Protokół zmian strony NabycieRzeczyRuchomejOdNieuprawnionego
Dodane:
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od właściciela albo osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 10; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 6). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest właścicielem a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9). W 1992 r. wykładnia ta przyjęła postać zasady prawa, zgodnie z którą w złej wierze, jeżeli wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis) (zob. uchwała SN z dnia 30.3.1992 r.).
Co do pojęcia dobrej wiary, zob. rozważania dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} (wyżej).
W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter **ciągły** (kontynuowany - //bona fides continua//). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Co do pojęcia dobrej wiary, zob. rozważania dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} (wyżej).
W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter **ciągły** (kontynuowany - //bona fides continua//). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Usunięte:
SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. stwierdził, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Dodane:
SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. stwierdził, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Usunięte:
Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Dodane:
- A. Gola,Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Warszawa 1982
- A. Szpunar, Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Warszawa 1998;
- A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.
- M. Wilke, Nabycie własności rzeczy ruchomej na podstawie umowy z osobą nie uprawnioną, Państwowe Wydawn. Nauk., 1980
- A. Szpunar, Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Warszawa 1998;
- A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.
- M. Wilke, Nabycie własności rzeczy ruchomej na podstawie umowy z osobą nie uprawnioną, Państwowe Wydawn. Nauk., 1980
Usunięte:
- A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
- A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
- M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
Dodane:
- [[NabycieRzeczyRuchomejOdNieuprawnionegoWTransakcjachTransgranicznych Opracowanie własne]]
- A. Gola, Nabycie własności, s. 46 i nast.;
- S. Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
- A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
- A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
- M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
- M. Lagut, O przesłance dobrej wiary przy nabyciu własności rzeczy ruchomej zgubionej, skradzionej lub w inny sposób utraconej przez właściciela ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}), PS 2001, Nr 5
- SobotaTransformacjePrawaPrywatnego2008
- IwaniecTransformacjePrawaPrywatnego2007
- A. Gola, Nabycie własności, s. 46 i nast.;
- S. Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
- A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
- A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
- M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
- M. Lagut, O przesłance dobrej wiary przy nabyciu własności rzeczy ruchomej zgubionej, skradzionej lub w inny sposób utraconej przez właściciela ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}), PS 2001, Nr 5
- SobotaTransformacjePrawaPrywatnego2008
- IwaniecTransformacjePrawaPrywatnego2007
Usunięte:
A. Gola, Nabycie własności, s. 46 i nast.;
S. Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
M. Lagut, O przesłance dobrej wiary przy nabyciu własności rzeczy ruchomej zgubionej, skradzionej lub w inny sposób utraconej przez właściciela ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}), PS 2001, Nr 5
SobotaTransformacjePrawaPrywatnego2008
IwaniecTransformacjePrawaPrywatnego2007
Dodane:
Ponadto winny zostać także spełnione przesłanki takie przesłanki jak: ruchomość, brak uprawnienia do rozporządzania rzeczą, wydanie rzeczy oraz dobra wiara nabywcy (zob. wyżej).
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi zanim upłynął trzy lata od kradzieży lub utraty w inny sposób. Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero z chwilą upływu trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Skutek nabycia własności następuje więc czasem zupełnie bez wiedzy osoby zainteresowanej.
Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. ustalił wykładnię tego pojęcia na potrzeby {{pu przepis="art. 169 KC"}}, stwierdzając, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
Zob. [[http://kt-texte.de/taris/?root=1879 Taris(R)]]
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi zanim upłynął trzy lata od kradzieży lub utraty w inny sposób. Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero z chwilą upływu trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Skutek nabycia własności następuje więc czasem zupełnie bez wiedzy osoby zainteresowanej.
Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. ustalił wykładnię tego pojęcia na potrzeby {{pu przepis="art. 169 KC"}}, stwierdzając, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
Zob. [[http://kt-texte.de/taris/?root=1879 Taris(R)]]
Usunięte:
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi zanim upłynął trzy lata od kradzieży lub utraty w inny sposób. W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat, wówczas nabycie własności może nastąpić natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero z chwilą upływu trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Skutek nabycia własności następuje więc czasem zupełniebez wiedzy osoby zainteresowanej.
Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. ustalił wykładnię tego pojęciana potrzeby {{pu przepis="art. 169 KC"}}, stwierdzając, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
Zob. [[http://www.kt-texte.de/taris/?root=1879 Taris(R)]]
Dodane:
NabycieRzeczyRuchomejOdNieuprawnionegoWTransakcjachTransgranicznych
Dodane:
SobotaTransformacjePrawaPrywatnego2008
IwaniecTransformacjePrawaPrywatnego2007
IwaniecTransformacjePrawaPrywatnego2007
Dodane:
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od właściciela albo osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 10; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 6). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest właścicielem a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9). W 1992 r. wykładnia ta przyjęła postać zasady prawa, zgodnie z którą w złej wierze, jeżeli wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis) (zob. uchwała SN z dnia 30.3.1992 r.). W prawie niemieckim dobra wiara odnosi się natomiast do własności zbywcy (zob. § 932 ust. 2 BGB).
Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]). Podsumowując: rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli.
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi zanim upłynął trzy lata od kradzieży lub utraty w inny sposób. W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat, wówczas nabycie własności może nastąpić natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero z chwilą upływu trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Skutek nabycia własności następuje więc czasem zupełniebez wiedzy osoby zainteresowanej.
Do obliczania terminu trzyletniego stosuje się przepisy o terminach ({{pu przepis="art. 110 KC"}} i nast.). W szczególności zastosowania ma tu {{pu przepis="art. 112 KC"}}.
Sporne jest natomiast, czy pod uwagę można brać okoliczności wpływające na rozpoczęcie, bieg i zakończenie terminu. Zależy to od tego, czy można stosować wobec terminu z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} przepisy o przedawnieniu. Generalnie z uwagi na to, że od terminu z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} zależy istnienie prawa, można mówić o prekluzyjnym charakterze terminu. Tym samym wg przeważającego poglądu stosowanie przepisów o przedawnieniu jest wyłączone (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 16 i tam podana literatura).
Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. ustalił wykładnię tego pojęciana potrzeby {{pu przepis="art. 169 KC"}}, stwierdzając, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Kontrowersje budzi ocena przypadku, gdy w czasie trzyletniego okresu rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały. SN przyjął, że w tym wypadku warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.10.1997 r., II CKN 378/97]]). Orzeczenie to zasadnie spotkało się z krytyką w literaturze.
((1)) Orzecznictwo dot. {{pu przepis="art. 169 KC"}}
Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]). Podsumowując: rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli.
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi zanim upłynął trzy lata od kradzieży lub utraty w inny sposób. W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat, wówczas nabycie własności może nastąpić natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero z chwilą upływu trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Skutek nabycia własności następuje więc czasem zupełniebez wiedzy osoby zainteresowanej.
Do obliczania terminu trzyletniego stosuje się przepisy o terminach ({{pu przepis="art. 110 KC"}} i nast.). W szczególności zastosowania ma tu {{pu przepis="art. 112 KC"}}.
Sporne jest natomiast, czy pod uwagę można brać okoliczności wpływające na rozpoczęcie, bieg i zakończenie terminu. Zależy to od tego, czy można stosować wobec terminu z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} przepisy o przedawnieniu. Generalnie z uwagi na to, że od terminu z {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} zależy istnienie prawa, można mówić o prekluzyjnym charakterze terminu. Tym samym wg przeważającego poglądu stosowanie przepisów o przedawnieniu jest wyłączone (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 16 i tam podana literatura).
Podobnie jak w przypadku {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany - //bona fides continua//). SN w uchwale z dnia 30.3.1992 r. ustalił wykładnię tego pojęciana potrzeby {{pu przepis="art. 169 KC"}}, stwierdzając, że w złej wierze jest ten, kto wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania ruchomością albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa, przy czym wystarczy tu nawet niedbalstwo zwykłe (culpa levis).
Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Kontrowersje budzi ocena przypadku, gdy w czasie trzyletniego okresu rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały. SN przyjął, że w tym wypadku warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.10.1997 r., II CKN 378/97]]). Orzeczenie to zasadnie spotkało się z krytyką w literaturze.
