Protokół zmian strony KazusDzieloNr4
Dodane:
Bez wątpienia roszczenie G wynika z zawartej umowy o malowanie elewacji. Problematyczny jest jednak typ umowy. W rachubę wchodzą umowy o remont, o roboty budowlane i o dzieło.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
W KC brak jest wyjaśnienia pojęcia remontu. Można wobec tego odwołać się do ustawy - Prawo budowlane ({{pu akt="PrBudow"}}). Wg {{pu przepis="art. 3 pkt 8 PrBudow"}} pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia z odmalowaniem, a więc wyłącznie z konserwacją stanu budynku. W związku z tym umowa zawarta przez A, B i G nie była umową o remont, wobec czego brak ejst roszczenia z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Umowa o roboty budowlane ma na celu stworzenie obiektu budowlanego. Pojęcie obiektu budowlanego jest zdefiniowane w {{pu przepis="art. 3 pkt 1 PrBudow"}} i oznacza:
- budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
- budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
- obiekt małej architektury.
Wykonanie nowej elewacji nie stanowi wykonania nowego obiektu budowlanego w rozum. {{pu przepis="art. 647 KC"}}, wobec czego umowa między A, B i G nie była także umową o roboty budowlane.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu (zob. [[Dzielo]]). W tym wypadku rezultatem (o charakterze materialnym) było odnowienie elewacji budynku. Stąd też umowa, jaką zawarli A i B z G jest umową o dzieło. Podstawą roszczenia może być {{pu przepis="art. 627 KC"}}.
((2)) Brak utraty roszczenia
[[SchematUtrataRoszczenia Utrata roszczenia]] może nastąpić w wyniku jego przeniesienia na inny podmiot albo na skutek wygaśnięcia, przy czym jedną z zasadniczych przyczyn wygaśnięcia zobowiązania jest jego spełnienie.
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Zarzuca więc, że spełnił świadczenie i to doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia wobec niego. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
((3)) zasada podzielności długu
Według generalnej zasady wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne (podzielność definiuje bliżej {{pu przepis="art. 379 § 2 KC"}}), a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części. Skutkiem tego jest, üe niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Gdy zobowiązanie jest niepodzielne, to zobowiązanie nigdy nie dzieli się na części, skutki są zaś różne, w zależności od tego, czy wielość podmiotów zachodzi po stronie czynnej (wierzycieli) czy biernej (dłużników). W pierwszym wypadku skutki określa {{pu przepis="art. 380 § 1 KC"}}, zaś w drugim – {{pu przepis="art. 381 KC"}}.
Świadczenia pieniężne są zawsze świadczeniami podzielnymi (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, str. 132; Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 379 nb. 3; Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 379 nb. 5). Wychodząc więc z {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}} dla niniejszego przypadku oznaczałoby to, że niewypłacalność B powoduje, że wierzyciel pozostaje niezaspokojony, zaś wobec A wierzyciel G nie miałby już roszczenia, gdyż A swoją część już spełnił.
((3)) wspólność zobowiązania
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie //in solidum//.
**(1) odpowiedzialność in solidum**
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. więcej w: OdpowiedzialnoscInSolidum.
**(2) solidarność dłużników**
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest [[OdpowiedzialnoscSolidarna odpowiedzialność solidarna]]. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Ponieważ, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
**(a) czynność prawna**
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było wyraźnych postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
**(b) ustawa**
Jednakże solidarną odpowiedzialność A i B mógłby przewidywać przepis ustawy.
Dla naszego przypadku znaczenie mógłby mieć {{pu przepis="art. 370 KC"}}, albowiem żaden z przepisów szczególnych (dot. umowy o dzieło) nie mówi wprost o solidarności. Wymaga to spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:
- wielości podmiotów,
- wspólności mienia,
- związek pomiędzy zobowiązaniem i wspólnym mieniem oraz
- tożsamości przedmiotu świadczenia.
W tym wypadku chodzi o wielość osób po stronie biernej, tylko bowiem wówczas mamy do czynienia z solidarnością dłużników. Ta przesłanka oczywiści zachodzi, gdyż mamy dwoje dłużników – A i B.
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim własność, a więc i współwłasność, przy czym nie ma znaczenia, czy jest to współwłasność ułamkowa czy łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}). Należą tu także inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (CzachorskiZobowiazania, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
Podobny wynik daje zastosowanie {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}, choć można się zastanawiać, czy pomalowanie elewacji jest istotnie świadczeniem niepodzielnym, skoro malowanie trwało kilka dni.
((3)) wynik
Tym samym A i B odpowiadają solidarnie. Spełnienie częściowo przez A świadczenia nie prowadzi do zwolnienia go z odpowiedzialności za pozostałą część ({{pu przepis="art. 366 § 1 KC"}}).
((2)) Zaskarżalność
Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 15.6.2004, ponieważ roszczenie o zapłatę jest wymagalne z chwilą oddania dzieła (por. {{pu przepis="art. 642 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}; więcej na temat przedawnienia w [[Art646KC komentarzu do art. 646 KC]]).
Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
((2)) Wynik
Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec A
Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec B
Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
((2)) Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
W tym momencie dla A istotna jest możliwość powołania się na przedawnienie roszczenia wobec B, aby odeprzeć żądania G. Odpowiedź zależy od tego, czy zarzut przedawnienia stanowi zarzut osobisty dłużnika solidarnego czy zarzut wspólny, na który może powołać się każdy ze współdłużników solidarnych ({{pu przepis="art. 375 KC"}}).
**Zarzuty osobiste** to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika, tzn takie, które związane są nierozerwalnie z jego osobistymi cechami (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) albo działaniami, np. dokonanymi przez niego z wierzycielem czynnościami prawnymi, które uwalniają go ze zobowiązania lub korzystnie modyfikują jego treść jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, str. 100; Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 375 nb. 2; Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, art. 375 uw. 2 (str. 122-123)). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą.
**Zarzuty wspólne** to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, art. 375 uw. 2 (str. 122-123)).
W przypadku solidarności dłużników przedawnienie może być zgłoszone tylko przez dłużnika, któremu ono przysługuje i tylko ze skutkiem dla niego samego. Jest to więc zarzut osobisty, który może podnieść wyłącznie B. Na taki charakter zarzutu przedawnienia wskazuje a contrario {{pu przepis="art. 372 KC"}}. Wynika z niego, iż choć w stosunku do jednego (niektórych) z dłużników solidarnych bieg przedawnienia zostanie przerwany albo zawieszony, to jednak w stosunku do współdłużników roszczenie przedawni się, jeżeli upłynie stosowny termin przedawnienia.
((2)) Wynik
Ponieważ więc zarzut przedawnienia jest zarzutem osobistym, A nie może się powołać na przedawnienie, które nastąpiło wobec B. Sam pozostaje więc odpowiedzialny, choć B, gdyby został pozwany, mógłby się skutecznie na przedawnienie powołać.
((1)) Odpowiedź na pytanie 3 - Roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi.
W odpowiedzi na pytanie 1 ustalono, że A nie musi płacić pozostałych 2.500 zł, gdyż roszczenie G się przedawniło. Należy zastanowić się, czy A mógłby w tej sytuacji domagać się od B jakiejś części zapłaconej kwoty i jeżeli tak, to jakiej.
Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł ({{pu przepis="art. 379 § 1 zd. 2 KC"}}).
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś minęły ponad trzy lata. Odpowiedź na tą kwestię zależy od tego, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe. Gdyby obowiązywał termin przedawnienia z {{pu przepis="art. 646 KC"}} to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 376 nb. 18; por. Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 376 nb. 11). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 118 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 120 KC"}}).
Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło.
W sytuacji opisanej w pytaniu 3 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł na podstawie {{pu przepis="art. 376 § 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie z ustawy o terminach zapłaty
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
((2)) Roszczenie z KC
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 481 § 1 KC"}}. Przesłankami roszczenia są:
- świadczenie pieniężne,
- opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
- należyta wysokość odsetek.
((3)) świadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
((3)) opóźnienie
Opóźnieniem jest niewykonanie świadczenia w terminie (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 774). Termin świadczenia wynikać może bądź z treści czynności prawnej lub innych okoliczności, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 455 KC"}}.
((3)) Wysokość odsetek
**(1) odsetki umowne**
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP]]). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
**(2) odsetki ustawowe**
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}). Wcześniej wynosiły:
- od 15.10.2005 do dnia 14.12.2008 - 11.5%,
- od 10.01.2005 do 14.10.2005 - 13.5%
- od 25.09.2003 do 9.1.2005 - 12.25%.
((3)) przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki.
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej, gdyż termin płatności sumy pieniężnej był jednorazowy, a więc krótszy niż rok.
Suma główna została zapłacona częściowo, zaś częściowo się przedawniła.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ ma częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
**EXKURS:**
Jeżeli jednak A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie mógłby domagać się ich zapłaty.
**Koniec exkursu**
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia odsetek wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od czerwca 2007 r. (trzy lata wstecz od dziś).
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// ([[http://www.rzu.gov.pl/art-481-odsetki/wyrok_s_apel_w_Poznaniu_z_dnia_2005_06_02___I_ACa_1867_04__OSA_2006_1_1__1075 sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1]]). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) Wynik
G nie może się domagać zapłaty odsetek.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
W KC brak jest wyjaśnienia pojęcia remontu. Można wobec tego odwołać się do ustawy - Prawo budowlane ({{pu akt="PrBudow"}}). Wg {{pu przepis="art. 3 pkt 8 PrBudow"}} pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia z odmalowaniem, a więc wyłącznie z konserwacją stanu budynku. W związku z tym umowa zawarta przez A, B i G nie była umową o remont, wobec czego brak ejst roszczenia z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Umowa o roboty budowlane ma na celu stworzenie obiektu budowlanego. Pojęcie obiektu budowlanego jest zdefiniowane w {{pu przepis="art. 3 pkt 1 PrBudow"}} i oznacza:
- budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
- budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
- obiekt małej architektury.
Wykonanie nowej elewacji nie stanowi wykonania nowego obiektu budowlanego w rozum. {{pu przepis="art. 647 KC"}}, wobec czego umowa między A, B i G nie była także umową o roboty budowlane.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu (zob. [[Dzielo]]). W tym wypadku rezultatem (o charakterze materialnym) było odnowienie elewacji budynku. Stąd też umowa, jaką zawarli A i B z G jest umową o dzieło. Podstawą roszczenia może być {{pu przepis="art. 627 KC"}}.
((2)) Brak utraty roszczenia
[[SchematUtrataRoszczenia Utrata roszczenia]] może nastąpić w wyniku jego przeniesienia na inny podmiot albo na skutek wygaśnięcia, przy czym jedną z zasadniczych przyczyn wygaśnięcia zobowiązania jest jego spełnienie.
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Zarzuca więc, że spełnił świadczenie i to doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia wobec niego. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
((3)) zasada podzielności długu
Według generalnej zasady wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne (podzielność definiuje bliżej {{pu przepis="art. 379 § 2 KC"}}), a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części. Skutkiem tego jest, üe niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Gdy zobowiązanie jest niepodzielne, to zobowiązanie nigdy nie dzieli się na części, skutki są zaś różne, w zależności od tego, czy wielość podmiotów zachodzi po stronie czynnej (wierzycieli) czy biernej (dłużników). W pierwszym wypadku skutki określa {{pu przepis="art. 380 § 1 KC"}}, zaś w drugim – {{pu przepis="art. 381 KC"}}.
Świadczenia pieniężne są zawsze świadczeniami podzielnymi (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, str. 132; Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 379 nb. 3; Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 5, art. 379 nb. 5). Wychodząc więc z {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}} dla niniejszego przypadku oznaczałoby to, że niewypłacalność B powoduje, że wierzyciel pozostaje niezaspokojony, zaś wobec A wierzyciel G nie miałby już roszczenia, gdyż A swoją część już spełnił.
((3)) wspólność zobowiązania
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie //in solidum//.
**(1) odpowiedzialność in solidum**
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. więcej w: OdpowiedzialnoscInSolidum.
**(2) solidarność dłużników**
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest [[OdpowiedzialnoscSolidarna odpowiedzialność solidarna]]. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Ponieważ, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
**(a) czynność prawna**
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było wyraźnych postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
**(b) ustawa**
Jednakże solidarną odpowiedzialność A i B mógłby przewidywać przepis ustawy.
Dla naszego przypadku znaczenie mógłby mieć {{pu przepis="art. 370 KC"}}, albowiem żaden z przepisów szczególnych (dot. umowy o dzieło) nie mówi wprost o solidarności. Wymaga to spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:
- wielości podmiotów,
- wspólności mienia,
- związek pomiędzy zobowiązaniem i wspólnym mieniem oraz
- tożsamości przedmiotu świadczenia.
W tym wypadku chodzi o wielość osób po stronie biernej, tylko bowiem wówczas mamy do czynienia z solidarnością dłużników. Ta przesłanka oczywiści zachodzi, gdyż mamy dwoje dłużników – A i B.
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim własność, a więc i współwłasność, przy czym nie ma znaczenia, czy jest to współwłasność ułamkowa czy łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}). Należą tu także inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (CzachorskiZobowiazania, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
Podobny wynik daje zastosowanie {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}, choć można się zastanawiać, czy pomalowanie elewacji jest istotnie świadczeniem niepodzielnym, skoro malowanie trwało kilka dni.
((3)) wynik
Tym samym A i B odpowiadają solidarnie. Spełnienie częściowo przez A świadczenia nie prowadzi do zwolnienia go z odpowiedzialności za pozostałą część ({{pu przepis="art. 366 § 1 KC"}}).
((2)) Zaskarżalność
Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 15.6.2004, ponieważ roszczenie o zapłatę jest wymagalne z chwilą oddania dzieła (por. {{pu przepis="art. 642 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}; więcej na temat przedawnienia w [[Art646KC komentarzu do art. 646 KC]]).
Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
((2)) Wynik
Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec A
Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec B
Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
((2)) Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
W tym momencie dla A istotna jest możliwość powołania się na przedawnienie roszczenia wobec B, aby odeprzeć żądania G. Odpowiedź zależy od tego, czy zarzut przedawnienia stanowi zarzut osobisty dłużnika solidarnego czy zarzut wspólny, na który może powołać się każdy ze współdłużników solidarnych ({{pu przepis="art. 375 KC"}}).
**Zarzuty osobiste** to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika, tzn takie, które związane są nierozerwalnie z jego osobistymi cechami (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) albo działaniami, np. dokonanymi przez niego z wierzycielem czynnościami prawnymi, które uwalniają go ze zobowiązania lub korzystnie modyfikują jego treść jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, str. 100; Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 375 nb. 2; Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, art. 375 uw. 2 (str. 122-123)). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą.
**Zarzuty wspólne** to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 9, art. 375 uw. 2 (str. 122-123)).
W przypadku solidarności dłużników przedawnienie może być zgłoszone tylko przez dłużnika, któremu ono przysługuje i tylko ze skutkiem dla niego samego. Jest to więc zarzut osobisty, który może podnieść wyłącznie B. Na taki charakter zarzutu przedawnienia wskazuje a contrario {{pu przepis="art. 372 KC"}}. Wynika z niego, iż choć w stosunku do jednego (niektórych) z dłużników solidarnych bieg przedawnienia zostanie przerwany albo zawieszony, to jednak w stosunku do współdłużników roszczenie przedawni się, jeżeli upłynie stosowny termin przedawnienia.
((2)) Wynik
Ponieważ więc zarzut przedawnienia jest zarzutem osobistym, A nie może się powołać na przedawnienie, które nastąpiło wobec B. Sam pozostaje więc odpowiedzialny, choć B, gdyby został pozwany, mógłby się skutecznie na przedawnienie powołać.
((1)) Odpowiedź na pytanie 3 - Roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi.
W odpowiedzi na pytanie 1 ustalono, że A nie musi płacić pozostałych 2.500 zł, gdyż roszczenie G się przedawniło. Należy zastanowić się, czy A mógłby w tej sytuacji domagać się od B jakiejś części zapłaconej kwoty i jeżeli tak, to jakiej.
Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł ({{pu przepis="art. 379 § 1 zd. 2 KC"}}).
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś minęły ponad trzy lata. Odpowiedź na tą kwestię zależy od tego, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe. Gdyby obowiązywał termin przedawnienia z {{pu przepis="art. 646 KC"}} to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 376 nb. 18; por. Dubis w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, art. 376 nb. 11). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 118 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 120 KC"}}).
Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło.
W sytuacji opisanej w pytaniu 3 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł na podstawie {{pu przepis="art. 376 § 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie z ustawy o terminach zapłaty
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
((2)) Roszczenie z KC
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 481 § 1 KC"}}. Przesłankami roszczenia są:
- świadczenie pieniężne,
- opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
- należyta wysokość odsetek.
((3)) świadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
((3)) opóźnienie
Opóźnieniem jest niewykonanie świadczenia w terminie (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 774). Termin świadczenia wynikać może bądź z treści czynności prawnej lub innych okoliczności, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 455 KC"}}.
((3)) Wysokość odsetek
**(1) odsetki umowne**
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP]]). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
**(2) odsetki ustawowe**
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}). Wcześniej wynosiły:
- od 15.10.2005 do dnia 14.12.2008 - 11.5%,
- od 10.01.2005 do 14.10.2005 - 13.5%
- od 25.09.2003 do 9.1.2005 - 12.25%.
((3)) przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki.
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej, gdyż termin płatności sumy pieniężnej był jednorazowy, a więc krótszy niż rok.
Suma główna została zapłacona częściowo, zaś częściowo się przedawniła.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ ma częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
**EXKURS:**
Jeżeli jednak A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie mógłby domagać się ich zapłaty.
**Koniec exkursu**
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia odsetek wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od czerwca 2007 r. (trzy lata wstecz od dziś).
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// ([[http://www.rzu.gov.pl/art-481-odsetki/wyrok_s_apel_w_Poznaniu_z_dnia_2005_06_02___I_ACa_1867_04__OSA_2006_1_1__1075 sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1]]). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) Wynik
G nie może się domagać zapłaty odsetek.
Usunięte:
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Wg {{pu przepis="art. 3 pkt 8 PrBudow"}} pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia wyłącznie z konserwacją w związku z czym brak jest roszczenia z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Umowa o roboty budowlane ma na celu stworzenie obiektu budowlanego. Pojęcie obiektu budowlanego jest zdefiniowane w {{pu przepis="art. 3 pkt 1 PrBudow"}} i oznacza:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury.
Wykonanie nowej elewacji nie stanowi więc wykonania nowego obiektu budowlanego w rozum. {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu (zob. [[Dzielo]]).
W tym wypadku rezultatem (o charakterze materialnym) było odnowienie elewacji budynku. Stąd też umowa, jaką zawarli A i B z G jest umową o dzieło. Podstawą roszczenia może być {{pu przepis="art. 627 KC"}}.
Między stronami została zawarta umowa o dzieło:
- umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
- treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
- brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
((2)) Brak utraty roszczenia
Utrata zobowiązania może nastąpić w wyniku jego przeniesienia na inny podmiot albo na skutek wygaśnięcia, przy czym jedną z zasadniczych przyczyn wygaśnięcia zobowiązania jest jego spełnienie.
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Zarzuca więc, że spełnił świadczenie i to doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia wobec niego. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
((3)) zasada podzielności długu
Według generalnej zasady wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Gdy zobowiązanie jest niepodzielne (zob. {{pu przepis="art. 379 § 2 KC"}}), to zobowiązanie nigdy nie dzieli się na części, skutki są zaś różne, w zależności od tego, czy wielość podmiotów zachodzi po stronie czynnej (wierzycieli) czy biernej (dłużników). W pierwszym wypadku skutki określa {{pu przepis="art. 380 § 1 KC"}}, zaś w drugim – {{pu przepis="art. 381 KC"}}.
Świadczenia pieniężne są zawsze świadczeniami podzielnymi. Wychodząc więc z {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}} dla niniejszego przypadku oznaczałoby to, że niewypłacalność B powoduje, że wierzyciel pozostaje niezaspokojony, zaś wobec A wierzyciel G nie miałby już roszczenia, gdyż A swoją część już spełnił.
((3)) wspólność zobowiązania
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie //in solidum//.
