Wierzytelność
wierzytelność w polskim prawie cywilnym
A. Definicja
Wierzytelność jest prawem podmiotowym (służy zaspokojeniu zasługujących na ochronę prawną interesów) względnym (kieruje się tylko wobec indywidualnie oznaczonej osobie – dłużnikowi). Korelatem wierzytelności jest dług.
B. Cechy wierzytelności
Ta względność (skuteczność inter partes) pozwala na odróżnienie stosunków zobowiązaniowych od stosunków rzeczowych, które są skuteczne wobec wszystkich (erga omnes). Od względności wierzytelności jako prawa podmiotowego istnieją jednak wyjątki, na mocy których wierzycielowi przysługują dodatkowe uprawnienia wobec osób trzecich.
C. Pojęcia pokrewne
Uprawnienia wierzyciela dają się podzielić na dwie grupy: zasadnicze i pomocnicze. Pierwsze z nich służą bezpośrednio zaspokojeniu podstawowego interesu wierzyciela. Zmierzają więc albo do uzyskania świadczenia albo do uzyskania odszkodowania w miejsce lub obok tego świadczenia. Drugie z uprawnień mają charakter uzupełniający (służebny) i zabezpieczają dodatkowe interesy związane z realizacją zobowiązania (Safjan w: PietrzykowskiKomentarzKC, 3 wyd., art. 353 nb. 6). Należą tu roszczenia o odsetki (art. 481 KC
art. 481 KC
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
), zwrot nakładów (art. 676 KC§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
art. 676 KC
Jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
, art. 706 KCJeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
art. 706 KC
Jeżeli po zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.
) oraz o odszkodowanie z tytułu pogorszenia lub uszkodzenia rzeczy (np. art. 675, 705 KC).Jeżeli po zakończeniu dzierżawy dzierżawca gruntu rolnego pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może on żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.
Wierzytelność, która została już skonkretyzowana pod względem zobowiązanego podmiotu oraz pod względem treści świadczenia, przyjmuje postać roszczenia.
Obok roszczeń wierzycielowi mogą jeszcze przysługiwać prawa kształtujące. Ich cechą jest to, iż uprawniony ma kompetencję do zniesienia, zakończenia albo zmiany stosunku prawnego przez jednostronną czynność prawną (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 5 nb. 36].
CategoryLeksykonW CategoryInstytucjePrawaCywilnego
Na tej stronie nie ma komentarzy
