Wiki source for KazusNabycieWlasnosci2
====Kazus nr 2 z problematyki nabycia własności ruchomości====
==nabycie własności ruchomości==
((1)) STAN FAKTYCZNY
A wygrał w wielkiej kumulacji lotto 50 mln zł, które postanowił zainwestować w dzieła sztuki. Zawarł ze znajomym malarzem M umowę sprzedaży, na podstawie której M zobowiązał się do sprzedania jednego z namalowanych w ciągu następnego roku od zawarcia umowy obrazu. Wyboru obrazu miał dokonać znajomy A, marchand sztuki, Z. A zapłacił M z góry 300.000 zł.
W ciągu roku M stworzył trzy wybitne dzieła. W oznaczonym w umowie terminie u M pojawił się Z i wybrał jednej z obrazów.
Ponieważ A obawiał się, czy jego dom jest dostatecznie dobrze zabezpieczony przed kradzieżami, poprosił Z o przechowanie obrazu. Z schował obraz w swoim sejfie.
//Kto jest właścicielem obrazu?//
((1)) ROZWIĄZANIE
Na początku właścicielem obrazu był M, który go stworzył (nabycie pierwotne i konstytutywne).
Właścicielem obrazu mógłby stać się następnie A, na skutek zawartej z M umowy sprzedaży (nabycie pochodne).
((2)) Przesłanki nabycia własności rzeczy ruchomej
W prawie polskim przeniesienie własności rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości następuje według reguł określonych w {{pu przepis="art. 155 KC"}}. Niezbędne jest więc zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, brak wyłączenia podwójnego skutku umowy oraz przeniesienie posiadania, o ile nie jest to zbędne.
((3)) zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności
W tym wypadku A zawarł umowę z M umowę o stworzenie i przeniesienie własności obrazu. Możemy mieć w tym wypadku do czynienia z umową o dzieło ({{pu przepis="art. 627 KC"}}), która jest "inną umową zobowiązującą do przeniesienia własności" w rozumieniu {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}.
((3)) wyłączenie skutku rozporządzającego - konieczność dalszej umowy
Strony wprost nie wyłączyły skutku rozporządzającego. Natomiast z uwagi na niemożność przeniesienia własności rzeczy nie istniejącej, skutek rozporządzający umowy zobowiązującej został odroczony przez ustawę ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}). Do przeniesienia własności niezbędna jest więc umowa (wyłącznie) rozporządzająca. Należy sprawdzić więc, czy A i M zawarli umowę rozporządzającą.
W tym wypadku Z mógł działać jako pełnomocnik A. Ponieważ miał prawo do wyboru obrazu, dysponował szerokim zakresem swobody działania, co wyklucza zakwalifikowanie go wyłącznie jako posłańca.
Umowa rozporządzająca doszła więc do skutku pomiędzy M i A, który był reprezentowany przez Z.
((3)) przeniesienie posiadania
Problematyczne, czy w tym wypadku konieczne było przeniesienie posiadania.
Z {{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}} wynika, że wymóg ten dotyczy wyłącznie rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłych. W niniejszym kazusie A kupił u M "jakiś" obraz, który dopiero miał powstać. Chodziło więc o nabycie rzeczy przyszłej. Tym samym konieczne było przeniesienie posiadania.
Przeniesienie posiadania w rozumieniu {{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}} może nastąpić w każdy ze sposobów przewidzianych w {{pu przepis="art. 348 KC"}} i nast. (SN w wyroku z dnia 10.11.1999 r., sygn. I CKN 201/98, OSN z 2000 Nr 5, poz. 93 (Legalis nr 46547 oraz Lex nr 39657)).
W tym wypadku przeniesienie posiadania nastąpiło przez wręczenie przez M obrazu marchandowi Z, który z kolei - na mocy uzgodnionego z A stosunku prawnego (przechowania) - zachował przedmiot w swoim władaniu. Mogło więc do dojść do przeniesienia posiadania w trybie {{pu przepis="art. 348 zd. 1 KC"}}. Jednakże w tym wypadku odbiorcą nie był nabywca (A), lecz jego dzierżyciel. Na skutek bowiem uzgodnienia stosunku przechowania między A i Z, Z był dla A dzierżycielem ({{pu przepis="art. 338 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 835 KC"}}).
Rozstrzygająca jest więc kwestia, czy dla {{pu przepis="art. 348 zd. 1 KC"}} wystarczające jest wydanie rzeczy dzierżycielowi.
Ponieważ chodzi o wydanie rzeczy, a więc czynność realną, nie można posłużyć się regułami obowiązującymi dla czynności prawnych. Stąd nie jest możliwe zastosowanie reguł o przedstawicielstwie. Jednakże skoro posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne ({{pu przepis="art. 337 KC"}}), to tym bardziej więc A jest posiadaczem, gdy rzecz znajduje się we władztwie dzierżyciela (por. Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, 2013, str. 639). Wydanie rzeczy dzierżycielowi jest więc równoważne dla wydania rzeczy nabywcy - posiadaczowi samoistnemu.
((2)) Wynik
Właścicielem obrazu jest więc A.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciRuchomosci
==nabycie własności ruchomości==
((1)) STAN FAKTYCZNY
A wygrał w wielkiej kumulacji lotto 50 mln zł, które postanowił zainwestować w dzieła sztuki. Zawarł ze znajomym malarzem M umowę sprzedaży, na podstawie której M zobowiązał się do sprzedania jednego z namalowanych w ciągu następnego roku od zawarcia umowy obrazu. Wyboru obrazu miał dokonać znajomy A, marchand sztuki, Z. A zapłacił M z góry 300.000 zł.
W ciągu roku M stworzył trzy wybitne dzieła. W oznaczonym w umowie terminie u M pojawił się Z i wybrał jednej z obrazów.
Ponieważ A obawiał się, czy jego dom jest dostatecznie dobrze zabezpieczony przed kradzieżami, poprosił Z o przechowanie obrazu. Z schował obraz w swoim sejfie.
//Kto jest właścicielem obrazu?//
((1)) ROZWIĄZANIE
Na początku właścicielem obrazu był M, który go stworzył (nabycie pierwotne i konstytutywne).
Właścicielem obrazu mógłby stać się następnie A, na skutek zawartej z M umowy sprzedaży (nabycie pochodne).
((2)) Przesłanki nabycia własności rzeczy ruchomej
W prawie polskim przeniesienie własności rzeczy ruchomej oznaczonej co do tożsamości następuje według reguł określonych w {{pu przepis="art. 155 KC"}}. Niezbędne jest więc zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, brak wyłączenia podwójnego skutku umowy oraz przeniesienie posiadania, o ile nie jest to zbędne.
((3)) zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności
W tym wypadku A zawarł umowę z M umowę o stworzenie i przeniesienie własności obrazu. Możemy mieć w tym wypadku do czynienia z umową o dzieło ({{pu przepis="art. 627 KC"}}), która jest "inną umową zobowiązującą do przeniesienia własności" w rozumieniu {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}.
((3)) wyłączenie skutku rozporządzającego - konieczność dalszej umowy
Strony wprost nie wyłączyły skutku rozporządzającego. Natomiast z uwagi na niemożność przeniesienia własności rzeczy nie istniejącej, skutek rozporządzający umowy zobowiązującej został odroczony przez ustawę ({{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}}). Do przeniesienia własności niezbędna jest więc umowa (wyłącznie) rozporządzająca. Należy sprawdzić więc, czy A i M zawarli umowę rozporządzającą.
W tym wypadku Z mógł działać jako pełnomocnik A. Ponieważ miał prawo do wyboru obrazu, dysponował szerokim zakresem swobody działania, co wyklucza zakwalifikowanie go wyłącznie jako posłańca.
Umowa rozporządzająca doszła więc do skutku pomiędzy M i A, który był reprezentowany przez Z.
((3)) przeniesienie posiadania
Problematyczne, czy w tym wypadku konieczne było przeniesienie posiadania.
Z {{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}} wynika, że wymóg ten dotyczy wyłącznie rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłych. W niniejszym kazusie A kupił u M "jakiś" obraz, który dopiero miał powstać. Chodziło więc o nabycie rzeczy przyszłej. Tym samym konieczne było przeniesienie posiadania.
Przeniesienie posiadania w rozumieniu {{pu przepis="art. 155 § 2 KC"}} może nastąpić w każdy ze sposobów przewidzianych w {{pu przepis="art. 348 KC"}} i nast. (SN w wyroku z dnia 10.11.1999 r., sygn. I CKN 201/98, OSN z 2000 Nr 5, poz. 93 (Legalis nr 46547 oraz Lex nr 39657)).
W tym wypadku przeniesienie posiadania nastąpiło przez wręczenie przez M obrazu marchandowi Z, który z kolei - na mocy uzgodnionego z A stosunku prawnego (przechowania) - zachował przedmiot w swoim władaniu. Mogło więc do dojść do przeniesienia posiadania w trybie {{pu przepis="art. 348 zd. 1 KC"}}. Jednakże w tym wypadku odbiorcą nie był nabywca (A), lecz jego dzierżyciel. Na skutek bowiem uzgodnienia stosunku przechowania między A i Z, Z był dla A dzierżycielem ({{pu przepis="art. 338 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 835 KC"}}).
Rozstrzygająca jest więc kwestia, czy dla {{pu przepis="art. 348 zd. 1 KC"}} wystarczające jest wydanie rzeczy dzierżycielowi.
Ponieważ chodzi o wydanie rzeczy, a więc czynność realną, nie można posłużyć się regułami obowiązującymi dla czynności prawnych. Stąd nie jest możliwe zastosowanie reguł o przedstawicielstwie. Jednakże skoro posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne ({{pu przepis="art. 337 KC"}}), to tym bardziej więc A jest posiadaczem, gdy rzecz znajduje się we władztwie dzierżyciela (por. Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, 2013, str. 639). Wydanie rzeczy dzierżycielowi jest więc równoważne dla wydania rzeczy nabywcy - posiadaczowi samoistnemu.
((2)) Wynik
Właścicielem obrazu jest więc A.
----
CategoryKazusyNabycieWlasnosciRuchomosci
