Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Przebieg postępowania mediacyjnego

omówienie typowych etapów postępowania mediacyjnego

A. Procedura mediacyjna w świetle przepisów KPC
Poza kilkoma ogólnymi dyrektywami i wskazówkami Kodeks postępowania cywilnego w zasadzie nie konkretyzuje, jak mediacja powinna przebiegać. Brak szczegółowych ustaleń ustawodawcy co do przebiegu mediacji w tym wypadku ocenić należy pozytywnie. Dobór właściwych technik i stylów mediacji w sprawie zależy bowiem od jej konkretnych okoliczności. Niemniej jednak przyjęte rozwiązanie sprawia, że mediator nie dysponuje żadnym środkiem dyscyplinującym strony, dlatego powodzenie mediacji zależne jest całkowicie od ich dobrej woli.

B. Regulacja ustawowa
Analizując zapisy o mediacji, dochodzimy do wniosku, że ustawodawca poświęcił procedurze mediacyjnej w zasadzie tylko jeden przepis – art. 18311 KPC
art. 18311 KPC
Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Wyznaczenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego.
[schowaj]
.

1. Termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego
Zgodnie z treścią cytowanego przepisu na mediatorze, jako organizatorze przebiegu postępowania, ciąży obowiązek niezwłocznego ustalenia terminu i miejsca posiedzenia mediacyjnego. Pod pojęciem „posiedzenie mediacyjne” rozumieć należy spotkanie mediatora ze wszystkimi stronami konfliktu w wyznaczonym czasie i miejscu. Warunkiem koniecznym jest zatem obecność stron. Kodeks postępowania cywilnego nie wskazuje, jak powinno wyglądać posiedzenie mediacyjne. Kwestia ta została pozostawiona mediatorowi.

2. Brak posiedzeń przy zgodzie stron
Za zgodą stron mediacja może być prowadzona bez odbywania takich posiedzeń. Wówczas mediator, pełniąc funkcję pośrednika w przekazywaniu informacji, spotyka się ze stronami na osobności (tzw. caucus albo private/separate meetings) albo komunikuje się ze stronami przy pomocy środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (internet, telefon itp.). W takiej sytuacji na mediatorze ciąży obowiązek przekazywania stronom ich wzajemnych stanowisk. Chociaż często mediacja odbywa się w ten właśnie sposób, to jednak pożądane jest doprowadzenie do spotkania się uczestników sporu twarzą w twarz i szczerej rozmowy między nimi. Odrzucając skrajny pogląd, że mediację bez posiedzenia „trudno sobie wyobrazić”, uznać należy, że rozwiązanie to będzie miało zastosowanie tylko do określonych kategorii spraw (np. spraw cywilnych o niewielkiej wartości przedmiotu sporu, o małym stopniu zawiłości). Należy przyjąć, że regulacja dopuszczająca prowadzenie mediacji bez posiedzeń jest zgodna z podstawowymi założeniami instytucji mediacji, gdzie strony powinny samodzielnie kreować sposoby wyjścia z sytuacji konfliktowej.

3. Ustalenie sposobu przeprowadzenia mediacji
Niezwłocznie po wszczęciu mediacji mediator powinien skontaktować się ze stronami celem ustalenia sposobu przeprowadzenia mediacji. Jeśli strony wyrażą zgodę na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego, wówczas obowiązany jest podjąć odpowiednie w okolicznościach danej sprawy działania zmierzające do ugodowego załatwienia sporu. W razie braku takiej zgody mediator powinien bez zbędnej zwłoki ustalić termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego oraz powiadomić o tym strony. Używając sformułowania „ustala” (a nie np. „wyznacza”), ustawodawca podkreślił, że termin posiedzenia powinien być uzgodniony ze stronami, a nie narzucony przez mediatora z góry. Ponadto mediator powinien ustalić terminy posiedzeń mediacyjnych i innych czynności w taki sposób, aby zapewnić dochowanie czasu trwania mediacji wyznaczonego przez sąd (art. 18310 § 1 KPC
art. 18310 KPC
§ 1. Kierując strony do mediacji, sąd wyznacza czas jej trwania na okres do miesiąca, chyba że strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego terminu na przeprowadzenie mediacji. W trakcie mediacji termin na jej przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron.
§ 2. Przewodniczący wyznacza rozprawę po upływie terminu, o którym mowa w § 1, a przed jego upływem, jeżeli choć jedna ze stron oświadczy, że nie wyraża zgody na mediację.
[schowaj]
). Ze względu na to, że mediacja leży nie tylko w interesie samych stron, wymiaru sprawiedliwości, ale także w interesie lokalnych społeczności, dlatego też nic nie stoi na przeszkodzie, aby mediator zainicjował współpracę z miejscowymi władzami samorządowymi w celu udostępnienia lokalu, mającego służyć jako miejsce spotkań mediatora ze stronami.

C. Reprezentacja stron przez pełnomocnika
Warto zauważyć, iż w postępowaniu mediacyjnym strona może być reprezentowana przez pełnomocnika. Pełnomocnik taki nie jest pełnomocnikiem procesowym, wobec czego może nim być także osoba niebędąca adwokatem, radcą prawnym lub inna osobą wskazaną w art. 87 KPC
art. 87 KPC
§ 1. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.
§ 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Osoba prawna prowadząca, na podstawie odrębnych przepisów, obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej może udzielić pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu, którego obsługę prawną prowadzi - adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli została do tego upoważniona przez ten podmiot.
§ 3. W sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie.
§ 4. W sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem.
§ 5. W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów.
§ 6. W sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.
[schowaj]
.

