Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Prawo celne

A. Pojęcie
Prawo celne reguluje zasady i tryb przywozu towarów na dany obszar celny oraz wywozu towarów z tego obszaru celnego, związane z tym prawa i obowiązki osób oraz uprawnienia i obowiązki organów celnych.

Prawo celne jest elementem prawa publicznego. Zaliczane jest do kategorii prawa finansowego, regulującego jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową, m.in. obok takich dziedzin jak

• prawo budżetowe,
• prawo podatkowe,
• prawo finansowe ubezpieczeń państwowych,
• prawo finansowe samorządu terytorialnego,
• prawo walutowe,
• prawo dewizowe,
• prawo bankowe,
• prawo finansowe podmiotów gospodarczych.

B. Źródła prawa
Prawo celne stanowi szczególną dziedzinę prawa o niejednorodnym charakterze, gdyż od wejścia Polski do Unii Europejskiej źródłami prawa celnego jest w przeważającej części prawo wspólnotowe (żródła prawa wspólnotowego). Przepisy krajowe (czyli źródła prawa krajowego) stanowią jedynie uzupełnienie przepisów wspólnotowych. Dodatkowo źródłem prawa celnego są również przepisy międzynarodowe (czyli (źródła prawa międzynarodowego).
Poniżej przedstawiam podstawowe regulacje z zakresu prawa celnego.

1. Przepisy wspólnotowe
Podstawowymi regulacjami wspólnotowymi z zakresu prawa celnego są:

• Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (TWE) z dnia 25 marca 1957 (Dz.U. z 2002, Nr 325, poz. 33)
• rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (WKC) (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992, z późn. zm.).
• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 450/2008 z dnia 23 kwietnia 2008 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Zmodernizowany Kodeks Celny) (ZmodWKC) (Dz.Urz. WE Nr L 145 z 04.06.2008 r.)
• Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy wykonawcze w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Przepisy Wykonawcze do Wspólnotowego Kodeksu Celnego) (Dz. Urz. WE L 253 z 11.10.1993, z późn. zm.)
• rozporządzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r., ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. WE L 105 z 23.4.1983, z późn. zm.)
• rozporządzenia Rady (EWG) NR 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. WE L 256 z 07.09.1987, z późn. zm.)
• rozporządzenie nr 1182/71/EWG/EURATOM z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów (Dz. Urz. WE L 124 z 8.06.1971)

2. Przepisy krajowe
Na poziomie krajowym podstawowymi regulacjami z zakresu prawa celnego są:

• ustawa z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (PrCelne) (Dz. U. Nr 68, poz. 622)
• ustawa z dnia 19 marca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne (UPrzepWprowPrCel) (Dz. U. Nr 68, poz. 623)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie właściwości miejscowej organów celnych (Dz. U. Nr 94, poz. 911)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 maja 2004 r. w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na listę agentów celnych (Dz. U. Nr 117, poz. 1223)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów celnych (Dz. U. Nr 194, poz. 1987)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organ celny, w którym mogą być dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego (Dz. U. Nr 97, poz. 967)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie rodzajów towarów, których objęcie procedurą celną z zastosowaniem procedury uproszczonej zależy od spełnienia dodatkowych warunków oraz towarów wyłączonych spod tej procedury (Dz. U. Nr 97, poz. 972)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie w sprawie magazynów czasowego składowania (Dz. U. Nr 89, poz. 847)
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz. U. Nr 283, poz. 2824)

3. Przepisy międzynarodowe
Z uwagi na swój charakter, prawo celne w bardzo dużym stopniu regulowane jest przez przepisy międzynarodowe - zarówno przez porozumienia bilateralne jak i porozumienia i konwencje wielostronne.
Z czasem postaram się zamieścić wykaz takich porozumień.

C. Zakres regulacji
Prawo celne stanowi regulację kompleksową. Możliwe jest usystematyzowanie prawa celnego wokół następujących podstawowych zagadnień (które postaram się w miarę możliwości przybliżyć):

• elementy kalkulacyjne
• wartość celna
• pochodzenie towarów
• klasyfikacja taryfowa
• powstanie długu celnego
• zabezpieczenie i zapłata długu celnego
• decyzje
• przeznaczenia i procedury celne
• procedury uproszczone

D. Przydatne linki
Chcąc dowiedzieć się więcej o prawie celnym polecam zwiedzić następujące witryny:

• witrynę Służby Celnej
• witrynę Komisji Europejskiej
• witrynę Światowej Organizacji Handlu
• witrynę Światowej Organizacji Celnej

E. Literatura
- M.Lux "Prawo celne Unii Europejskiej"
- F.Prusak "Kodeks Celny. Komentarz"

(in progress)

---

CategoryPrawoCelne CategoryLeksykonP