Wiki source for KazusZasiedzenieWlasnosciNieruchomosci1
====Kazus nr 1 z zakresu zasiedzenia własności nieruchomości====
==zasiedzenie przeciw małoletniemu==
((1)) Stan faktyczny
A był od 1949 r. właścicielem nieruchomości gruntowej. Dnia 1 marca 1978 r. zawarł z B, który chciał na niej wznieść szklarnie dla hodowli kwiatów, notarialną umowę sprzedaży tej nieruchomości. Przy zawarciu umowy B zapłacił połowę ceny. Umowa przenosząca własność miała zostać zwarta w ciągu roku od podpisania umowy zobowiązującej (tzn. do końca lutego 1979 r.), gdy B zgromadzi środki na pokrycie drugiej połowy ceny. Od 1 czerwca 1978 r. B przejął za zgodą A nieruchomość, by móc generować zyski na zapłatę ceny sprzedaży.
W sierpniu 1978 A zginął w wypadku samochodowym. Jedynym spadkobiercą stał się 20-letni wówczas syn S, który nie wiedział o fakcie sprzedaży ziemi przez ojca. Wkrótce zresztą wyprowadził się z tej okolicy i nie interesował się losem nieruchomości.
B natomiast gospodarował cały czas na nieruchomości jak jej właściciel.
W marcu 1998 r. S zmarł nagle, a jego spadkobiercą została żona Z oraz 4-letni wówczas syn M (obecnie współwłaściciele w częściach równych masy spadkowej). W 2008 r w starych dokumentach dziadka (A) odkryli informacje o gruncie. Po sprawdzeniu w księdze wieczystej okazało się, że jako właściciel gruntu nadal jest wpisany A.
W styczniu 2009 r. Z i M zażądali więc od B wydania nieruchomości. B odmawia, twierdząc, że to on jest jej właścicielem.
//Czy żądanie Z i M jest skuteczne?//
((1)) Rozwiązanie
Z i M mogliby podnieść przeciwko B roszczenie windykacyjne na podstawie {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}, gdyby byli współwłaścicielami nieruchomości.
((2)) Współwłasność Z i M
Z i M mogliby być współwłaścicielami nieruchomości. Należy więc ustalić, czy zdarzenia, jakie miały miejsce doprowadziły do nabycia przez nich oboje własności nieruchomości i czy na skutek innych zdarzeń współwłasność nie została przez nich utracona.
Na początku właścicielem gruntu był A.
((3)) utrata własności przez A na rzecz B
Nie utracił on własności nieruchomości na rzecz B na podstawie umowy z 1 marca 1978, albowiem nie doszło do przeniesienia własności gruntu ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}).
((3)) nabycie własności przez S
Po śmierci A właścicielem nieruchomości stał się więc S i był nim do 1998 r. ({{pu przepis="art. 922 KC"}}). Wprawdzie w księdze wieczystej nadal figurował jako właściciel A, lecz zapis prawa własności w KW nie ma charakteru konstytutywnego a jedynie deklaratoryjny.
((3)) nabycie współwłasności przez Z i M
W 1998 r. Z i M jako spadkobiercy mogliby się stać współwłaścicielami gruntu w częściach ułamkowych, gdyby zniesiona została wspólność masy spadkowej i grunt nadal by do niej należał. Pierwsza przesłanka została spełniona, o czym wyraźnie wspomina stan faktyczny.
Wprawdzie w księdze wieczystej nadal figurował jako właściciel A, lecz zapis prawa własności w KW nie ma charakteru konstytutywnego a jedynie deklaratoryjny.
((3)) utrata współwłasności na skutek zasiedzenia przez B
Problematyczne jest natomiast, czy w momencie podniesienia roszczenia Z i M nadal byli współwłaścicielami gruntu. Z i M mogli bowiem utracić (współ)własność nieruchomości na skutek jej zasiedzenia przez B.
Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności //ex lege// (zob. [[ZasiedzenieNieruchomosciKC osobny dokument]]). Do zasiedzenia konieczne jest spełnienie przesłanek określonych w {{pu przepis="art. 172 KC"}}, tj. samoistne posiadanie nieruchomości przez B przez określony czas.
B był samoistnym posiadaczem nieruchomości od dnia 1.6.1978 r., albowiem władał nią jak właściciel ({{pu przepis="art. 336 KC"}}). Jego posiadanie było od chwili objęcia gruntu we władanie nieprzerwane ({{pu przepis="art. 340 zd. 1 KC"}}).
