Wersja [6941]
To jest stara wersja MediacjaNaPodstawieUmowy utworzona przez JacekLubecki, 2009-02-26 16:00:19.
Mediacja na podstawie umowy
postępowanie mediacyjne prowadzone na podstawie umowy o mediację
W ramach postępowania mediacyjnego prowadzonego na podstawie umowy o mediację można wyróżnić dwa tryby wszczęcia mediacji umownej:
- zawarcie umowy o mediację sensu stricte, oraz
- zawarcie umowy o mediację poprzez wyrażenie zgody na mediację przez jedną ze stron, gdy druga strona złożyła wniosek o przeprowadzenie mediacji.
Na tej stronie przedstawiono jedynie pierwszy z nich. Tryb drugi (mediacja na wniosek) został omówiony tutaj.
B. Umowa o mediację
Umowa o mediację to umowa, na podstawie której strony postanawiają, iż powstałe między nimi różnice zdań lub spory będą się starały rozwiązać w drodze mediacji. Umowa o mediację może przybierać postać klauzuli mediacyjnej zamieszczonej w umowie głównej regulującej pewne relacje między stronami na przyszłość, albo stanowić samodzielną umowę zawartą między stronami. Z prawnego punktu widzenia nie ma to większego znaczenia. Także wtedy, gdy stanowi klauzulę umowy głównej, z uwagi na samodzielny byt prawny nie dzieli jej losów. Klauzula mediacyjna może też zostać skorelowana z zapisem na sąd polubowny (tzw. klauzula mediacyjno-arbitrażowa „med-arb”). Ponadto do zawarcia umowy o mediację może dojść per facta concludentia – poprzez faktyczne podjęcie mediacji (zob. art. 1836 § 2 pkt 4 KPC
art. 1836 KPC
§ 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
§ 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w § 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.
oraz art. 60, art. 69 i 70 § 1 KC§ 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
§ 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w § 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.
art. 1 KC
Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi.
). Ustawodawca, chcąc w jak największym stopniu odformalizować postępowanie mediacyjne, nie przewidział żadnych szczególnych wymagań w zakresie formy umowy o mediację. Można ją zatem zawrzeć w dowolnej formie. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi.
C. Umowa z mediatorem
Odrębną umową, która powstaje w związku z prowadzaniem mediacji, jest więź umowna (obligacyjna) pomiędzy stronami a mediatorem oraz pomiędzy stronami a ośrodkiem mediacyjnym, z którego usług strony postanowiły skorzystać. Wynikające z niej zobowiązanie należy do zobowiązań starannego działania, a nie do zobowiązań rezultatu (por art. 355 § 1 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). W odniesieniu do stałego mediatora miernik staranności będzie podwyższony (art. 355 § 2 KC§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). Mediator nie gwarantuje zatem rozwiązania sporu, a tym bardziej doprowadzenia do zawarcia przez strony porozumienia, lecz zobowiązuje się wyłącznie do starań zmierzających w takim właśnie kierunku. Jest to umowa nienazwana o świadczenie usługi mediacyjnej, zgodnie z zasadami wyrażonymi w Kodeksie postępowania cywilnego, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu (zob. art. 750 KC§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
art. 750 KC
Do umów o świadczeniu usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
) . Umowa ta reguluje wzajemne relacje pomiędzy stronami a mediatorem, określając m.in. zakres odpowiedzialności mediatora i jego obowiązków, wysokość wynagrodzenia mediatora oraz kto i na jakich zasadach je opłaci. Niekiedy będzie ona kryć w sobie umowę o mediację, jeśli dopiero po wstępnym spotkaniu z mediatorem strony zdecydują się na mediację. Do umów o świadczeniu usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
D. Treść umowy o mediację
W art. 1831 § 3 KPC
art. 1831 KPC
§ 1. Mediacja jest dobrowolna.
§ 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 § 1.
§ 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
§ 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
ustawodawca uregulował pewne minimum (essentialia negoti) treści umowy o mediację, do których należy w szczególności określenie jej przedmiotu oraz osoby mediatora albo sposobu jego wyboru. Wyrażenie „w szczególności” należy rozumieć w ten sposób, że strony mogą w umowie o mediację uregulować także inne kwestie, jak np. czas trwania mediacji, miejsce i język posiedzeń mediacyjnych. W tym miejscu należy się zastanowić, czy umowa o mediację jest ważna, jeśli nie będzie zawierała oznaczenia osoby mediatora albo sposobu jego wyboru. W opinii R. Morka za wystarczające w związku z tym uznać należy na ogół porozumienie stron co do podjęcia mediacji zgodnie z regulaminem konkretnego ośrodka mediacyjnego, który obejmuje m.in. określenie sposobu wyboru mediatora. Ponadto umowa może zawierać postanowienie, iż jedna ze stron wskaże mediatora, przesyłając do niego stosowny wniosek (art. 1836 § 2 pkt 3 KPC§ 1. Mediacja jest dobrowolna.
§ 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 § 1.
§ 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
§ 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
art. 1836 KPC
§ 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
§ 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w § 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.
). § 1. Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
§ 2. Mimo doręczenia wniosku, o którym mowa w § 1, mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli:
1) stały mediator, w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
2) strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji,
3) strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyraziła zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyraziła zgody na osobę mediatora,
4) strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację.
Choć nie wynika to wyraźnie z treści powołanego przepisu, nie ulega wątpliwości, że konstytutywnym elementem umowy o mediację, stanowiącym jednocześnie jej istotę, jest uzgodnienie stron, że istniejące lub mogące powstać między nimi w przyszłości konflikty, strony będą się starały rozwiązać w drodze mediacji. Ze złożonych przez strony oświadczeń woli powinno zatem wynikać, że strony godzą się na mediację. Tym samym dla każdej ze stron powstaje obowiązek wzięcia w niej udziału. Sposób wykonania tego obowiązku uzależniony jest od wielu czynników (stylów mediacyjnych, wspólnych albo indywidualnych spotkań itp.). Niemniej jednak obowiązku tego nie da się – z uwagi na dobrowolność postępowania – wyegzekwować za pomocą środków przymusu państwowego.
1. Przedmiot mediacji
W umowie należy przede wszystkim sprecyzować przedmiot mediacji np. sposób korzystania z nieruchomości, zwrot zaległego zobowiązania pieniężnego, czas i miejsce kontaktów rodzinnych. Chodzi tu o wskazanie stosunku prawnego, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć.
2. Wskazanie mediatora lub sposobu jego wyboru
Ponadto powinna zawierać postanowienia wskazujące osobę mediatora lub sposób jego wyboru. Strony mogą spełnić ten wymóg poprzez indywidualne lub wspólne oznaczenie mediatora, odwołanie się do regulaminu obowiązującego w wybranym przez nie ośrodku mediacyjnym, jak i powierzenie tego zadania osobie trzeciej.
3. Czas mediacji
Ostatecznie zrezygnowano z wymogu określenia czasu trwania mediacji. Liberalne podejście ustawodawcy w tym zakresie ma zachęcić strony do korzystania z nowo wprowadzonej instytucji, która jest wolna od zbędnego formalizmu.
E. Skutki umowy o mediację
Z uwagi na dobrowolny charakter mediacji, a także na konstytucyjnie zagwarantowane prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) przyjęto, iż zawarcie umowy o mediację nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże, jeśli pozwany przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy podniesie zarzut zawarcia umowy o mediację, sąd skieruje sprawę do postępowania mediacyjnego (art. 2021 KPC
art. 2021 KPC
Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
). Chodzi tu o sytuację, w której strony zawarły umowę o mediację, której jednak nie realizują. W razie nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę, sąd może ją obciążyć kosztami wywołanymi na skutek niepoddania się mediacji (art. 103 § 2 KPCJeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
art. 103 KPC
§ 1. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem.
§ 2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
). § 1. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem.
§ 2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów, a także nieusprawiedliwionej odmowy poddania się mediacji, na którą strona uprzednio wyraziła zgodę.
F. Charakter prawny umowy o mediację
Zastanawiające jest, jaki jest charakter umowy o mediację. Wypowiedzi doktryny na ten temat są znikome. W piśmiennictwie wyrażony został pogląd reprezentowany przez M. Pazdana, który opowiada się za tym, iż umowa o mediację jest swoistego rodzaju umową (sui generis). Wspomniany autor podnosi, że pomimo doradczej roli mediatora umowa o mediację nie jest oczywistą umową zlecenia. Należy ją jednak umieścić wśród umów prawa cywilnego materialnego. Strony bowiem przyjmują na siebie obowiązek uczestniczenia w postępowaniu mediacyjnym. Umowy o mediację nie można uznać za umowę zlecenia, gdyż nie powstaje z niej zobowiązanie do dokonania czynności prawnej. Na jej podstawie nie powstaje również zobowiązanie do świadczenia innej usługi, a to z kolei powoduje, że odpada możliwość wykorzystania przy poszukiwaniu dla niej ocen prawnych art. 750 KC
art. 750 KC
Do umów o świadczeniu usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
. Umowa o mediację nie ma też oczywiście cech umowy spółki cywilnej. Do umów o świadczeniu usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
G. Literatura
CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy
