooperacją w formie EUIG
Taufenbach2003, s. 22.
((3)) wady współpracy w formie EUIG
Podstawową wadą współpracy w formie EUIG jest odpowiedzialność członków za zobowiązania ugrupowania. Art. 24 ust.1 zd. 1 RozpWEEUIG wyraźnie określa, że to członkowie ugrupowania ponoszą nieograniczoną solidarną odpowiedzialność za długi i inne zobowiązania wszelkiego rodzaju. Jest to cena za brak obowiązku wniesienia kapitału początkowego, do którego mogliby sięgnąć wierzyciele ugrupowania (SiwikWiRO2007, 259). Wprawdzie jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodząca w rachubę dopiero po zakończeniu likwidacji ugrupowania (art. 24 ust. 2 RozpWEEUIG), ale nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiedzialnymi podmiotami są członkowie ugrupowania. Wyłączneie tej odpowiedzialności może nastąpić tylko na mocy bezpośredniego porozumienia z wierzycielami ugrupowania (Salger/Neye, Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Bd. 1, 2014, § 96 nb. 30). Zob. także {{pu przepis="art. 31 KSH"}}, {{pu przepis="art. 7 UEZISpółkEurop"}} i art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG.

Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania wspąłpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności lecz tylko ją wspiera, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
((3)) odpowiedzialność za zobowiązania

Na temat uczestnictwa niemieckich szkół wyższych w EUIG obszernie Taufenbach2003.

~~Na temat uczestnictwa niemieckich obszernie [[http://www.libertas-institut.com/de/PDF/Libpap45TaufenbachEWIV.pdf Taufenbach2003]].~~

Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}. Generalnie możliwe jest więc prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym zakresie pod warunkiem, że jest ona wyodrębniona organizacyjnie i finansowo od podstawowych zadań uczelni ({{pu przepis="art. 13 PrSzkolWyższ"}}) i działalności związanej z prowadzeniem domów i stołówek studenckich ({{pu przepis="art. 14 PrSzkolWyższ"}}). Wyodrębnienie oraz określenie rodzaju i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej następuje w statucie uczelni (zob. np. § 196 [[https://pracownicy.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0020/44723/tekst-ostateczny-po-poprawkach22-03-12.pdf Statutu UAM]]). Statut UAM przewiduje, że Uniwersytet może prowadzić wyłącznie działalność gospodarczą w zakresie usługowym. Jej prowadzenie powierza się akademickim inkubatorom przedsiębiorczości, centrom transferu technologii, spółkom celowym (§ 196 ust. 2 Statut UAM) oraz tworzonym przez Rektora jednostkom organizacyjnym (§ 40 Statutu UAM). Nie ma zatem przeszkód, aby wskazane polskie uczelnie (lub ich samodzielne jednostki organizacyjne spełniające kryteria zastrzeżone dla członków ugrupowania, art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG) tworzyły EUIG w tym zakresie swej działalności, która stanowi działalność gospodarczą. Utworzenie EUIG przez szkoły wyższe z Polski i innego państwa członkowskiego możliwe byłoby również w zakresie komercjalizacji wyników badań, jeżeli działalność ta nie jest powierzona jednostkom wyodrębnionym na podstawie {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}} i statutu uczelni.
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności lecz tylko ją wspiera, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
((3)) odpowiedzialność za zobowiązania

Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}.

((2)) EUIG a współpraca międzynarodowa szkół wyższych
((3)) ogólnie o EUIG
EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG). Niewątpliwą zaletą EUIG jest jego elastyczność oraz minimalne sformalizowanie działalności. Przejawia się to również w możliwości przeniesienia siedziby Ugrupowania bez konieczności jego likwidacji (art. 12-14 RozpWEEUIG; Taufenbach2003, 10).
((3)) uczestnictwo polskich uczelni w EUIG
Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}.
Na temat uczestnictwa niemieckich obszernie [[http://www.libertas-institut.com/de/PDF/Libpap45TaufenbachEWIV.pdf Taufenbach2003]].

((2)) EUIG
EUIG ma przede wszystkim na celu koordynację działań o charakterze komercyjnym (art. 3 rozp. o EUIG). Na ten temat obszernie [[http://www.libertas-institut.com/de/PDF/Libpap45TaufenbachEWIV.pdf Taufenbach2003]].

