Wiki source for KazusHipotekaNr6
====Kazus nr 6 z zakresu hipoteki====
((1)) Stan faktyczny
A postanowił wyremontować należący do niego i jego żony W dom jednorodzinny, stojący na nieruchomości położonej w miejscowości O. i należącej do gminy O., na której ustanowiono na rzecz A w 1990 r. prawo użytkowania wieczystego. Ponieważ koszt prac nie dał się z góry określić, a na pewno miał być duży, w Banku B. udzielono A w 2003 r. kredytu otwartego do sumy 100.000 zł. Dla zabezpieczenia kredytu, w oświadczeniu notarialnym z dnia 2 marca 2003 r., A ustanowił na nieruchomości hipotekę, która została wpisana do księgi wieczystej. Ponadto na żądanie B w oświadczeniu A zobowiązał się, iż nie zbędzie nieruchomości ani jej nie obciąży prawami innych osób.
Na początku marca 2005 r. A rozwiązał umowę kredytową z Bankiem, albowiem na skutek choroby nie był w stanie podjąć się remontu. Dnia 20 marca 2005 r. pełnomocnik Banku złożył oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym o nieistnieniu wierzytelności, którą hipoteka zabezpieczała. Wniosek o wykreślenie hipoteki nie został jednak złożony.
Po śmierci A w lipcu 2005 r. jego żona W (jedyna spadkobierczyni) żąda ustalenia, że hipoteka niesłusznie jest wpisana do księgi wieczystej i wykreślenia hipoteki. Natomiast B twierdzi, że hipoteka istnieje nadal i zabezpiecza inną wierzytelność, wynikającą z umowy pożyczki udzielonej A w maju 2004 r.
//Czy W może domagać się wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości?//
((1)) Rozwiązanie
W może domagać się wykreślenia [[HipotekaUmowna hipoteki umownej]] z księgi wieczystej na podstawie {{pu przepis="art. 10 UKsWieczHip"}}, jeżeli wpisana tam hipoteka w rzeczywistości nie istnieje.
((2)) Powstanie roszczenia o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
Roszczenie o uzgodnienie treści KW z rzeczywistym stanem prawnym zależy w tym przypadku od tego, czy faktycznie zachodzi niezgodność między wpisami w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Ujawniony w księdze wieczystej jest stan prawny wynikający z treści wpisanych praw (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 7, str. 44). Rzeczywisty stan prawny nieruchomości to natomiast stan zgodny z prawem materialnym (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 8, str. 45).
Niezgodność może polegać na:
- omyłce w treści wpisu, wskutek której wpis nieprawidłowo odzwierciedla rzeczywisty stan prawny,
- wpisie prawa nieistniejącego lub dokonanym bez podstawy prawnej,
- braku wpisu dotyczącego istniejącego prawa (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 3, str. 39).
W tym wypadku chodzi więc o to, czy faktycznie wpisana hipoteka istnieje.
Hipoteka ta nie istniałaby, gdyby nie została skutecznie ustanowiona albo gdyby po ustanowieniu wygasła.
((3)) ustanowienie hipoteki umownej
Przesłanki ustanowienia hipoteki umownej są bliżej opisane [[UstanowienieHipotekiUmownej tutaj]].
Wierzytelnością zabezpieczoną hipoteką jest roszczenie banku o zwrot kwoty 100.000 z tytułu udzielonego kredytu. Ponieważ w chwili zawarcia umowy suma nie była stronom znana, ustaliły tzw. hipotekę kaucyjną, która – zgodnie z {{pu przepis="art. 102 UKsWieczHip"}} – może zabezpieczać także wierzytelności o wysokości jeszcze nie ustalonej, pod warunkiem uzgodnienia sumy najwyższej. W tym wypadku mamy do czynienia z odstępstwem od zasady akcesoryjności hipoteki, albowiem hipoteka kaucyjna zabezpiecza wierzytelności, które jeszcze nie powstały i których ostateczna wysokość nie jest w chwili ustanawiania hipoteki znana (zob. także {{pu przepis="art. 102 ust. 2 UKsWieczHip"}}).
Umowa o ustanowienie hipoteki została zawarta skutecznie. Przedmiotem hipoteki nie była w tym wypadku własność nieruchomości, ale użytkowanie wieczyste. Zgodnie z {{pu przepis="art. 65 ust. 2 pkt 1 UKsWieczHip"}} to prawo również może być przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego. W tym wypadku hipoteka obok prawa obejmuje także budynki i urządzenia, stanowiące własność wieczystego użytkownika.
