Wiki source for KazusPrzyrzeczeniePubliczneNr1
====Kazus nr 1 z przyrzeczenia publicznego====
==przyrzeczenie publiczne, roszczenia z gier i zakładów==
((1)) Stan faktyczny
P prowadził działalność handlowo-marketingową w formie sprzedaży wysyłkowej towarów oraz akcję promocyjną, proponując klientom dokonującym zakupów udział w zabawie pod nazwą "Raport końcowy w sprawie nagrody 50.000,00 zł" z możliwością wygranej w tej kwocie.
P nie posiadał zezwolenia Ministra Finansów na prowadzenie gier losowych.
W listopadzie 2009 r. P przesłał do B indywidualne zawiadomienie, z którego wynikało, iż B zostają przypisane numery nagrody 6248606 i 6261651. P zapewnił B, że za kilka dni potwierdzi jego zwycięstwo w konkursie, jeżeli tylko przed 26.11.2009 r. odeśle wygrywające numery wraz z kartą uczestnictwa oraz spełni warunek zamówienia w tym terminie towarów z katalogu. B spełnił wszystkie warunki, w tym kupił zamówione towary. Ponieważ jednak nie liczył na wygraną, wyrzucił kupony do śmieci. Na wysypisku znalazł je A.
W dniu 13.12.2009 r. spośród wszystkich klientów znajdujących się w bazie adresowej wylosowano numer wygrywający nagrodę główną, który należał do wcześniej do B.
B udał się więc do P i żąda wypłaty nagrody. P twierdzi jednak, że wypłacił już nagrodę A, który przyszedł z kuponem. B jednak nastaje na wypłacenie nagrody i przedstawia rachunki potwierdzające zakup.
//1.Czy B może domagać się od P zapłaty 50.000 zł?
2.Czy P może domagać się od A zwrotu 50.000 zł?//
((1)) Odpowiedź na pytanie 1
((2)) Roszczenie A przeciw P o zapłatę 50.000 zł z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}
((3)) powstanie roszczenia
Roszczenie o nagrodę z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}} powstaje, gdy złożone zostało przyrzeczenie publiczne.
Przyrzeczeniem publicznym w rozumieniu tego przepisu jest uczynione publicznie przyrzeczenie nagrody za określone zachowanie się. Z jednej strony musiałoby więc przez P zostać złożone publiczne przyrzeczenie nagrody, zaś B musiałby wykonać czynność, za którą nagroda została obiecana.
W tym wypadku w grę wchodzić może przyrzeczenie nagrody za dokonanie zakupów u P.
**(1) publiczne przyrzeczenie nagrody**
Ogłoszenie nagrody zostało przez P złożone w liście do B, w którym poinformowano o możliwości wygrania kwoty 50.000 zł
Przesłanka publicznego ogłoszenia oświadczenia woli przyrzekającego oznacza, że oświadczenie powinno być złożone w taki sposób, aby mogło dotrzeć do nieokreślonej liczby nieoznaczonych osób (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 919). Za publiczne można uważać również przyrzeczenie, które przyrzekający złożył wobec osób wskazanych za pomocą pewnej ogólnej właściwości. Okoliczność bowiem, że na tej podstawie mogą one zostać zindywidualizowane, nie stanowi przeszkody do uznania przyrzeczenia za skierowane do nieoznaczonych osób (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.).
W tym wypadku skierowany imiennie do powoda list indywidualizował B jako adresata oświadczenia, które z uwagi na formę przekazu (list) pozbawione było zarazem cechy powszechnej dostępności, przesadzającej o publicznym charakterze przyrzeczenia.
Tym samym brak było __publicznego__ przyrzeczenia nagrody.
**(2) wynik tymczasowy**
P nie złożył publicznego przyrzeczenia nagrody w rozumieniu {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}.
((3)) wynik
A nie ma wobec P roszczenia z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie A przeciwko P o 50.000 zł z {{pu przepis="art. 353(1) KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}}
A mógłby podnieść przeciw P roszczenie z umowy gry losowej na podstawie {{pu przepis="art. 353(1) KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} jeżeli między nimi istniał stosunek zobowiązaniowy z gry i gra nie była nierzetelna albo zakazana.
((3)) powstanie roszczenia
**(1) gra lub zakład**
Wg {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 1 UGryHazard"}} **grami losowymi** są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. W umowie gry strony przyrzekają sobie oznaczoną korzyść majątkową w razie ziszczenia się w przyszłości, w wyniku podjętych przez nie czynności, jakiegoś co najmniej częściowo zależnego od przypadku zdarzenia (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 937).
**Zakład** to umowa między osobami głoszącymi odmienne sądy, które dają się zweryfikować w sposób pewny i ostateczny; może to dotyczyć faktów już dokonanych albo zdarzeń przyszłych (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 2 UGryHazard"}}). Zakład może być dwustronny (tzw. zakład wzajemny) albo wielostronny (np. totalizator) (zob. Sokołowski w: KidybaKomentarzKCTomIII, 2010, art. 413 uw. 5).
W tym wypadku chodzi o umowę gry losowej, gdyż chodziło o ziszczenie się przypadku w postaci wylosowania określonych numerów.
Należy się jednak zastanowić, czy B i P w ogóle zawarli taką umowę. W przedmiotowej sprawie sąd uznał, iż pisma skierowane przez pozwanego do powoda nie były bowiem ofertą w rozumieniu {{pu przepis="art. 66 KC"}}, a jedynie luźno wiązały się z umowami sprzedaży (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.).
Sąd jednak nie rozważył, czy oferty nie złożył B odsyłając do P zgłoszenia i dokonując zamówienia towaru. Dopuszczenie do losowania należy uznać w tym wypadku za konkludentne oświadczenie woli o przyjęciu oferty i tym samym prowadzące do zawarcia umowy gry (por. {{pu przepis="art. 69 KC"}}).
Do powstania roszczenia o wypłatę nagrody z gry konieczne jest także ziszczenie się zdarzenia, przynajmniej częściowo zależnego od przypadku, od którego zależało przyznanie korzyści. W tym wypadku zdarzeniem tym było wylosowanie numeru nagrody. Ponieważ wylosowany został numer B, zdarzenie ziściło się.
Jednakże z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} wynika, iż roszczenia z gry można dochodzić jedynie wówczas, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego. Jak ustalono powyżej, w tej sytuacji mieliśmy do czynienia z loterią promocyjną, wymagającą zezwolenia ministra finansów ({{pu przepis="art. 7 ust. 1 UGryHazard"}}). Brak zezwolenia prowadzi do skutku, że była to gra zakazana.
((2)) Wynik
B nie ma roszczenia przeciwko P, gdyż nie jest dopuszczalne dochodzenie roszczeń z gry zakazanej.
((1)) Odpowiedź na pytanie 2 - roszczenie P przeciwko B o zwrot świadczenia z {{pu przepis="art. 410 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 405 KC"}}
P mógłby mieć przeciwko B roszczenie o zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia z art. 410 w zw. z {{pu przepis="art. 405 KC"}}, gdyby wypłata stanowiła nienależne świadczenie.
((2)) Powstanie roszczenia
B uzyskał od P kwotę 50.000, o którą P został zubożony.
Wypłata nagrody musiałaby stanowić nienależne świadczenie w rozumieniu {{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}. Wypłata nagrody z umowy gry stanowiła świadczenie, gdyż odpowiadała treści zobowiązania.
Stosownie do {{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} można żądać zwrotu świadczenia spełnionego z gry jako nienależnego, jeżeli gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
**Nierzetelne** są gry (zakłady) przeprowadzane nieprawidłowo w porównaniu z założonymi regułami albo sprzeczne z zasadami uczciwej gry (Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 82). Umowy zwarte w związku z takimi grami są uważane za zobowiązania sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i tym samym za nieważne na mocy {{pu przepis="art. 58 § 2 KC"}} (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 950; Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 84).
**Zakazane** jest natomiast:
- organizowanie gier i zakładów, co do których istnieje wymóg uzyskania zezwolenia,
- organizowanie zagranicznych gier i zakładów (tzn. takich, które zorganizowano albo zarejestrowano za granicą),
- organizowanie gier i zakładów związanych z walkami zwierząt (zob. {{pu przepis="art. 17 ust. 4 UOchrZwierz"}}) (zob. Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 78).
Jak ustalono powyżej, w tej sytuacji mieliśmy do czynienia z loterią promocyjną, wymagającą zezwolenia ministra finansów ({{pu przepis="art. 7 ust. 1 UGryHazard"}}). Brak zezwolenia prowadzi do skutku, że była to gra zakazana.
Tym samym możliwe jest domaganie się zwrotu świadczenia jako nienależnego ({{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}).
Roszczenie o zwrot wypłaconej nagrody powstało.
