Wiki source for PrzeniesienieKompetencjiWladczychNaPodmiotyTransgraniczne
====Przeniesienie kompetencji władczych na podmioty transgraniczne====
==możliwości powierzenia podmiotom transgranicznym i zagranicznym kompetencji władzy publicznej==
((1)) Wstęp
W Polsce ??? gmin graniczy bezpośrednio z innym krajem członkowskim UE albo krajem trzecim. Stanowi to … % ogólnej liczby 2479 gmin w Polsce (wg stanu na dzień 1 stycznia 2014 r.) oraz ??? powiatów. Także 10 z 16 województw posiada granice lądowe z innymi państwami. Peryferyjne położenie powoduje, że regiony przygraniczne oddalone są nie tylko od centrów decyzyjnych własnych państw ale także od podmiotów, z którymi mogłyby wspólnie realizować zadania publiczne przekraczające ich możliwości (finansowe, organizacyjne, techniczne etc.). Po drugiej stronie granicy państwowej znajdują się jednostki będące w podobnej sytuacji. To generuje potrzebę współpracy transgranicznej w zakresie realizacji zadań publicznych, polegających na zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnej lub regionalnej.
Niniejsza analiza odnosi się do zagadnień związanych z delegacją zadań przez polskie jednostki sektora samorządu terytorialnego na zewnątrz. Nie obejmuje więc pytań dotyczących przyjmowania przez polskie podmioty zadań zleconych przez zagraniczne jednostki. Przedmiotem badania będą zatem te regulacje prawne prawa polskiego, europejskiego i międzynarodowego, które mogłyby dać odpowiedź na pytanie: czy dopuszczalne jest przekazanie realizacji zadań publicznych podmiotowi zagranicznemu.
((1)) Konstytucja
{{pu przepis="Art. 90 Konstytucja"}} daje prawo Rzeczypospolitej Polskiej do przekazania kompetencji organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
((2)) Przedmiot transferu - kompetencja organu władzy państwowej
**Kompetencje** w rozumieniu tego przepisu to "zakres pełnomocnictw i uprawnień, zakres działania organu władzy lub innej jednostki organizacyjnej, zakres czyjejś wiedzy, umiejętności, odpowiedzialności" (Doroszewski (red.), Słownik Języka Polskiego, wersja el. http://sjpd.pwn.pl/). Najtrafniejszy wydaje się pogląd Wojtyczek, wskazują, iż jest to "upoważnienie dla danego podmiotu do podjęcia określonego działania" (K. Wojtyczek, Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Kraków 2007, str. 107-108). Do tego poglądu przychylił się również TK w orzeczeniu z 26.6.2013 r. (sygn. K 33/12 (OTK-A 2013 nr 5 poz. 63 = Dz.U. z 2013 poz. 825) w pkt 6.5.3. uzasadnienia).
((2)) Organ władzy państwowej
Kompetencja, której przekazanie następuje, musi być kompetencją **organu władzy państwowej**. Konstytucja posługuje się pojęciem "organów władzy publicznej" ({{pu przepis="art. 7 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 77 Konstytucja"}} i nast.), pojęciem "organów państwowych" ({{pu przepis="art. 112 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 146 ust. 2 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 188 ust. 3 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 210 Konstytucja"}}) i pojęciem "władzy państwowej" ({{pu przepis="art. 126 Konstytucja"}}). Z art. 146 ust. 2 wynika, że organy państwowe i jednostki samorządu terytorialnego to zupełnie odrębne kategorie pojęciowe.
Z uwagi na epitet "państwowy" chodzi to o te podmioty, których uprawnienia rozciągają się na cały obszar państwa. Organami władzy państwowej są zatem te podmioty, które mają prawo do podejmowania decyzji w imieniu państwa polskiego. Nie są więc objęte {{pu przepis="art. 90 Konstytucja"}} organy władzy publicznej, nie mające charakteru organów władzy państwowej. Organami władzy publicznej są bowiem obok organów władzy państwowej np. organy samorządu terytorialnego, którego geograficzne kompetencje nie odnoszą się do obszaru całego państwa. Samorząd terytorialny wykonuje władzę bowiem również władzę publiczną ({{pu przepis="art. 163 Konstytucja"}}), ale już nie państwową, która jest zastrzeżona dla innych organów w Konstytucji lub ustawach. Organami władzy państwowej będą więc podmioty uprawnione do podejmowania działań z zakresu władzy ustawodawczej, wykonawczej lub sądowniczej.