B wszedł w posiadanie nieruchomości będąc w złej wierze, albowiem wiedział, iż nie doszło jeszcze do przeniesienia własności nieruchomości. W 1978 r. obowiązywał 20-letni okres zasiedzenia dla posiadaczy w złej wierze. Oznaczałoby to, iż B stał się właścicielem już w 1998 r. Jednakże na mocy art. 1 pkt 32 i 33 ustawy z 28.7.1990 r. o zmianie KC ([[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU19900550321&type=2 Dz.U. z 1990 r Nr 55, poz. 321]]) okres zasiedzenia własności nieruchomości przez posiadacza w złej wierze przedłużony został z 20 do 30 lat. Ponieważ okres zasiedzenia w dniu wejścia w życie nowelizacji (1.10.1990 r.) jeszcze nie upłynął, obowiązują nowe okresy zasiedzenia, czyli w tym wypadku 30 lat (zob. art. 9 ust. o zm. KC z 28.7.1990 r.). Ten okres upłynął z dniem 1 czerwca 2008 r. Oznaczałoby to, że od tego dnia B byłby właścicielem gruntu.
Należy jednak wziąć jeszcze pod uwagę szczególne okoliczności, jakie mogłyby wpłynąć na bieg terminu zasiedzenia. Zgodnie z {{pu przepis="art. 173 KC"}} okres zasiedzenia biegnący przeciwko małoletniemu właścicielowi gruntu nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletności. Ponieważ A w 2008 r. miał dopiero 14 lat, okres zasiedzenia nie może zakończyć się wcześniej niż w 2014 r.
Wobec Z jednak ta reguła zastosowania nie ma. B mógłby więc zasiedzieć udział we współwłasności należący do Z, wobec której ochrona z {{pu przepis="art. 173 KC"}} nie obowiązuje. Zasiedzenie udziału we współwłasności w częściach ułamkowych jest możliwe (zob. np. [[UchwalaSNIIICZP4169 uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 1969 r., III CZP 41/69, opubl. w OSNC 1970, Nr 7-8, poz. 121]]). Wszystkie przesłanki zasiedzenia byłyby w tym wypadku spełnione.
((3)) wynik tymczasowy
B zasiedział więc udział we współwłasności nieruchomości należący do Z.
((2)) Wynik
Z nie ma roszczenia o wydanie nieruchomości, albowiem jej udział we współwłasności został zasiedziany przez B. Współwłaścicielami nieruchomości są więc B i M.
((2)) Uzupełnienie - Roszczenia M przeciwko B
M może mieć wobec B roszczenie o dopuszczenie do wykonywania współwłasności na podstawie {{pu przepis="art. 206 KC"}}.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciNieruchomosci CategoryZasiedzenie
==zasiedzenie przeciw małoletniemu==
((1)) Stan faktyczny
A był od 1949 r. właścicielem nieruchomości gruntowej. Dnia 1 marca 1978 r. zawarł z B, który chciał na niej wznieść szklarnie dla hodowli kwiatów, notarialną umowę sprzedaży tej nieruchomości. Przy zawarciu umowy B zapłacił połowę ceny. Umowa przenosząca własność miała zostać zwarta w ciągu roku od podpisania umowy zobowiązującej (tzn. do końca lutego 1979 r.), gdy B zgromadzi środki na pokrycie drugiej połowy ceny. Od 1 czerwca 1978 r. B przejął za zgodą A nieruchomość, by móc generować zyski na zapłatę ceny sprzedaży.
W sierpniu 1978 A zginął w wypadku samochodowym. Jedynym spadkobiercą stał się 20-letni wówczas syn S, który nie wiedział o fakcie sprzedaży ziemi przez ojca. Wkrótce zresztą wyprowadził się z tej okolicy i nie interesował się losem nieruchomości.
B natomiast gospodarował cały czas na nieruchomości jak jej właściciel.
W marcu 1998 r. S zmarł nagle, a jego spadkobiercą została żona Z oraz 4-letni wówczas syn M (obecnie współwłaściciele w częściach równych masy spadkowej). W 2008 r w starych dokumentach dziadka (A) odkryli informacje o gruncie. Po sprawdzeniu w księdze wieczystej okazało się, że jako właściciel gruntu nadal jest wpisany A.
W styczniu 2009 r. Z i M zażądali więc od B wydania nieruchomości. B odmawia, twierdząc, że to on jest jej właścicielem.
//Czy żądanie Z i M jest skuteczne?//
((1)) Rozwiązanie
Z i M mogliby podnieść przeciwko B roszczenie windykacyjne na podstawie {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}, gdyby byli współwłaścicielami nieruchomości.
((2)) Współwłasność Z i M
Z i M mogliby być współwłaścicielami nieruchomości. Należy więc ustalić, czy zdarzenia, jakie miały miejsce doprowadziły do nabycia przez nich oboje własności nieruchomości i czy na skutek innych zdarzeń współwłasność nie została przez nich utracona.
Na początku właścicielem gruntu był A.