((2)) Zaskarżalność
Być może roszczenie o zwrot uległo przedawnieniu, gdyż zgodnie z {{pu przepis="art. 21 UGryHazard"}} roszczenia związane z udziałem w grze hazardowej przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia [[WymagalnoscRoszczenia wymagalności]]. Roszczenie o zwrot świadczonej wygranej stało się wymagalne wg zasad dotyczących świadczeń nienależnych ({{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}). W wyroku z dnia 22.3.2001 r. ([[http://pub.sn.pl/ow3_ic.nsf/0/c77a9c605ad4f275c125736d0050b424/$FILE/V%20CKN%200769_00%20publ.pdf V CKN 769/00, OSNC z 2001 r. nr 11, poz. 166]]) roszczenie z tytułu nienależnego świadczenia, staje się wymagalne od chwili spełnienia, jeżeli już w tym momencie ma charakter świadczenia nienależnego.
Zastosowanie tej reguły prowadziłoby w tym wypadku do uznania roszczenia o zwrot wypłaconej w grudniu 2009 r. nagrody za przedawnione. M.zd. {{pu przepis="art. 21 UGryHazard"}} dotyczy tylko gier i zakładów legalnych, wymienionych w {{pu przepis="art. 2 UGryHazard"}}. Do roszczeń z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} nie można go jednak stosować, gdyż w ten sposób usankcjonowano by rozliczenia dokonane w ramach zakazanych albo nierzetelnych gier lub zakładów. Zastosowanie powinien mieć {{pu przepis="art. 118 KC"}} i tym samym 10 letni termin przedawnienia.
Roszczenie jest wymagalne i nie jest przedawnione.
((2)) Wynik
P może domagać się od A zwrotu 50.000 zł na podstawie {{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 410 KC"}}, gdyż gra zorganizowana przez P była prowadzona bez stosownego zezwolenia.
----
CategoryKazusyPrzyrzeczeniePubliczne CategoryKazusyUmowaGryIZakladu CategoryKazusyBezpodstawneWzbogacenie CategoryPapieryWartosciowe CategoryZnakiLegitymacyjne
==przyrzeczenie publiczne, roszczenia z gier i zakładów==
((1)) Stan faktyczny
P prowadził działalność handlowo-marketingową w formie sprzedaży wysyłkowej towarów oraz akcję promocyjną, proponując klientom dokonującym zakupów udział w zabawie pod nazwą "Raport końcowy w sprawie nagrody 50.000,00 zł" z możliwością wygranej w tej kwocie.
P nie posiadał zezwolenia Ministra Finansów na prowadzenie gier losowych.
W listopadzie 2009 r. P przesłał do B indywidualne zawiadomienie, z którego wynikało, iż B zostają przypisane numery nagrody 6248606 i 6261651. P zapewnił B, że za kilka dni potwierdzi jego zwycięstwo w konkursie, jeżeli tylko przed 26.11.2009 r. odeśle wygrywające numery wraz z kartą uczestnictwa oraz spełni warunek zamówienia w tym terminie towarów z katalogu. B spełnił wszystkie warunki, w tym kupił zamówione towary. Ponieważ jednak nie liczył na wygraną, wyrzucił kupony do śmieci. Na wysypisku znalazł je A.
W dniu 13.12.2009 r. spośród wszystkich klientów znajdujących się w bazie adresowej wylosowano numer wygrywający nagrodę główną, który należał do wcześniej do B.
B udał się więc do P i żąda wypłaty nagrody. P twierdzi jednak, że wypłacił już nagrodę A, który przyszedł z kuponem. B jednak nastaje na wypłacenie nagrody i przedstawia rachunki potwierdzające zakup.
//1.Czy B może domagać się od P zapłaty 50.000 zł?
2.Czy P może domagać się od A zwrotu 50.000 zł?//
((1)) Odpowiedź na pytanie 1
((2)) Roszczenie A przeciw P o zapłatę 50.000 zł z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}
((3)) powstanie roszczenia
Roszczenie o nagrodę z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}} powstaje, gdy złożone zostało przyrzeczenie publiczne.
Przyrzeczeniem publicznym w rozumieniu tego przepisu jest uczynione publicznie przyrzeczenie nagrody za określone zachowanie się. Z jednej strony musiałoby więc przez P zostać złożone publiczne przyrzeczenie nagrody, zaś B musiałby wykonać czynność, za którą nagroda została obiecana.
W tym wypadku w grę wchodzić może przyrzeczenie nagrody za dokonanie zakupów u P.
**(1) publiczne przyrzeczenie nagrody**
Ogłoszenie nagrody zostało przez P złożone w liście do B, w którym poinformowano o możliwości wygrania kwoty 50.000 zł
Przesłanka publicznego ogłoszenia oświadczenia woli przyrzekającego oznacza, że oświadczenie powinno być złożone w taki sposób, aby mogło dotrzeć do nieokreślonej liczby nieoznaczonych osób (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 919). Za publiczne można uważać również przyrzeczenie, które przyrzekający złożył wobec osób wskazanych za pomocą pewnej ogólnej właściwości. Okoliczność bowiem, że na tej podstawie mogą one zostać zindywidualizowane, nie stanowi przeszkody do uznania przyrzeczenia za skierowane do nieoznaczonych osób (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.).
W tym wypadku skierowany imiennie do powoda list indywidualizował B jako adresata oświadczenia, które z uwagi na formę przekazu (list) pozbawione było zarazem cechy powszechnej dostępności, przesadzającej o publicznym charakterze przyrzeczenia.
Tym samym brak było __publicznego__ przyrzeczenia nagrody.
**(2) wynik tymczasowy**
P nie złożył publicznego przyrzeczenia nagrody w rozumieniu {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}.
((3)) wynik
A nie ma wobec P roszczenia z {{pu przepis="art. 919 § 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie A przeciwko P o 50.000 zł z {{pu przepis="art. 353(1) KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}}
A mógłby podnieść przeciw P roszczenie z umowy gry losowej na podstawie {{pu przepis="art. 353(1) KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} jeżeli między nimi istniał stosunek zobowiązaniowy z gry i gra nie była nierzetelna albo zakazana.
((3)) powstanie roszczenia
**(1) gra lub zakład**
Wg {{pu przepis="art. 2 ust. 1 zd. 1 UGryHazard"}} **grami losowymi** są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. W umowie gry strony przyrzekają sobie oznaczoną korzyść majątkową w razie ziszczenia się w przyszłości, w wyniku podjętych przez nie czynności, jakiegoś co najmniej częściowo zależnego od przypadku zdarzenia (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 937).
**Zakład** to umowa między osobami głoszącymi odmienne sądy, które dają się zweryfikować w sposób pewny i ostateczny; może to dotyczyć faktów już dokonanych albo zdarzeń przyszłych (por. {{pu przepis="art. 2 ust. 2 UGryHazard"}}). Zakład może być dwustronny (tzw. zakład wzajemny) albo wielostronny (np. totalizator) (zob. Sokołowski w: KidybaKomentarzKCTomIII, 2010, art. 413 uw. 5).
W tym wypadku chodzi o umowę gry losowej, gdyż chodziło o ziszczenie się przypadku w postaci wylosowania określonych numerów.
Należy się jednak zastanowić, czy B i P w ogóle zawarli taką umowę. W przedmiotowej sprawie sąd uznał, iż pisma skierowane przez pozwanego do powoda nie były bowiem ofertą w rozumieniu {{pu przepis="art. 66 KC"}}, a jedynie luźno wiązały się z umowami sprzedaży (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.).
Sąd jednak nie rozważył, czy oferty nie złożył B odsyłając do P zgłoszenia i dokonując zamówienia towaru. Dopuszczenie do losowania należy uznać w tym wypadku za konkludentne oświadczenie woli o przyjęciu oferty i tym samym prowadzące do zawarcia umowy gry (por. {{pu przepis="art. 69 KC"}}).
Do powstania roszczenia o wypłatę nagrody z gry konieczne jest także ziszczenie się zdarzenia, przynajmniej częściowo zależnego od przypadku, od którego zależało przyznanie korzyści. W tym wypadku zdarzeniem tym było wylosowanie numeru nagrody. Ponieważ wylosowany został numer B, zdarzenie ziściło się.
Jednakże z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} wynika, iż roszczenia z gry można dochodzić jedynie wówczas, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego. Jak ustalono powyżej, w tej sytuacji mieliśmy do czynienia z loterią promocyjną, wymagającą zezwolenia ministra finansów ({{pu przepis="art. 7 ust. 1 UGryHazard"}}). Brak zezwolenia prowadzi do skutku, że była to gra zakazana.
((2)) Wynik
B nie ma roszczenia przeciwko P, gdyż nie jest dopuszczalne dochodzenie roszczeń z gry zakazanej.
((1)) Odpowiedź na pytanie 2 - roszczenie P przeciwko B o zwrot świadczenia z {{pu przepis="art. 410 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 405 KC"}}
P mógłby mieć przeciwko B roszczenie o zwrot nienależnie wypłaconego świadczenia z art. 410 w zw. z {{pu przepis="art. 405 KC"}}, gdyby wypłata stanowiła nienależne świadczenie.
((2)) Powstanie roszczenia
B uzyskał od P kwotę 50.000, o którą P został zubożony.
Wypłata nagrody musiałaby stanowić nienależne świadczenie w rozumieniu {{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}. Wypłata nagrody z umowy gry stanowiła świadczenie, gdyż odpowiadała treści zobowiązania.
Stosownie do {{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} można żądać zwrotu świadczenia spełnionego z gry jako nienależnego, jeżeli gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
**Nierzetelne** są gry (zakłady) przeprowadzane nieprawidłowo w porównaniu z założonymi regułami albo sprzeczne z zasadami uczciwej gry (Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 82). Umowy zwarte w związku z takimi grami są uważane za zobowiązania sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i tym samym za nieważne na mocy {{pu przepis="art. 58 § 2 KC"}} (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 950; Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 84).
**Zakazane** jest natomiast:
- organizowanie gier i zakładów, co do których istnieje wymóg uzyskania zezwolenia,
- organizowanie zagranicznych gier i zakładów (tzn. takich, które zorganizowano albo zarejestrowano za granicą),
- organizowanie gier i zakładów związanych z walkami zwierząt (zob. {{pu przepis="art. 17 ust. 4 UOchrZwierz"}}) (zob. Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 78).
Jak ustalono powyżej, w tej sytuacji mieliśmy do czynienia z loterią promocyjną, wymagającą zezwolenia ministra finansów ({{pu przepis="art. 7 ust. 1 UGryHazard"}}). Brak zezwolenia prowadzi do skutku, że była to gra zakazana.
Tym samym możliwe jest domaganie się zwrotu świadczenia jako nienależnego ({{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}).
Roszczenie o zwrot wypłaconej nagrody powstało.
((2)) Zaskarżalność
Być może roszczenie o zwrot uległo przedawnieniu, gdyż zgodnie z {{pu przepis="art. 21 UGryHazard"}} roszczenia związane z udziałem w grze hazardowej przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia [[WymagalnoscRoszczenia wymagalności]]. Roszczenie o zwrot świadczonej wygranej stało się wymagalne wg zasad dotyczących świadczeń nienależnych ({{pu przepis="art. 410 § 2 KC"}}). W wyroku z dnia 22.3.2001 r. ([[http://pub.sn.pl/ow3_ic.nsf/0/c77a9c605ad4f275c125736d0050b424/$FILE/V%20CKN%200769_00%20publ.pdf V CKN 769/00, OSNC z 2001 r. nr 11, poz. 166]]) roszczenie z tytułu nienależnego świadczenia, staje się wymagalne od chwili spełnienia, jeżeli już w tym momencie ma charakter świadczenia nienależnego.
Zastosowanie tej reguły prowadziłoby w tym wypadku do uznania roszczenia o zwrot wypłaconej w grudniu 2009 r. nagrody za przedawnione. M.zd. {{pu przepis="art. 21 UGryHazard"}} dotyczy tylko gier i zakładów legalnych, wymienionych w {{pu przepis="art. 2 UGryHazard"}}. Do roszczeń z {{pu przepis="art. 413 § 2 KC"}} nie można go jednak stosować, gdyż w ten sposób usankcjonowano by rozliczenia dokonane w ramach zakazanych albo nierzetelnych gier lub zakładów. Zastosowanie powinien mieć {{pu przepis="art. 118 KC"}} i tym samym 10 letni termin przedawnienia.
Roszczenie jest wymagalne i nie jest przedawnione.
((2)) Wynik
P może domagać się od A zwrotu 50.000 zł na podstawie {{pu przepis="art. 413 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 410 KC"}}, gdyż gra zorganizowana przez P była prowadzona bez stosownego zezwolenia.
----
CategoryKazusyPrzyrzeczeniePubliczne CategoryKazusyUmowaGryIZakladu CategoryKazusyBezpodstawneWzbogacenie CategoryPapieryWartosciowe CategoryZnakiLegitymacyjne