Także inne konotacje słowa państwowy i publiczny (zwłaszcza rozróżnienie pomiędzy administracją państwową i publiczną) sugerują, iż pojęcie organów władzy państwowej należy ograniczyć do tych, których kompetencje dotyczą całego obszaru państwa polskiego.
((2)) Wniosek tymczasowy
Skutkiem tego uprawnienie do przeniesienia kompetencji organu władzy publicznej, który nie jest organem władzy państwowej (czyli np. samorządów), nie mieści się więc w hipotezie normy {{pu przepis="art. 90 Konstytucja"}}. Art. 90 nie obejmuje zatem zagadnień związanych z delegacją uprawnień organów samorządowych na podmioty spoza Polski.
Z tego mogą wynikać dwojakie wnioski:
1) delegacja władzy samorządowej nie jest w ogóle dopuszczalna albo
1) przekazanie uprawnień władzy samorządowej nie wymaga żadnych szczególnych aktów ze strony organów wymienionych w {{pu przepis="Art. 90 Konstytucja"}}.
Za tym drugim rozwiązaniem przemawia argumentacja a maiore ad minus. Skoro bowiem możliwe jest przekazanie kompetencji organów władzy państwowej, właściwej dla całego państwa, to tym bardziej możliwe powinno być przekazanie kompetencji terytorialnie ograniczonych należących do organów jednostek samorządu terytorialnego.
((1)) Ustawa i zasadach przystępowania międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych
Wydaje się natomiast, że z pierwszym wnioskiem koreluje {{pu przepis="art. 3 UZasPrzystJSTMZ"}}. Przystąpienie do zrzeszenia nie może łączyć się z przekazaniem na jego rzecz lub na rzecz któregokolwiek ze zrzeszonych w nim członków wykonywania zadań publicznych przystępującej polskiej jednostki samorządu terytorialnego. Nie jest więc dopuszczalne "wyzbycie się" zadania publicznego przez członka zrzeszenia, jak ma to miejsce w przypadku członkostwa w związku międzygminnym, którego istotą jest obligatoryjne przekazanie na rzecz związku praw i obowiązków związanych z jego wykonywaniem (KosikowskiSalachnaFinanseSamorzadowe).
Jednakże ta regulacja ustawowego powinna być rozumiana jako "zakaz całkowitego „wyzbycia się” zadania publicznego przez członka zrzeszenia, jak ma to
miejsce w przypadku członkostwa w celowym związku gmin" (KusiakWinterWspolpracaTransgranicznaGminPolskiINIemiec, str. 65).
Tabaka-Dietrich,????
((1)) Umowy międzynarodowe
Umowy międzynarodowe (dwu- i wielostronne) nie zawierają przepisów pozwalających na delegację uprawnień władczych na podmioty międzynarodowe. Drobny wyłom czyni tutaj konwencja z Karlsruhe (von Malchus w: JanssenEVTZ2006, s. 35).
((1)) EUWT
Wyjątkiem w tym zakresie są [[EuropejskieUgrupowanieWspolpracyTerytorialnej EUWT]], w ramach których członkowie przenoszą na ugrupowania zadania należące do zbioru wspólnego ich kompetencji ({{pu przepis="art. 7 ust. 4 RozpWEEUWT"}}). Nawet jednak i w tym wypadku nie jest dopuszczalne przeniesienie kompetencji o charakterze władczym ({{pu przepis="art. 7 ust. 4 RozpWEEUWT"}}).
----
CategoryWspolpracaMiedzynarodowaSamorzaduTerytorialnego CategoryEUWTZagadnieniaOgolne
==możliwości powierzenia podmiotom transgranicznym i zagranicznym kompetencji władzy publicznej==
((1)) Wstęp
W Polsce ??? gmin graniczy bezpośrednio z innym krajem członkowskim UE albo krajem trzecim. Stanowi to … % ogólnej liczby 2479 gmin w Polsce (wg stanu na dzień 1 stycznia 2014 r.) oraz ??? powiatów. Także 10 z 16 województw posiada granice lądowe z innymi państwami. Peryferyjne położenie powoduje, że regiony przygraniczne oddalone są nie tylko od centrów decyzyjnych własnych państw ale także od podmiotów, z którymi mogłyby wspólnie realizować zadania publiczne przekraczające ich możliwości (finansowe, organizacyjne, techniczne etc.). Po drugiej stronie granicy państwowej znajdują się jednostki będące w podobnej sytuacji. To generuje potrzebę współpracy transgranicznej w zakresie realizacji zadań publicznych, polegających na zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnej lub regionalnej.
Niniejsza analiza odnosi się do zagadnień związanych z delegacją zadań przez polskie jednostki sektora samorządu terytorialnego na zewnątrz. Nie obejmuje więc pytań dotyczących przyjmowania przez polskie podmioty zadań zleconych przez zagraniczne jednostki. Przedmiotem badania będą zatem te regulacje prawne prawa polskiego, europejskiego i międzynarodowego, które mogłyby dać odpowiedź na pytanie: czy dopuszczalne jest przekazanie realizacji zadań publicznych podmiotowi zagranicznemu.
((1)) Konstytucja
{{pu przepis="Art. 90 Konstytucja"}} daje prawo Rzeczypospolitej Polskiej do przekazania kompetencji organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
((2)) Przedmiot transferu - kompetencja organu władzy państwowej
**Kompetencje** w rozumieniu tego przepisu to "zakres pełnomocnictw i uprawnień, zakres działania organu władzy lub innej jednostki organizacyjnej, zakres czyjejś wiedzy, umiejętności, odpowiedzialności" (Doroszewski (red.), Słownik Języka Polskiego, wersja el. http://sjpd.pwn.pl/). Najtrafniejszy wydaje się pogląd Wojtyczek, wskazują, iż jest to "upoważnienie dla danego podmiotu do podjęcia określonego działania" (K. Wojtyczek, Przekazywanie kompetencji państwa organizacjom międzynarodowym, Kraków 2007, str. 107-108). Do tego poglądu przychylił się również TK w orzeczeniu z 26.6.2013 r. (sygn. K 33/12 (OTK-A 2013 nr 5 poz. 63 = Dz.U. z 2013 poz. 825) w pkt 6.5.3. uzasadnienia).
((2)) Organ władzy państwowej
Kompetencja, której przekazanie następuje, musi być kompetencją **organu władzy państwowej**. Konstytucja posługuje się pojęciem "organów władzy publicznej" ({{pu przepis="art. 7 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 77 Konstytucja"}} i nast.), pojęciem "organów państwowych" ({{pu przepis="art. 112 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 146 ust. 2 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 188 ust. 3 Konstytucja"}}, {{pu przepis="art. 210 Konstytucja"}}) i pojęciem "władzy państwowej" ({{pu przepis="art. 126 Konstytucja"}}). Z art. 146 ust. 2 wynika, że organy państwowe i jednostki samorządu terytorialnego to zupełnie odrębne kategorie pojęciowe.
Z uwagi na epitet "państwowy" chodzi to o te podmioty, których uprawnienia rozciągają się na cały obszar państwa. Organami władzy państwowej są zatem te podmioty, które mają prawo do podejmowania decyzji w imieniu państwa polskiego. Nie są więc objęte {{pu przepis="art. 90 Konstytucja"}} organy władzy publicznej, nie mające charakteru organów władzy państwowej. Organami władzy publicznej są bowiem obok organów władzy państwowej np. organy samorządu terytorialnego, którego geograficzne kompetencje nie odnoszą się do obszaru całego państwa. Samorząd terytorialny wykonuje władzę bowiem również władzę publiczną ({{pu przepis="art. 163 Konstytucja"}}), ale już nie państwową, która jest zastrzeżona dla innych organów w Konstytucji lub ustawach. Organami władzy państwowej będą więc podmioty uprawnione do podejmowania działań z zakresu władzy ustawodawczej, wykonawczej lub sądowniczej.
