Protokół zmian strony SchematRoszczeniaOdszkodowawcze
Dodane:
CategorySchematyPrawoCywilne CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawcza
Usunięte:
Dodane:
Zob. ZakresOdpowiedzialnosciOdszkodowawczej
Usunięte:
1) czy doznany uszczerbek podlega w ogóle naprawieniu,
1) czy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a poniesionym uszczerbkiem,
1) czy nie zachodzą ograniczenia w wysokości należnego odszkodowania i
1) w jaki sposób zostanie naprawiona szkoda.
((2)) Uszczerbek podlegający naprawieniu
Nie każdy uszczerbek poniesiony przez zgłaszającego roszczenie będzie podlegał naprawieniu.
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem (por. niem. haftungsausfüllende Kausalität)
CzachorskiZobowiazania, wyd. 8, str. 10
((2)) Ograniczenia wysokości należnego odszkodowania
Zasadą jest tzw. pełna kompensacja szkody, czyli świadczenie odszkodowania odpowiadającego wysokości szkody. Istnieją jednakże okoliczności, które mogą wpłynąć na wysokość odszkodowania (przede wszystkim je zmniejszyć) Należą tutaj:
1) zdarzenia wynikające z umowy stron:
- ograniczenie wymiaru odszkodowania stosownie do woli stron;
1) zdarzenia wynikające z ustawy:
- ius moderandi
- [[PrzyczynienieSiePoszkodowanego przyczynienie się poszkodowanego]] ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- [[MiarkowanieOdszkodowania miarkowanie odszkodowania]] ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- [[CompensatioLucriCumDamno compensatio lucri cum damno]],
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}};
- ograniczenie odszkodowania do tzw. [[NegatywnyInteresUmowny ujemnego interesu umownego]];
1) inne przyczyny ograniczenia:
- zasady słuszności.
Dodane:
W prawie polskim występują trzy [[PrzeslankiOdpowiedzialnosciOdszkodowawczej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej]].
Usunięte:
1) [[SzkodaCywilnoprawna szkoda]],
1) zdarzenie powodujące szkodę i
1) [[ZwiazekPrzyczynowoSkutkowy związek przyczynowo-skutkowy]] pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
Dodane:
1) czy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a poniesionym uszczerbkiem,
Nie każdy uszczerbek poniesiony przez zgłaszającego roszczenie będzie podlegał naprawieniu.
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem (por. niem. haftungsausfüllende Kausalität)
CzachorskiZobowiazania, wyd. 8, str. 10
Nie każdy uszczerbek poniesiony przez zgłaszającego roszczenie będzie podlegał naprawieniu.
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem (por. niem. haftungsausfüllende Kausalität)
CzachorskiZobowiazania, wyd. 8, str. 10
Usunięte:
(...)
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem
(...)
Usunięte:
Dodane:
- [[MiarkowanieOdszkodowania miarkowanie odszkodowania]] ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
Usunięte:
Dodane:
1) czy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a poniesionym uszczerbkiem (CzachorskiZobowiazania, str. 10; por. niem. haftungsausfüllende Kausalität),
Usunięte:
Dodane:
- [[PrzyczynienieSiePoszkodowanego przyczynienie się poszkodowanego]] ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}};
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}};
Usunięte:
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}}.
- przepisy szczególne (np. {{pu przepis="art. 815 § 1 zd. 2 KC"}}),
Dodane:
- [[CompensatioLucriCumDamno compensatio lucri cum damno]],
Usunięte:
Dodane:
- przepisy szczególne (np. {{pu przepis="art. 815 § 1 zd. 2 KC"}}),
- ograniczenie odszkodowania do tzw. [[NegatywnyInteresUmowny ujemnego interesu umownego]];
CategorySchematy CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawcza
- ograniczenie odszkodowania do tzw. [[NegatywnyInteresUmowny ujemnego interesu umownego]];
CategorySchematy CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawcza
Usunięte:
CategorySchematy
Dodane:
W prawie polskim występują trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:
Usunięte:
Dodane:
((2)) Uszczerbek podlegający naprawieniu
(...)
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem
(...)
(...)
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy między zdarzeniem a uszczerbkiem
(...)
Dodane:
Zbadanie istnienia roszczenia odszkodowawczego wymaga ustalenia czy zachodzą przesłanki odpowiedzialności (podstawa odpowiedzialności), a następnie wyznaczenia zakresu odpowiedzialności (odszkodowania).
Oceniając zakres odpowiedzialności należy zbadać:
1) czy doznany uszczerbek podlega w ogóle naprawieniu,
1) czy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a poniesionym uszczerbkiem (CzachorskiZobowiazania, str. 10),
1) czy nie zachodzą ograniczenia w wysokości należnego odszkodowania i
1) w jaki sposób zostanie naprawiona szkoda.
((2)) Ograniczenia wysokości należnego odszkodowania
- ius moderandi
- przyczynienie się poszkodowanego ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- compensatio lucri cum damno,
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}}.
- przepisy szczególne (np. {{pu przepis="art. 815 § 1 zd. 2 KC"}})
1) inne przyczyny ograniczenia:
- zasady słuszności.
Oceniając zakres odpowiedzialności należy zbadać:
1) czy doznany uszczerbek podlega w ogóle naprawieniu,
1) czy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a poniesionym uszczerbkiem (CzachorskiZobowiazania, str. 10),
1) czy nie zachodzą ograniczenia w wysokości należnego odszkodowania i
1) w jaki sposób zostanie naprawiona szkoda.
((2)) Ograniczenia wysokości należnego odszkodowania
- ius moderandi
- przyczynienie się poszkodowanego ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- compensatio lucri cum damno,
- {{pu przepis="art. 322 KPC"}}.
- przepisy szczególne (np. {{pu przepis="art. 815 § 1 zd. 2 KC"}})
1) inne przyczyny ograniczenia:
- zasady słuszności.
Usunięte:
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
Dodane:
- przyczynienie się poszkodowanego ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
Usunięte:
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
Dodane:
Zasadą jest tzw. pełna kompensacja szkody, czyli świadczenie odszkodowania odpowiadającego wysokości szkody. Istnieją jednakże okoliczności, które mogą wpłynąć na wysokość odszkodowania (przede wszystkim je zmniejszyć) Należą tutaj:
1) zdarzenia wynikające z umowy stron:
- ograniczenie wymiaru odszkodowania stosownie do woli stron;
1) zdarzenia wynikające z ustawy:
- przyczynienie się poszkodowanego ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
1) zdarzenia wynikające z umowy stron:
- ograniczenie wymiaru odszkodowania stosownie do woli stron;
1) zdarzenia wynikające z ustawy:
- przyczynienie się poszkodowanego ({{pu przepis="art. 362 KC"}}),
- miarkowanie odszkodowania ({{pu przepis="art. 440 KC"}}),
- inne.
Dodane:
1) [[SzkodaCywilnoprawna szkoda]],
1) [[ZwiazekPrzyczynowoSkutkowy związek przyczynowo-skutkowy]] pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
1) [[ZwiazekPrzyczynowoSkutkowy związek przyczynowo-skutkowy]] pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
Usunięte:
1) związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
((2)) Szkoda
[[SzkodaCywilnoprawna Pojęcie szkody]] wyjaśnione zostało bliżej w leksykonie.
Sprawdzenie, czy szkoda faktycznie ma miejsce ułatwia odpowiedni [[SchematSzkodaCywilnoprawna schemat]].
((2)) Zdarzenie powodujące szkodę
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy
Dodane:
((1)) Przesłanki odpowiedzialności
W prawie polskim wystąpują trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:
1) szkoda,
1) zdarzenie powodujące szkodę i
1) związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
((2)) Szkoda
[[SzkodaCywilnoprawna Pojęcie szkody]] wyjaśnione zostało bliżej w leksykonie.
Sprawdzenie, czy szkoda faktycznie ma miejsce ułatwia odpowiedni [[SchematSzkodaCywilnoprawna schemat]].
((2)) Zdarzenie powodujące szkodę
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy
W prawie polskim wystąpują trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:
1) szkoda,
1) zdarzenie powodujące szkodę i
1) związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą.
((2)) Szkoda
[[SzkodaCywilnoprawna Pojęcie szkody]] wyjaśnione zostało bliżej w leksykonie.
Sprawdzenie, czy szkoda faktycznie ma miejsce ułatwia odpowiedni [[SchematSzkodaCywilnoprawna schemat]].
((2)) Zdarzenie powodujące szkodę
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy
Usunięte:
Dodane:
((1)) Podstawa odpowiedzialności
((1)) Zakres odpowiedzialności
((1)) Zakres odpowiedzialności
Dodane:
//w opracowaniu//
Dodane:
====Schemat: Roszczenia odszkodowawcze====
----
CategorySchematy
----
CategorySchematy
Usunięte:
RoszczeniaOdszkodowawcze
Dodane:
RoszczeniaOdszkodowawcze
Usunięte:
Roszczenia te dzielą się na takie, które mają swoje źródła w kontrakcie (roszczenia ex contractu) lub w czynie niedozwolonym (roszczenia ex delicto).
Czołową grupę przepisów tworzą regulacje o czynach niedozwolonych (art. 415 i nast. KC). Odpowiedzialność na podstawie tych przepisów określa się mianem odpowiedzialności deliktowej (odpowiedzialność ex delicto). Jej cechą charakterystyczną jest brak wcześniejszego stosunku zobowiązaniowego pomiędzy poszkodowanym a podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody. Dopiero bowiem zachowanie powodujące szkodę powoduje, iż między tymi stronami zawiązuje się stosunek zobowiązaniowy – deliktowy. Czasem jednak strony mogą być już połączone stosunkiem zobowiązaniowym (np. umową). W takich wypadkach również może dojść do odpowiedzialności deliktowej, ale tylko wtedy, gdy przyczyna powstania szkody leży poza zakresem uregulowanym umową. Inaczej bowiem zastosowanie ma drugi typ odpowiedzialności – odpowiedzialność kontraktowa.
Drugą grupę przepisów stanowią regulacje o tzw. odpowiedzialności kontraktowej (odpowiedzialność ex contractu), art. 471 i nast. KC. Dla tego typu odpowiedzialności charakterystyczne jest z kolei to, że szkoda powstaje na skutek niewykonania albo nienależytego wykonania albo gdy świadczenie jest niemożliwe bądź wykonanie nieterminowo. Za każdym razem jednak powstała szkoda pozostaje w ścisłym związku ze stosunkiem zobowiązaniowym.
Obok tych dwóch najważniejszych podstaw odpowiedzialności istnieją pomniejsze, np.: odpowiedzialność wynikająca ze stosunków quasi-umownych, odpowiedzialność odszkodowawcza jako skutek dozwolonego zachowania ({{pu przepis="art. 142 KC"}} i {{pu przepis="art. 182 KC"}}), gwarancje ustawowe ({{pu przepis="art. 516 KC"}}, {{pu przepis="art. 103 KC"}}), nadużycie samopomocy ({{pu przepis="art. 343 KC"}}) oraz culpa in contrahendo.
((1)) Przesłanki roszczeń
Dla każdej z tych wspólne są przesłanki odpowiedzialności, którymi są:
1) [[SzkodaCywilnoprawna szkoda]],
1) zdarzenie powodujące szkodę i
1) związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy szkodą a zdarzeniem powodującym szkodę.
((1)) Zasady odpowiedzialności
Ustawa wyróżnia następujące zasady odpowiedzialności:
zasada winy,
- zasada ryzyka,
- zasada słuszności i
- zasada gwarancyjno-rapartycyjna (zob. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 207 - 211).
((2)) Zasada ryzyka
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka rodzi samo już podjęcie niebezpiecznej (ryzykownej) działalności. Takim ryzykowym zachowaniem jest np. wg {{pu przepis="art. 474 KC"}} posłużenie się innymi osobami. Ponadto odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka jest także popadnięcie w zwłokę wg {{pu przepis="art. 478 KC"}}. W naszym kazusie brak jest jednak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności eg tej reguły.
((2)) Zasada winy
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.).
Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
((3)) umyślność
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747).
((3)) nieumyślność
Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
Należy pamiętać, że ustawa ułatwia poszkodowanemu dochodzenia roszczenia poprzez przyjęcie domniemania winy i przerzucenie tym samym ciężaru dowodu na tego, który szkodę wyrządził ({{pu przepis="art. 6 KC"}}). Tak jest właśnie w przypadku {{pu przepis="art. 471 KC"}} – to dłużnik musi bowiem wykazać, że szkoda jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi.
Dodane:
Ustawa wyróżnia następujące zasady odpowiedzialności:
zasada winy,
- zasada ryzyka,
- zasada słuszności i
- zasada gwarancyjno-rapartycyjna (zob. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 207 - 211).
((2)) Zasada ryzyka
((2)) Zasada winy
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.).
Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
((3)) umyślność
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747).
((3)) nieumyślność
Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
zasada winy,
- zasada ryzyka,
- zasada słuszności i
- zasada gwarancyjno-rapartycyjna (zob. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 207 - 211).
((2)) Zasada ryzyka
((2)) Zasada winy
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.).
Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
((3)) umyślność
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747).
((3)) nieumyślność
Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
Usunięte:
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.). Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747). Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
Dodane:
Ustawa wyróżnia następujące zasady odpowiedzialności: zasady winy, zasada ryzyka, zasada słuszności i zasada gwarancyjno-rapartycyjna (zob. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 207 - 211).
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka rodzi samo już podjęcie niebezpiecznej (ryzykownej) działalności. Takim ryzykowym zachowaniem jest np. wg {{pu przepis="art. 474 KC"}} posłużenie się innymi osobami. Ponadto odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka jest także popadnięcie w zwłokę wg {{pu przepis="art. 478 KC"}}. W naszym kazusie brak jest jednak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności eg tej reguły.
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.). Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747). Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
Należy pamiętać, że ustawa ułatwia poszkodowanemu dochodzenia roszczenia poprzez przyjęcie domniemania winy i przerzucenie tym samym ciężaru dowodu na tego, który szkodę wyrządził ({{pu przepis="art. 6 KC"}}). Tak jest właśnie w przypadku {{pu przepis="art. 471 KC"}} – to dłużnik musi bowiem wykazać, że szkoda jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka rodzi samo już podjęcie niebezpiecznej (ryzykownej) działalności. Takim ryzykowym zachowaniem jest np. wg {{pu przepis="art. 474 KC"}} posłużenie się innymi osobami. Ponadto odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka jest także popadnięcie w zwłokę wg {{pu przepis="art. 478 KC"}}. W naszym kazusie brak jest jednak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności eg tej reguły.
Podstawowym typem odpowiedzialności jest jednak odpowiedzialność na zasadzie winy. Tą zasadę wyznacza {{pu przepis="art. 472 KC"}}, który przewiduje, iż dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Definicję należytej staranności zawiera natomiast {{pu przepis="art. 355 KC"}}, wg którego należyta jest taka staranność, jaką się ogólnie wymaga w stosunkach danego rodzaju. Przez należytą staranność rozumiemy więc obiektywnie istniejący wzorzec postępowania stworzony w celu jak najlepszego, poprawnego wykonywania zobowiązań, a jednocześnie zabezpieczający interesy zobowiązanych przez odniesienie treści staranności do danego rodzaju stosunków (BanaszczykGraneckiPalestra2002, nr 7-8 str. 12 i nast.). Niezachowanie należytej staranności może mieć formę umyślności albo nieumyślności.
Umyślność (wina umyślna) polega na tym, że dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki należytego zachowania (dolus directus) albo – przewidując możliwość takiego naruszenia – na to się godzi (por. RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 747). Nieumyślność (wina nieumyślna, niedbalstwo) to niedołożenie należytej staranności (Radwański, op.cit.; inaczej: BanaszczykGraneckiPalestra2002, str. 12 i nast.). Nieumyślność przyjmuje formę lekkomyślności (lżejszy stopień) albo rażącego niedbalstwa.
Należy pamiętać, że ustawa ułatwia poszkodowanemu dochodzenia roszczenia poprzez przyjęcie domniemania winy i przerzucenie tym samym ciężaru dowodu na tego, który szkodę wyrządził ({{pu przepis="art. 6 KC"}}). Tak jest właśnie w przypadku {{pu przepis="art. 471 KC"}} – to dłużnik musi bowiem wykazać, że szkoda jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi.