**(1) odpowiedzialność in solidum**
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. więcej w: OdpowiedzialnoscInSolidum.
**(2) solidarność dłużników**
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest [[OdpowiedzialnoscSolidarna odpowiedzialność solidarna]]. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Ponieważ, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
**(a) czynność prawna**
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było wyraźnych postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
**(b) ustawa**
Jednakże solidarną odpowiedzialność A i B mógłby przewidywać przepis ustawy.
Dla naszego przypadku znaczenie mógłby mieć {{pu przepis="art. 370 KC"}}, albowiem żaden z przepisów szczególnych (dot. umowy o dzieło) nie mówi wprost o solidarności. Wymaga to spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:
- wielości podmiotów,
- wspólności mienia,
- związek pomiędzy zobowiązaniem i wspólnym mieniem oraz
- tożsamości przedmiotu świadczenia.
W tym wypadku chodzi o wielość osób po stronie biernej, tylko bowiem wówczas mamy do czynienia z solidarnością dłużników. Ta przesłanka oczywiści zachodzi, gdyż mamy dwoje dłużników – A i B.
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim własność, a więc i współwłasność, przy czym nie ma znaczenia, czy jest to współwłasność ułamkowa czy łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}). Należą tu także inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (CzachorskiZobowiazania, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
((3)) wynik
Tym samym więc roszczenie G wobec A i B (odpowiadających solidarnie) powstało.
((2)) Zaskarżalność
Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 15.6.2004, ponieważ roszczenie o zapłatę jest wymagalne z chwilą oddania dzieła (por. {{pu przepis="art. 642 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}; więcej na temat przedawnienia w [[Art646KC komentarzu do art. 646 KC]]). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
((2)) Wynik
Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec A
Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec B
Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
((2)) Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
W tym momencie dla A istotna jest możliwość powołania się na przedawnienie roszczenia wobec B, aby odeprzeć żądania G. Odpowiedź zależy od tego, czy zarzut przedawnienia stanowi zarzut osobisty dłużnika solidarnego czy zarzut wspólny, na który może powołać się każdy ze współdłużników solidarnych.
Zarzuty osobiste to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 375 uw. 2). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą. Zarzuty wspólne to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych.
W przypadku solidarności dłużników przedawnienie może być zgłoszone tylko przez dłużnika, któremu ono przysługuje i tylko ze skutkiem dla niego samego (zarzut osobisty). Wynika to z {{pu przepis="art. 375 § 1 KC"}}, zgodnie z którym każdy z dłużników może powoływać się na swoje zarzuty osobiste oraz zarzuty wspólne dla wszystkich dłużników solidarnych.
Ponadto na skutek taki wskazuje a contrario {{pu przepis="art. 372 KC"}}. Wynika z niego, iż choć w stosunku do jednego (niektórych) z dłużników solidarnych bieg przedawnienia zostanie przerwany albo zawieszony, to jednak w stosunku do współdłużników roszczenie przedawni się, jeżeli upłynie stosowny termin przedawnienia.
Zarzut przedawnienia jest więc zarzutem osobistym.
((2)) Wynik
Ponieważ więc zarzut przedawnienia jest zarzutem osobistym, A nie może się powołać na przedawnienie, które nastąpiło wobec B. Sam pozostaje więc odpowiedzialny, choć B, gdyby został pozwany, mógłby się skutecznie na przedawnienie powołać.
((1)) Odpowiedź na pytanie 3
Roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi.
W odpowiedzi na pytanie 1 ustalono, że A nie musi płacić pozostałych 2.500 zł, gdyż roszczenie G się przedawniło. Należy zastanowić się, czy A mógłby w tej sytuacji domagać się od B zwrotu 1.250 zł.
Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś minęły ponad trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z {{pu przepis="art. 646 KC"}} to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC art. 376 nb. 18). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności (art. 118, 120 KC). Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł.
((2)) Roszczenie z ustawy o terminach zapłaty
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
((2)) Roszczenie z KC
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 481 § 1 KC"}}. Przesłankami roszczenia są:
- świadczenie pieniężne,
- opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
- należyta wysokość odsetek.
((3)) świadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
((3)) opóźnienie
Opóźnieniem jest niewykonanie świadczenia w terminie (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 774). Termin świadczenia wynikać może bądź z treści czynności prawnej lub innych okoliczności, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 455 KC"}}.
((3)) Wysokość odsetek
**(1) odsetki umowne**
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP]]). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
**(2) odsetki ustawowe**
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}). Wcześniej wynosiły:
- od 15.10.2005 do dnia 14.12.2008 - 11.5%,
- od 10.01.2005 do 14.10.2005 - 13.5%
- od 25.09.2003 do 9.1.2005 - 12.25%.
((3)) przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki.
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej, gdyż termin płatności sumy pieniężnej był jednorazowy, a więc krótszy niż rok.
Suma główna została zapłacona częściowo, zaś częściowo się przedawniła.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ ma częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
**EXKURS:**
Jeżeli jednak A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie mógłby domagać się ich zapłaty.
**Koniec exkursu**
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia odsetek wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od czerwca 2007 r. (trzy lata wstecz od dziś).
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// ([[http://www.rzu.gov.pl/art-481-odsetki/wyrok_s_apel_w_Poznaniu_z_dnia_2005_06_02___I_ACa_1867_04__OSA_2006_1_1__1075 sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1]]). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) Wynik
G nie może się domagać zapłaty odsetek.
Dodane:
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP]]). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Usunięte:
Wersja [12119]
Czas edycji: 2010-06-20 17:54:24. Autor: RobertFeind [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ ma częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
Usunięte:
Wersja [12100]
Czas edycji: 2010-06-17 14:47:12. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// ([[http://www.rzu.gov.pl/art-481-odsetki/wyrok_s_apel_w_Poznaniu_z_dnia_2005_06_02___I_ACa_1867_04__OSA_2006_1_1__1075 sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1]]). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
Usunięte:
Wersja [12093]
Czas edycji: 2010-06-14 08:42:19. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((3)) świadczenie pieniężne
((3)) opóźnienie
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}). Wcześniej wynosiły:
- od 15.10.2005 do dnia 14.12.2008 - 11.5%,
- od 10.01.2005 do 14.10.2005 - 13.5%
- od 25.09.2003 do 9.1.2005 - 12.25%.
((3)) przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki.
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej, gdyż termin płatności sumy pieniężnej był jednorazowy, a więc krótszy niż rok.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
**EXKURS:**
Jeżeli jednak A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie mógłby domagać się ich zapłaty.
**Koniec exkursu**
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia odsetek wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od czerwca 2007 r. (trzy lata wstecz od dziś).
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) opóźnienie
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. [[http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm Informacje NBP). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}). Wcześniej wynosiły:
- od 15.10.2005 do dnia 14.12.2008 - 11.5%,
- od 10.01.2005 do 14.10.2005 - 13.5%
- od 25.09.2003 do 9.1.2005 - 12.25%.
((3)) przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki.
Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej, gdyż termin płatności sumy pieniężnej był jednorazowy, a więc krótszy niż rok.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek (zapłata przez A połowy kwoty wynagrodzenia). Należy jednak zauważyć, że zapłata 2.500 zł nastąpiła w terminie, wobec czego nie zaszło opóźnienie. Roszczenie o odsetki od tej kwoty byłoby nieuzasadnione.
**EXKURS:**
Jeżeli jednak A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie mógłby domagać się ich zapłaty.
**Koniec exkursu**
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia odsetek wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od czerwca 2007 r. (trzy lata wstecz od dziś).
Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}), tzn. dnia 1.7.2006. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia (tzn. dnia 1.7.2006), przedawniły się także odsetki od tej sumy.
Usunięte:
((3)) Opóźnienie
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}).
((3)) Przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od maja 2005 r. (trzy lata wstecz od dziś). Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia, przedawniły się także odsetki od tej sumy.
Wersja [12092]
Czas edycji: 2010-06-14 08:25:39. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu (zob. [[Dzielo]]).
Między stronami została zawarta umowa o dzieło:
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Zarzuca więc, że spełnił świadczenie i to doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia wobec niego. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
Według generalnej zasady wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie //in solidum//.
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. więcej w: OdpowiedzialnoscInSolidum.
Ponieważ, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było wyraźnych postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
((3)) Świadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}).
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
Między stronami została zawarta umowa o dzieło:
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Zarzuca więc, że spełnił świadczenie i to doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia wobec niego. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
Według generalnej zasady wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie //in solidum//.
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. więcej w: OdpowiedzialnoscInSolidum.
Ponieważ, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było wyraźnych postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
((3)) Świadczenie pieniężne
Świadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażonej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 5% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 20%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości odsetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.12.2008 odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}).
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. minęły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
Usunięte:
Między stronami została zawarta skuteczna umowa o dzieło, albowiem:
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
Według generalnej zasady, wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie in solidum.
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. OdpowiedzialnoscInSolidum.
Ponieważm, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
((3)) Swiadczenie pieniężne
Swiadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażnej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 7,25% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 30%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.10.2005 r. odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}).
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. mineły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
Wersja [12038]
Czas edycji: 2010-06-08 15:37:31. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
CategoryKazusyDzielo CategoryOdpowiedzialnoscInSolidum CategoryOdsetki
Usunięte:
Wersja [9290]
Czas edycji: 2009-05-18 15:21:51. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest [[OdpowiedzialnoscSolidarna odpowiedzialność solidarna]]. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Ponieważm, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
**(a) czynność prawna**
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
**(b) ustawa**
Jednakże solidarną odpowiedzialność A i B mógłby przewidywać przepis ustawy.
Ponieważm, jak wskazano wyżej, zasadą jest podzielność świadczenia, aby zachodziła odpowiedzialność solidarna, musi być ona wyraźnie ustanowiona. O tym, czy odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności solidarnej decyduje wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} ustawa albo czynność prawna.
**(a) czynność prawna**
W niniejszym kazusie w umowie między A i B oraz G brak było postanowień co do solidarnego charakteru odpowiedzialności A i B.
**(b) ustawa**
Jednakże solidarną odpowiedzialność A i B mógłby przewidywać przepis ustawy.
