Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [18531]

To jest stara wersja EUWTPrawoPracy utworzona przez MarcinKrzymuski, 2013-11-13 23:25:43.

 

Inhaltsverzeichnis des Artikels

EUWT a prawo pracy

zagadnienia związane z zatrudnianiem personelu w europejskich ugrupowaniach współpracy terytorialnej

A. Uwagi wstępne
W zasadzie wchodzą w grę następujące konstelacje:
  1. EUWT samo zatrudnia własnych pracowników jako jednostka odrębna od członków
  2. członkowie EUWT odsyłają własnych pracowników do pracy w EUWT.

B. Zatrudnianie pracowników przez EUWT
1. Uwagi wstępne
Zgodnie z art. 1 ust. 4 RozpWEEUWT ugrupowanie posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Te dwa przymioty pozwalają mu na bezpośrednie (czyt. z pominięciem członków) zatrudnianie pracowników. Ten aspekt EUWT również podkreślony został w art. 1 ust. 4 RozpWEEUWT. Skutkiem tego EUWT może być pracodawcą i stroną stosunków pracy. Organem reprezentującym EUWT przy podpisywaniu umów o pracę jest dyrektor ugrupowania (art. 10 ust. 1 lit. b) RozpWEEUWT).
W przypadku zatrudniania przez EUWT pracowników będących obywatelami polskimi, obowiązują zwykłe reguły umów o pracę. Z uwagi na ograniczony charakter niniejszej opinii dalsze rozważania w tym zakresie zostają pominięte.
Natomiast EUWT jest jednostką realizującą zadania o charakterze transgranicznym powierzone mu przez członków z różnych krajów członkowskich UE. Ta okoliczność generuje zagadnienia związane z transgranicznym zatrudnianiem pracowników, w szczególności pracowników nie będących obywatelami państwa statutowej siedziby ugrupowania. Sytuacja, w której występuje tzw. element zagraniczny (tutaj: obywatelstwo czeskie niektórych pracowników ugrupowania) wymaga sięgnięcia do reguł kolizyjnych – prawa prywatnego międzynarodowego. RozpWEEUWT w brzmieniu aktualnym na dzień sporządzenia nie zawiera regulacji określających prawo właściwe dla indywidualnych umów o pracę. Niezbędne jest więc sięgnięcie do ogólnych zasad prawa prywatnego międzynarodowego dotyczących stosunków pracy. Prawo właściwe dla indywidualnych umów o pracę w stanach faktycznych z elementem zagranicznym regulują przepisy rozporządzenia Rzym I.

2. Prawo właściwe dla indywidualnych umów o pracę
Z art. 8 ust. 1 rozp. Rzym I wynika, iż indywidualne umowy o pracę podlegają prawu wybranemu przez strony stosunku prawnego. Jest to przejaw ogólnej zasady prawa kolizyjnego dla zobowiązań umownych, polegającej na przyznaniu pierwszeństwa łącznikowi subiektywnemu. Dopiero w razie braku postanowień stron co do prawa właściwego zastosowanie znajdą łączniki obiektywne przewidziane art. 8 ust. 2 - 4 rozp. Rzym I.
Skutkiem tego według stanu prawnego na dzień sporządzania niniejszej analizy EUWT zatrudniające pracowników z zagranicy może poddać stosunek pracy prawu wybranemu zgodnie przez ugrupowanie i pracownika. Dla konstelacji będącej przedmiotem analizy oznacza to, że w umowie o pracę z pracownikami czeskimi możliwe jest uzgodnienie prawa czeskiego jako statutu stosunku pracy.
Aktualnie znajdująca się w toku postępowania prawodawczego nowelizacja rozp. o EUWT nie spowoduje w tym zakresie większych zmian. Ograniczy natomiast możliwości wyboru przysługujące stronom umowy o pracę. Wedle przyjętej w tzw. Trilogu koncepcji, stosunek pracy będzie mógł być poddany jednemu z trzech wskazanych w nowym art. 8 ust. 2 zd. 2 porządków prawnych. Są nimi:
  1. prawo państwa członkowskiego, w którym EUWT ma siedzibę statutową,
  2. prawo państwa członkowskiego, w którym aktualnie personel działa albo
  3. prawo państwa członkowskiego, którego obywatelami są pracownicy.
W przyszłym rozporządzeniu pojawi się także zastrzeżenie, iż