((1)) Orzecznictwo dot. {{pu przepis="art. 169 KC"}}
Usunięte:
Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]).
Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli.
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest natomiast moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Termin ten liczy się wg przepisów o terminach ({{pu przepis="art. 110 KC"}} i nast.). Sporne jest natomiast, czy można stosować tutaj przepisy o przedawnieniu. Wydaje się, że skoro jest przepis mający skutek prekluzyjny, stosowanie przepisów o przedawnieniu jest wyłączone (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 16 i tam podana literatura).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]). Jest to jednak pogląd kwestionowany w literaturze
((1)) Orzecznictwo
Dodane:
Przyjmuje się, że w tym wypadku pochodny charakter nabycia własności jest zachowany (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 18).
{{pu przepis="Art. 169 § 1 KC"}} chroni wyłącznie nabycie na podstawie czynności prawnej. Chodzi oczywiście o czynność zobowiązującą do przeniesienia własności (także czynność o podwójnym skutku). Poza brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy muszą być spełnione wszystkie przesłanki skuteczności czynności prawnej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 6).
Nie ma znaczenia natomiast, czy czynność prawna ma charakter odpłatny czy nie.
Powyższe oznacza, że ochrona nabywcy w dobrej wierze nie dotyczy sytuacji, gdy do nabycia własności ma dojść [[NabycieWlasnosciRzeczyRuchomejExLege z mocy ustawy]] albo na skutek [[NabycieWlasnosciRzeczyRuchomejAktWladczy aktu władczego]].
{{pu przepis="Art. 169 KC"}} tworzy wyłom w zasadzie //nemo plus iuris//. Dochodzi więc do przeniesienia własności pomimo braku stosownego uprawnienia po stronie zbywcy.
Brak uprawnienia zachodzi przede wszystkim wówczas, gdy rzecz zostaje zbyta przez podmiot nie będący właścicielem i który jednocześnie nie jest uprawnionym przez właściciela do zbycia ruchomości. Niewłaściciel może bowiem wyjątkowo zbyć cudzą własność na podstawie szczególnych uprawnień, zob.: komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}})).
Z brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy mamy również do czynienia, gdy sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą.
Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest natomiast moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Termin ten liczy się wg przepisów o terminach ({{pu przepis="art. 110 KC"}} i nast.). Sporne jest natomiast, czy można stosować tutaj przepisy o przedawnieniu. Wydaje się, że skoro jest przepis mający skutek prekluzyjny, stosowanie przepisów o przedawnieniu jest wyłączone (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 16 i tam podana literatura).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]). Jest to jednak pogląd kwestionowany w literaturze
S. Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
{{pu przepis="Art. 169 § 1 KC"}} chroni wyłącznie nabycie na podstawie czynności prawnej. Chodzi oczywiście o czynność zobowiązującą do przeniesienia własności (także czynność o podwójnym skutku). Poza brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy muszą być spełnione wszystkie przesłanki skuteczności czynności prawnej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 6).
Nie ma znaczenia natomiast, czy czynność prawna ma charakter odpłatny czy nie.
Powyższe oznacza, że ochrona nabywcy w dobrej wierze nie dotyczy sytuacji, gdy do nabycia własności ma dojść [[NabycieWlasnosciRzeczyRuchomejExLege z mocy ustawy]] albo na skutek [[NabycieWlasnosciRzeczyRuchomejAktWladczy aktu władczego]].
{{pu przepis="Art. 169 KC"}} tworzy wyłom w zasadzie //nemo plus iuris//. Dochodzi więc do przeniesienia własności pomimo braku stosownego uprawnienia po stronie zbywcy.
Brak uprawnienia zachodzi przede wszystkim wówczas, gdy rzecz zostaje zbyta przez podmiot nie będący właścicielem i który jednocześnie nie jest uprawnionym przez właściciela do zbycia ruchomości. Niewłaściciel może bowiem wyjątkowo zbyć cudzą własność na podstawie szczególnych uprawnień, zob.: komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}})).
Z brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy mamy również do czynienia, gdy sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą.
Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest natomiast moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}). Zbycie oznacza co najmniej zawarcie umowy o podwójnym skutku ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) względnie umowy rozporządzającej. Podobnie jak wcześniej, wszystkie inne wymogi ważności czynności prawnej (poza uprawnieniem zbywcy) powinny być zachowane.
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela. Termin ten liczy się wg przepisów o terminach ({{pu przepis="art. 110 KC"}} i nast.). Sporne jest natomiast, czy można stosować tutaj przepisy o przedawnieniu. Wydaje się, że skoro jest przepis mający skutek prekluzyjny, stosowanie przepisów o przedawnieniu jest wyłączone (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 16 i tam podana literatura).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. W tym jednak wypadku dobra wiara ma charakter ciągły (kontynuowany). Nabywca musi bowiem pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres od momentu objęcia rzeczy w posiadanie aż do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]). Jest to jednak pogląd kwestionowany w literaturze
S. Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
Usunięte:
Powyższe oznacza, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w razie nabycia własności ex lege albo na skutek aktu władczego. Poza brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy muszą być spełnione wszystkie przesłanki skuteczności czynności prawnej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 6).
Nie ma znaczenia natomiast, czy czynność prawna ma charakter odpłatny czy nie ().
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego. Z drugiej strony należy pamiętać, że nie tylko właściciel jest uprawniony do zbycia ruchomości (zob.: komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}})).
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest więc moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela.
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
Dodane:
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu lub podstępu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z dnia 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; inaczej SN w wyroku z dnia 20.4.2004 r., V CK 431/02, [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=454 MoP 2005, Nr 7, str. 349]]).
Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli.
Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli.
Usunięte:
Dodane:
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38) albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Natomiast wydanie rzeczy pod wpływem błędu nie mieści się już w zakresie zastosowania {{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}} (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
((1)) Schematy
Zob. [[http://www.kt-texte.de/taris/?root=1879 Taris(R)]]
Zob. [[MMNabycieWlasnosciRuchomosci MindMap]]
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
((1)) Schematy
Zob. [[http://www.kt-texte.de/taris/?root=1879 Taris(R)]]
Zob. [[MMNabycieWlasnosciRuchomosci MindMap]]
Usunięte:
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
Dodane:
((2)) Czynność prawna
{{pu przepis="Art. 169 § 1 KC"}} chroni wyłącznie nabycie na podstawie czynności prawnej. Chodzi oczywiście o czynność zobowiązującą do przeniesienia własności (także czynność o podwójnym skutku).
Powyższe oznacza, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w razie nabycia własności ex lege albo na skutek aktu władczego. Poza brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy muszą być spełnione wszystkie przesłanki skuteczności czynności prawnej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 6).
Nie ma znaczenia natomiast, czy czynność prawna ma charakter odpłatny czy nie ().
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego. Z drugiej strony należy pamiętać, że nie tylko właściciel jest uprawniony do zbycia ruchomości (zob.: komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}})).
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}). Podobnie wypowiada się literatura (zob. Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 7 i cytowana tam literatura).
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment dokonywania czynności, wydania rzeczy przez zbywcę i objęcia jej w posiadanie przez nabywcę (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 14).
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od właściciela albo osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 10; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 6). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest właścicielem a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9). W prawie niemieckim dobra wiara odnosi się natomiast do własności zbywcy (zob. § 932 ust. 2 BGB).
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
((1)) Literatura
A. Gola, Nabycie własności, s. 46 i nast.;
Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
M. Lagut, O przesłance dobrej wiary przy nabyciu własności rzeczy ruchomej zgubionej, skradzionej lub w inny sposób utraconej przez właściciela ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}), PS 2001, Nr 5
{{pu przepis="Art. 169 § 1 KC"}} chroni wyłącznie nabycie na podstawie czynności prawnej. Chodzi oczywiście o czynność zobowiązującą do przeniesienia własności (także czynność o podwójnym skutku).
Powyższe oznacza, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w razie nabycia własności ex lege albo na skutek aktu władczego. Poza brakiem uprawnienia do zbycia rzeczy muszą być spełnione wszystkie przesłanki skuteczności czynności prawnej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 6).