Także inne konotacje słowa państwowy i publiczny (zwłaszcza rozróżnienie pomiędzy administracją państwową i publiczną) sugerują, iż pojęcie organów władzy państwowej należy ograniczyć do tych, których kompetencje dotyczą całego obszaru państwa polskiego.
((2)) Wniosek tymczasowy
Skutkiem tego uprawnienie do przeniesienia kompetencji organu władzy publicznej, który nie jest organem władzy państwowej (czyli np. samorządów), nie mieści się więc w hipotezie normy {{pu przepis="art. 90 Konstytucja"}}. Art. 90 nie obejmuje zatem zagadnień związanych z delegacją uprawnień organów samorządowych na podmioty spoza Polski.
Z tego mogą wynikać dwojakie wnioski:
1) delegacja władzy samorządowej nie jest w ogóle dopuszczalna albo
1) przekazanie uprawnień władzy samorządowej nie wymaga żadnych szczególnych aktów ze strony organów wymienionych w {{pu przepis="Art. 90 Konstytucja"}}.
Za tym drugim rozwiązaniem przemawia argumentacja a maiore ad minus. Skoro bowiem możliwe jest przekazanie kompetencji organów władzy państwowej, właściwej dla całego państwa, to tym bardziej możliwe powinno być przekazanie kompetencji terytorialnie ograniczonych należących do organów jednostek samorządu terytorialnego.
((1)) Ustawa i zasadach przystępowania międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych
Wydaje się natomiast, że z pierwszym wnioskiem koreluje {{pu przepis="art. 3 UZasPrzystJSTMZ"}}. Przystąpienie do zrzeszenia nie może łączyć się z przekazaniem na jego rzecz lub na rzecz któregokolwiek ze zrzeszonych w nim członków wykonywania zadań publicznych przystępującej polskiej jednostki samorządu terytorialnego. Nie jest więc dopuszczalne "wyzbycie się" zadania publicznego przez członka zrzeszenia, jak ma to miejsce w przypadku członkostwa w związku międzygminnym, którego istotą jest obligatoryjne przekazanie na rzecz związku praw i obowiązków związanych z jego wykonywaniem (KosikowskiSalachnaFinanseSamorzadowe).
Jednakże ta regulacja ustawowego powinna być rozumiana jako "zakaz całkowitego „wyzbycia się” zadania publicznego przez członka zrzeszenia, jak ma to
miejsce w przypadku członkostwa w celowym związku gmin" (KusiakWinterWspolpracaTransgranicznaGminPolskiINIemiec, str. 65).
Tabaka-Dietrich,????
((1)) Umowy międzynarodowe
Umowy międzynarodowe (dwu- i wielostronne) nie zawierają przepisów pozwalających na delegację uprawnień władczych na podmioty międzynarodowe. Drobny wyłom czyni tutaj konwencja z Karlsruhe (von Malchus w: JanssenEVTZ2006, s. 35).
((1)) EUWT
Wyjątkiem w tym zakresie są [[EuropejskieUgrupowanieWspolpracyTerytorialnej EUWT]], w ramach których członkowie przenoszą na ugrupowania zadania należące do zbioru wspólnego ich kompetencji ({{pu przepis="art. 7 ust. 4 RozpWEEUWT"}}). Nawet jednak i w tym wypadku nie jest dopuszczalne przeniesienie kompetencji o charakterze władczym ({{pu przepis="art. 7 ust. 4 RozpWEEUWT"}}).
----
CategoryWspolpracaMiedzynarodowaSamorzaduTerytorialnego CategoryEUWTZagadnieniaOgolne