((3)) utrata własności przez A na rzecz B
Nie utracił on własności nieruchomości na rzecz B na podstawie umowy z 1 marca 1978, albowiem nie doszło do przeniesienia własności gruntu ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}).
((3)) nabycie własności przez S
Po śmierci A właścicielem nieruchomości stał się więc S i był nim do 1998 r. ({{pu przepis="art. 922 KC"}}). Wprawdzie w księdze wieczystej nadal figurował jako właściciel A, lecz zapis prawa własności w KW nie ma charakteru konstytutywnego a jedynie deklaratoryjny.
((3)) nabycie współwłasności przez Z i M
W 1998 r. Z i M jako spadkobiercy mogliby się stać współwłaścicielami gruntu w częściach ułamkowych, gdyby zniesiona została wspólność masy spadkowej i grunt nadal by do niej należał. Pierwsza przesłanka została spełniona, o czym wyraźnie wspomina stan faktyczny.
Wprawdzie w księdze wieczystej nadal figurował jako właściciel A, lecz zapis prawa własności w KW nie ma charakteru konstytutywnego a jedynie deklaratoryjny.
((3)) utrata współwłasności na skutek zasiedzenia przez B
Problematyczne jest natomiast, czy w momencie podniesienia roszczenia Z i M nadal byli współwłaścicielami gruntu. Z i M mogli bowiem utracić (współ)własność nieruchomości na skutek jej zasiedzenia przez B.
Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności //ex lege// (zob. [[ZasiedzenieNieruchomosciKC osobny dokument]]). Do zasiedzenia konieczne jest spełnienie przesłanek określonych w {{pu przepis="art. 172 KC"}}, tj. samoistne posiadanie nieruchomości przez B przez określony czas.
B był samoistnym posiadaczem nieruchomości od dnia 1.6.1978 r., albowiem władał nią jak właściciel ({{pu przepis="art. 336 KC"}}). Jego posiadanie było od chwili objęcia gruntu we władanie nieprzerwane ({{pu przepis="art. 340 zd. 1 KC"}}).
B wszedł w posiadanie nieruchomości będąc w złej wierze, albowiem wiedział, iż nie doszło jeszcze do przeniesienia własności nieruchomości. W 1978 r. obowiązywał 20-letni okres zasiedzenia dla posiadaczy w złej wierze. Oznaczałoby to, iż B stał się właścicielem już w 1998 r. Jednakże na mocy art. 1 pkt 32 i 33 ustawy z 28.7.1990 r. o zmianie KC ([[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU19900550321&type=2 Dz.U. z 1990 r Nr 55, poz. 321]]) okres zasiedzenia własności nieruchomości przez posiadacza w złej wierze przedłużony został z 20 do 30 lat. Ponieważ okres zasiedzenia w dniu wejścia w życie nowelizacji (1.10.1990 r.) jeszcze nie upłynął, obowiązują nowe okresy zasiedzenia, czyli w tym wypadku 30 lat (zob. art. 9 ust. o zm. KC z 28.7.1990 r.). Ten okres upłynął z dniem 1 czerwca 2008 r. Oznaczałoby to, że od tego dnia B byłby właścicielem gruntu.
Należy jednak wziąć jeszcze pod uwagę szczególne okoliczności, jakie mogłyby wpłynąć na bieg terminu zasiedzenia. Zgodnie z {{pu przepis="art. 173 KC"}} okres zasiedzenia biegnący przeciwko małoletniemu właścicielowi gruntu nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletności. Ponieważ A w 2008 r. miał dopiero 14 lat, okres zasiedzenia nie może zakończyć się wcześniej niż w 2014 r.
Wobec Z jednak ta reguła zastosowania nie ma. B mógłby więc zasiedzieć udział we współwłasności należący do Z, wobec której ochrona z {{pu przepis="art. 173 KC"}} nie obowiązuje. Zasiedzenie udziału we współwłasności w częściach ułamkowych jest możliwe (zob. np. [[UchwalaSNIIICZP4169 uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 1969 r., III CZP 41/69, opubl. w OSNC 1970, Nr 7-8, poz. 121]]). Wszystkie przesłanki zasiedzenia byłyby w tym wypadku spełnione.
((3)) wynik tymczasowy
B zasiedział więc udział we współwłasności nieruchomości należący do Z.
((2)) Wynik
Z nie ma roszczenia o wydanie nieruchomości, albowiem jej udział we współwłasności został zasiedziany przez B. Współwłaścicielami nieruchomości są więc B i M.
((2)) Uzupełnienie - Roszczenia M przeciwko B
M może mieć wobec B roszczenie o dopuszczenie do wykonywania współwłasności na podstawie {{pu przepis="art. 206 KC"}}.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciNieruchomosci CategoryZasiedzenie