D. Model postępowania mediacyjnego Christophera Moore'a
Proces mediacji, mimo iż jest zjawiskiem dynamicznym, to stanowi procedurę posiadającą swoją strukturę, pozwalającą na prowadzenie sporu według pewnego uniwersalnego schematu postępowania. To sprawia, że w {{Mediacja mediacji]] można wyróżnić klika kluczowych etapów (kroków), które należy poczynić, aby mogła się ona zakończyć satysfakcjonującym dla stron porozumieniem. W teorii jak i w praktyce wyróżnia się tyle różnych podziałów faz procesu mediacyjnego, ile literatury na ten temat. Na potrzeby niniejszych rozważań przedstawiony został najbardziej znany i jednocześnie rozbudowany model mediacji proponowany przez Christophera Moore'a. Autor opisuje 12 etapów procesu wraz ze szczegółowymi zadaniami mediatora w każdej fazie.
Przedstawia się on następująco :

1. Etap
Nawiązanie kontaktu ze stronami sporu (zainicjowanie wstępnych spotkań, budowanie wiarygodności, podtrzymywanie kontaktu ze stronami, wyjaśnienie stronom istoty procesu, zwiększanie zaangażowania stron w procedurę mediacji).

2. Etap
Wybór strategii prowadzenia mediacji (pomoc stronom w ocenie różnych metod rozwiązania konfliktu i dokonaniu wyboru właściwego sposobu).

3. Etap
Zbieranie i analiza podstawowych informacji (gromadzenie i analizowanie istotnych danych dotyczących osób, dynamiki i treści konfliktu; weryfikacja dokładności danych; zminimalizowanie wpływu nieścisłych i niedostępnych danych).

4. Etap
Sporządzenie szczegółowego planu mediacji (ustalenie strategii i wynikających z nich typowych posunięć, które umożliwią stronom zmierzanie w kierunku porozumienia; ustalenie ewentualnych nietypowych interwencji odpowiadających specyfice konfliktu).

5. Etap
Budowanie zaufania i współpracy (psychologiczne przygotowanie stron do udziału w negocjacjach na zasadnicze tematy, kierowanie silnymi emocjami stron, sprawdzenie percepcji i minimalizowanie wpływu stereotypów, budowanie wzajemnego szacunku dla racji stron i zgłaszanych kwestii, budowanie zaufania, wyjaśnianie, klaryfikacja wypowiedzi).

6. Etap
Rozpoczęcie sesji mediacyjnej (otwarcie negocjacji pomiędzy stronami, stworzenie pozytywnej i otwartej atmosfery, ustalenie podstawowych „reguł gry” i zasad zachowania, pomoc stronom w wyrażaniu emocji, nakreślenie obszarów tematycznych i spraw do dyskusji).

7. Etap
Zdefiniowanie spraw i ustalenie planu (ustalenie obszarów tematycznych, uzyskanie zgody stron na podjęcie określonych tematów w dyskusji, rozstrzygnięcie kolejności omawiania poszczególnych spraw).

8. Etap
Odkrywanie ukrytych interesów stron (ustalenie rzeczywistych, proceduralnych i psychologicznych interesów stron, uświadomienie stronom ich wzajemnych interesów).

9. Etap
Generowanie opcji rozwiązań (rozwijanie świadomości stron dotyczącej potrzeby wypracowania wielu rozwiązań, zmniejszanie przywiązania stron do swoich stanowisk lub poszczególnych alternatyw, tworzenie rozwiązań przy użyciu przetargu biorącego pod uwagę stanowiska, jak również interesy stron).

10. Etap
Ocena możliwości rozwiązań (przegląd interesów stron; ocena, na ile interesy stron mogą być zaspokojone w ramach dostępnych możliwości rozwiązań; ocena kosztów i korzyści płynących z wybrania określonych opcji).

11. Etap
Przetarg końcowy (dążenie do porozumienia poprzez stopniowe zbliżanie stanowisk, przejście do rozwiązań końcowych łączących uzgodnienia szczegółowe, uzgodnienie proceduralnych środków osiągania porozumienia w kwestiach merytorycznych, wypracowanie zasad akceptowanych przez obie strony).

12. Etap
Osiągnięcie formalnego porozumienia (ustalenie proceduralnych kroków pozwalających na formalizowanie porozumienia, ustalenie procedury pozwalającej na ocenę i kontrolę zawartego porozumienia, sformalizowanie porozumienia i stworzenie mechanizmu zapewniającego wprowadzenie go w życie, ustalenie zasad gwarancji).

E. Literatura
1. P. Sobolewski, Mediacja w sprawach cywilnych, PPH 2006, nr 2,
2. A. Krata, Siła mediacji czy siła ludzi (2). Jak przebiegają mediacje, EP 2003, nr 12, s. 43-46,
3. M. Skibińska, Mediacja w sprawach cywilnych studium porównawcze na tle rozwiązań polskich i francuskich, Rej. 2008, nr 3,
4. A. Mól, Alternatywne rozwiązywanie sporów w internecie, PPH 2005, nr 10,
5. K. Falkiewicz, R. L. Kwaśnicki, Arbitraż mediacja w świetle najnowszej nowelizacji kodeks postępowania cywilnego, PPH 2005, nr 11,
6. R. Morek, Mediacja i arbitraż art. 183(1) -183(15), 1154-1217 KPC. Komentarz, Warszawa 2006,
7. M.Pazdan, Umowa o mediację, (w:) Księga pamiątkowa ku czci Profesora Janusza Szwaji, Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ., Zakamycze 2004,
8. H. Przybyła-Basista, Proces mediacji rodzinnych – od teorii do praktyki, Med. 2002, nr 21.


CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy