Wiki source for MediacjaNaPodstawieUmowy
====Mediacja na podstawie umowy====
==postępowanie mediacyjne prowadzone na podstawie umowy o mediację==
((1)) Informacje ogólne
W ramach postępowania mediacyjnego prowadzonego na podstawie umowy o mediację można wyróżnić dwa tryby [[MediacjaWszczecie wszczęcia]] mediacji umownej:
- zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] //sensu stricte//, oraz
- zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] poprzez wyrażenie zgody na [[Mediacja mediację]] przez jedną ze stron, gdy druga strona złożyła [[MediacjaNaPodstawieWniosku wniosek o przeprowadzenie mediacji]].
Na tej stronie przedstawiono jedynie pierwszy z nich. Tryb drugi (mediacja na wniosek) został omówiony [[MediacjaNaPodstawieWniosku tutaj]].
((1)) Umowa o mediację
Umowa o [[Mediacja mediację]] to umowa, na podstawie której strony postanawiają, iż powstałe między nimi różnice zdań lub spory będą się starały rozwiązać w drodze [[Mediacja mediacji]]. Umowa o [[Mediacja mediację]] może przybierać postać klauzuli mediacyjnej zamieszczonej w umowie głównej regulującej pewne relacje między stronami na przyszłość, albo stanowić samodzielną umowę zawartą między stronami. Z prawnego punktu widzenia nie ma to większego znaczenia. Także wtedy, gdy stanowi klauzulę umowy głównej, z uwagi na samodzielny byt prawny nie dzieli jej losów. Klauzula mediacyjna może też zostać skorelowana z zapisem na sąd polubowny (tzw. klauzula mediacyjno-arbitrażowa „med-arb”). Ponadto do zawarcia umowy o [[Mediacja mediację]] może dojść //per facta concludentia// – poprzez faktyczne podjęcie [[Mediacja mediacji]] (zob. {{pu przepis="art. 183(6) § 2 pkt 4 KPC"}} oraz {{pu przepis="art. 60 KC"}}, {{pu przepis="art. 69 KC"}} i {{pu przepis="art. 70 § 1 KC"}}). Ustawodawca, chcąc w jak największym stopniu odformalizować postępowanie mediacyjne, nie przewidział żadnych szczególnych wymagań w zakresie formy umowy o [[Mediacja mediację]]. Można ją zatem zawrzeć w dowolnej formie.
((1)) Umowa z mediatorem
Odrębną umową, która powstaje w związku z prowadzaniem [[Mediacja mediacji]], jest więź umowna (obligacyjna) pomiędzy stronami a mediatorem oraz pomiędzy stronami a ośrodkiem mediacyjnym, z którego usług strony postanowiły skorzystać. Wynikające z niej zobowiązanie należy do zobowiązań starannego działania, a nie do zobowiązań rezultatu (por {{pu przepis="art. 355 § 1 KC"}}). W odniesieniu do stałego mediatora miernik staranności będzie podwyższony ({{pu przepis="art. 355 § 2 KC"}}). Mediator nie gwarantuje zatem rozwiązania sporu, a tym bardziej doprowadzenia do zawarcia przez strony porozumienia, lecz zobowiązuje się wyłącznie do starań zmierzających w takim właśnie kierunku. Jest to umowa nienazwana o świadczenie usługi mediacyjnej, zgodnie z zasadami wyrażonymi w Kodeksie postępowania cywilnego, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu (zob. {{pu przepis="art. 750 KC"}}). Umowa ta reguluje wzajemne relacje pomiędzy stronami a mediatorem, określając m.in. zakres odpowiedzialności mediatora i jego obowiązków, wysokość wynagrodzenia mediatora oraz kto i na jakich zasadach je opłaci. Niekiedy będzie ona kryć w sobie umowę o [[Mediacja mediację]], jeśli dopiero po wstępnym spotkaniu z mediatorem strony zdecydują się na [[Mediacja mediację]].
((1)) Treść umowy o mediację
W {{pu przepis="art. 183(1) § 3 KPC"}} ustawodawca uregulował pewne minimum (//essentialia negoti//) treści umowy o [[Mediacja mediację]], do których należy w szczególności określenie jej przedmiotu oraz osoby mediatora albo sposobu jego [[MediacjaWyborMediatora wyboru]]. Wyrażenie //„w szczególności”// należy rozumieć w ten sposób, że strony mogą w umowie o [[Mediacja mediację]] uregulować także inne kwestie, jak np. czas trwania [[Mediacja mediacji]], miejsce i język posiedzeń mediacyjnych. W tym miejscu należy się zastanowić, czy umowa o [[Mediacja mediację]] jest ważna, jeśli nie będzie zawierała oznaczenia osoby mediatora albo sposobu jego wyboru. Za wystarczające w związku z tym uznać należy na ogół porozumienie stron co do podjęcia [[Mediacja mediacji]] zgodnie z regulaminem konkretnego ośrodka mediacyjnego, który obejmuje m.in. określenie sposobu wyboru mediatora. Ponadto umowa może zawierać postanowienie, iż jedna ze stron wskaże mediatora, przesyłając do niego stosowny wniosek ({{pu przepis="art. 183(6) § 2 pkt 3 KPC"}}).
Choć nie wynika to wyraźnie z treści powołanego przepisu, nie ulega wątpliwości, że konstytutywnym elementem umowy o [[Mediacja mediację]], stanowiącym jednocześnie jej istotę, jest uzgodnienie stron, że istniejące lub mogące powstać między nimi w przyszłości konflikty, strony będą się starały rozwiązać w drodze [[Mediacja mediacji]]. Ze złożonych przez strony [[OswiadczenieWoli oświadczeń woli]] powinno zatem wynikać, że strony godzą się na [[Mediacja mediację]]. Tym samym dla każdej ze stron powstaje obowiązek wzięcia w niej udziału. Sposób wykonania tego obowiązku uzależniony jest od wielu czynników (stylów mediacyjnych, wspólnych albo indywidualnych spotkań itp.). Niemniej jednak obowiązku tego nie da się – z uwagi na dobrowolność postępowania – wyegzekwować za pomocą środków przymusu państwowego.
((2)) Przedmiot mediacji
W umowie należy przede wszystkim sprecyzować przedmiot [[Mediacja mediacji]] np. sposób korzystania z nieruchomości, zwrot zaległego zobowiązania pieniężnego, czas i miejsce kontaktów rodzinnych. Chodzi tu o wskazanie [[StosunekPrawny stosunku prawnego]], z którego spór wyniknął lub może wyniknąć.
((2)) Wskazanie mediatora lub sposobu jego wyboru
Ponadto powinna zawierać postanowienia wskazujące osobę mediatora lub sposób jego [[MediacjaWyborMediatora wyboru]]. Strony mogą spełnić ten wymóg poprzez indywidualne lub wspólne oznaczenie mediatora, odwołanie się do regulaminu obowiązującego w wybranym przez nie ośrodku mediacyjnym, jak i powierzenie tego zadania osobie trzeciej.
((2)) Czas mediacji
Ostatecznie zrezygnowano z wymogu określenia czasu trwania [[Mediacja mediacji]]. Liberalne podejście ustawodawcy w tym zakresie ma zachęcić strony do korzystania z nowo wprowadzonej instytucji, która jest wolna od zbędnego formalizmu.
((1)) Skutki umowy o mediację
Z uwagi na dobrowolny charakter [[Mediacja mediacji]], a także na konstytucyjnie zagwarantowane [[PrawoDoSadu prawo do sądu]] ({{pu przepis="art. 45 ust. 1 Konstytucja"}}) przyjęto, iż zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże, jeśli pozwany przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy podniesie zarzut zawarcia umowy o [[Mediacja mediację]], sąd skieruje sprawę do postępowania mediacyjnego ({{pu przepis="art. 202(1) KPC"}}). Chodzi tu o sytuację, w której strony zawarły umowę o [[Mediacja mediację]], której jednak nie realizują. W razie nieusprawiedliwionej odmowy poddania się [[Mediacja mediacji]], na którą strona uprzednio wyraziła zgodę, sąd może ją obciążyć kosztami wywołanymi na skutek niepoddania się [[Mediacja mediacji]] ({{pu przepis="art. 103 § 2 KPC"}}).
((1)) Charakter prawny umowy o mediację
Zastanawiające jest, jaki jest charakter umowy o [[Mediacja mediację]]. Wypowiedzi doktryny na ten temat są znikome. W piśmiennictwie wyrażony został pogląd reprezentowany przez M. Pazdana, który opowiada się za tym, iż umowa o [[Mediacja mediację]] jest swoistego rodzaju umową (sui generis). Wspomniany autor podnosi, że pomimo doradczej roli mediatora umowa o [[Mediacja mediację]] nie jest oczywistą umową zlecenia. Należy ją jednak umieścić wśród umów prawa cywilnego materialnego. Strony bowiem przyjmują na siebie obowiązek uczestniczenia w postępowaniu mediacyjnym. Umowy o [[Mediacja mediację]] nie można uznać za umowę zlecenia, gdyż nie powstaje z niej zobowiązanie do dokonania [[CzynnoscPrawna czynności prawnej]]. Na jej podstawie nie powstaje również zobowiązanie do świadczenia innej usługi, a to z kolei powoduje, że odpada możliwość wykorzystania przy poszukiwaniu dla niej ocen prawnych {{pu przepis="art. 750 KC"}}. Umowa o [[Mediacja mediację]] nie ma też oczywiście cech umowy spółki cywilnej.
((1)) Wniosek o przeprowadzenie mediacji
Kolejnym etapem jest złożenie [[MediacjaNaPodstawieWniosku wniosku o przeprowadzenie mediacji]], o którym mowa w {{pu przepis="art. 183(6) § 1 KPC"}} (por. {{pu przepis="art. 183(1) § 2 KPC"}}). Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie poświęconej [[MediacjaNaPodstawieWniosku mediacji prowadzonej na wniosek]].
((1)) Wzory pism
- [[WzorKlauzulaMediacyjna klauzula mediacyjna]],
- [[WzorKlauzulaMedArb klazula med-arb]],
- [[WzorUmowaOMediacje umowa o mediację]],
- [[WzorWniosekOPrzeprowadzenieMediacji wniosek o przeprowadzenie mediacji]].
((1)) Literatura
1. [[PazdanUmowaOMediacje M.Pazdan, Umowa o mediację]], (w:) [[KsiegaPamiatkowaKuCzciProfesoraJanuszaSzwaji Księga pamiątkowa ku czci Profesora Janusza Szwaji, Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ.]], Zakamycze 2004,
2. [[PokrzywniakMoP2005 J. Pokrzywniak, Klauzula negocjacji pojednawczych]], MoP 2005, nr 2,
3. [[PazdanPrawaIObowiazkiOrazOdpowiedzialnoscCywilnaMediatora M. Pazdan, Prawa i obowiązki oraz odpowiedzialność cywilna mediatora]], (w:) [[OdpowiedzialnoscCywilna Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara]], Zakamycze 2004,
4. [[GojskaHurynMediacjaWRozwiazywaniuKonfliktowRodzinnych A. Gójska, V. Huryn, Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych]], Warszawa 2007,
5. [[FalkiewiczKwasnickiPPH2005 K. Falkiewicz, R. L. Kwaśnicki, Arbitraż mediacja w świetle najnowszej nowelizacji kodeks postępowania cywilnego]], PPH 2005, nr 11,
----
CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
==postępowanie mediacyjne prowadzone na podstawie umowy o mediację==
((1)) Informacje ogólne
W ramach postępowania mediacyjnego prowadzonego na podstawie umowy o mediację można wyróżnić dwa tryby [[MediacjaWszczecie wszczęcia]] mediacji umownej:
- zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] //sensu stricte//, oraz
- zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] poprzez wyrażenie zgody na [[Mediacja mediację]] przez jedną ze stron, gdy druga strona złożyła [[MediacjaNaPodstawieWniosku wniosek o przeprowadzenie mediacji]].
Na tej stronie przedstawiono jedynie pierwszy z nich. Tryb drugi (mediacja na wniosek) został omówiony [[MediacjaNaPodstawieWniosku tutaj]].
((1)) Umowa o mediację
Umowa o [[Mediacja mediację]] to umowa, na podstawie której strony postanawiają, iż powstałe między nimi różnice zdań lub spory będą się starały rozwiązać w drodze [[Mediacja mediacji]]. Umowa o [[Mediacja mediację]] może przybierać postać klauzuli mediacyjnej zamieszczonej w umowie głównej regulującej pewne relacje między stronami na przyszłość, albo stanowić samodzielną umowę zawartą między stronami. Z prawnego punktu widzenia nie ma to większego znaczenia. Także wtedy, gdy stanowi klauzulę umowy głównej, z uwagi na samodzielny byt prawny nie dzieli jej losów. Klauzula mediacyjna może też zostać skorelowana z zapisem na sąd polubowny (tzw. klauzula mediacyjno-arbitrażowa „med-arb”). Ponadto do zawarcia umowy o [[Mediacja mediację]] może dojść //per facta concludentia// – poprzez faktyczne podjęcie [[Mediacja mediacji]] (zob. {{pu przepis="art. 183(6) § 2 pkt 4 KPC"}} oraz {{pu przepis="art. 60 KC"}}, {{pu przepis="art. 69 KC"}} i {{pu przepis="art. 70 § 1 KC"}}). Ustawodawca, chcąc w jak największym stopniu odformalizować postępowanie mediacyjne, nie przewidział żadnych szczególnych wymagań w zakresie formy umowy o [[Mediacja mediację]]. Można ją zatem zawrzeć w dowolnej formie.
((1)) Umowa z mediatorem
Odrębną umową, która powstaje w związku z prowadzaniem [[Mediacja mediacji]], jest więź umowna (obligacyjna) pomiędzy stronami a mediatorem oraz pomiędzy stronami a ośrodkiem mediacyjnym, z którego usług strony postanowiły skorzystać. Wynikające z niej zobowiązanie należy do zobowiązań starannego działania, a nie do zobowiązań rezultatu (por {{pu przepis="art. 355 § 1 KC"}}). W odniesieniu do stałego mediatora miernik staranności będzie podwyższony ({{pu przepis="art. 355 § 2 KC"}}). Mediator nie gwarantuje zatem rozwiązania sporu, a tym bardziej doprowadzenia do zawarcia przez strony porozumienia, lecz zobowiązuje się wyłącznie do starań zmierzających w takim właśnie kierunku. Jest to umowa nienazwana o świadczenie usługi mediacyjnej, zgodnie z zasadami wyrażonymi w Kodeksie postępowania cywilnego, do której odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu (zob. {{pu przepis="art. 750 KC"}}). Umowa ta reguluje wzajemne relacje pomiędzy stronami a mediatorem, określając m.in. zakres odpowiedzialności mediatora i jego obowiązków, wysokość wynagrodzenia mediatora oraz kto i na jakich zasadach je opłaci. Niekiedy będzie ona kryć w sobie umowę o [[Mediacja mediację]], jeśli dopiero po wstępnym spotkaniu z mediatorem strony zdecydują się na [[Mediacja mediację]].
((1)) Treść umowy o mediację
W {{pu przepis="art. 183(1) § 3 KPC"}} ustawodawca uregulował pewne minimum (//essentialia negoti//) treści umowy o [[Mediacja mediację]], do których należy w szczególności określenie jej przedmiotu oraz osoby mediatora albo sposobu jego [[MediacjaWyborMediatora wyboru]]. Wyrażenie //„w szczególności”// należy rozumieć w ten sposób, że strony mogą w umowie o [[Mediacja mediację]] uregulować także inne kwestie, jak np. czas trwania [[Mediacja mediacji]], miejsce i język posiedzeń mediacyjnych. W tym miejscu należy się zastanowić, czy umowa o [[Mediacja mediację]] jest ważna, jeśli nie będzie zawierała oznaczenia osoby mediatora albo sposobu jego wyboru. Za wystarczające w związku z tym uznać należy na ogół porozumienie stron co do podjęcia [[Mediacja mediacji]] zgodnie z regulaminem konkretnego ośrodka mediacyjnego, który obejmuje m.in. określenie sposobu wyboru mediatora. Ponadto umowa może zawierać postanowienie, iż jedna ze stron wskaże mediatora, przesyłając do niego stosowny wniosek ({{pu przepis="art. 183(6) § 2 pkt 3 KPC"}}).
Choć nie wynika to wyraźnie z treści powołanego przepisu, nie ulega wątpliwości, że konstytutywnym elementem umowy o [[Mediacja mediację]], stanowiącym jednocześnie jej istotę, jest uzgodnienie stron, że istniejące lub mogące powstać między nimi w przyszłości konflikty, strony będą się starały rozwiązać w drodze [[Mediacja mediacji]]. Ze złożonych przez strony [[OswiadczenieWoli oświadczeń woli]] powinno zatem wynikać, że strony godzą się na [[Mediacja mediację]]. Tym samym dla każdej ze stron powstaje obowiązek wzięcia w niej udziału. Sposób wykonania tego obowiązku uzależniony jest od wielu czynników (stylów mediacyjnych, wspólnych albo indywidualnych spotkań itp.). Niemniej jednak obowiązku tego nie da się – z uwagi na dobrowolność postępowania – wyegzekwować za pomocą środków przymusu państwowego.
((2)) Przedmiot mediacji
W umowie należy przede wszystkim sprecyzować przedmiot [[Mediacja mediacji]] np. sposób korzystania z nieruchomości, zwrot zaległego zobowiązania pieniężnego, czas i miejsce kontaktów rodzinnych. Chodzi tu o wskazanie [[StosunekPrawny stosunku prawnego]], z którego spór wyniknął lub może wyniknąć.
((2)) Wskazanie mediatora lub sposobu jego wyboru
Ponadto powinna zawierać postanowienia wskazujące osobę mediatora lub sposób jego [[MediacjaWyborMediatora wyboru]]. Strony mogą spełnić ten wymóg poprzez indywidualne lub wspólne oznaczenie mediatora, odwołanie się do regulaminu obowiązującego w wybranym przez nie ośrodku mediacyjnym, jak i powierzenie tego zadania osobie trzeciej.
((2)) Czas mediacji
Ostatecznie zrezygnowano z wymogu określenia czasu trwania [[Mediacja mediacji]]. Liberalne podejście ustawodawcy w tym zakresie ma zachęcić strony do korzystania z nowo wprowadzonej instytucji, która jest wolna od zbędnego formalizmu.
((1)) Skutki umowy o mediację
Z uwagi na dobrowolny charakter [[Mediacja mediacji]], a także na konstytucyjnie zagwarantowane [[PrawoDoSadu prawo do sądu]] ({{pu przepis="art. 45 ust. 1 Konstytucja"}}) przyjęto, iż zawarcie umowy o [[Mediacja mediację]] nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże, jeśli pozwany przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy podniesie zarzut zawarcia umowy o [[Mediacja mediację]], sąd skieruje sprawę do postępowania mediacyjnego ({{pu przepis="art. 202(1) KPC"}}). Chodzi tu o sytuację, w której strony zawarły umowę o [[Mediacja mediację]], której jednak nie realizują. W razie nieusprawiedliwionej odmowy poddania się [[Mediacja mediacji]], na którą strona uprzednio wyraziła zgodę, sąd może ją obciążyć kosztami wywołanymi na skutek niepoddania się [[Mediacja mediacji]] ({{pu przepis="art. 103 § 2 KPC"}}).
((1)) Charakter prawny umowy o mediację
Zastanawiające jest, jaki jest charakter umowy o [[Mediacja mediację]]. Wypowiedzi doktryny na ten temat są znikome. W piśmiennictwie wyrażony został pogląd reprezentowany przez M. Pazdana, który opowiada się za tym, iż umowa o [[Mediacja mediację]] jest swoistego rodzaju umową (sui generis). Wspomniany autor podnosi, że pomimo doradczej roli mediatora umowa o [[Mediacja mediację]] nie jest oczywistą umową zlecenia. Należy ją jednak umieścić wśród umów prawa cywilnego materialnego. Strony bowiem przyjmują na siebie obowiązek uczestniczenia w postępowaniu mediacyjnym. Umowy o [[Mediacja mediację]] nie można uznać za umowę zlecenia, gdyż nie powstaje z niej zobowiązanie do dokonania [[CzynnoscPrawna czynności prawnej]]. Na jej podstawie nie powstaje również zobowiązanie do świadczenia innej usługi, a to z kolei powoduje, że odpada możliwość wykorzystania przy poszukiwaniu dla niej ocen prawnych {{pu przepis="art. 750 KC"}}. Umowa o [[Mediacja mediację]] nie ma też oczywiście cech umowy spółki cywilnej.
((1)) Wniosek o przeprowadzenie mediacji
Kolejnym etapem jest złożenie [[MediacjaNaPodstawieWniosku wniosku o przeprowadzenie mediacji]], o którym mowa w {{pu przepis="art. 183(6) § 1 KPC"}} (por. {{pu przepis="art. 183(1) § 2 KPC"}}). Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie poświęconej [[MediacjaNaPodstawieWniosku mediacji prowadzonej na wniosek]].
((1)) Wzory pism
- [[WzorKlauzulaMediacyjna klauzula mediacyjna]],
- [[WzorKlauzulaMedArb klazula med-arb]],
- [[WzorUmowaOMediacje umowa o mediację]],
- [[WzorWniosekOPrzeprowadzenieMediacji wniosek o przeprowadzenie mediacji]].
((1)) Literatura
1. [[PazdanUmowaOMediacje M.Pazdan, Umowa o mediację]], (w:) [[KsiegaPamiatkowaKuCzciProfesoraJanuszaSzwaji Księga pamiątkowa ku czci Profesora Janusza Szwaji, Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ.]], Zakamycze 2004,
2. [[PokrzywniakMoP2005 J. Pokrzywniak, Klauzula negocjacji pojednawczych]], MoP 2005, nr 2,
3. [[PazdanPrawaIObowiazkiOrazOdpowiedzialnoscCywilnaMediatora M. Pazdan, Prawa i obowiązki oraz odpowiedzialność cywilna mediatora]], (w:) [[OdpowiedzialnoscCywilna Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara]], Zakamycze 2004,
4. [[GojskaHurynMediacjaWRozwiazywaniuKonfliktowRodzinnych A. Gójska, V. Huryn, Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych]], Warszawa 2007,
5. [[FalkiewiczKwasnickiPPH2005 K. Falkiewicz, R. L. Kwaśnicki, Arbitraż mediacja w świetle najnowszej nowelizacji kodeks postępowania cywilnego]], PPH 2005, nr 11,
----
CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
