Kazus nr 15 z zakresu czynów niedozwolonych
odpowiedzialność małoletniego na zasadzie ryzyka oraz odpowiedzialność rodziców w takich sytuacjach
A. Stan faktyczny
Małoletni, mający 16 lat, A wyrządził szkodę B w ten sposób, że najechał go motocyklem wskutek nieostrożnego prowadzenia tego motocykla. Motocykl A otrzymał od rodziców w nagrodę za zdanie egzaminu do szkoły średniej, przy czym rodzice (C i D) wiedzieli, że A korzysta z motocykla nie posiadając należytych umiejętności ani uprawnień. Uważali jednak, iż kilka praktycznych jazd jest mu potrzebnych przed poddaniem się egzaminowi na prawo jazdy i dlatego przeciwko temu nie protestowali.
B żąda solidarnie od A, C i D odszkodowania. Jednakże rodzice C i D podnieśli zarzut, że za przedmiotową szkodę nie mogą oni odpowiadać, a to z tej przyczyny, iż z uwagi na wiek i pełne zdrowie psychiczne A ich odpowiedzialność nie wchodzi w rachubę.
Czy B ma prawo żądania odszkodowania od A, C i D?
B. Rozwiązanie
1. Roszczenie B przeciw A z art. 436 § 1 KC
art. 436 KC
§ 1. Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
§ 2. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.
§ 1. Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
§ 2. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.
Ponieważ A najechał na B motorem, który stanowi mechaniczny środek komunikacji wprawiany w ruch siłami przyrody, a A jest jego samoistnym posiadaczem, odpowiada za szkodę wyrządzoną ruchem tego środka.
Fakt, iż A ma tylko 16 lat nie ma znaczenia, gdyż odpowiedzialność na podstawie art. 436 KC
art. 436 KC
§ 1. Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
§ 2. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.
jest ukształtowana za zasadzie ryzyka, gdzie wina nie jest przesłanką odpowiedzialności.§ 1. Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
§ 2. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.
2. Roszczenie B przeciw A z art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
A odpowiada wobec B także na podstawie art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
, gdyż ponosi winę za bezprawne działanie, którym była jazda na motorze bez stosownych umiejętności i uprawnień. Małoletniość A nie stanowi przeszkody dla jego odpowiedzialności, albowiem A ma 16 lat. Za szkodę nie odpowiada natomiast tylko ten małoletni, który nie ukończył lat trzynastu (art. 426 KCKto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
art. 426 KC
Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.
).Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.
3. Roszczenie B przeciw C i D z art. 427 zd. 1 KC
art. 427 KC
Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Przepis ten stosuje się również do osób wykonywających bez obowiązku ustawowego ani umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można.
Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Przepis ten stosuje się również do osób wykonywających bez obowiązku ustawowego ani umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można.
Odpowiedzialność rodziców na podstawie tego przepisu odpada, gdyż A ponosi samodzielnie odpowiedzialność na zasadzie winy z uwagi na ukończone lat 13.
4. Roszczenie B przeciw C i D z art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Rodzice odpowiadają natomiast na podstawie art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
, gdyż zaniechali nadzoru nad jeżdżącym bez stosownych umiejętności synem. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
5. Wspólna odpowiedzialność A, C i D
A, C i D odpowiadają solidarnie na mocy art. 441 § 1 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
CategoryKazusyDelikty CategoryPrawoRodzinne CategoryOdpowiedzialnoscCywilnaZaWypadkiDrogowe
Na tej stronie nie ma komentarzy