Zobowiązanie A do niezbywania i nieobciążania nieruchomości prawami innych osób jest nieważne, albowiem {{pu przepis="art. 72 UKsWieczHip"}} zakazuje stosowania tego typu klauzul pod rygorem ich nieważności. Wobec tego ta część umowy jest nieważna, co jednak nie rzutuje negatywnie na ważność pozostałych postanowień umownych, {{pu przepis="art. 58 § 3 KC"}}.
Wpis hipoteki do księgi wieczystej nastąpił, wobec czego hipoteka powstała.
((3)) wygaśnięcie hipoteki
Należy jeszcze rozważyć, czy hipoteka nie wygasła. Okoliczności wygaśnięcia hipoteki umownej zostały przedstawione dokładniej [[WygasniecieHipoteki tutaj]].
Z powodu braku wierzytelności na skutek rozwiązania umowy kredytowej brak jest wierzytelności, która mogłaby powstać i być zabezpieczona przez hipotekę. Hipoteka ta nie może zabezpieczać innej wierzytelności, albowiem w przypadku wierzytelności przyszłych musi być określony wyraźnie stosunek prawny, z którego ta wierzytelność może powstać ({{pu przepis="art. 102 ust. 2 UKsWieczHip"}}). Ponieważ wierzytelność z innej pożyczki nie była powiązana z umową kredytową, która dotyczyła kredytu bankowego, nie może ona “zastąpić” wierzytelności z kredytu i w ten sposób uzupełniać zabezpieczenie hipoteczne.
Na skutek braku wierzytelności hipoteka wygasła, {{pu przepis="art. 94 UKsWieczHip"}}.
((3)) legitymacja czynna
Ponieważ W jest jedynym użytkownikiem wieczystym i to jej prawo jest obciążone wpisem nieistniejącej hipoteki
((2)) Wynik
W może domagać się uzgodnienia księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i wobec tego wykreślenia hipoteki.
----
CategoryKazusyHipoteka
((1)) Stan faktyczny
A postanowił wyremontować należący do niego i jego żony W dom jednorodzinny, stojący na nieruchomości położonej w miejscowości O. i należącej do gminy O., na której ustanowiono na rzecz A w 1990 r. prawo użytkowania wieczystego. Ponieważ koszt prac nie dał się z góry określić, a na pewno miał być duży, w Banku B. udzielono A w 2003 r. kredytu otwartego do sumy 100.000 zł. Dla zabezpieczenia kredytu, w oświadczeniu notarialnym z dnia 2 marca 2003 r., A ustanowił na nieruchomości hipotekę, która została wpisana do księgi wieczystej. Ponadto na żądanie B w oświadczeniu A zobowiązał się, iż nie zbędzie nieruchomości ani jej nie obciąży prawami innych osób.
Na początku marca 2005 r. A rozwiązał umowę kredytową z Bankiem, albowiem na skutek choroby nie był w stanie podjąć się remontu. Dnia 20 marca 2005 r. pełnomocnik Banku złożył oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym o nieistnieniu wierzytelności, którą hipoteka zabezpieczała. Wniosek o wykreślenie hipoteki nie został jednak złożony.
Po śmierci A w lipcu 2005 r. jego żona W (jedyna spadkobierczyni) żąda ustalenia, że hipoteka niesłusznie jest wpisana do księgi wieczystej i wykreślenia hipoteki. Natomiast B twierdzi, że hipoteka istnieje nadal i zabezpiecza inną wierzytelność, wynikającą z umowy pożyczki udzielonej A w maju 2004 r.
//Czy W może domagać się wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości?//
((1)) Rozwiązanie
W może domagać się wykreślenia [[HipotekaUmowna hipoteki umownej]] z księgi wieczystej na podstawie {{pu przepis="art. 10 UKsWieczHip"}}, jeżeli wpisana tam hipoteka w rzeczywistości nie istnieje.
((2)) Powstanie roszczenia o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym
Roszczenie o uzgodnienie treści KW z rzeczywistym stanem prawnym zależy w tym przypadku od tego, czy faktycznie zachodzi niezgodność między wpisami w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Ujawniony w księdze wieczystej jest stan prawny wynikający z treści wpisanych praw (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 7, str. 44). Rzeczywisty stan prawny nieruchomości to natomiast stan zgodny z prawem materialnym (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 8, str. 45).
Niezgodność może polegać na:
- omyłce w treści wpisu, wskutek której wpis nieprawidłowo odzwierciedla rzeczywisty stan prawny,
- wpisie prawa nieistniejącego lub dokonanym bez podstawy prawnej,
- braku wpisu dotyczącego istniejącego prawa (RudnickiUstawa (2005), art. 5 uw. 3, str. 39).
W tym wypadku chodzi więc o to, czy faktycznie wpisana hipoteka istnieje.
Hipoteka ta nie istniałaby, gdyby nie została skutecznie ustanowiona albo gdyby po ustanowieniu wygasła.
((3)) ustanowienie hipoteki umownej
Przesłanki ustanowienia hipoteki umownej są bliżej opisane [[UstanowienieHipotekiUmownej tutaj]].
Wierzytelnością zabezpieczoną hipoteką jest roszczenie banku o zwrot kwoty 100.000 z tytułu udzielonego kredytu. Ponieważ w chwili zawarcia umowy suma nie była stronom znana, ustaliły tzw. hipotekę kaucyjną, która – zgodnie z {{pu przepis="art. 102 UKsWieczHip"}} – może zabezpieczać także wierzytelności o wysokości jeszcze nie ustalonej, pod warunkiem uzgodnienia sumy najwyższej. W tym wypadku mamy do czynienia z odstępstwem od zasady akcesoryjności hipoteki, albowiem hipoteka kaucyjna zabezpiecza wierzytelności, które jeszcze nie powstały i których ostateczna wysokość nie jest w chwili ustanawiania hipoteki znana (zob. także {{pu przepis="art. 102 ust. 2 UKsWieczHip"}}).
Umowa o ustanowienie hipoteki została zawarta skutecznie. Przedmiotem hipoteki nie była w tym wypadku własność nieruchomości, ale użytkowanie wieczyste. Zgodnie z {{pu przepis="art. 65 ust. 2 pkt 1 UKsWieczHip"}} to prawo również może być przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego. W tym wypadku hipoteka obok prawa obejmuje także budynki i urządzenia, stanowiące własność wieczystego użytkownika.
Zobowiązanie A do niezbywania i nieobciążania nieruchomości prawami innych osób jest nieważne, albowiem {{pu przepis="art. 72 UKsWieczHip"}} zakazuje stosowania tego typu klauzul pod rygorem ich nieważności. Wobec tego ta część umowy jest nieważna, co jednak nie rzutuje negatywnie na ważność pozostałych postanowień umownych, {{pu przepis="art. 58 § 3 KC"}}.
Wpis hipoteki do księgi wieczystej nastąpił, wobec czego hipoteka powstała.
((3)) wygaśnięcie hipoteki
Należy jeszcze rozważyć, czy hipoteka nie wygasła. Okoliczności wygaśnięcia hipoteki umownej zostały przedstawione dokładniej [[WygasniecieHipoteki tutaj]].
Z powodu braku wierzytelności na skutek rozwiązania umowy kredytowej brak jest wierzytelności, która mogłaby powstać i być zabezpieczona przez hipotekę. Hipoteka ta nie może zabezpieczać innej wierzytelności, albowiem w przypadku wierzytelności przyszłych musi być określony wyraźnie stosunek prawny, z którego ta wierzytelność może powstać ({{pu przepis="art. 102 ust. 2 UKsWieczHip"}}). Ponieważ wierzytelność z innej pożyczki nie była powiązana z umową kredytową, która dotyczyła kredytu bankowego, nie może ona “zastąpić” wierzytelności z kredytu i w ten sposób uzupełniać zabezpieczenie hipoteczne.
Na skutek braku wierzytelności hipoteka wygasła, {{pu przepis="art. 94 UKsWieczHip"}}.
((3)) legitymacja czynna
Ponieważ W jest jedynym użytkownikiem wieczystym i to jej prawo jest obciążone wpisem nieistniejącej hipoteki
((2)) Wynik
W może domagać się uzgodnienia księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym i wobec tego wykreślenia hipoteki.
----
CategoryKazusyHipoteka