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Na podstawie tych umów mogą być zawierane dodatkowe porozumienia dotyczące funkcjonowania poszczególnych jednostek (zob. [[http://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/Umowa_Vertrag_CP.pdf Porozumienie dot. Collegium Polonicum z 2 października 2002 r.]])
Zadania w tym zakresie realizuje minister właściwy dla spraw szkolnictwa wyższego ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Są to jednak zadania o charakterze koordynacyjnym. Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Powinien być zatem włączany w projekty związane z którymś z tych działów administracji rządowej, o ile wywołują jednocześnie skutek międzynarodowy.

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Zadania w tym zakresie realizuje minister właściwy dla spraw szkolnictwa wyższego ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Są to jednak zadania o charakterze koordynacyjnym. Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Powinien być zatem włączany w projekty związane z którymś z tych działów administracji rządowej, o ile wywołują jednocześnie skutek międzynarodowy.

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz ten obejmuje również tzw. harmonizację pośrednią, polegającą na gwarancji środków finansowych przy odpowiednim ukształtowaniu polityki oświaty (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 22). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34) czy swobód i wolności (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 6). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
W celu realizacji zadań wynikających z art. 165 ust. 1 TFUE Unia może posługiwać się dwoma narzędziami: środkami zachęcającymi oraz zaleceniami (art. 165 ust. 4 TFUE). Fakt, że pierwsze z wymienionych mają mieć charakter "zachęcający", nie przesądza o tym, aby te środki nie miały mieć charakteru wiążącego. Stąd dopuszczalne jest posłużenie się przez Unię zarówno rozporządzeniem, jak i dyrektywą czy decyzją w rozumieniu art. 288 TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 58, Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 23). Wskazuje na to choćby odesłanie do właściwego trybu prawodawczego w art. 165 ust. 4 tiret pierwsze TFUE. Ograniczenie do "zachęty" ma zatem skutek ograniczający merytorycznie zakres zastosowanego środka. Może zatem stymulować, dostarczać bodźców lub oferować określone rozwiązania (nie narzucając ich) działalność państw członkowskich w zakresie wyznaczonym art. 165 ust. 1 TFUE (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 24). **Zalecenia**, o których mowa jest w art. 165 ust. 4 tiret drugie TFUE, uzupełniają katalog środków przysługujących Unii o działania niewiążące (art. 288 ust. 5 TFUE w zw. z {{pu przepis="art. 16 ust. 3 TUE"}}). Organy UE mogą zatem swobodnie decydować o zastosowaniu środków wiążących lub niewiążących (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 61).
Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania wspąłpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Wszystkie te działania winny zmierzać do osiągnięcia celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE.
W celu realizacji zadań wynikających z art. 165 ust. 1 TFUE Unia może posługiwać się dwoma narzędziami: środkami zachęcającymi oraz zaleceniami (art. 165 ust. 4 TFUE). Fakt, że pierwsze z wymienionych mają mieć charakter "zachęcający", nie przesądza o tym, aby te środki nie miały mieć charakteru wiążącego. Stąd dopuszczalne jest posłużenie się przez Unię zarówno rozporządzeniem, jak i dyrektywą czy decyzją w rozumieniu art. 288 TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 58). Wskazuje na to choćby odesłanie do właściwego trybu prawodawczego w art. 165 ust. 4 tiret pierwsze TFUE. Zalecenia, o których mowa jest w art. 165 ust. 4 tiret drugie TFUE, uzupełniają katalog środków przysługujących Unii o działania niewiążące (art. 288 ust. 5 TFUE w zw. z {{pu przepis="art. 16 ust. 3 TUE"}}). Organy UE mogą zatem swobodnie decydować o zastosowaniu środków wiążących lub niewiążących (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 61).

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Wszystkie te działania winny zmierzać do osiągnięcia celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE.
W celu realizacji zadań wynikających z art. 165 ust. 1 TFUE Unia może posługiwać się dwoma narzędziami: środkami zachęcającymi oraz zaleceniami (art. 165 ust. 4 TFUE). Fakt, że pierwsze z wymienionych mają mieć charakter "zachęcający", nie przesądza o tym, aby te środki nie miały mieć charakteru wiążącego. Stąd dopuszczalne jest posłużenie się przez Unię zarówno rozporządzeniem, jak i dyrektywą czy decyzją w rozumieniu art. 288 TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 58). Wskazuje na to choćby odesłanie do właściwego trybu prawodawczego w art. 165 ust. 4 tiret pierwsze TFUE. Zalecenia, o których mowa jest w art. 165 ust. 4 tiret drugie TFUE, uzupełniają katalog środków przysługujących Unii o działania niewiążące (art. 288 ust. 5 TFUE w zw. z {{pu przepis="art. 16 ust. 3 TUE"}}). Organy UE mogą zatem swobodnie decydować o zastosowaniu środków wiążących lub niewiążących (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 61).
Głównym efektem działalności UE w zakresie kształcenia jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia).

