Wiki source for KazusPosiadanie5
====Kazus nr 5 z zakresu posiadania====
==obrona konieczna wg art. 343 § 1 KC==
((1)) STAN FAKTYCZNY
Znana sieć handlowa postanowiła otworzyć już dwutysięczny supermarket. W celu przyciągnięcia klientów proponowano promocje Można było nabyć 47–calowe telewizory Philips w cenie 1499 zł i laptopy za 799 zł. W tej sytuacji klienci ustawiali się już i dzień wcześniej. W kolejce stanął także A. W końcu o 9.00 rano udało mu się dostać do sklepu. Tam zapakował do wózka ostatni telewizor. Kiedy odwrócił się, aby sięgnąć jeszcze po laptopa, z jego wózka pudło z telewizorem wyjął B.
Wówczas A zaczął wyrywać B sprzęt. Gdy ten nie chciał nie chciał oddać, A uderzył go w twarz. Dopiero wówczas B oddał telewizor.
//Czy A miał prawo bronić się w ten sposób przed działaniem B?//
((1)) ROZWIĄZANIE
A mógłby być uprawniony do obrony koniecznej na podstawie {{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}.
Warunkami zastosowania obrony koniecznej są:
1) samowolne naruszenie posiadania,
1) użycie koniecznych czyli adekwatnych (= proporcjonalnych do wagi dóbr chronionych i dotkniętych obroną konieczną) środków w celu odparcia zamachu i
1) zastosowanie tych środków w momencie trwania zamachu.
Więcej o przesłankach obrony koniecznej w dokumencie [[ObronaKonieczna343KC Obrona konieczna na podstawie art. 343 KC]].
W niniejszej sytuacji problematyczne w zasadzie są dwa zagadnienia:
1) czy klient sklepu wkładając towar do koszyka staje się jego posiadaczem oraz
1) czy zastosowanie przez A środki (wyrywanie towaru, uderzenie w twarz) mieszczą się w pojęciu środków koniecznych.
((2)) Samowolne naruszenie posiadania
W pierwszej kolejności należy wskazać, czy klient A był w chwili, w której umieścił towar w koszyku, jego posiadaczem. Tylko wtedy bowiem B mógłby dokonać samowolnego naruszenia tego posiadania, co byłoby katalizatorem roszczenia z {{pu przepis="art. 344 KC"}}.
Aby A był posiadaczem telewizora, musiałby sprawować faktyczne władztwo nad rzeczą (//corpus possesions//) w wolą wykonywania tego władztwa dla siebie (//animus rem sibi habendi//).
Sprawowanie władztwa nad rzeczą musi odbywać się tak, jak gdyby za tym posiadaniem stało jakieś prawo podmiotowe (własność, inne prawo rzeczowe lub obligacyjne dające możliwość władania rzeczą; DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, nb. 907). Ze stanu faktycznego wynika, że A zapakował do koszyka sklepowego telewizor i odwrócił się na moment, by wziąć laptopa. A zabierał telewizor w celu jego nabycia. Nie był więc jeszcze właścicielem (choć to w zasadzie osobny problem: kiedy dochodzi do nabycia własności w sklepach samoobsługowych). Natomiast A czuł się zapewne już w roli właściciela. To oznaczałoby, że zachowywał się względem rzeczy jak właściciel ({{pu przepis="art. 336 KC"}}). W takim razie A byłby posiadaczem.
Posiadanie musi być trwałe a nie jedynie przemijające (DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, s. 909). A władał w zasadzie telewizorem nie tylko przemijająco.
Taki rezultat może budzić wątpliwości z uwagi na ogólne władztwo właściciela sklepu nad rzeczami znajdującymi się w sklepie ([[http://beck-online.beck.de/?typ=reference&y=300&z=NJW&b=2000&s=2876 Schulze w: NJW 2000, 2876 (2878)]]).
Zabierając telewizor z koszyka A B dokonał więc [[SamowolneNaruszeniePosiadania samowolnego naruszenia posiadania]], gdyż nie był legitymowany w żaden sposób do podjęcia obrony lub samopomocy.
((2)) Konieczność obrony
Obrona jest konieczna, gdy wykorzystane środki są adekwatne i wystarczające do ochrony posiadania (por. DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, nb. 947). Można więc także zastosować przemoc, nawet wówczas gdy chronione dobro przedstawia mniejszą wartość w porównaniu z dobrem zagrożonym zniszczeniem lub uszkodzeniem w obronie koniecznej (wyrok SN z dnia 27.5.1985 r., sygn. I CR 152/85 (OSNC 1986 nr 7-8, poz. 119).
Uderzenie w twarz było więc adekwatnym środkiem ochrony przed samowolnym naruszeniem posiadania przez B.
((2)) Wynik
A mógł zastosować dozwoloną samopomoc ({{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}) w celu obrony posiadania przed B.
((1)) Prawo obce
Ciekawe opracowanie podobnego problemu na gruncie prawa niemieckiego prezentuje [[http://beck-online.beck.de/?typ=reference&y=300&z=NJW&b=2000&s=2876 Schulze w: NJW 2000, 2876]].
