Wiki source for KazusPosiadanie3
====Kazus nr 3 z zakresu posiadania====
==obrona konieczna wg art. 343 § 1 KC==
((1)) STAN FAKTYCZNY
P uprawiał od 2001 r. działkę rolną, którą otrzymał w posiadanie od K. O tą działkę toczyły się między K a A sprawy sądowe, zakończone wyrokiem SR z dnia 30.1.2004 r. nakazującym eksmisję K z działki wraz z osobami i rzeczami prawa jej reprezentującymi.
W dniu 11.7.2004 r. celem wykonania wyroku przybył komornik. Przy czynnościach komornika uczestniczył jako świadek W. Po wykonaniu przez komornika czynności egzekucyjnych (wyznaczenie działki, wytyczenie granicy, wprowadzenie A w posiadanie), A poleciła traktorzyście zaorać działkę. W czasie tej orki przybył na miejsce P i widząc, że jego uprawy są zaorywane, starał się przekonać traktorzystę i siedzącego obok W do zaniechania niszczenia zasiewów. Traktorzysta, obawiając się konfliktu, zjechał ciągnikiem na koniec działki i zszedł z ciągnika. Wówczas W przejął ciągnik i kontynuował prace. P w celu wymuszenia na W, aby zatrzymał ciągnik i zaprzestał orki, chwycił za drzwi ciągnika i szarpnął nimi. W zaś, nie zatrzymując ciągnika, podtrzymywał drzwi ręką i nogą. W czasie szarpaniny uległy rozbiciu zegarek i okulary W. W końcu W przerwał orkę.
W domaga się od P zasądzenia odszkodowania w kwocie 500 zł za zniszczone okulary i zegarek.
//Czy roszczenie W jest uzasadnione?//
((1)) ROZWIĄZANIE
Roszczenie W przeciw P z {{pu przepis="art. 415 KC"}} o naprawienie szkody w wys. 500 zł (zniszczone okulary i zegarek).
((2)) Szkoda
[[SzkodaCywilnoprawna Szkoda]] wynika z uszkodzenia okularów i zegarka.
((2)) Zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem wyrządzającym szkodę był atak ze strony P na W.
Zachowanie P musiałoby być jednak bezprawne. Bezprawność zachowania w znaczeniu {{pu przepis="art. 415 KC"}} oznacza sprzeczność działania z szeroko rozumianym porządkiem prawnym, w tym także z zasadami współżycia społecznego. W naszym kazusie należy zastanowić się nad wyłączeniem bezprawności na podstawie {{pu przepis="art. 343 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 423 KC"}}.
Ustanowiony w {{pu przepis="art. 342 KC"}} zakaz naruszenia posiadania ma charakter bezwzględny, chroni każde posiadanie i odnosi się także do osoby uprawnionej, a więc nawet właścicielowi nie wolno naruszać posiadania wykonywanego bezprawnie przez inną osobę względem jego rzeczy. W razie naruszenie posiadania przez właściciela posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć naruszenie posiadania, o ile jest samowolne (zob. skrypt [[SamowolneNaruszeniePosiadania pt. Samowolne naruszenie posiadania]], {{pu przepis="art. 343 KC"}}). O możliwości zastosowania zasad ochrony własnej (tutaj: obrony koniecznej) w ramach roszczeń deliktowych przesądza {{pu przepis="art. 423 KC"}}. Ustawodawca w {{pu przepis="art. 423 KC"}} nie stwierdza wyraźnie, że obrona konieczna jest działaniem prawnym. Przepis ten jednak został umieszczony w tytule VI księgi trzeciej kodeksu cywilnego, traktującym o czynach niedozwolonych. Jeżeli zatem tam jest mowa o obronie koniecznej, której przedsięwzięcie nie uzasadnia odszkodowania, należy dojść do wniosku, że obrona konieczna jest "czynem dozwolonym", a więc prawnym. (por. SN w wyroku SN z dnia 27.5.1985 r., I CR 152/85 (OSNC 1986 r. Nr 7-8, poz. 119).
Należy więc zbadać przesłanki obrony koniecznej.
((3)) samowolne naruszenie posiadania
W świetle powołanego {{pu przepis="art. 342 KC"}} postępowanie W polegające na zaorywaniu działki posiadanej przez pozwanego było niezgodne z przedmiotowym porządkiem prawnym. Stanowiło ono zamach w rozumieniu {{pu przepis="art. 423 KC"}}, gdyż zmierzało do zmiany istniejącego stanu rzeczy i wytworzenia takiego stanu, który przed zamachem nie istniał.
Dobrem P było posiadanie gruntu oraz zasiewy na tym gruncie.
((3)) bezpośredniość zamachu
Okoliczności sprawy wskazują, że zamach ten był bezpośredni, gdyż sprawca urzeczywistniał swoje działanie.
((3)) proporcjonalność zastosowanych środków
Z podstawy faktycznej wyroku wynika, że pozwany P, odpierając zamach na swe dobro, nie przekroczył granic obrony koniecznej. Usiłował on najpierw perswazją skłonić W do zaniechania zamachu i dopiero, gdy próba ta okazała się bezskuteczna, zastosował kontrakcję, która zmusiła W do zjechania z pola. O tym, czy obrona była "konieczna", decydują konkretne okoliczności oceniane według reguł doświadczenia życiowego. Reguły te wskazują, że w okolicznościach sprawy zaatakowanie powoda było konieczne do doprowadzenia do zaniechania przez niego zamachu. Z istoty obrony koniecznej zmierzającej do odparcia zamachu wynika ponadto, że posiadacz może w razie potrzeby zastosować niezbędną przemoc, nawet jeżeli dobro chronione przez posiadacza przedstawia mniejszą wartość w porównaniu z dobrem zagrożonym zniszczeniem lub uszkodzeniem w obronie koniecznej (SN w wyroku SN z dnia 27.5.1985 r., I CR 152/85 (OSNC 1986 r. Nr 7-8, poz. 119).
((3)) wynik tymczasowy
P działał więc w ramach obrony koniecznej wg {{pu przepis="art. 343 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 423 KC"}}, wobec czego jego działanie nie było bezprawne.
((2)) Wynik ostateczny
Działanie P nie było bezprawne, wobec czego brak jest roszczenia W przeciwko P z {{pu przepis="art. 415 KC"}}. Podobnie odpada roszczenie z {{pu przepis="art. 24 KC"}}.
----
CategoryKazusyPosiadanie
==obrona konieczna wg art. 343 § 1 KC==
((1)) STAN FAKTYCZNY
P uprawiał od 2001 r. działkę rolną, którą otrzymał w posiadanie od K. O tą działkę toczyły się między K a A sprawy sądowe, zakończone wyrokiem SR z dnia 30.1.2004 r. nakazującym eksmisję K z działki wraz z osobami i rzeczami prawa jej reprezentującymi.
W dniu 11.7.2004 r. celem wykonania wyroku przybył komornik. Przy czynnościach komornika uczestniczył jako świadek W. Po wykonaniu przez komornika czynności egzekucyjnych (wyznaczenie działki, wytyczenie granicy, wprowadzenie A w posiadanie), A poleciła traktorzyście zaorać działkę. W czasie tej orki przybył na miejsce P i widząc, że jego uprawy są zaorywane, starał się przekonać traktorzystę i siedzącego obok W do zaniechania niszczenia zasiewów. Traktorzysta, obawiając się konfliktu, zjechał ciągnikiem na koniec działki i zszedł z ciągnika. Wówczas W przejął ciągnik i kontynuował prace. P w celu wymuszenia na W, aby zatrzymał ciągnik i zaprzestał orki, chwycił za drzwi ciągnika i szarpnął nimi. W zaś, nie zatrzymując ciągnika, podtrzymywał drzwi ręką i nogą. W czasie szarpaniny uległy rozbiciu zegarek i okulary W. W końcu W przerwał orkę.
W domaga się od P zasądzenia odszkodowania w kwocie 500 zł za zniszczone okulary i zegarek.
//Czy roszczenie W jest uzasadnione?//
((1)) ROZWIĄZANIE
Roszczenie W przeciw P z {{pu przepis="art. 415 KC"}} o naprawienie szkody w wys. 500 zł (zniszczone okulary i zegarek).
((2)) Szkoda
[[SzkodaCywilnoprawna Szkoda]] wynika z uszkodzenia okularów i zegarka.
((2)) Zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem wyrządzającym szkodę był atak ze strony P na W.
Zachowanie P musiałoby być jednak bezprawne. Bezprawność zachowania w znaczeniu {{pu przepis="art. 415 KC"}} oznacza sprzeczność działania z szeroko rozumianym porządkiem prawnym, w tym także z zasadami współżycia społecznego. W naszym kazusie należy zastanowić się nad wyłączeniem bezprawności na podstawie {{pu przepis="art. 343 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 423 KC"}}.
Ustanowiony w {{pu przepis="art. 342 KC"}} zakaz naruszenia posiadania ma charakter bezwzględny, chroni każde posiadanie i odnosi się także do osoby uprawnionej, a więc nawet właścicielowi nie wolno naruszać posiadania wykonywanego bezprawnie przez inną osobę względem jego rzeczy. W razie naruszenie posiadania przez właściciela posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć naruszenie posiadania, o ile jest samowolne (zob. skrypt [[SamowolneNaruszeniePosiadania pt. Samowolne naruszenie posiadania]], {{pu przepis="art. 343 KC"}}). O możliwości zastosowania zasad ochrony własnej (tutaj: obrony koniecznej) w ramach roszczeń deliktowych przesądza {{pu przepis="art. 423 KC"}}. Ustawodawca w {{pu przepis="art. 423 KC"}} nie stwierdza wyraźnie, że obrona konieczna jest działaniem prawnym. Przepis ten jednak został umieszczony w tytule VI księgi trzeciej kodeksu cywilnego, traktującym o czynach niedozwolonych. Jeżeli zatem tam jest mowa o obronie koniecznej, której przedsięwzięcie nie uzasadnia odszkodowania, należy dojść do wniosku, że obrona konieczna jest "czynem dozwolonym", a więc prawnym. (por. SN w wyroku SN z dnia 27.5.1985 r., I CR 152/85 (OSNC 1986 r. Nr 7-8, poz. 119).
Należy więc zbadać przesłanki obrony koniecznej.
((3)) samowolne naruszenie posiadania
W świetle powołanego {{pu przepis="art. 342 KC"}} postępowanie W polegające na zaorywaniu działki posiadanej przez pozwanego było niezgodne z przedmiotowym porządkiem prawnym. Stanowiło ono zamach w rozumieniu {{pu przepis="art. 423 KC"}}, gdyż zmierzało do zmiany istniejącego stanu rzeczy i wytworzenia takiego stanu, który przed zamachem nie istniał.
Dobrem P było posiadanie gruntu oraz zasiewy na tym gruncie.
((3)) bezpośredniość zamachu
Okoliczności sprawy wskazują, że zamach ten był bezpośredni, gdyż sprawca urzeczywistniał swoje działanie.
((3)) proporcjonalność zastosowanych środków
Z podstawy faktycznej wyroku wynika, że pozwany P, odpierając zamach na swe dobro, nie przekroczył granic obrony koniecznej. Usiłował on najpierw perswazją skłonić W do zaniechania zamachu i dopiero, gdy próba ta okazała się bezskuteczna, zastosował kontrakcję, która zmusiła W do zjechania z pola. O tym, czy obrona była "konieczna", decydują konkretne okoliczności oceniane według reguł doświadczenia życiowego. Reguły te wskazują, że w okolicznościach sprawy zaatakowanie powoda było konieczne do doprowadzenia do zaniechania przez niego zamachu. Z istoty obrony koniecznej zmierzającej do odparcia zamachu wynika ponadto, że posiadacz może w razie potrzeby zastosować niezbędną przemoc, nawet jeżeli dobro chronione przez posiadacza przedstawia mniejszą wartość w porównaniu z dobrem zagrożonym zniszczeniem lub uszkodzeniem w obronie koniecznej (SN w wyroku SN z dnia 27.5.1985 r., I CR 152/85 (OSNC 1986 r. Nr 7-8, poz. 119).
((3)) wynik tymczasowy
P działał więc w ramach obrony koniecznej wg {{pu przepis="art. 343 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 423 KC"}}, wobec czego jego działanie nie było bezprawne.
((2)) Wynik ostateczny
Działanie P nie było bezprawne, wobec czego brak jest roszczenia W przeciwko P z {{pu przepis="art. 415 KC"}}. Podobnie odpada roszczenie z {{pu przepis="art. 24 KC"}}.
----
CategoryKazusyPosiadanie