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter wspierający, koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.). Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek, ibidem). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Podobne komepetencje UE posiada w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
Głównym efektem działalności UE w tym zakresie jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia).
((1)) SZCZEGÓLNE FORMY WSPÓŁPRACY
Dla zupełności niniejszego opracowania niezbędne jest również

((2)) Prawo uczelni do współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi
Z {{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ"}} wynika ogólnie sformułowane uprawnienia uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców. Uprawnienie to jest następnie skonkretyzowane w przepisach dotyczących szczególnych form współpracy w formie centrów naukowych, jednostek wspólnych i międzynarodowych instytutów naukowych.

((2)) Tworzenie sieci badawczych na potrzeby pozyskiwania funduszy
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy "Horizon 2020").

EUWT może być wyjściem z sytuacji, gdy prawo innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej.

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter wspierający, koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.). Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek, ibidem). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Podobne komepetencje UE posiada w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
((2)) Proces Boloński
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie //European area of higher education// lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek, AEUV, 2011, art. 165 pkt 27).
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy "Horizon 2020").

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter wspierający, koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.). Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek, ibidem).
UE posiada ponadto kompetencje o charakterze koordynacyjnym w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
((2)) Strategia Bolońska
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie //European area of higher education// lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek AEUV Art. 165 Rn. 27).
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy Horizon2020).

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter wspierający, koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.). Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek, ibidem).
UE posiada ponadto kompetencje o charakterze koordynacyjnym w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy Horizon2020).
((2)) Centra naukowe
Na podstawie umowy polska uczenia może również utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}). Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.
((2)) Jednostki wspólne
Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną ({{pu przepis="art. 31a PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).
((2)) Międzynarodowy instytut naukowy
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" ({{pu przepis="art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ"}},
((1)) SZCZEGÓLNE FORMY WSPÓŁPRACY
Dla zupełności niniejszego opracowania niezbędne jest również
((2)) EUIG
EUIG ma przede wszystkim na celu koordynację działań o charakterze komercyjnym (art. 3 rozp. o EUIG). Na ten temat obszernie [[http://www.libertas-institut.com/de/PDF/Libpap45TaufenbachEWIV.pdf Taufenbach2003]].
((2)) EUWT
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).
(...)

Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). UE posiada ponadto kompetencje o charakterze koordynacyjnym w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi, w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy Horizon2020).
((3)) centra naukowe
Na podstawie umowy polska uczenia może również utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą ({{pu przepis="art. 31 PrSzkolWyższ"}}). Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.
((3)) jednostki wspólne
Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną ({{pu przepis="art. 31a PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).
((3)) międzynarodowy instytut naukowy
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" ({{pu przepis="art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ"}},
((2)) Możliwości wg prawa unijnego - EUWT i EUIG
((3)) EUIG
EUIG ma przede wszystkim na celu koordynację działań o charakterze komercyjnym (art. 3 rozp. o EUIG). Na ten temat obszernie [[http://www.libertas-institut.com/de/PDF/Libpap45TaufenbachEWIV.pdf Taufenbach2003]].
((3)) EUWT
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Zadania w tym zakresie realizuje minister właściwy dla spraw szkolnictwa wyższego ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Są to jednak zadania o charakterze koordynacyjnym. Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Powinien być zatem włączany w projekty związane z którymś z tych działów administracji rządowej, o ile wywołują jednocześnie skutek międzynarodowy.
Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega natomiast dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Również pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania operacyjne, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).

Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 111 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny.
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Chodzi tu współpracę na podstawie aktów (umów międzynarodowych i konwencji) zawieranych przez państwo.
Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).