Nie ma znaczenia natomiast, czy czynność prawna ma charakter odpłatny czy nie ().
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego. Z drugiej strony należy pamiętać, że nie tylko właściciel jest uprawniony do zbycia ruchomości (zob.: komisant ({{pu przepis="art. 765 KC"}}), przewoźnik ({{pu przepis="art. 787 § 2 KC"}})).
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}). Podobnie wypowiada się literatura (zob. Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 169 nb. 7 i cytowana tam literatura).
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment dokonywania czynności, wydania rzeczy przez zbywcę i objęcia jej w posiadanie przez nabywcę (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 14).
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od właściciela albo osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 169 nb. 10; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 6). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest właścicielem a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9). W prawie niemieckim dobra wiara odnosi się natomiast do własności zbywcy (zob. § 932 ust. 2 BGB).
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38; Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 7). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).Chodzi więc o tzw. dobrą wiarę kontynuowaną (bona fides continua - Nadler w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 169 nb. 8).
((1)) Literatura
A. Gola, Nabycie własności, s. 46 i nast.;
Rudnicki, Komentarz KC 2001, s. 155 i nast.;
A. Szpunar, Nabycie własności, 1998, s. 67 i nast.;
A. Szpunar, Wydanie jako przesłanka nabycia własności od nieuprawnionego, Rej. 1999, Nr 1, s. 52 i nast.)
M. Wilke, Nabycie własności, s. 77 i nast.
M. Lagut, O przesłance dobrej wiary przy nabyciu własności rzeczy ruchomej zgubionej, skradzionej lub w inny sposób utraconej przez właściciela ({{pu przepis="art. 169 § 2 KC"}}), PS 2001, Nr 5
Usunięte:
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment obejmowania rzeczy w posiadanie.
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości **co do braku uprawnienia** (w BGB chodzi o dobrą wiarę co do własności) zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Usunięte:
Dodane:
((2)) Brak możliwości zastosowania art. 169 § 2
Usunięte:
Usunięte:
Dodane:
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości **co do braku uprawnienia** (w BGB chodzi o dobrą wiarę co do własności) zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
Usunięte:
Dodane:
((2)) Rzecz ruchoma
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność [[Ruchomosc rzeczy ruchomej]].
((2)) Brak uprawnienia do zbycia rzeczy
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego.
((2)) Wydanie rzeczy
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
((2)) Dobra wiara nabywcy
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment obejmowania rzeczy w posiadanie.
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
((2)) Brak utraty rzeczy wbrew woli właściciela
Nabycie wg przesłanek określonych w {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} może nastąpić, o ile nie chodzi o rzeczy utracone przez właściciela wbrew jego woli (zgubione, skradzione itp). Wyjątkiem jest tu nabycie przedmiotów wymienionych w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 2 KC"}} (pieniędzy, dokumentów na okaziciela oraz przedmiotów nabytych na urzędowej licytacji publicznej albo w toku postępowania egzekucyjnego). Te rzeczy, nawet utracone wbrew woli właściciela, można nabyć bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 1 KC"}}.
((2)) Utrata posiadania rzeczy wbrew woli właściciela
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest więc moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
((2)) Spełnienie warunków podstawowych
Przede wszystkim powinny zostać jednak w pierwszej linii spełnione przesłanki podstawowe, do których zalicza się: ruchomość, brak uprawnienia do rozporządzania rzeczą, wydanie rzeczy oraz dobra wiara nabywcy (zob. wyżej).
((2)) Zbycie w czasie trzech lat od utraty
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
((2)) Upływ trzech lat
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela.
((2)) Dobra wiara
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność [[Ruchomosc rzeczy ruchomej]].
((2)) Brak uprawnienia do zbycia rzeczy
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego.
((2)) Wydanie rzeczy
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
((2)) Dobra wiara nabywcy
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment obejmowania rzeczy w posiadanie.
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
((2)) Brak utraty rzeczy wbrew woli właściciela
Nabycie wg przesłanek określonych w {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} może nastąpić, o ile nie chodzi o rzeczy utracone przez właściciela wbrew jego woli (zgubione, skradzione itp). Wyjątkiem jest tu nabycie przedmiotów wymienionych w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 2 KC"}} (pieniędzy, dokumentów na okaziciela oraz przedmiotów nabytych na urzędowej licytacji publicznej albo w toku postępowania egzekucyjnego). Te rzeczy, nawet utracone wbrew woli właściciela, można nabyć bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 1 KC"}}.
((2)) Utrata posiadania rzeczy wbrew woli właściciela
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest więc moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
((2)) Spełnienie warunków podstawowych
Przede wszystkim powinny zostać jednak w pierwszej linii spełnione przesłanki podstawowe, do których zalicza się: ruchomość, brak uprawnienia do rozporządzania rzeczą, wydanie rzeczy oraz dobra wiara nabywcy (zob. wyżej).
((2)) Zbycie w czasie trzech lat od utraty
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
((2)) Upływ trzech lat
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela.
((2)) Dobra wiara
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Usunięte:
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność [[Ruchomosc rzeczy ruchomej]].
((2)) Brak uprawnienia do zbycia rzeczy
Oznacza to, że właściciel, który przeniósł władztwo na osobę dokonującą rozporządzenia tą rzeczą, nie upoważnił jej do zbycia przedmiotu albo że sam właściciel, który dokonał rozporządzenia, był ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem. Takie ograniczenie właściciela wynika np. z {{pu przepis="art. 848 KPC"}}, {{pu przepis="art. 593 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 92 KC"}} oraz przepisów prawa upadłościowego.
((2)) Wydanie rzeczy
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
((2)) Dobra wiara nabywcy
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment obejmowania rzeczy w posiadanie.
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
((2)) Brak utraty rzeczy wbrew woli właściciela
Nabycie wg przesłanek określonych w {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} może nastąpić, o ile nie chodzi o rzeczy utracone przez właściciela wbrew jego woli (zgubione, skradzione itp). Wyjątkiem jest tu nabycie przedmiotów wymienionych w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 2 KC"}} (pieniędzy, dokumentów na okaziciela oraz przedmiotów nabytych na urzędowej licytacji publicznej albo w toku postępowania egzekucyjnego). Te rzeczy, nawet utracone wbrew woli właściciela, można nabyć bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 169 § 2 zd. 1 KC"}}.
((2)) Utrata posiadania rzeczy wbrew woli właściciela
Przez utratę rzeczy należy rozumieć każdą inną, poza wypadkiem kradzieży lub zgubienia, utratę władztwa nad rzeczą. Pojęcie utraty obejmuje więc także wydanie rzeczy przez właściciela pod wpływem groźby, przymusu albo przez właściciela nie mającego zdolności prawnej (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38). Rzeczami utraconymi są wobec tego przedmioty, nad którymi właściciel stracił bezpośrednie władztwo wbrew swej woli. Nie jest natomiast utraconą wbrew woli rzecz przekazana innej osobie pod wpływem błędu nawet wówczas, gdy nastąpiło uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (wyrok SApel w Warszawie z 31.7.2000 r., I ACa 1130/99, opubl. w Wokanda z 2002 Nr 5, poz. 38).
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest więc moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
((2)) Spełnienie warunków podstawowych
Przede wszystkim powinny zostać jednak w pierwszej linii spełnione przesłanki podstawowe, do których zalicza się: ruchomość, brak uprawnienia do rozporządzania rzeczą, wydanie rzeczy oraz dobra wiara nabywcy (zob. wyżej).
((2)) Zbycie w czasie trzech lat od utraty
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
((2)) Upływ trzech lat
Nabycie własności rzeczy przez właściciela utraconych wbrew jego woli następuje dopiero po trzech latach od momentu utraty rzeczy przez właściciela.
((2)) Dobra wiara
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Dodane:
>>**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?root=1879 Taris(R)]]>>
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
>>**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?root=1899 schemat Taris(R)]]>>
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie //traditio corporalis//, //traditio longa manu// albo //traditio brevi manu//. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
W dobrej wierze jest ten, kto jest w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie, że nabywa własność od osoby uprawnionej (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
>>**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?root=1899 schemat Taris(R)]]>>
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Usunięte:
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}} lub innym. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa własność od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11). Oznacza to, że dobra wiara jest wyłączona, gdy nabywca ma świadomość, iż zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania rzeczą a także gdy brak świadomości co do braku uprawnienia zbywcy jest wynikiem niezachowania wymaganej staranności albo wynikiem niedbalstwa. Niedołożenie należytej staranności w celu zbadania, czy zbywca jest rzeczywiście osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, wyłącza istnienie dobrej wiary po stronie nabywcy (wyrok SN z 9.12.1983 r., I CR 362/83, niepubl.). Stąd też wynika słuszne orzeczenie SN, iż nie może być uważana za nabywcę w dobrej wierze osoba, która zawiera umowę kupna-sprzedaży z osobą nie wpisaną jako właściciel w dowodzie rejestracyjnym samochodu (wyrok z 11.3.1985 r., III CRN 208/84, OSNC z 1986 r., Nr 1-2, poz. 9).
<<**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-0-0-0-0-1-1-1&subsumsession=0&root=1 schemat Taris(R)]]<<
Trzeba jednak zauważyć, że jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy.
Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Tym razem dobra wiara musi istnieć przez okres od momentu objęcia rzeczy w posiadania aż do momentu upływu trzyletniego okresu od dnia utraty rzeczy przez współwłaściciela. Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Dodane:
<<**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-0-0-0-0-1-1-1&subsumsession=0&root=1 schemat Taris(R)]]<<
Usunięte:
Dodane:
<<**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-0-0-0-0-1-1-0&subsumsession=0&root=1 schemat Taris(R)]]<<
<<**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-0-0-0-0-1-1-1&subsumsession=0&root=1 schemat Taris(R)]]
<<**Zob.** [[http://80.237.160.189/taris/?path=0-1-0-0-1-3-3-0-0-0-0-1-1-1&subsumsession=0&root=1 schemat Taris(R)]]
Dodane:
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Tym razem dobra wiara musi istnieć przez okres od momentu objęcia rzeczy w posiadania aż do momentu upływu trzyletniego okresu od dnia utraty rzeczy przez współwłaściciela. Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]]).
Usunięte:
Dodane:
((2)) Dobra wiara
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Tym razem dobra wiara musi istnieć przez okres od momentu objęcia rzeczy w posiadania aż do momentu upływu trzyletniego okresu od dnia utraty rzeczy przez współwłaściciela. Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]])).
Podobnie jak w przypadku omawianym powyżej (dot. art. 169 § 1) wymagana jest dobra wiara nabywcy. Tym razem dobra wiara musi istnieć przez okres od momentu objęcia rzeczy w posiadania aż do momentu upływu trzyletniego okresu od dnia utraty rzeczy przez współwłaściciela. Jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy ([[WyrokSNIICKN37897 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97]])).
Dodane:
Dobrą wiarę ocenia się wg stanu na moment obejmowania rzeczy w posiadanie.
Dodane:
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}} lub innym. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. [[WyrokSNIICKN122600 wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00]], opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
Usunięte:
Dodane:
CategoryNabycieWlasnosciRuchomosci
Usunięte:
Dodane:
Zob. [[http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?mod=m_artykuly&cid=23&id=2507 wyrok SN z 24.7.2008 r., IV CSK 182/08 (MoP 17/2009)]]:
Usunięte:
Dodane:
((1)) Orzecznictwo
Zob. wyrok SN z 24.7.2008 r., IV CSK 182/08 (MoP 17/2009):
**Nabywca podlegający ochronie przewidzianej w {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} może powołać się na wadę prawną zakupionej rzeczy polegającą na tym, że rzecz stanowi własność osoby trzeciej.**
----
CategoryNabycieWlasnosci
Zob. wyrok SN z 24.7.2008 r., IV CSK 182/08 (MoP 17/2009):
**Nabywca podlegający ochronie przewidzianej w {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} może powołać się na wadę prawną zakupionej rzeczy polegającą na tym, że rzecz stanowi własność osoby trzeciej.**
----
CategoryNabycieWlasnosci
Dodane:
Rozstrzygający dla oceny niniejszej przesłanki jest więc moment, kiedy to rzecz ruchoma wychodzi spod władztwa właściciela.
Trzeba jednak zauważyć, że jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy.
Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
Trzeba jednak zauważyć, że jeśli w trzyletnim okresie z art. 169 § 2 zd.1 KC rzecz skradziona znajdowała się w posiadaniu kilku osób, które ją kolejno zbywały, warunkiem nabycia własności przez ostatnią z nich jest dobra wiara nie tylko jej, lecz i wszystkich poprzednich nieuprawnionych posiadaczy.
Nabywca musi pozostawać w dobrej wierze nie tylko w momencie obejmowania rzeczy w posiadanie, ale przez cały okres pozostały do momentu upływu terminu trzyletniego (wyrok SApel w Krakowie z 17.8.1995 r., II AKz 396/95, opubl. w Prokuratura i Prawo z 1996 r., Nr 2 – 3, poz. 23; wyrok SN z 28.8.1984, I CR 261/84, opubl. w OSNC z 1985 r. Nr 5 – 6 , poz. 71).
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana ({{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}).
Usunięte:
{{pu przepis="Art. 169 § 2 KC"}} ma zastosowanie, o ile zbycie rzeczy ruchomej nastąpi w czasie zanim miną trzy lata od kradzieży (utraty w inny sposób). W sytuacji, gdy zbycie następuje już po upływie trzech lat liczonych od dnia utraty, wówczas nabycie własności następuje natychmiast, o ile nabywca jest w dobrej wierze i rzecz zostanie mu wydana.
Dodane:
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność [[Ruchomosc rzeczy ruchomej]].
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym ten fakt.
Usunięte:
Zgodnie z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać, co oznacza, że ciężar udowodnienia, iż nabywca nie działał w dobrej wierze, spoczywa na kwestionującym.
Dodane:
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność rzeczy ruchomej.
Usunięte:
Dodane:
((1)) Uwagi ogólne
W Polsce obowiązuje generalnie zasada, iż nie można przenieść na inny podmiot więcej praw, niż się samemu posiada (//nemo plus iuris in alium trasferre potest quam ipse habet//). Od tej zasady prawo polskie przewiduje dwa wyjątki:
- w {{pu przepis="art. 169 KC"}} dla rzeczy ruchomych oraz
- w {{pu przepis="art. 5 UKsWieczHip"}} i nast. dla nieruchomości (zob. [[RekojmiaWiaryPublicznejKsiagWieczystych odrębny skrypt]]).
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}} lub innym. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00, opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
W Polsce obowiązuje generalnie zasada, iż nie można przenieść na inny podmiot więcej praw, niż się samemu posiada (//nemo plus iuris in alium trasferre potest quam ipse habet//). Od tej zasady prawo polskie przewiduje dwa wyjątki:
- w {{pu przepis="art. 169 KC"}} dla rzeczy ruchomych oraz
- w {{pu przepis="art. 5 UKsWieczHip"}} i nast. dla nieruchomości (zob. [[RekojmiaWiaryPublicznejKsiagWieczystych odrębny skrypt]]).
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}} lub innym. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00, opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze //constitutum posessorium// ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
Usunięte:
Nabywca dla uzyskania własności rzeczy nabytej od nieuprawnionego musi objąć ją w posiadanie. Oznacza to, że musi nastąpić przekazanie bezpośredniego władztwa nad rzeczą w trybie przewidzianym w {{pu przepis="art. 348 KC"}} lub innym. Wykluczone jest natomiast wg Sądu Najwyższego (zob. wyrok z 18.4.2002 r., II CKN 1226/00, opubl. w OSNC z 2003 r. Nr 4, poz. 59) przeniesienie posiadania w drodze constitutum posessorium ({{pu przepis="art. 349 KC"}}) oraz przez umowę i zawiadomienie posiadacza lub dzierżyciela ({{pu przepis="art. 350 KC"}}).
Dodane:
W trybie {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}} nabyć można tylko własność rzeczy ruchomej. Dla nieruchomości obowiązują zasady opisane w dokumencie: NabycieNieruchomosciWDobrejWierzeOdNieuprawnionego.
Usunięte:
Dodane:
==rozważania na tle art. 169 KC==
