Wersja [15709]
To jest stara wersja OdpowiedzialnoscZaSzkodySpowodowaneZanieczyszczeniemWod utworzona przez MarcinKrzymuski, 2012-03-06 00:09:43.
Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody wyrządzone zanieczyszczeniem wód
odpowiedzialność za zmianę składu chemicznego, biologicznego i fizycznego wód
A. Znaczenie problemu
Najczęściej odpowiedzialność za szkody powstałe w związku z gospodarką wodną są analizowane w kontekście szkód powodziowych (zob. JaniszewskaPS2009 i tam podana literatura). Tymczasem ważkim problemem wydaje się również odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody spowodowane zanieczyszczeniami niesionymi przez wody. Z takimi wypadkami mieliśmy wielokrotnie do czynienia.
Jest to problem o tyle ciekawy, że przepisy ustawy - Prawo wodne (PrWodn) regulacji w tym zakresie nie zawierają.
Problem odpowiedzialności za szkody wynikające z zanieczyszczenia wód powinien być analizowany z dwóch punktów widzenia. Po pierwsze może chodzić o odpowiedzialność właściciela zanieczyszczonych wód wobec tych podmiotów, którym wody te wyrządziły szkody cywilnoprawne (odpowiedzialność za wody zanieczyszczone). Po drugie należy na ten problem spojrzeć z punktu widzenia właściciela wód, którego wody zostały zanieczyszczone powodując w ten sposób uszczerbek w dobrach i interesach chronionych prawem (odpowiedzialność za zanieczyszczenie wód).
"Zanieczyszczenia wód rozumiane są jako zmiana składu lub stanu wód, która czyni te wody miej przydatnymi do jednego lub wszystkich celów, którym mogłaby służyć w swym stanie naturalnym. Zanieczyszczenie wód objawia się przekroczeniem w nich parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych." (Cytat za stroną Portfel.pl).
B. Podstawy odpowiedzialności
Paradoksalnie rzecz ujmując, ustawa - Prawo wodne, która pierwsza przychodzi na myśl, jako źródło ewentualnych roszczeń, nie zawiera żadnych cywilnoprawnych regulacji dotyczących odpowiedzialności za zanieczyszczenie wód.
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (UZapobSzkodŚrod), do której odsyła art. 186 ust. 2 PrWodn
art. 186 PrWodn
1. W sprawie naprawienia szkód innych niż określone w art. 16 ust. 3 i art. 17 ust. 1 droga sądowa przysługuje po wyczerpaniu trybu, o którym mowa w ust. 3.
2. Naprawienie szkody, o której mowa w ust. 1, obejmuje pokrycie strat poniesionych przez poszkodowanego.
3. Na żądanie poszkodowanego organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego, a jeżeli szkoda nie jest następstwem pozwolenia wodnoprawnego – właściwy marszałek województwa, ustala wysokość odszkodowania w drodze decyzji; decyzja jest niezaskarżalna.
4. Stronie niezadowolonej z ustalonego odszkodowania przysługuje droga sądowa; droga sądowa przysługuje również w przypadku niewydania decyzji przez właściwy organ w ciągu trzech miesięcy od zgłoszenia żądania przez poszkodowanego.
5. Wystąpienie na drogę sądową nie wstrzymuje wykonania decyzji, o której mowa w ust. 3.
, zawiera regulacje o charakterze publicznoprawnym, wobec czego nie ma ona zastosowania do prywatnoprawnych zasad naprawienia szkody wynikającej z zanieczyszczenia rzek.1. W sprawie naprawienia szkód innych niż określone w art. 16 ust. 3 i art. 17 ust. 1 droga sądowa przysługuje po wyczerpaniu trybu, o którym mowa w ust. 3.
2. Naprawienie szkody, o której mowa w ust. 1, obejmuje pokrycie strat poniesionych przez poszkodowanego.
3. Na żądanie poszkodowanego organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego, a jeżeli szkoda nie jest następstwem pozwolenia wodnoprawnego – właściwy marszałek województwa, ustala wysokość odszkodowania w drodze decyzji; decyzja jest niezaskarżalna.
4. Stronie niezadowolonej z ustalonego odszkodowania przysługuje droga sądowa; droga sądowa przysługuje również w przypadku niewydania decyzji przez właściwy organ w ciągu trzech miesięcy od zgłoszenia żądania przez poszkodowanego.
5. Wystąpienie na drogę sądową nie wstrzymuje wykonania decyzji, o której mowa w ust. 3.
Pozostają więc wyłącznie cywilnoprawne regulacje zawarte w KC oraz w ustawie PrOchrŚrodow.
1. Roszczenie z art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
Art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
art. 323 PrOchrŚrodow
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
Art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
art. 323 PrOchrŚrodow
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
zawiera więc samodzielną podstawę roszczeń represyjnych (zmierzających do przywrócenia stanu zgodnego z prawem) oraz prewencyjnych. W pierwszym wypadku chodzi o stworzenie takiej sytuacji, która odpowiada wymaganiom ustawy co do prawidłowego stanu środowiska. 1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
a. Cel roszczenia
Zob. Art323PrOchrSrodow
b. Zasada odpowiedzialności
Zob. Art323PrOchrSrodow
c. Przesłanki odpowiedzialności wg art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
Zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność z art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
Zob. Art323PrOchrSrodow
(3) szkoda w dobrach i interesach prawnie chronionych
Dla niniejszego opracowania znaczenia ma wyłącznie szkoda związana ze zmianą składu chemicznego wód. Dalsze rozważania ograniczają się więc do sytuacji, gdy szkoda pozostaje w związku z zanieczyszczeniem wód.
Zob. Art323PrOchrSrodow
b. Zasada odpowiedzialności
Zob. Art323PrOchrSrodow
c. Przesłanki odpowiedzialności wg art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
art. 323 PrOchrŚrodow
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
Zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność z art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow
art. 323 PrOchrŚrodow
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
jest zawinione (zob. wyżej) i bezprawne oddziaływanie na środowisko. 1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
Zob. Art323PrOchrSrodow
(3) szkoda w dobrach i interesach prawnie chronionych
Dla niniejszego opracowania znaczenia ma wyłącznie szkoda związana ze zmianą składu chemicznego wód. Dalsze rozważania ograniczają się więc do sytuacji, gdy szkoda pozostaje w związku z zanieczyszczeniem wód.
(a) własność wód
Do wartych rozważenia sytuacji należy zakwalifikować przypadki, gdy same wody stanowią przedmiot dobro chronione. Wody mogą stanowić przedmiot ochrony cywilnoprawnej wszystkim wówczas, gdy stanowią przedmiot własności.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 44 KC
Znacznie bardziej skomplikowane są sytuacje, gdy zanieczyszczone zostaną wody, a więc ciecze nie wyodrębnione fizycznie. Dla oceny, czy mamy do czynienia z przedmiotem ochrony cywilnoprawnej, miarodajne będą przepisy ustawy - Prawo wodne. Wynika z nich, iż przedmiotem własności i tym samym przedmiotem ochrony na podstawie regulacji deliktowych mogą być wody, które nie mają charakteru wód publicznych. Wody publiczne nie podlegają bowiem obrotowi cywilnoprawnemu, gdyż są wyłącznie przedmiotem własności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego (art. 10 ust. 4 PrWodn
Ze szkodą w tych wodach będziemy mieli do czynienia już wtedy, gdy dojdzie do zmiany składu chemicznego, fizycznego lub biologicznego tych wód na skutek działalności podmiotu obarczonego odpowiedzialnością. Zmiana powinna być zmianą o charakterze negatywnym, gdyż polepszenie stanu jakości wód stanowi pozytywne oddziaływanie. Warto również zwrócić uwagę na intensywność zanieczyszczenia. W sytuacji gdy dojdzie do znikomego zanieczyszczenia wód, odpowiedzialność powinna być wyłączona. Roszczenia zgłaszane w razie bagatelnych zanieczyszczeń (np. wrzucenie zwykłego kamienia, wlanie wiadra wody do jeziora) powinny być oddalane w oparciu o art. 5 KC
Do wartych rozważenia sytuacji należy zakwalifikować przypadki, gdy same wody stanowią przedmiot dobro chronione. Wody mogą stanowić przedmiot ochrony cywilnoprawnej wszystkim wówczas, gdy stanowią przedmiot własności.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 44 KC
art. 44 KC
Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
i art. 45 KCMieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
art. 45 KC
Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.
przedmiotem własności mogą być rzeczy o charakterze materialnym, występujące w dowolnym stanie skupienia, o ile pod względem fizycznym i prawnym są na tyle wyodrębnione, że mogą być samodzielnie występować w obrocie. Odpowiedzialność za wody zanieczyszczone (skażone) zamknięte w pojemnikach (cysternach, beczkach) jest w miarę nieproblematyczna. Tutaj w grę wchodzić będzie z reguły odpowiedzialność przedsiębiorcy - wytwórcy zanieczyszczeń, wobec czego kwestie własności nie będą raczej problematyczne, o ile do zanieczyszczenia dojdzie w momencie, gdy woda jest już wyodrębniona. Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.
Znacznie bardziej skomplikowane są sytuacje, gdy zanieczyszczone zostaną wody, a więc ciecze nie wyodrębnione fizycznie. Dla oceny, czy mamy do czynienia z przedmiotem ochrony cywilnoprawnej, miarodajne będą przepisy ustawy - Prawo wodne. Wynika z nich, iż przedmiotem własności i tym samym przedmiotem ochrony na podstawie regulacji deliktowych mogą być wody, które nie mają charakteru wód publicznych. Wody publiczne nie podlegają bowiem obrotowi cywilnoprawnemu, gdyż są wyłącznie przedmiotem własności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego (art. 10 ust. 4 PrWodn
art. 10 PrWodn
1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych.
1a. Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
3. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
). Do chronionych regulacjami prywatnoprawnymi należeć będą więc wyłącznie te wody, które nie stanowią wód morza terytorialnego, morskich wód wewnętrznych (do których zalicza się również morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej), śródlądowych wód powierzchniowych płynących oraz wód podziemnych (por. art. 10 ust. 1a PrWodn1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych.
1a. Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
3. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
art. 10 PrWodn
1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych.
1a. Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
3. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
). Przyjmując kategorie z ustawy - Prawo wodne, jako przedmiot ochrony cywilnoprawnej pozostają wyłącznie śródlądowe wody powierzchniowe stojące (por. art. 5 ust. 3 PrWodn1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych.
1a. Wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej, śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz wody podziemne stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi.
3. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
art. 5 PrWodn
1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi.
3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na:
1) płynące, do których zalicza się wody:
a) w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
b) znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych,
c) znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących,
2) stojące, do których zalicza się wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi.
4. Przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami.
5. Dla potrzeb gospodarowania wodami wody dzieli się na:
1) jednolite części wód powierzchniowych, z wyodrębnieniem jednolitych części:
a) wód przejściowych lub przybrzeżnych,
b) wód sztucznych lub silnie zmienionych;
2) jednolite części wód podziemnych.
5a. Wody przejściowe oznaczają wody powierzchniowe znajdujące się w ujściach rzek lub w pobliżu ujść rzek, które z uwagi na bliskość wód słonych wykazują częściowe zasolenie, pozostając w zasięgu znaczących wpływów wód słodkich, oraz morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej.
5b. Wody przybrzeżne obejmują pas wód morskich o szerokości jednej mili morskiej liczonej od linii podstawowej morza terytorialnego, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej oraz przyległych do nich wód morza terytorialnego. W przypadku gdy zasięg wód przejściowych jest większy niż jedna mila morska, zewnętrzna granica tego zasięgu stanowi zewnętrzną granicę wód przybrzeżnych.
6. Przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b) oraz lit. c) nie stosuje się dla potrzeb badania i oceny stanu wód powierzchniowych, prowadzonych w ramach monitoringu wód.
) oraz inne wody stojące i wody w rowach, o ile znajdują się w granicach nieruchomości gruntowej (art. 12 ust. 1 PrWodn1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi.
3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na:
1) płynące, do których zalicza się wody:
a) w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
b) znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych,
c) znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących,
2) stojące, do których zalicza się wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi.
4. Przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami.
5. Dla potrzeb gospodarowania wodami wody dzieli się na:
1) jednolite części wód powierzchniowych, z wyodrębnieniem jednolitych części:
a) wód przejściowych lub przybrzeżnych,
b) wód sztucznych lub silnie zmienionych;
2) jednolite części wód podziemnych.
5a. Wody przejściowe oznaczają wody powierzchniowe znajdujące się w ujściach rzek lub w pobliżu ujść rzek, które z uwagi na bliskość wód słonych wykazują częściowe zasolenie, pozostając w zasięgu znaczących wpływów wód słodkich, oraz morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej.
5b. Wody przybrzeżne obejmują pas wód morskich o szerokości jednej mili morskiej liczonej od linii podstawowej morza terytorialnego, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej oraz przyległych do nich wód morza terytorialnego. W przypadku gdy zasięg wód przejściowych jest większy niż jedna mila morska, zewnętrzna granica tego zasięgu stanowi zewnętrzną granicę wód przybrzeżnych.
6. Przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b) oraz lit. c) nie stosuje się dla potrzeb badania i oceny stanu wód powierzchniowych, prowadzonych w ramach monitoringu wód.
art. 12 PrWodn
1. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości.
2. Uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód stojących oraz wody w rowach, znajdujących się na terenie nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, wykonują podmioty reprezentujące Skarb Państwa w stosunku do tych nieruchomości, na podstawie odrębnych przepisów.
). Do stojących wód powierzchniowych ustawa zalicza jeziora oraz inne naturalne zbiorniki wodne, niezwiązane bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi. (art. 5 ust. 3 pkt 2 PrWodn1. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości.
2. Uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód stojących oraz wody w rowach, znajdujących się na terenie nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, wykonują podmioty reprezentujące Skarb Państwa w stosunku do tych nieruchomości, na podstawie odrębnych przepisów.
art. 5 PrWodn
1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi.
3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na:
1) płynące, do których zalicza się wody:
a) w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
b) znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych,
c) znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących,
2) stojące, do których zalicza się wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi.
4. Przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami.
5. Dla potrzeb gospodarowania wodami wody dzieli się na:
1) jednolite części wód powierzchniowych, z wyodrębnieniem jednolitych części:
a) wód przejściowych lub przybrzeżnych,
b) wód sztucznych lub silnie zmienionych;
2) jednolite części wód podziemnych.
5a. Wody przejściowe oznaczają wody powierzchniowe znajdujące się w ujściach rzek lub w pobliżu ujść rzek, które z uwagi na bliskość wód słonych wykazują częściowe zasolenie, pozostając w zasięgu znaczących wpływów wód słodkich, oraz morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej.
5b. Wody przybrzeżne obejmują pas wód morskich o szerokości jednej mili morskiej liczonej od linii podstawowej morza terytorialnego, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej oraz przyległych do nich wód morza terytorialnego. W przypadku gdy zasięg wód przejściowych jest większy niż jedna mila morska, zewnętrzna granica tego zasięgu stanowi zewnętrzną granicę wód przybrzeżnych.
6. Przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b) oraz lit. c) nie stosuje się dla potrzeb badania i oceny stanu wód powierzchniowych, prowadzonych w ramach monitoringu wód.
).1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi.
3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na:
1) płynące, do których zalicza się wody:
a) w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
b) znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych,
c) znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących,
2) stojące, do których zalicza się wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi.
4. Przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami.
5. Dla potrzeb gospodarowania wodami wody dzieli się na:
1) jednolite części wód powierzchniowych, z wyodrębnieniem jednolitych części:
a) wód przejściowych lub przybrzeżnych,
b) wód sztucznych lub silnie zmienionych;
2) jednolite części wód podziemnych.
5a. Wody przejściowe oznaczają wody powierzchniowe znajdujące się w ujściach rzek lub w pobliżu ujść rzek, które z uwagi na bliskość wód słonych wykazują częściowe zasolenie, pozostając w zasięgu znaczących wpływów wód słodkich, oraz morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej.
5b. Wody przybrzeżne obejmują pas wód morskich o szerokości jednej mili morskiej liczonej od linii podstawowej morza terytorialnego, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej oraz przyległych do nich wód morza terytorialnego. W przypadku gdy zasięg wód przejściowych jest większy niż jedna mila morska, zewnętrzna granica tego zasięgu stanowi zewnętrzną granicę wód przybrzeżnych.
6. Przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b) oraz lit. c) nie stosuje się dla potrzeb badania i oceny stanu wód powierzchniowych, prowadzonych w ramach monitoringu wód.
Ze szkodą w tych wodach będziemy mieli do czynienia już wtedy, gdy dojdzie do zmiany składu chemicznego, fizycznego lub biologicznego tych wód na skutek działalności podmiotu obarczonego odpowiedzialnością. Zmiana powinna być zmianą o charakterze negatywnym, gdyż polepszenie stanu jakości wód stanowi pozytywne oddziaływanie. Warto również zwrócić uwagę na intensywność zanieczyszczenia. W sytuacji gdy dojdzie do znikomego zanieczyszczenia wód, odpowiedzialność powinna być wyłączona. Roszczenia zgłaszane w razie bagatelnych zanieczyszczeń (np. wrzucenie zwykłego kamienia, wlanie wiadra wody do jeziora) powinny być oddalane w oparciu o art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
.Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
(c) środowisko (lub jego element) jako przedmiot ochrony
O ile określone kategorie wód mogą być przedmiotem ochrony, o tyle należy odmówić środowisku jako takiemu przymiotu dobra indywidualnie chronionego. Do tej pory ani Konstytucja ani literatura czy też orzecznictwo nie doszły do porozumienia, czy istnieje prawo podmiotowe do (nieskażonego) środowiska naturalnego, którego naruszenie mogłoby powodować reperkusje w sferze cywilnoprawnej. Większość autorów wypowiada się przeciw istnieniu takiego prawa. Taki pogląd jest zresztą słuszny biorąc pod uwagę charakter środowiska naturalnego jako dobra powszechnego wobec indywidualnego charakteru dóbr chronionych przepisami prawa cywilnego. Reguły cywilnoprawne w ochronie środowiska będą miały więc zastosowanie tylko wówczas, gdy skażenie środowiska spowoduje jednocześnie naruszenie (ubytek) w dobrach i interesach chronionych przepisami prawa cywilnego (szkoda cywilnoprawna) albo nastąpi ingerencja w sferę uprawnień prawno-rzeczowych. Będzie miało to miejsce np. w sytuacji, gdy zniszczony wyziewami przemysłowymi las będzie stanowił przedmiot własności prywatnej (lub innego prawa rzeczowego w znaczeniu podmiotowym) lub gdy emisje przemysłowe oddziaływać będą na zdrowie człowieka. Okazuje się więc, że tak długo, jak długi prawo do środowiska nie będzie uznanym prawem podmiotowym, ochrona środowiska będzie jedynie skutkiem ubocznym ochrony dóbr indywidualnych.
Nie zmienia tej oceny również art. 323 ust. 2 PrOchrŚrodow
(d) zdrowie i życie
(e) mienie (zakłady lecznicze, turystyczne)
Sytuacje, gdy szkody powstają także lub tylko w innych dobrach i interesach prawnie chronionych, ale na skutek i zanieczyszczeń niesionych wodami.
O ile określone kategorie wód mogą być przedmiotem ochrony, o tyle należy odmówić środowisku jako takiemu przymiotu dobra indywidualnie chronionego. Do tej pory ani Konstytucja ani literatura czy też orzecznictwo nie doszły do porozumienia, czy istnieje prawo podmiotowe do (nieskażonego) środowiska naturalnego, którego naruszenie mogłoby powodować reperkusje w sferze cywilnoprawnej. Większość autorów wypowiada się przeciw istnieniu takiego prawa. Taki pogląd jest zresztą słuszny biorąc pod uwagę charakter środowiska naturalnego jako dobra powszechnego wobec indywidualnego charakteru dóbr chronionych przepisami prawa cywilnego. Reguły cywilnoprawne w ochronie środowiska będą miały więc zastosowanie tylko wówczas, gdy skażenie środowiska spowoduje jednocześnie naruszenie (ubytek) w dobrach i interesach chronionych przepisami prawa cywilnego (szkoda cywilnoprawna) albo nastąpi ingerencja w sferę uprawnień prawno-rzeczowych. Będzie miało to miejsce np. w sytuacji, gdy zniszczony wyziewami przemysłowymi las będzie stanowił przedmiot własności prywatnej (lub innego prawa rzeczowego w znaczeniu podmiotowym) lub gdy emisje przemysłowe oddziaływać będą na zdrowie człowieka. Okazuje się więc, że tak długo, jak długi prawo do środowiska nie będzie uznanym prawem podmiotowym, ochrona środowiska będzie jedynie skutkiem ubocznym ochrony dóbr indywidualnych.
Nie zmienia tej oceny również art. 323 ust. 2 PrOchrŚrodow
art. 323 PrOchrŚrodow
1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
. Nie daje on bowiem wymienionym tam podmiotom prawo do wystąpienia ze skargą popularną (actio popularis) (Bar w: PrOchrSrodKomentarz, 2011, art. 323 nb. 9). Podmioty te mogą bowiem zgłosić roszczenia wynikające z art. 323 ust. 1, nawet jeżeli same nie doznają szkody. 1. Każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie.
2. Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
(d) zdrowie i życie
(e) mienie (zakłady lecznicze, turystyczne)
Sytuacje, gdy szkody powstają także lub tylko w innych dobrach i interesach prawnie chronionych, ale na skutek i zanieczyszczeń niesionych wodami.
(4) związek przyczynowo-skutkowy między szkodą a działalnością
(...)
(...)
2. Roszczenie z art. 435 KC
Główną rolę grać będą jednak przepisy oparte na zasadzie ryzyka. Są one korzystniejsze dla poszkodowanego, albowiem brak jest konieczności wykazania bezprawności oraz zawinienia sprawcy szkody. Dla odpowiedzialności na zasadzie ryzyka bez znaczenia jest więc art. 325 PrOchrŚrod. Dodatkowo w zakresie przyczynowości orzecznictwo wypracowało mechanizmy korzystne dla zgłaszającego roszczenie, który jest zobowiązany do wykazania, ich działalność z natury rzeczy jest w stanie wywołać takie skutki, jakie w rzeczywistości wystąpiły. Nie ma natomiast potrzeby wykazywania bezpośredniego związku między działalnością przedsiębiorstwa a szkodą.
Podstawą odpowiedzialności jest w tym wypadku ruch przedsiębiorstwa (zakładu) wprawianego w ruch siłami przyrody. Rozszerzenie wynikające z art. 324 PrOchrŚrod pozwala na objęcie reżimem surowszej odpowiedzialności przedsiębiorstwa o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku (pojęcie określone w art. 248 PrOchrŚrod) niezależnie od źródła ich napędu.
art. 435 KC
§ 1. Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.
§ 1. Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.
§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami.
Główną rolę grać będą jednak przepisy oparte na zasadzie ryzyka. Są one korzystniejsze dla poszkodowanego, albowiem brak jest konieczności wykazania bezprawności oraz zawinienia sprawcy szkody. Dla odpowiedzialności na zasadzie ryzyka bez znaczenia jest więc art. 325 PrOchrŚrod. Dodatkowo w zakresie przyczynowości orzecznictwo wypracowało mechanizmy korzystne dla zgłaszającego roszczenie, który jest zobowiązany do wykazania, ich działalność z natury rzeczy jest w stanie wywołać takie skutki, jakie w rzeczywistości wystąpiły. Nie ma natomiast potrzeby wykazywania bezpośredniego związku między działalnością przedsiębiorstwa a szkodą.
Podstawą odpowiedzialności jest w tym wypadku ruch przedsiębiorstwa (zakładu) wprawianego w ruch siłami przyrody. Rozszerzenie wynikające z art. 324 PrOchrŚrod pozwala na objęcie reżimem surowszej odpowiedzialności przedsiębiorstwa o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku (pojęcie określone w art. 248 PrOchrŚrod) niezależnie od źródła ich napędu.
3. Roszczenia z innych podstaw
Otwarta jest również droga z innych podstaw prawnych. Wymienić należy tutaj art. 415 KC
Otwarta jest również droga z innych podstaw prawnych. Wymienić należy tutaj art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
, art. 416 KCKto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
art. 416 KC
Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.
, art. 429 KCOsoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.
art. 429 KC
Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.
, art. 430 KCKto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
.Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
C. Zakres odpowiedzialności
(...)
D. Zagadnienia prawa prywatnego międzynarodowego
Ponieważ granice Polski na zachodzie i częściowo na wschodzie przebiegają z biegiem rzek problem odpowiedzialności cywilnoprawnej za skutki zanieczyszczenia wód może się również pojawić w ujęciu transgranicznym. Przepisami właściwymi do ustalenia odpowiedzialności będą przepisy rozporządzenia 864/2007 (RozpUERzymII).
Właściwość sądów w sprawach związanych z odpowiedzialnością za zanieczyszczenie wód będzie wynikać z art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI
art. 5 RozpUEBrukselaI
Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:
1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;
b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione – miejscem wykonania zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;
- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;
c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);
2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;
3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;
4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;
5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;
6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, "trustee" lub uposażonego z tytułu "trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego "trust" ma swoją siedzibę;
7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:
a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub
b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,
pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.
, o ile pozwany będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie UE. W pozostałych wypadkach stosować należy odpowiednie przepisy umów międzynarodowych lub - ostatecznie - KPC.Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:
1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;
b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione – miejscem wykonania zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;
- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;
c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);
2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;
3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;
4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;
5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;
6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, "trustee" lub uposażonego z tytułu "trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego "trust" ma swoją siedzibę;
7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:
a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub
b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,
pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.
E. Wnioski
(...)
CategoryOdpowiedzialnoscOdszkodowawcza CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze CategoryPrawoWodne CategoryOchronaSrodowiska
Na tej stronie nie ma komentarzy