((1)) WSPÓŁPRACA NA PODSTAWIE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 111 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny.
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Chodzi tu współpracę na podstawie aktów (umów międzynarodowych i konwencji) zawieranych przez państwo.
Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
((1)) WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRAWA UE
((2)) Kompetencje UE w zakresie współpracy instytucji szkolnictwa wyższego
((2)) Program Erasmus+
Głównym efektem działalności UE w tym zakresie jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia).
Akcje podejmowane w ramach Programu Erasmus+ obejmują; mobilność edukacyjną studentów i kadry (art. 7 rozporządzenia), współpracę na rzecz innowacji i dobrych praktyk m.in. poprzez tworzenie sojuszy na rzecz wiedzy (art. 8 rozporządzenia) oraz reformy polityk w dziedzinie kształcenia m.in. poprzez wdrażanie jednolitych ram kwalifikacji, systemów transferu (np. ECTS) (art. 9 rozporządzenia). Szczególne miejsce w tym programie zajmują działania "Jean Monnet", które skoncentrowane są na nauczaniu akademickim i badaniach dotyczących integracji europejskiej oraz współpracy instytucji akademickich. Program Ersamus+ jest realizowany w okresie od 1.1.2014 do 31.12.2020 (art. 1 ust. 2 rozporządzenia). W ślad za dość ambitnym i szerokim zakresem celów Programu idzie znaczne finansowanie. Aż 33.3% całego budżetu Programu Erasmus+, wynoszącego 14.774.524.000 Euro przeznaczone jest na szkolnictwo wyższe (art. 18 ust. 2 lit. a (i) rozporządzenia). Z tej puli aż 63% środków przeznacza się na realizowania działań związanych z mobilnością edukacyjną. Nie jest to zresztą jedyne źródło finansowania mobilności. Promocja międzynarodowego wymiaru szkolnictwa wyższego może być również wspierana środkami z DCI, ENI, PI i IPA (art. 18 ust. 4 rozporządzenia). Na działania "Jean Monnet" przeznaczono natomiast 1,9% całego budżetu Programu Erasmus+.
((2)) Strategia Bolońska

{{pu akt="PrSzkolWyższ"}} wskazuje na kilka możliwości realizowania współpracy międzynarodowej. W pierwszej kolejności należy omówić uprawnienia ministra do spraw szkolnictwa wyższego w zakresie koordynacji współpracy międzynarodowej. W dalszej kolejności omówione zostaną zdecentralizowane formy kooperacji transgranicznej, wynikające wprost z uprawnień uczelni.
((2)) Współpraca międzynarodowa na płaszczyźnie centralnej
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Chodzi tu współpracę na podstawie aktów (umów międzynarodowych i konwencji) zawieranych przez państwo.
Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 111 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny.
Pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
((2)) Współpraca międzynarodowa na płaszczyźnie UE
Głównym efektem działalności UE w tym zakresie jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]).

Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 111 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny.
Pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}} środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
((2)) Współpraca międzynarodowa na płaszczyźnie UE
Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). UE posiada ponadto kompetencje o charakterze koordynacyjnym w zakresie B&R (art. 179 TFUE i nast.).
Głównym efektem działalności UE w tym zakresie jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + ([[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1288&qid=1433417616649&from=DE ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE]]).
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie //European area of higher education// lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek AEUV Art. 165 Rn. 27).
((2)) Tworzenie sieci badawczych na potrzeby pozyskiwania funduszy
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi, w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy Horizon2020).

((3)) zakres zadań - koordynacja
Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA.
((3))
Po drugie podmiotowo zadania ministra są ograniczone do współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Po trzecie wreszcie chodzi tylko o umowy zawierane przez Rzeczpospolitą Polską. Inne umowy - zawierane przez uczelnie - nie podlegają w żaden sposób kompetencji MSzW. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują uczelnie ale za pomocą środków finansowych przekazanych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd.
Pytanie, czy tutaj także mieści się współpraca w ramach programów UE (Erasmus, Erasmus+)? Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji, zebranych w Bolonii, w dniu 19 czerwca 1999 r.) nie jest ratyfikowaną umową międzynarodową, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Jest więc realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370).
((3)) tworzenie sieci badawczych na potrzeby pozyskiwania funduszy
Na plan pierwszy wysuwa się ogólne uprawnienie uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi, w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców ({{pu przepis="art. 6 ust. 1 pkt 1 PrSzkolWyższ"}}). W tym zakresie chodzi jednak bardziej o wchodzenie w alianse w celu tworzenia sieci, starających się o fundusze na realizację badań (np. konkursy Horizon2020).

