Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Nieruchomość gruntowa

Pojęcie tego rodzaju nieruchomości zostało zdefiniowane w art. 46 § 1 KC. Zgodnie z nim, nieruchomościami gruntowymi są "części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności".

A. Przesłanki uznania gruntu za nieruchomość
Sąd Najwyższy przyjął więc, iż z nieruchomością gruntową mamy do czynienia, spełnione są łącznie dwie przesłanki:

1. chodzi o część powierzchni ziemskiej oraz
2. ta część powierzchni jest wyodrębniona pod względem geodezyjnym i prawnym.

1. Fragment powierzchni ziemskiej
W tym wypadu chodzi o wyznaczenie granic gruntu. Granice stanowią linie wyznaczone na powierzchni ustalone na mocy umowy właścicieli sąsiadujących gruntów albo w postępowaniu rozgraniczeniowym - administracyjnym lub sądowym (art. 153 KC).

2. Odrębny przedmiot własności
Sporne koncepcje odnoszą się do pojęcia wyodrębnienia prawnego. Jedna z nich zajmuje stanowisko, wedle którego nieruchomością jest teren stanowiący własność jednego podmiotu, otoczony od zewnątrz gruntami innych podmiotów. Nie ma natomiast jakiegokolwiek znaczenia fakt urządzenia ksiąg wieczystych lub ich braku. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa koncepcja, według której wyodrębnienie prawne następuje z chwilą urządzenia księgi wieczystej dla wyodrębnionego obszaru powierzchni ziemskiej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2003 r., II CKN 1306/00, "Biuletyn SN" 2003, nr 8, s. 8, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2003 r., IV CK 114/02, OSNC 2004, nr 12, poz. 201 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZP 24/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 24) oraz cytowana tutaj szerzej uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r. (III CZP 27/07, OSNC 2008 nr 6 poz. 62, Prokuratura i Prawo (wkładka) 2007 nr 12, poz. 33). Inaczej Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27.12.1994 r., III CZP 158/94, OSNC z 1995, nr 4, poz. 59.

B. Rodzaje nieruchomości gruntowych
Za nieruchomości gruntowe uważa się:

• grunty rolne (art. 46¹ KC
  art. 46¹ KC
  Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

  [schowaj]
  ),
• grunty leśne (art. 2 ust. 2 UOchrGrunt
  art. 2 UOchrGrunt
  1. Gruntami rolnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
  1) określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne,
  2) pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa,
  3) pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu,
  4) pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych,
  5) parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi,
  6) pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych,
  7) pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi,
  8) zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa,
  9) torfowisk i oczek wodnych,
  10) pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych.
  2. Gruntami leśnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty:
  1) określone jako lasy w przepisach o lasach,
  2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej,
  3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych.
  3. Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do rejestru zabytków.

  [schowaj]
  , art. 3 ULas
  art. 3 ULas
  Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:
  1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony:
  a) przeznaczony do produkcji leśnej lub
  b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
  c) wpisany do rejestru zabytków,
  2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

  [schowaj]
  ).

Ważne jest, że dla przyjęcia, iż dana nieruchomość ma charakter gruntu rolnego nie ma znaczenie jej obszar, ale charakter jej wykorzystywania (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 46(1) nb. 5).

---

CategoryPrawoRzeczowe CategoryLeksykonN CategoryNabycieWlasnosciNieruchomosci