----
CategoryKazusyPosiadanie
==obrona konieczna wg art. 343 § 1 KC==
((1)) STAN FAKTYCZNY
Znana sieć handlowa postanowiła otworzyć już dwutysięczny supermarket. W celu przyciągnięcia klientów proponowano promocje Można było nabyć 47–calowe telewizory Philips w cenie 1499 zł i laptopy za 799 zł. W tej sytuacji klienci ustawiali się już i dzień wcześniej. W kolejce stanął także A. W końcu o 9.00 rano udało mu się dostać do sklepu. Tam zapakował do wózka ostatni telewizor. Kiedy odwrócił się, aby sięgnąć jeszcze po laptopa, z jego wózka pudło z telewizorem wyjął B.
Wówczas A zaczął wyrywać B sprzęt. Gdy ten nie chciał nie chciał oddać, A uderzył go w twarz. Dopiero wówczas B oddał telewizor.
//Czy A miał prawo bronić się w ten sposób przed działaniem B?//
((1)) ROZWIĄZANIE
A mógłby być uprawniony do obrony koniecznej na podstawie {{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}.
Warunkami zastosowania obrony koniecznej są:
1) samowolne naruszenie posiadania,
1) użycie koniecznych czyli adekwatnych (= proporcjonalnych do wagi dóbr chronionych i dotkniętych obroną konieczną) środków w celu odparcia zamachu i
1) zastosowanie tych środków w momencie trwania zamachu.
Więcej o przesłankach obrony koniecznej w dokumencie [[ObronaKonieczna343KC Obrona konieczna na podstawie art. 343 KC]].
W niniejszej sytuacji problematyczne w zasadzie są dwa zagadnienia:
1) czy klient sklepu wkładając towar do koszyka staje się jego posiadaczem oraz
1) czy zastosowanie przez A środki (wyrywanie towaru, uderzenie w twarz) mieszczą się w pojęciu środków koniecznych.
((2)) Samowolne naruszenie posiadania
W pierwszej kolejności należy wskazać, czy klient A był w chwili, w której umieścił towar w koszyku, jego posiadaczem. Tylko wtedy bowiem B mógłby dokonać samowolnego naruszenia tego posiadania, co byłoby katalizatorem roszczenia z {{pu przepis="art. 344 KC"}}.
Aby A był posiadaczem telewizora, musiałby sprawować faktyczne władztwo nad rzeczą (//corpus possesions//) w wolą wykonywania tego władztwa dla siebie (//animus rem sibi habendi//).
Sprawowanie władztwa nad rzeczą musi odbywać się tak, jak gdyby za tym posiadaniem stało jakieś prawo podmiotowe (własność, inne prawo rzeczowe lub obligacyjne dające możliwość władania rzeczą; DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, nb. 907). Ze stanu faktycznego wynika, że A zapakował do koszyka sklepowego telewizor i odwrócił się na moment, by wziąć laptopa. A zabierał telewizor w celu jego nabycia. Nie był więc jeszcze właścicielem (choć to w zasadzie osobny problem: kiedy dochodzi do nabycia własności w sklepach samoobsługowych). Natomiast A czuł się zapewne już w roli właściciela. To oznaczałoby, że zachowywał się względem rzeczy jak właściciel ({{pu przepis="art. 336 KC"}}). W takim razie A byłby posiadaczem.
Posiadanie musi być trwałe a nie jedynie przemijające (DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, s. 909). A władał w zasadzie telewizorem nie tylko przemijająco.
Taki rezultat może budzić wątpliwości z uwagi na ogólne władztwo właściciela sklepu nad rzeczami znajdującymi się w sklepie ([[http://beck-online.beck.de/?typ=reference&y=300&z=NJW&b=2000&s=2876 Schulze w: NJW 2000, 2876 (2878)]]).
Zabierając telewizor z koszyka A B dokonał więc [[SamowolneNaruszeniePosiadania samowolnego naruszenia posiadania]], gdyż nie był legitymowany w żaden sposób do podjęcia obrony lub samopomocy.
((2)) Konieczność obrony
Obrona jest konieczna, gdy wykorzystane środki są adekwatne i wystarczające do ochrony posiadania (por. DoliwaPrawoRzeczowe, 2010, nb. 947). Można więc także zastosować przemoc, nawet wówczas gdy chronione dobro przedstawia mniejszą wartość w porównaniu z dobrem zagrożonym zniszczeniem lub uszkodzeniem w obronie koniecznej (wyrok SN z dnia 27.5.1985 r., sygn. I CR 152/85 (OSNC 1986 nr 7-8, poz. 119).
Uderzenie w twarz było więc adekwatnym środkiem ochrony przed samowolnym naruszeniem posiadania przez B.
((2)) Wynik
A mógł zastosować dozwoloną samopomoc ({{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}) w celu obrony posiadania przed B.
((1)) Prawo obce
Ciekawe opracowanie podobnego problemu na gruncie prawa niemieckiego prezentuje [[http://beck-online.beck.de/?typ=reference&y=300&z=NJW&b=2000&s=2876 Schulze w: NJW 2000, 2876]].
----
CategoryKazusyPosiadanie