((1)) WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRZEPISÓW USTAWY - PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
{{pu akt="PrSzkolWyższ"}} wskazuje na kilka możliwości realizowania współpracy międzynarodowej. W pierwszej kolejności należy omówić uprawnienia ministra do spraw szkolnictwa wyższego w zakresie koordynacji współpracy międzynarodowej. W dalszej kolejności omówione zostaną zdecentralizowane formy kooperacji transgranicznej, wynikające wprost z uprawnień uczelni.
((2)) Współpraca międzynarodowa na płaszczyźnie centralnej
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Chodzi tu współpracę na podstawie aktów (umów międzynarodowych i konwencji) zawieranych przez państwo.
((3)) zakres zadań - koordynacja
Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe). Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Minister jest zatem włączany w działania związane z którymś z tych działów administracji rządowej i wywołujące jednocześnie skutek międzynarodowy. Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych ({{pu przepis="art. 85 PrSzkolWyższ"}}) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA.
((3))
Po trzecie wreszcie chodzi tylko o umowy zawierane przez Rzeczpospolitą Polską. Inne umowy - zawierane przez uczelnie - nie podlegają w żaden sposób kompetencji MSzW. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.

((1)) FORMY PRAWNE MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ
((2)) Możliwości opisane w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym
{{pu akt="PrSzkolWyższ"}}
((3)) uwagi ogólne
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe).
Po trzecie wreszcie chodzi tylko o umowy zawierane przez Rzeczpospolitą Polską. Inne umowy - zawierane przez uczelnie - nie podlegają w żaden sposób kompetencji MSzW. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.

Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski]], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe).

Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe).

((2)) Możliwości opisane w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym
{{pu akt="PrSzkolWyższ"}}
((3)) uwagi ogólne
Współpraca międzynarodowa uczelni w zakresie kształcenia i badań naukowych jest przedmiotem regulacji w {{pu akt="PrSzkolWyższ"}} ({{pu przepis="art. 41 PrSzkolWyższ"}} i nast.). Po pierwsze jednak chodzi tu wyłącznie o koordynację współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Koordynacja oznacza uzgadnianie i harmonizowanie działań ([[http://sjp.pwn.pl/doroszewski/koordynacja;5442253.html Daroszewski], Słownik Języka Polskiego, wyd. internetowe).
Po drugie podmiotowo zadania ministra są ograniczone do współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Po trzecie wreszcie chodzi tylko o umowy zawierane przez Rzeczpospolitą Polską. Inne umowy - zawierane przez uczelnie - nie podlegają w żaden sposób kompetencji MSzW. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w {{pu przepis="art. 70 ust. 5 Konstytucja"}} i skonkretyzowanej w {{pu przepis="art. 4 PrSzkolWyższ"}}.
Zadania, jakie wynikają z tych umów, realizują uczelnie ale za pomocą środków finansowych przekazanych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w {{pu przepis="art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ"}}. Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w {{pu przepis="art. 40 PrSzkolWyższ"}} (Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd.
Pytanie, czy tutaj także mieści się współpraca w ramach programów UE (Erasmus, Erasmus+)? Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji, zebranych w Bolonii, w dniu 19 czerwca 1999 r.) nie jest ratyfikowaną umową międzynarodową, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Jest więc realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370).
((3)) międzynarodowy instytut naukowy
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" ({{pu przepis="art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}, {{pu przepis="art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ"}},

~~((2)) Możliwości wg Prawa o szkolnictwie wyższym~~

Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną ({{pu przepis="art. 31a PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także {{pu przepis="art. 168 PrSzkolWyższ"}}). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).

Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną ({{pu przepis="art. 31a PrSzkolWyższ"}}). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także {{pu przepis="art. 178 PrSzkolWyższ"}}). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania ({{pu przepis="art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ"}}).
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat

Alle Kategorien:
Baza informacji o EUWT
Komentarze nt. EUWT
Bibliografia EUWT
Orzecznictwo dotyczące EUWT
Prawo o EUWT
E U W T Zagadnienia Ogolne
E U W T Zagadnienia Prakt...
Gospodarka Komunalna
Gospodarka Przestrzenna
Miedzynarodowe Prawo Admi...
Zwiazek Celowy

Protokół zmian strony WspolpracaTransgranicznaUniwersytetow

Wersja [19932]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19820]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19819]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19810]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19808]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19798]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19797]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19794]

Dodane:

Wersja [19762]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19761]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19760]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19759]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19758]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19754]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19753]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19752]

Dodane:

Wersja [19749]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19746]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19745]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19744]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19743]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19740]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19739]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19738]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19735]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19734]

Dodane:

Usunięte:

Wersja [19733]

Dodane:

Usunięte: