Wersja [16610]
To jest stara wersja SchematOdsetki utworzona przez MarcinKrzymuski, 2012-06-10 08:51:28.
Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Podstawa prawna roszczenia ...
1. Świadczenie pieniężne
2. Przesłanki źródła
a. roszczenie z art. 481 § 1 ...
b. roszczenia z ustawy o termi...
B. Brak utraty roszczenia o za...
C. Zaskarżalność roszczenia o ...
1. Wymagalność
2. Przedawnienie roszczenia o ...
a. okres przedawnienia roszcze...
b. spełnienie roszczenia główn...
c. przedawnienie roszczenia gł...
D. Wysokość odsetek
1. Odsetki umowne
2. Odsetki ustawowe
1. Świadczenie pieniężne
2. Przesłanki źródła
a. roszczenie z art. 481 § 1 ...
b. roszczenia z ustawy o termi...
B. Brak utraty roszczenia o za...
C. Zaskarżalność roszczenia o ...
1. Wymagalność
2. Przedawnienie roszczenia o ...
a. okres przedawnienia roszcze...
b. spełnienie roszczenia główn...
c. przedawnienie roszczenia gł...
D. Wysokość odsetek
1. Odsetki umowne
2. Odsetki ustawowe
Schemat: Odsetki
schemat roszczenia o zapłatę odsetek
Pojęcie odsetek zostało wyjaśnione w odrębnym skrypcie.
Roszczenie o nabycie odsetek podlega następującemu schematowi:
A. Podstawa prawna roszczenia o zapłatę odsetek
Z art. 359 § 1 KC
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
wynika, iż źródłem roszczenia o odsetki może być czynność prawna, ustawa lub orzeczenie sądu.§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
1. Świadczenie pieniężne
Wspólne dla każdego roszczenia o zapłatę odsetek jest istnienie świadczenia pieniężnego.
Nie ma jednak znaczenia, czy było to świadczenie od początku mające charakter pieniężny czy też suma pieniężna stała się przedmiotem zobowiązania później (w razie tzw. zobowiązania niepieniężnego ze świadczeniem pieniężnym, Wiśniewski w: BieniekKomentarzKC, art. 481 uw. 1 oraz RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, 2010, nb. 160).
2. Przesłanki źródła
Wspólne dla każdego roszczenia o zapłatę odsetek jest istnienie świadczenia pieniężnego.
Nie ma jednak znaczenia, czy było to świadczenie od początku mające charakter pieniężny czy też suma pieniężna stała się przedmiotem zobowiązania później (w razie tzw. zobowiązania niepieniężnego ze świadczeniem pieniężnym, Wiśniewski w: BieniekKomentarzKC, art. 481 uw. 1 oraz RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, 2010, nb. 160).
2. Przesłanki źródła
a. roszczenie z art. 481 § 1 KC
Najważniejszy z przepisów dotyczący odsetek wymaga opóźnienia dłużnika ze świadczeniem pieniężnym.
b. roszczenia z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
Ustawa o terminach zapłaty ma zastosowanie, gdy:
Przepis (akt prawny UTerminyZapłaty nie istnieje) pozwala na domaganie się odsetek ustawowych, gdy wierzyciel spełnił swoje świadczenie pieniężne i doręczył dłużnikowi fakturę lub rachunek za wykonane świadczenie.
Ustawa ogranicza okres, za który można domagać się odsetek na czas od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia i doręczenia faktury (rachunku) do dnia zapłaty. Okres, za który można domagać się odsetek nie może być jednak dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
art. 481 KC
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Najważniejszy z przepisów dotyczący odsetek wymaga opóźnienia dłużnika ze świadczeniem pieniężnym.
b. roszczenia z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
Ustawa o terminach zapłaty ma zastosowanie, gdy:
- mamy do czynienia z transakcją handlową wg (akt prawny UTerminyZapłaty nie istnieje),
- obie strony należą do podmiotów wymienionych w (akt prawny UTerminyZapłaty nie istnieje) lecz nie wyłączonych na mocy (akt prawny UTerminyZapłaty nie istnieje),
Przepis (akt prawny UTerminyZapłaty nie istnieje) pozwala na domaganie się odsetek ustawowych, gdy wierzyciel spełnił swoje świadczenie pieniężne i doręczył dłużnikowi fakturę lub rachunek za wykonane świadczenie.
Ustawa ogranicza okres, za który można domagać się odsetek na czas od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia i doręczenia faktury (rachunku) do dnia zapłaty. Okres, za który można domagać się odsetek nie może być jednak dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
B. Brak utraty roszczenia o zapłatę odsetek
Zob. uwagi ogólne dotyczące utraty roszczenia cywilnoprawnego.
C. Zaskarżalność roszczenia o zapłatę odsetek
Przy sprawdzaniu roszczenia o odsetki należy zwrócić szczególną uwagę na następujące problemy związane z ich dochodzeniem.
1. Wymagalność
Wymagalność odsetek reguluje przepis art. 360 KC
Wymagalność odsetek reguluje przepis art. 360 KC
art. 360 KC
W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy.
. Wynika z niego, iż roszczenie o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego staje się wymagalne osobno w każdym dniu opóźnienia i w związku z tym przedawnia się osobno za każdy dzień opóźnienia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5.4.1991 r., sygn.: III CZP 20/1991, opubl. w OSNC z 1991 Nr 10-12, poz. 120 = Monitor Prawniczy z 1999 Nr 3, str. 20).W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy.
2. Przedawnienie roszczenia o odsetki
Szczególną uwagę należy poświęcić przedawnieniu roszczeń o zapłatę odsetek.
Szczególną uwagę należy poświęcić przedawnieniu roszczeń o zapłatę odsetek.
a. okres przedawnienia roszczenia za odsetki
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w art. 118 KC
b. spełnienie roszczenia głównego a zapłata odsetek
W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez art. 118 KC
c. przedawnienie roszczenia głównego a zapłata odsetek
Należy także pamiętać o wpływie na przedawnienie roszczenia o odsetki faktu przedawnienia roszczenia głównego. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż akcesoryjny charakter świadczenia odsetek w stosunku do świadczenia głównego wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się także roszczenia o świadczenia uboczne, niezależnie od tego, czy upłynął już termin ich przedawnienia (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1).
SN wypowiedział się w tej kwestii w uchwale składu 7 sędziów SN z dnia 26.1.2005 (sygn. III CZP 42/04)).
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w art. 118 KC
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności (zob. wyżej). Wymieniony w art. 118 KCJeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
trzyletni termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe może być uchylony przez przepis szczególny jedynie wtedy, gdy treść takiego przepisu wyraźnie wskazuje, że przewidziany w nim termin dotyczy roszczeń okresowych.Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
b. spełnienie roszczenia głównego a zapłata odsetek
W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez art. 118 KC
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
lub przepis szczególny termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
c. przedawnienie roszczenia głównego a zapłata odsetek
Należy także pamiętać o wpływie na przedawnienie roszczenia o odsetki faktu przedawnienia roszczenia głównego. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż akcesoryjny charakter świadczenia odsetek w stosunku do świadczenia głównego wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się także roszczenia o świadczenia uboczne, niezależnie od tego, czy upłynął już termin ich przedawnienia (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1).
SN wypowiedział się w tej kwestii w uchwale składu 7 sędziów SN z dnia 26.1.2005 (sygn. III CZP 42/04)).
D. Wysokość odsetek
Możliwość dochodzenia odsetek nie przesądza jeszcze o ich wysokości.
1. Odsetki umowne
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w art. 359 § 2(1) KC
2. Odsetki ustawowe
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do art. 359 § 2 KC
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w art. 359 § 2(1) KC
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, którą można ustalić w oparciu o dane opublikowane na stronie internetowej NBP). § 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
2. Odsetki ustawowe
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do art. 359 § 2 KC
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
- należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie art. 359 § 3 KC§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
. Od dnia 15.12.2008 r. odsetki ustawowe wynoszą - stosownie do § 1 RozpWysOdsUst§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
§ 1 RozpWysOdsUst
Wysokość odsetek ustawowych ustala się na 13 % w stosunku rocznym.
- 13% w stosunku rocznym (zob. RozpWysOdsUst) .Wysokość odsetek ustawowych ustala się na 13 % w stosunku rocznym.
CategorySchematyPrawoCywilne CategoryOdsetki CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych
Na tej stronie nie ma komentarzy