Usunięte:
Wynika z niego w pierwszym rzędzie, iż powstanie odpowiedzialności solidarnej zależy od istnienia źródła tej solidarności, którym wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} może być ustawa albo czynność prawna.
W przypadku czynności prawnych konieczne jest ustalenie w umowie, iż podmioty odpowiedzialne za spełnienie świadczenia (dłużnicy) odpowiadają na zasadzie solidarności.
Wersja [9289]
Czas edycji: 2009-05-18 15:17:04. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Roszczenie jest wymaganie od dnia 15.6.2004, ponieważ roszczenie o zapłatę jest wymagalne z chwilą oddania dzieła (por. {{pu przepis="art. 642 KC"}}).
Usunięte:
Wersja [9288]
Czas edycji: 2009-05-18 15:15:32. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Wg {{pu przepis="art. 3 pkt 8 PrBudow"}} pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia wyłącznie z konserwacją w związku z czym brak jest roszczenia z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
Usunięte:
Wersja [9287]
Czas edycji: 2009-05-18 15:14:58. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
A i B są współwłaścicielami nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym. Dnia 1.2.2004 r. zawarli ze swoim sąsiadem G umowę o odmalowanie przykurzonej elewacji. Umówiono się na wynagrodzenie w wysokości 5.000 zł. Malowanie miało zakończyć się 15.6.2004 r.
G wykonał swoją pracę w terminie i zażądał zapłaty. A zapłacił tylko 2.500 zł, twierdząc, że drugą połowę powinien zapłacić B. Ten (B) stwierdził, iż nie ma pieniędzy i w związku z tym nie zapłaci. G widząc, iż faktycznie od B niewiele da się uzyskać, żąda od A zapłaty pozostałej części wynagrodzenia.
G wykonał swoją pracę w terminie i zażądał zapłaty. A zapłacił tylko 2.500 zł, twierdząc, że drugą połowę powinien zapłacić B. Ten (B) stwierdził, iż nie ma pieniędzy i w związku z tym nie zapłaci. G widząc, iż faktycznie od B niewiele da się uzyskać, żąda od A zapłaty pozostałej części wynagrodzenia.
Usunięte:
G wykonał swoją pracę w terminie i dnia 1.7.2004 wystawił fakturę za wykonane prace. Termin zapłaty został określony na dwa miesiące. A zapłacił tylko 2.500 zł, twierdząc, że drugą połowę powinien zapłacić B. Ten (B) stwierdził, iż nie ma pieniędzy i w związku z tym nie zapłaci. G widząc, iż faktycznie od B niewiele da się uzyskać, żąda od A zapłaty pozostałej części wynagrodzenia.
Wersja [9286]
Czas edycji: 2009-05-18 11:58:59. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Usunięte:
Wersja [9264]
Czas edycji: 2009-05-16 23:07:42. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}; więcej na temat przedawnienia w [[Art646KC komentarzu do art. 646 KC]]). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Usunięte:
Wersja [9263]
Czas edycji: 2009-05-16 23:04:16. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim własność, a więc i współwłasność, przy czym nie ma znaczenia, czy jest to współwłasność ułamkowa czy łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}). Należą tu także inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
Usunięte:
Wersja [9253]
Czas edycji: 2009-05-16 22:03:35. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Usunięte:
Wersja [9246]
Czas edycji: 2009-05-16 15:49:45. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest [[OdpowiedzialnoscSolidarna odpowiedzialność solidarna]]. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Usunięte:
Wersja [9203]
Czas edycji: 2009-05-11 07:01:11. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim własność, a więc i współwłasność, przy czym nie ma znaczenia, czy jest to odpowiedzialność ułamkowa czy łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}). Należą tu także inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
Usunięte:
Wersja [9200]
Czas edycji: 2009-05-11 06:52:45. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu, tzn. samoistnego wytworu przyszłej i indywidualnej działalności człowieka (por. RadwanskiPanowiczZobowiazania, nb. 390). Sporny jest wymóg materialnego utrwalenia działalności człowieka (Radwański opowiada się za węższym pojęciem dzieła i wymaga ucieleśnienia dzieła w przedmiocie materialnym), zob. też [[Dzielo]].
Usunięte:
Wersja [9199]
Czas edycji: 2009-05-10 23:27:31. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.10.2005 r. odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpWysOdsUst"}}).
Usunięte:
Wersja [8875]
Czas edycji: 2009-05-03 23:05:36. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((3)) zasada podzielności długu
((3)) wspólność zobowiązania
W przypadku regulacji ustawowych wyróżnia się przepisy mówiące wprost o solidarności zobowiązania ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 864 KC"}}, {{pu przepis="art. 910 § 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 1034 KC"}} i {{pu przepis="art. 1056 KC"}}) oraz grupę przepisów, zastrzegających solidarny charakter zobowiązania tylko wtedy, gdy brak jest innych postanowień umownych ({{pu przepis="art. 370 KC"}}, {{pu przepis="art. 614 KC"}}, {{pu przepis="art. 717 KC"}}, {{pu przepis="art. 745 KC"}}, {{pu przepis="art. 843 KC"}}, {{pu przepis="art. 881 KC"}}, {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}).
((3)) wspólność zobowiązania
W przypadku regulacji ustawowych wyróżnia się przepisy mówiące wprost o solidarności zobowiązania ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 864 KC"}}, {{pu przepis="art. 910 § 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 1034 KC"}} i {{pu przepis="art. 1056 KC"}}) oraz grupę przepisów, zastrzegających solidarny charakter zobowiązania tylko wtedy, gdy brak jest innych postanowień umownych ({{pu przepis="art. 370 KC"}}, {{pu przepis="art. 614 KC"}}, {{pu przepis="art. 717 KC"}}, {{pu przepis="art. 745 KC"}}, {{pu przepis="art. 843 KC"}}, {{pu przepis="art. 881 KC"}}, {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}).
Usunięte:
((3)) Wspólność zobowiązania
W przypadku regulacji ustawowych wyróżnia się przepisy mówiące wprost o solidarności zobowiązania ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 864 KC"}}, 910 {{pu przepis="§ 2 KC"}}, 1034 KC i {{pu przepis="art. 1056 KC"}}) oraz grupę przepisów, zastrzegających solidarny charakter zobowiązania tylko wtedy, gdy brak jest innych postanowień umownych ({{pu przepis="art. 370 KC"}}, {{pu przepis="art. 614 KC"}}, {{pu przepis="art. 717 KC"}}, {{pu przepis="art. 745 KC"}}, {{pu przepis="art. 843 KC"}}, {{pu przepis="art. 881 KC"}}, {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}).
Wersja [3766]
Czas edycji: 2008-09-11 23:21:08. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
CategoryKazusyDzielo CategoryOdpowiedzialnoscInSolidum
Usunięte:
Wersja [3759]
Czas edycji: 2008-09-11 10:16:54. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Na temat odpowiedzialności //in solidum// zob. OdpowiedzialnoscInSolidum.
Usunięte:
W przypadku odpowiedzialności in solidum każdy z dłużników odpowiada wobec wierzyciela za całość świadczenia. Skutkiem takiej konstelacji jest to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (CzachorskiZobowiazania, str. 124).
Roszczenia regresowe dłużnika, który zaspokoił wierzyciela, względem innych podmiotów zobowiązanych opierają się na zasadach ogólnych prawa cywilnego.
W przypadku odpowiedzialności na zasadach in solidum analogicznie stosuje się także przepisy art. 371 – 373 KC.
Przykładem odpowiedzialności in solidum jest np. odpowiedzialność złodzieja, który okradł sklep, ochroniarza, który przez swoje zaniedbanie dopuścił do możliwości kradzieży oraz zakładu ubezpieczeń, z którym poszkodowany podmiot zawarł umowę ubezpieczenia na wypadek kradzieży.
Wersja [2303]
Czas edycji: 2008-05-19 12:08:46. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Usunięte:
Wersja [2290]
Czas edycji: 2008-05-18 20:57:24. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
====Kazus nr 4 z umowy o dzieło====
Usunięte:
Wersja [2189]
Czas edycji: 2008-05-05 17:16:47. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Schemat badania roszczenia o zapłatę odsetek został przedstawiony w schemacie SchematOdsetki.
Wersja [2184]
Czas edycji: 2008-05-05 16:17:02. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Zarzuty osobiste to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 375 uw. 2). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą. Zarzuty wspólne to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych.
Usunięte:
Wersja [2183]
Czas edycji: 2008-05-05 16:15:53. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Roszczenie regresowe powstaje z chwilą, gdy A zapłacił G “swoją” część wynagrodzenia, tzn. 1.7.2004 r.
Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 7,25% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 30%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.10.2005 r. odsetki ustawowe wynoszą 11,5% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpOdsetkiUst2005"}}).
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
Suma główna została zapłacona częściowo, zaś częściowo się przedawniła.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. mineły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od maja 2005 r. (trzy lata wstecz od dziś). Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia, przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) Wynik
G nie może się domagać zapłaty odsetek.
Roszczenie regresowe powstaje z chwilą, gdy A zapłacił G “swoją” część wynagrodzenia, tzn. 1.7.2004 r.
Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}, tzn. czterokrotności stopy kredytu lombardowego, która wynosi obecnie 7,25% (zob. http://www.nbp.pl/). Maksymalna wysokość odsetek wynosi więc 30%.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Od dnia 15.10.2005 r. odsetki ustawowe wynoszą 11,5% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpOdsetkiUst2005"}}).
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
Suma główna została zapłacona częściowo, zaś częściowo się przedawniła.
W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagalność odsetek. Jeżeli A opóźniłby się w lipcu 2004 kilka dni ze spełnieniem świadczenia 2.500 zł wówczas za ten czas opóźnienia przysługiwałyby G odsetki ustawowe w wysokości obowiązującej w lipcu 2004 r., tzn. 12,25% (rozporządzenie RM z dnia 18.9.2003 r., Dz.U. Nr 166 poz. 1613). W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez {{pu przepis="art. 118 KC"}} dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął. W maju 2008 r. mineły jednak blisko 4 lata od powstania roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie 2.500 zł, wobec czego G nie może domagać się ich zapłaty.
G mógłby jednak spróbować żądać zapłaty odsetek od kwoty 2.500 zł. której ani A ani B do tej pory nie uiścili. Ponieważ okres przedawnienia wynosi 3 lata, żądanie G ograniczałoby się do odsetek za okres od maja 2005 r. (trzy lata wstecz od dziś). Roszczenie główne, jak ustalono powyżej - uległo jednak przedawnieniu. Należy więc sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upływem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż //odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia// (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1). Skutkiem tego z chwilą przedawnienia roszczenia o zapłatę drugiej części wynagrodzenia, przedawniły się także odsetki od tej sumy.
((3)) Wynik
G nie może się domagać zapłaty odsetek.
Usunięte:
Roszczenie to powstało z chwilą, gdy A zapłacił G “swoją” część wynagrodzenia, tzn. 1.7.2004 r. Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}.
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Obecnie odsetki ustawowe wynoszą 11,5% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpOdsetkiUst"}}).
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciaągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
Należy jednak sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upłwem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1).
Wersja [2181]
Czas edycji: 2008-05-05 15:40:41. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (CzachorskiZobowiazania, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
Usunięte:
Wersja [2180]
Czas edycji: 2008-05-05 15:40:08. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Sychowicz w: BieniekKomentarzKC, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
Usunięte:
Wersja [2178]
Czas edycji: 2008-05-05 15:37:18. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (BieniekKomentarzKC, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
Usunięte:
Wersja [2176]
Czas edycji: 2008-05-05 15:34:05. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
W przypadku odpowiedzialności in solidum każdy z dłużników odpowiada wobec wierzyciela za całość świadczenia. Skutkiem takiej konstelacji jest to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (CzachorskiZobowiazania, str. 124).
Usunięte:
Wersja [2174]
Czas edycji: 2008-05-05 15:31:04. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC art. 376 nb. 18). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności (art. 118, 120 KC). Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł.
Usunięte:
Wersja [2172]
Czas edycji: 2008-05-05 15:28:42. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Ponieważ A wzbrania się zapłacić także za B, dnia 2.5.2008 r. G wniósł przeciw A powództwo. A twierdzi, że wcale płacić nie musi, bo swoją część już uiścił; z ostrożności procesowej powołuje się także na przedawnienie roszczenia.
**(1) odpowiedzialność in solidum**
**(2) solidarność dłużników**
((3)) Przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciaągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
Należy jednak sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upłwem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1).
**(1) odpowiedzialność in solidum**
**(2) solidarność dłużników**
((3)) Przedawnienie roszczenia o odsetki
Należy się zastanowić nad przedawnieniem roszczenia o odsetki. Roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem ubocznym w stosunku do roszczenia głównego o zapłatę sumy pieniężnej. Przedawnia się ono na zasadach ogólnych, przewidzianych w {{pu przepis="art. 118 KC"}}. Ponieważ zapłata odsetek jest świadczeniem okresowym, przedawniają się one w ciaągu trzech lat od dnia wymagalności. Wymagalność zapłaty odsetek reguluje - w braku odpowiedniej umowy stron - {{pu przepis="art. 360 KC"}}. Skutkiem tego odsetki przedawniałyby się z upływem trzech lat od dnia zapłaty sumy głównej.
Należy jednak sprawdzić, jaki wpływ na przedawnienie odsetek ma okoliczność, że - jak ustalono w odpowiedzi na pytanie 1 - roszczenie główne przedawniło się z upłwem dwóch lat od oddania dzieła ({{pu przepis="art. 646 KC"}}). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 2.6.2005 r. orzekł, iż odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego są tak dalece powiązane z tym świadczeniem, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji przymiot ten wymusza konieczność przyjęcia, że wraz z przedawnieniem roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia (sygn. akt I ACa 1867/04, opubl. w OSA z 2006 r. nr 1 poz. 1).
Usunięte:
(1) odpowiedzialność in solidum
(2) solidarność dłużników
Wersja [2171]
Czas edycji: 2008-05-05 13:04:51. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((3)) Opóźnienie
Opóźnieniem jest niewykonanie świadczenia w terminie (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 774). Termin świadczenia wynikać może bądź z treści czynności prawnej lub innych okoliczności, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 455 KC"}}.
((3)) Wysokość odsetek
**(1) odsetki umowne**
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}.
**(2) odsetki ustawowe**
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Obecnie odsetki ustawowe wynoszą 11,5% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpOdsetkiUst"}}).
Opóźnieniem jest niewykonanie świadczenia w terminie (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 774). Termin świadczenia wynikać może bądź z treści czynności prawnej lub innych okoliczności, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 455 KC"}}.
((3)) Wysokość odsetek
**(1) odsetki umowne**
Wysokość odsetek regulować powinna czynność prawna. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości ustalonej w {{pu przepis="art. 359 § 2(1) KC"}}.
**(2) odsetki ustawowe**
Jeżeli strony nie postanowiły o wysokości osetek za opóźnienie, wówczas - stosownie do {{pu przepis="art. 359 § 2 KC"}} - należą się odsetki w wysokości ustawowej. Wysokość odsetek ustawowych reguluje rozporządzenie wydawane na podstawie {{pu przepis="art. 359 § 3 KC"}}. Obecnie odsetki ustawowe wynoszą 11,5% w stosunku rocznym ({{pu przepis="§ 1 RozpOdsetkiUst"}}).
Wersja [2170]
Czas edycji: 2008-05-05 12:37:35. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Swiadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej sumy pieniężnej, tzn. wartości majątkowej wyrażnej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 149).
Usunięte:
Wersja [2169]
Czas edycji: 2008-05-05 12:23:09. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Ponieważ A wzbrania się zapłacić także za B, dnia 2.5.2007 r. G wniósł przeciw A powództwo. A twierdzi, że wcale płacić nie musi, bo swoją część już uiścił; z ostrożności procesowej powołuje się także na przedawnienie roszczenia.
((2)) Roszczenie z ustawy o terminach zapłaty
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
((2)) Roszczenie z KC
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 481 § 1 KC"}}. Przesłankami roszczenia są:
- świadczenie pieniężne,
- opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
- należyta wysokość odsetek.
((3)) Swiadczenie pieniężne
Swiadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej wartości majątkowej wyrażnej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczak
((2)) Roszczenie z ustawy o terminach zapłaty
Gdyby A i G byli przedsiębiorcami, którzy zawarli umowę w zakresie swych przedsiębiorstw, wówczas należałoby sięgnąć do ustawy o terminach zapłaty w transakjach handlowych. Zgodnie z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
((2)) Roszczenie z KC
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 481 § 1 KC"}}. Przesłankami roszczenia są:
- świadczenie pieniężne,
- opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
- należyta wysokość odsetek.
((3)) Swiadczenie pieniężne
Swiadczenie pieniężne polega na przekazaniu z majątku dłużnika do majątku wierzyciela określonej wartości majątkowej wyrażnej w jednostkach pieniężnych (RadwanskiOlejniczak
Usunięte:
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}. Zgodnie z nim, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Wersja [2167]
Czas edycji: 2008-05-05 00:30:18. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
G wykonał swoją pracę w terminie i dnia 1.7.2004 wystawił fakturę za wykonane prace. Termin zapłaty został określony na dwa miesiące. A zapłacił tylko 2.500 zł, twierdząc, że drugą połowę powinien zapłacić B. Ten (B) stwierdził, iż nie ma pieniędzy i w związku z tym nie zapłaci. G widząc, iż faktycznie od B niewiele da się uzyskać, żąda od A zapłaty pozostałej części wynagrodzenia.
Ponieważ A wzbrania się zapłacić także za B, dnia 2.5.2008 r. G wniósł przeciw A powództwo. A twierdzi, że wcale płacić nie musi, bo swoją część już uiścił; z ostrożności procesowej powołuje się także na przedawnienie roszczenia.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.9.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić w ciągu dwóch miesięcy (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś minęły ponad trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z {{pu przepis="art. 646 KC"}} to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}. Zgodnie z nim, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Ponieważ A wzbrania się zapłacić także za B, dnia 2.5.2008 r. G wniósł przeciw A powództwo. A twierdzi, że wcale płacić nie musi, bo swoją część już uiścił; z ostrożności procesowej powołuje się także na przedawnienie roszczenia.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.9.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić w ciągu dwóch miesięcy (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły ponad 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2008 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś minęły ponad trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z {{pu przepis="art. 646 KC"}} to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych z {{pu przepis="art. 359 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 5 UTerminyZapłaty"}}. Zgodnie z nim, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, zamawiający może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
Usunięte:
Ponieważ A wzbrania się zapłacić także za B, dnia 2.5.2007 r. G wniósł przeciw A powództwo. A twierdzi, że wcale płacić nie musi, bo swoją część już uiścił; z ostrożności procesowej powołuje się także na przedawnienie roszczenia.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś (7.5.2007 r.) minęły prawie trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z art. 646 to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
W odpowiedzi na pytanie 2 ustalono, że A musi samodzielnie ponieść całość wynagrodzenia (5.000 zł), gdyż przedawnienie dotyczy tylko roszczenia wobec B.
Zgodnie z uwagami powyżej roszczenia regresowe podlegają przedawnieniu wg zasad ogólnych, co oznaczałoby, iż roszczenie regresowe o zapłatę połowy wynagrodzenia zapłaconego przez A, tzn. o 2.500 zł z {{pu przepis="art. 376 § 1 KC"}} nie uległoby jeszcze przedawnieniu. A mógłby się w takim wypadku domagać od B zapłaty 2.500 zł, choć roszczenie G wobec B uległoby przedawnieniu (i to właśnie budzi moje wątpliwości; osobiście skłaniałbym się więc do przyjęcia, że roszczenia regresowe podlegają tym samym okresom przedawnienia co roszczenia główne).
(...)
Wersja [2166]
Czas edycji: 2008-05-05 00:20:55. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((2)) Zaskarżalność
Wersja [2165]
Czas edycji: 2008-05-04 23:39:30. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Usunięte:
(b) ustawa
Wersja [2163]
Czas edycji: 2008-05-04 23:24:44. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu, tzn. samoistnego wytworu przyszłej i indywidualnej działalności człowieka (por. RadwanskiPanowiczZobowiazania, nb. 390). Sporny jest wymóg materialnego utrwalenia działalności człowieka (Radwański opowiada się za węższym pojęciem dzieła i wymaga ucieleśnienia dzieła w przedmiocie materialnym).
Usunięte:
Wersja [2162]
Czas edycji: 2008-05-04 23:14:41. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((2)) Wynik
Usunięte:
Wersja [2161]
Czas edycji: 2008-05-04 23:14:14. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 658 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
- umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
- treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
- brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
((2)) Brak utraty roszczenia
((3)) Zasada podzielności długu
((3)) Wspólność zobowiązania
(1) odpowiedzialność in solidum
(2) solidarność dłużników
(a) czynność prawna
(b) ustawa
((3)) wynik
Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec A
Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec B
Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
((2)) Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
((3)) Wynik
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
- umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
- treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
- brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
((2)) Brak utraty roszczenia
((3)) Zasada podzielności długu
((3)) Wspólność zobowiązania
(1) odpowiedzialność in solidum
(2) solidarność dłużników
(a) czynność prawna
(b) ustawa
((3)) wynik
Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
((2)) Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec A
Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
((2)) Upływ okresu przedawnienia wobec B
Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
((2)) Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
((3)) Wynik
Usunięte:
I. Powstanie roszczenia
1. Roszczenie z art. 658 w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
2. Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
3. Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
II. Brak utraty roszczenia
1. Zasada podzielności długu
2. Wspólność zobowiązania
a. odpowiedzialność in solidum
b. solidarność dłużników
(1) czynność prawna
(2) ustawa
(a) wielość podmiotów
(b) wspólność mienia
(c) związek zobowiązania ze wspólnym mieniem
(d) tożsamość przedmiotu świadczenia
c. wynik
III. Zaskarżalność Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
1. Wymagalność Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
2. Brak zarzutów W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
IV. Wynik Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
1.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
2.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
1. Upływ okresu przedawnienia wobec A Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
2. Upływ okresu przedawnienia wobec B Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
3. Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
4. Wynik
Wersja [2160]
Czas edycji: 2008-05-04 22:18:51. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
'' w opracowaniu ''
Wersja [2159]
Czas edycji: 2008-05-04 22:18:31. Autor: MarcinKrzymuski [W pierwszym rządzie należy więc sprawdzić, jaki wpływ na częściowe spełnienie świadczenia na wymagal]Dodane:
1) Czy A mógłby domagać się zwrotu pieniędzy od B?
Pytanie 1.
I. Powstanie roszczenia
Bez wątpienia roszczenie G wynika z zawartej umowy o malowanie elewacji. Należy ustalić właściwą podstawę roszczenia.
1. Roszczenie z art. 658 w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Wg art. 3 pkt 8 prawa budowlanego (ustawa z 1994 r. - PrBudow) pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia wyłącznie z konserwacją w związku z czym brak jest roszczenia z art. 658 w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
2. Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Umowa o roboty budowlane ma na celu stworzenie obiektu budowlanego. Pojęcie obiektu budowlanego jest zdefiniowane w {{pu przepis="art. 3 pkt 1 PrBudow"}} i oznacza:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury.
Wykonanie nowej elewacji nie stanowi więc wykonania nowego obiektu budowlanego w rozum. {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
3. Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu, tzn. samoistnego wytworu przyszłej i indywidualnej działalności człowieka (por. Radwański/Panowicz-Lipska, Zobowiązania. Część szczegółowa, nb. 390). Sporny jest wymóg materialnego utrwalenia działalności człowieka (Radwański opowiada się za węższym pojęciem dzieła i wymaga ucieleśnienia dzieła w przedmiocie materialnym).
W tym wypadku rezultatem (o charakterze materialnym) było odnowienie elewacji budynku. Stąd też umowa, jaką zawarli A i B z G jest umową o dzieło. Podstawą roszczenia może być {{pu przepis="art. 627 KC"}}.
Między stronami została zawarta skuteczna umowa o dzieło, albowiem:
umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
II. Brak utraty roszczenia
Utrata zobowiązania może nastąpić w wyniku jego przeniesienia na inny podmiot albo na skutek wygaśnięcia, przy czym jedną z zasadniczych przyczyn wygaśnięcia zobowiązania jest jego spełnienie.
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
1. Zasada podzielności długu
Według generalnej zasady, wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Gdy zobowiązanie jest niepodzielne (zob. {{pu przepis="art. 379 § 2 KC"}}), to zobowiązanie nigdy nie dzieli się na części, skutki są zaś różne, w zależności od tego, czy wielość podmiotów zachodzi po stronie czynnej (wierzycieli) czy biernej (dłużników). W pierwszym wypadku skutki określa {{pu przepis="art. 380 § 1 KC"}}, zaś w drugim – {{pu przepis="art. 381 KC"}}.
Świadczenia pieniężne są zawsze świadczeniami podzielnymi. Wychodząc więc z {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}} dla niniejszego przypadku oznaczałoby to, że niewypłacalność B powoduje, że wierzyciel pozostaje niezaspokojony, zaś wobec A wierzyciel G nie miałby już roszczenia, gdyż A swoją część już spełnił.
2. Wspólność zobowiązania
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie in solidum.
a. odpowiedzialność in solidum
Odpowiedzialność tego typu, określana także jako solidarność nieprawidłowa (niewłaściwa, pozorna) to sytuacja, w której dłużnicy z różnych tytułów prawnych zobowiązani są spełnić na rzecz tego samego wierzyciela identyczne świadczenie z takim skutkiem, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych. Odpowiedzialność in solidum polega więc na tym, iż jedna i ta sama osoba ma wierzytelność o to samo świadczenie do dwóch lub więcej osób z różnych tytułów prawnych, a z przepisów ustawy ani z umowy ({{pu przepis="art. 369 KC"}}) nie wynika, by pomiędzy tymi podmiotami zachodziła solidarność bierna. Brak jest bowiem źródła tej wspólnej odpowiedzialności, gdyż nie ma umowy ani przepisu ustawowego, który powodowałby powstanie zobowiązania solidarnego.
W przypadku odpowiedzialności in solidum każdy z dłużników odpowiada wobec wierzyciela za całość świadczenia. Skutkiem takiej konstelacji jest to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (Czachórski, Zobowiązania, wyd. VIII, str. 124).
Roszczenia regresowe dłużnika, który zaspokoił wierzyciela, względem innych podmiotów zobowiązanych opierają się na zasadach ogólnych prawa cywilnego.
W przypadku odpowiedzialności na zasadach in solidum analogicznie stosuje się także przepisy art. 371 – 373 KC.
Przykładem odpowiedzialności in solidum jest np. odpowiedzialność złodzieja, który okradł sklep, ochroniarza, który przez swoje zaniedbanie dopuścił do możliwości kradzieży oraz zakładu ubezpieczeń, z którym poszkodowany podmiot zawarł umowę ubezpieczenia na wypadek kradzieży.
b. solidarność dłużników
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest solidarność dłużników. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Wynika z niego w pierwszym rzędzie, iż powstanie odpowiedzialności solidarnej zależy od istnienia źródła tej solidarności, którym wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} może być ustawa albo czynność prawna.
(1) czynność prawna
W przypadku czynności prawnych konieczne jest ustalenie w umowie, iż podmioty odpowiedzialne za spełnienie świadczenia (dłużnicy) odpowiadają na zasadzie solidarności.
(2) ustawa
W przypadku regulacji ustawowych wyróżnia się przepisy mówiące wprost o solidarności zobowiązania ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 864 KC"}}, 910 {{pu przepis="§ 2 KC"}}, 1034 KC i {{pu przepis="art. 1056 KC"}}) oraz grupę przepisów, zastrzegających solidarny charakter zobowiązania tylko wtedy, gdy brak jest innych postanowień umownych ({{pu przepis="art. 370 KC"}}, {{pu przepis="art. 614 KC"}}, {{pu przepis="art. 717 KC"}}, {{pu przepis="art. 745 KC"}}, {{pu przepis="art. 843 KC"}}, {{pu przepis="art. 881 KC"}}, {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}).
Dla naszego przypadku znaczenie mógłby mieć {{pu przepis="art. 370 KC"}}, albowiem żaden z przepisów szczególnych (dot. umowy o dzieło) nie mówi wprost o solidarności. Wymaga to spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:
- wielości podmiotów,
- wspólności mienia,
- związek pomiędzy zobowiązaniem i wspólnym mieniem oraz
- tożsamości przedmiotu świadczenia.
(a) wielość podmiotów
W tym wypadku chodzi o wielość osób po stronie biernej, tylko bowiem wówczas mamy do czynienia z solidarnością dłużników. Ta przesłanka oczywiści zachodzi, gdyż mamy dwoje dłużników – A i B.
(b) wspólność mienia
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim współwłasność ułamkowa i łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}) oraz inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
(c) związek zobowiązania ze wspólnym mieniem
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
(d) tożsamość przedmiotu świadczenia
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (Czachórski, Zobowiązania, wyd. VIII, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
c. wynik
Tym samym więc roszczenie G wobec A i B (odpowiadających solidarnie) powstało.
III. Zaskarżalność Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
1. Wymagalność Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
2. Brak zarzutów W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
IV. Wynik Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
Roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi.
1.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
W odpowiedzi na pytanie 1 ustalono, że A nie musi płacić pozostałych 2.500 zł, gdyż roszczenie G się przedawniło. Należy zastanowić się, czy A mógłby w tej sytuacji domagać się od B zwrotu 1.250 zł.
Podstawą roszczeń regresowych między dłużnikami solidarnymi jest {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 1 KC"}}.
Roszczenie to powstało z chwilą, gdy A zapłacił G “swoją” część wynagrodzenia, tzn. 1.7.2004 r. Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś (7.5.2007 r.) minęły prawie trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z art. 646 to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: Pietrzykowski (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego, 4 wyd. art. 376 nb. 18). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności (art. 118, 120 KC). Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł.
2.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
W odpowiedzi na pytanie 2 ustalono, że A musi samodzielnie ponieść całość wynagrodzenia (5.000 zł), gdyż przedawnienie dotyczy tylko roszczenia wobec B.
Zgodnie z uwagami powyżej roszczenia regresowe podlegają przedawnieniu wg zasad ogólnych, co oznaczałoby, iż roszczenie regresowe o zapłatę połowy wynagrodzenia zapłaconego przez A, tzn. o 2.500 zł z {{pu przepis="art. 376 § 1 KC"}} nie uległoby jeszcze przedawnieniu. A mógłby się w takim wypadku domagać od B zapłaty 2.500 zł, choć roszczenie G wobec B uległoby przedawnieniu (i to właśnie budzi moje wątpliwości; osobiście skłaniałbym się więc do przyjęcia, że roszczenia regresowe podlegają tym samym okresom przedawnienia co roszczenia główne).
W tym wypadku chodzi o ustalenie skutków przedawnienia roszczenia wobec jednego ze współdłużników wobec drugiego.
1. Upływ okresu przedawnienia wobec A Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
2. Upływ okresu przedawnienia wobec B Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
3. Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
W tym momencie dla A istotna jest możliwość powołania się na przedawnienie roszczenia wobec B, aby odeprzeć żądania G. Odpowiedź zależy od tego, czy zarzut przedawnienia stanowi zarzut osobisty dłużnika solidarnego czy zarzut wspólny, na który może powołać się każdy ze współdłużników solidarnych.
Zarzuty osobiste to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 375 uw. 2). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą. Zarzuty wspólne to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych.
W przypadku solidarności dłużników przedawnienie może być zgłoszone tylko przez dłużnika, któremu ono przysługuje i tylko ze skutkiem dla niego samego (zarzut osobisty). Wynika to z {{pu przepis="art. 375 § 1 KC"}}, zgodnie z którym każdy z dłużników może powoływać się na swoje zarzuty osobiste oraz zarzuty wspólne dla wszystkich dłużników solidarnych.
Ponadto na skutek taki wskazuje a contrario {{pu przepis="art. 372 KC"}}. Wynika z niego, iż choć w stosunku do jednego (niektórych) z dłużników solidarnych bieg przedawnienia zostanie przerwany albo zawieszony, to jednak w stosunku do współdłużników roszczenie przedawni się, jeżeli upłynie stosowny termin przedawnienia.
Zarzut przedawnienia jest więc zarzutem osobistym.
4. Wynik
Ponieważ więc zarzut przedawnienia jest zarzutem osobistym, A nie może się powołać na przedawnienie, które nastąpiło wobec B. Sam pozostaje więc odpowiedzialny, choć B, gdyby został pozwany, mógłby się skutecznie na przedawnienie powołać.
Pytanie 1.
I. Powstanie roszczenia
Bez wątpienia roszczenie G wynika z zawartej umowy o malowanie elewacji. Należy ustalić właściwą podstawę roszczenia.
1. Roszczenie z art. 658 w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Wg art. 3 pkt 8 prawa budowlanego (ustawa z 1994 r. - PrBudow) pod pojęciem remontu rozumie się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Tutaj mamy jednak do czynienia wyłącznie z konserwacją w związku z czym brak jest roszczenia z art. 658 w zw. z {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
2. Roszczenie z {{pu przepis="art. 647 KC"}}
Umowa o roboty budowlane ma na celu stworzenie obiektu budowlanego. Pojęcie obiektu budowlanego jest zdefiniowane w {{pu przepis="art. 3 pkt 1 PrBudow"}} i oznacza:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury.
Wykonanie nowej elewacji nie stanowi więc wykonania nowego obiektu budowlanego w rozum. {{pu przepis="art. 647 KC"}}.
3. Roszczenie z {{pu przepis="art. 627 KC"}}
Dzieło to osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu, tzn. samoistnego wytworu przyszłej i indywidualnej działalności człowieka (por. Radwański/Panowicz-Lipska, Zobowiązania. Część szczegółowa, nb. 390). Sporny jest wymóg materialnego utrwalenia działalności człowieka (Radwański opowiada się za węższym pojęciem dzieła i wymaga ucieleśnienia dzieła w przedmiocie materialnym).
W tym wypadku rezultatem (o charakterze materialnym) było odnowienie elewacji budynku. Stąd też umowa, jaką zawarli A i B z G jest umową o dzieło. Podstawą roszczenia może być {{pu przepis="art. 627 KC"}}.
Między stronami została zawarta skuteczna umowa o dzieło, albowiem:
umowa ta została skutecznie zawarta pomiędzy G z jednej strony oraz A i B z drugiej strony (umowa dwustronna, konsensualna, zawarta wg reguły “oferta i jej przyjęcie”, {{pu przepis="art. 66 i nast. KC"}});
treść zawartej umowy (jej essentialia negotii) odpowiadają umowie o dzieło, gdyż strony (przyjmujący zamówienie – G i zamawiający – A i B) ustalili, iż G wykona dzieło (zob. wyżej) za wynagrodzeniem;
brak jest informacji, iż jakiekolwiek okoliczności mogłyby wpłynąć na skuteczność zawartej umowy (brak podstaw do stwierdzenia nieważności albo bezskuteczności zawieszonej).
II. Brak utraty roszczenia
Utrata zobowiązania może nastąpić w wyniku jego przeniesienia na inny podmiot albo na skutek wygaśnięcia, przy czym jedną z zasadniczych przyczyn wygaśnięcia zobowiązania jest jego spełnienie.
A uważa, że jest on już zwolniony z obowiązku zapłaty, gdyż uiścił połowę wynagrodzenia. Jego twierdzenia byłyby słuszne, gdyby każdy ze współdłużników był odpowiedzialny wyłącznie za swoją część.
1. Zasada podzielności długu
Według generalnej zasady, wyrażonej w {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}}, gdy zobowiązanie jest podzielne, a po stronie wierzycieli albo dłużników istnieje wielość podmiotów, to wierzytelność i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Gdy nie jest ustalona wysokość tych części, są one równe. Skutkiem tego jest, że wierzyciel może od danego dłużnika wymagać tylko spełnienia przypadającej na niego części, w związku z czym niewypłacalność dłużnika idzie na niekorzyść wierzyciela. W tym wypadku więc spełnienie przez A jego części świadczenia, zwalniałoby go od odpowiedzialności.
Gdy zobowiązanie jest niepodzielne (zob. {{pu przepis="art. 379 § 2 KC"}}), to zobowiązanie nigdy nie dzieli się na części, skutki są zaś różne, w zależności od tego, czy wielość podmiotów zachodzi po stronie czynnej (wierzycieli) czy biernej (dłużników). W pierwszym wypadku skutki określa {{pu przepis="art. 380 § 1 KC"}}, zaś w drugim – {{pu przepis="art. 381 KC"}}.
Świadczenia pieniężne są zawsze świadczeniami podzielnymi. Wychodząc więc z {{pu przepis="art. 379 § 1 KC"}} dla niniejszego przypadku oznaczałoby to, że niewypłacalność B powoduje, że wierzyciel pozostaje niezaspokojony, zaś wobec A wierzyciel G nie miałby już roszczenia, gdyż A swoją część już spełnił.
2. Wspólność zobowiązania
Inaczej byłoby, gdyby A i B byli odpowiedzialni wspólnie, w tym sensie, że G mógłby żądać spełnienia od każdego z nich częściowo albo od jednego w całości. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo odpowiedzialności na zasadzie in solidum.
a. odpowiedzialność in solidum
Odpowiedzialność tego typu, określana także jako solidarność nieprawidłowa (niewłaściwa, pozorna) to sytuacja, w której dłużnicy z różnych tytułów prawnych zobowiązani są spełnić na rzecz tego samego wierzyciela identyczne świadczenie z takim skutkiem, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych. Odpowiedzialność in solidum polega więc na tym, iż jedna i ta sama osoba ma wierzytelność o to samo świadczenie do dwóch lub więcej osób z różnych tytułów prawnych, a z przepisów ustawy ani z umowy ({{pu przepis="art. 369 KC"}}) nie wynika, by pomiędzy tymi podmiotami zachodziła solidarność bierna. Brak jest bowiem źródła tej wspólnej odpowiedzialności, gdyż nie ma umowy ani przepisu ustawowego, który powodowałby powstanie zobowiązania solidarnego.
W przypadku odpowiedzialności in solidum każdy z dłużników odpowiada wobec wierzyciela za całość świadczenia. Skutkiem takiej konstelacji jest to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (Czachórski, Zobowiązania, wyd. VIII, str. 124).
Roszczenia regresowe dłużnika, który zaspokoił wierzyciela, względem innych podmiotów zobowiązanych opierają się na zasadach ogólnych prawa cywilnego.
W przypadku odpowiedzialności na zasadach in solidum analogicznie stosuje się także przepisy art. 371 – 373 KC.
Przykładem odpowiedzialności in solidum jest np. odpowiedzialność złodzieja, który okradł sklep, ochroniarza, który przez swoje zaniedbanie dopuścił do możliwości kradzieży oraz zakładu ubezpieczeń, z którym poszkodowany podmiot zawarł umowę ubezpieczenia na wypadek kradzieży.
b. solidarność dłużników
Odmiennym rodzajem wspólnej odpowiedzialności wielu podmiotów jest solidarność dłużników. Istota solidarności dłużników (bierna – w odróżnieniu od solidarności wierzycieli, tzw. solidarności czynnej) została wyrażona w {{pu przepis="art. 366 KC"}}.
Wynika z niego w pierwszym rzędzie, iż powstanie odpowiedzialności solidarnej zależy od istnienia źródła tej solidarności, którym wg {{pu przepis="art. 369 KC"}} może być ustawa albo czynność prawna.
(1) czynność prawna
W przypadku czynności prawnych konieczne jest ustalenie w umowie, iż podmioty odpowiedzialne za spełnienie świadczenia (dłużnicy) odpowiadają na zasadzie solidarności.
(2) ustawa
W przypadku regulacji ustawowych wyróżnia się przepisy mówiące wprost o solidarności zobowiązania ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}}, {{pu przepis="art. 864 KC"}}, 910 {{pu przepis="§ 2 KC"}}, 1034 KC i {{pu przepis="art. 1056 KC"}}) oraz grupę przepisów, zastrzegających solidarny charakter zobowiązania tylko wtedy, gdy brak jest innych postanowień umownych ({{pu przepis="art. 370 KC"}}, {{pu przepis="art. 614 KC"}}, {{pu przepis="art. 717 KC"}}, {{pu przepis="art. 745 KC"}}, {{pu przepis="art. 843 KC"}}, {{pu przepis="art. 881 KC"}}, {{pu przepis="art. 380 § 2 KC"}}).
Dla naszego przypadku znaczenie mógłby mieć {{pu przepis="art. 370 KC"}}, albowiem żaden z przepisów szczególnych (dot. umowy o dzieło) nie mówi wprost o solidarności. Wymaga to spełnienia kumulatywnie następujących przesłanek:
- wielości podmiotów,
- wspólności mienia,
- związek pomiędzy zobowiązaniem i wspólnym mieniem oraz
- tożsamości przedmiotu świadczenia.
(a) wielość podmiotów
W tym wypadku chodzi o wielość osób po stronie biernej, tylko bowiem wówczas mamy do czynienia z solidarnością dłużników. Ta przesłanka oczywiści zachodzi, gdyż mamy dwoje dłużników – A i B.
(b) wspólność mienia
Mienie zostało zdefiniowane w {{pu przepis="art. 44 KC"}}. Wspólne mienie, to przede wszystkim współwłasność ułamkowa i łączna ({{pu przepis="art. 196 § 1 KC"}}) oraz inne prawa majątkowe przysługujące dwóm lub więcej osobom (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 370 uw. 4). W tym wypadku dom stanowi współwłasność, więc mienie jest dla A i B wspólne.
(c) związek zobowiązania ze wspólnym mieniem
Zgodnie z {{pu przepis="art. 370 KC"}} zobowiązanie ma dotyczyć mienia. Dzieje się tak wtedy, gdy pozostaje w związku prawnym albo gospodarczym ze wspólnym mieniem (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 370 uw. 3). Zobowiązanie dotyczy oczywiście wspólnego mienia, albowiem polega na odnowieniu elewacji wspólnego domu. Mamy więc do czynienia z gospodarczym związkiem między mieniem a zaciągniętym zobowiązaniem.
(d) tożsamość przedmiotu świadczenia
Wg doktryny dla obowiązującego w Polsce systemu normatywnego odpowiednia jest koncepcja wymagająca tożsamości świadczenia (z wyjątkami), jednakże nie wymaga się tożsamości tytułu prawnego (podstawy prawnej) (Czachórski, Zobowiązania, wyd. VIII, str. 118). Ponieważ zarówno A jak i B mają spełnić świadczenie pieniężne, zachodzi także tożsamość przedmiotu świadczenia.
c. wynik
Tym samym więc roszczenie G wobec A i B (odpowiadających solidarnie) powstało.
III. Zaskarżalność Zagadnienie zaskarżalności świadczenia dotyczy przede wszystkim wymagalności świadczenia, braku zarzutów wobec wierzyciela oraz brak zarzutu nadużycia prawa.
1. Wymagalność Roszczenie jest wymaganie od dnia 1.7.2004 r., ponieważ zapłata miała nastąpić do dnia 30.6.2004 r. (por. {{pu przepis="art. 455 KC"}}).
2. Brak zarzutów W niniejszym przypadku A powołuje się na przedawnienie, jako że od dnia oddania dzieła do dnia wniesienia powództwa minęły prawie 3 lata. Terminy przedawnienia określa się wg {{pu przepis="art. 118 KC"}}, o ile brak jest przepisów szczególnych, dotyczących danego rodzaju umowa, z jakiej wynika roszczenie. W naszym przypadku przepisem szczególnym jest {{pu przepis="art. 646 KC"}}. Przewiduje on nie tylko krótszy okres przedawnienia ale także wskazuje moment, od którego należy liczyć bieg terminów przedawnienia (a więc nie od wymagalności, jak w przypadku {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Ponieważ w naszym przypadku dzieło zostało oddane dnia 15.6.2004 r. bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się 16.6.2004 r. ({{pu przepis="art. 111 § 2 KC"}}). Koniec terminu następuje w dniu, który odpowiada nazwą początkowemu dniowi terminu, tzn. 15.6.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 zd. 1 KC"}}). G wniósł powództwo dopiero w maju 2007 r., a więc już po upływie terminu przedawnienia.
IV. Wynik Ponieważ A skutecznie podniósł zarzut przedawnienia, G nie może domagać się zapłaty 2.500 zł.
Roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi.
1.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 1
W odpowiedzi na pytanie 1 ustalono, że A nie musi płacić pozostałych 2.500 zł, gdyż roszczenie G się przedawniło. Należy zastanowić się, czy A mógłby w tej sytuacji domagać się od B zwrotu 1.250 zł.
Podstawą roszczeń regresowych między dłużnikami solidarnymi jest {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 1 KC"}}.
Roszczenie to powstało z chwilą, gdy A zapłacił G “swoją” część wynagrodzenia, tzn. 1.7.2004 r. Ponieważ w umowie o dzieło A i B nie postanowili co do wysokości, w jakiej każdy z nich zapłaci wynagrodzenie G, każdy z nich jest zobowiązany po połowie, a więc po 1.250 zł.
Należy się jednak zastanowić nad ewentualnym przedawnieniem roszczenia regresowego A przeciwko B, gdyż od 1.7.2004 r. do dziś (7.5.2007 r.) minęły prawie trzy lata. Należy się więc zastanowić, w jaki sposób przedawniają się roszczenia regresowe, gdyż gdyby obowiązywał termin przedawnienia z art. 646 to roszczenie uległoby przedawnieniu. Gdyby zaś należało przyjąć, że roszczenie regresowe przedawnia się wg zasad ogólnych (10 lat, {{pu przepis="art. 118 KC"}}), to przedawnienie jeszcze by nie nastąpiło.
Przyjmuje się jednak, że roszczenie regresowe podlega samodzielnym zasadom (Zawada w: Pietrzykowski (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego, 4 wyd. art. 376 nb. 18). Skutkiem tego jest, skoro brak jest przepisów szczególnych, przedawnianie się tego typu roszczeń z upływem 10 lat od dnia wymagalności (art. 118, 120 KC). Wymagalność roszczenia następuje natomiast najwcześniej z chwilą zapłaty długu przez jednego z dłużników solidarnych. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 przedawnienie roszczenia regresowego jeszcze by nie nastąpiło. W sytuacji opisanej w pytaniu 1 A mógłby domagać się od B zapłaty 1.250 zł.
2.Regres w sytuacji opisanej w pytaniu 2
W odpowiedzi na pytanie 2 ustalono, że A musi samodzielnie ponieść całość wynagrodzenia (5.000 zł), gdyż przedawnienie dotyczy tylko roszczenia wobec B.
Zgodnie z uwagami powyżej roszczenia regresowe podlegają przedawnieniu wg zasad ogólnych, co oznaczałoby, iż roszczenie regresowe o zapłatę połowy wynagrodzenia zapłaconego przez A, tzn. o 2.500 zł z {{pu przepis="art. 376 § 1 KC"}} nie uległoby jeszcze przedawnieniu. A mógłby się w takim wypadku domagać od B zapłaty 2.500 zł, choć roszczenie G wobec B uległoby przedawnieniu (i to właśnie budzi moje wątpliwości; osobiście skłaniałbym się więc do przyjęcia, że roszczenia regresowe podlegają tym samym okresom przedawnienia co roszczenia główne).
W tym wypadku chodzi o ustalenie skutków przedawnienia roszczenia wobec jednego ze współdłużników wobec drugiego.
1. Upływ okresu przedawnienia wobec A Ponieważ dnia 30.5.2006 r. (a więc przed upływem biegu przedawnienia) A uznał roszczenie G, nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 2 KC"}}). Od dnia 31.5.2006 r. dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od nowa ({{pu przepis="art. 124 § 1 KC"}}). Przedawnienie nastąpiłoby więc 30.5.2008 r. Ponieważ G wniósł pozew dnia 2.5.2007 r., a więc przed upływem okresu przedawnienia, roszczenie wobec A nie uległoby jeszcze przedawnieniu.
2. Upływ okresu przedawnienia wobec B Ponieważ B nie uznał roszczenia, ani też nie doszło do innych zdarzeń skutkujących wstrzymaniem albo przerwaniem biegu przedawnienia, dnia 15.6.2006 r. roszczenie G wobec B uległo przedawnieniu.
3. Możliwość powołania się przez A na przedawnienie
W tym momencie dla A istotna jest możliwość powołania się na przedawnienie roszczenia wobec B, aby odeprzeć żądania G. Odpowiedź zależy od tego, czy zarzut przedawnienia stanowi zarzut osobisty dłużnika solidarnego czy zarzut wspólny, na który może powołać się każdy ze współdłużników solidarnych.
Zarzuty osobiste to z jednej strony zarzuty dotyczące wyłącznie osoby tego dłużnika (np. brak zdolności do czynności prawnych, wada oświadczenia woli) jak również zarzuty wynikające z określonego stosunku tego dłużnika do wierzyciela (odnowienie, zwolnienie z długu, przedawnienie itp.) (Bieniek/Sychowicz, Komentarz do KC, wyd. 6, art. 375 uw. 2). Te zarzuty może podnieść tylko ten dłużnik, którego one dotyczą. Zarzuty wspólne to zarzuty, na które może powołać się każdy z dłużników solidarnych.
W przypadku solidarności dłużników przedawnienie może być zgłoszone tylko przez dłużnika, któremu ono przysługuje i tylko ze skutkiem dla niego samego (zarzut osobisty). Wynika to z {{pu przepis="art. 375 § 1 KC"}}, zgodnie z którym każdy z dłużników może powoływać się na swoje zarzuty osobiste oraz zarzuty wspólne dla wszystkich dłużników solidarnych.
Ponadto na skutek taki wskazuje a contrario {{pu przepis="art. 372 KC"}}. Wynika z niego, iż choć w stosunku do jednego (niektórych) z dłużników solidarnych bieg przedawnienia zostanie przerwany albo zawieszony, to jednak w stosunku do współdłużników roszczenie przedawni się, jeżeli upłynie stosowny termin przedawnienia.
Zarzut przedawnienia jest więc zarzutem osobistym.
4. Wynik
Ponieważ więc zarzut przedawnienia jest zarzutem osobistym, A nie może się powołać na przedawnienie, które nastąpiło wobec B. Sam pozostaje więc odpowiedzialny, choć B, gdyby został pozwany, mógłby się skutecznie na przedawnienie powołać.