3. Ubezpieczenia społeczne pracowników czeskich zatrudnionych w Polsce
Zatrudnienie pracowników czeskich w Polsce wiąże się z następującymi konsekwencjami w sferze zabezpieczeń społecznych.
Zagadnienia dotyczące obszarów zabezpieczenia społecznego wymienione w art. 3 ust. 1 rozp. (WE) nr 883/2004 podlegają przepisom tego rozporządzenia oraz rozporządzenia wykonawczego (rozp. (WE) nr 987/2009). Obydwa weszły w życie dnia 1.5.2010 r. Wynikają z nich następujące skutki.
a. zasady ogólne
Podstawową konsekwencją jest to, że obywatele państwa członkowskiego UE mieszkający w innym państwie członkowskim „korzystają z tych samych świadczeń i podlegają tym samym obowiązkom”, co obywatele tego państwa (art. 4 rozp. 883/2004). Przepis ten wyraża więc podstawową zasadę zabezpieczeń społecznych, którą jest niedopuszczalność dyskryminacji obywateli innego państwa członkowskiego z uwagi na ich obywatelstwo. Przez ten pryzmat należy oceniać sytuacje wątpliwe lub nie do końca uregulowane w przepisach obydwu rozporządzeń.
Kolejną zasadą jest, iż ustawodawstwem właściwym dla regulacji statusu ubezpieczeniowego osoby, której dotyczy rozporządzenie nr 883/2004, jest prawo tylko jednego państwa członkowskiego (art. 11 ust. 1 rozp. 883/2004).
Dla osoby wykonującej pracę najemną w określonym państwie członkowskim prawem właściwym dla określenia praw i obowiązków z zakresu ubezpieczenia społecznego jest prawo państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca najemna. Pracą najemną wg omawianego rozporządzenia jest „wszelka praca lub sytuacja równoważna traktowana jako taka do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja ma miejsce” (art. 1 lit. a) rozp. 883/2004). Skutkiem tego obywatel czeski, zatrudniony w EUWT mającym siedzibę w Polsce podlega polskiemu ustawodawstwu socjalnemu.

b. pracownik przygraniczny
Szczególne regulacje będą obowiązywać, gdy obywatel czeski będący pracownikiem EUWT, wykonującym swoje obowiązki w siedzibie EUWT w Polsce, będzie codziennie lub przynajmniej raz w tygodniu powracał do swego miejsca zamieszkania w Czechach. W tej sytuacji będzie on tzw. pracownikiem przygranicznym w rozumieniu art. 1 lit. f) rozp. 883/2004. Jego samego oraz członków jego rodziny będą obowiązywać następujące reguły.

Świadczenia z tytułu choroby, macierzyństwa i równoważnych świadczeń dla ojca
Brak jest definicji tych świadczeń w rozporządzeniu. Zgodnie z nakazem autonomicznej wykładni przepisów prawa unijnego, należy ustalić ich treść w oderwaniu od regulacji krajowych. Stąd świadczeniami z tytułu choroby będą świadczenia związane z opieką zdrowotną. Natomiast świadczeniami z tytułu macierzyństwa i równoważnymi świadczeniami dla ojca są te świadczenia o charakterze rzeczowym, które przysługują matce i ojcu dziecka w razie urodzenia się dziecka.
W zakresie świadczeń z tytułu choroby, macierzyństwa i równoważnych świadczeń dla ojca pracownik transgraniczny i członkowie jego rodziny otrzymują w miejscu zamieszkania takie same świadczenia rzeczowe, jak gdyby byli ubezpieczeni na mocy ustawodawstwa miejsca zamieszkania (art. 17 rozp. 883/2004). Natomiast w kraju członkowskim, którego ustawodawstwu faktycznie podlegają, pracownik przygraniczny i członkowie jego rodziny mają prawo do takich samych świadczeń rzeczowych jak osoby w nim zamieszkujące, lecz tylko w czasie pobytu w państwie właściwym (art. 18 ust. 1 rozp. 883/2004). Pobytem jest wyłącznie pobyt czasowy, a więc ograniczony w czasie (art. 1 lit. k) rozp. 883/2004).
W tej konstelacji czeskiemu pracownikowi przygranicznemu EUWT z siedzibą w Polsce przysługiwać będą świadczenia rzeczowe takie same, jak wszystkim osobom mieszkającym w Czechach. Natomiast w razie pobytu pracownika i/lub członka jego rodziny w Polsce będą mieli prawo do uzyskania świadczeń według polskiego prawa socjalnego. Świadczeniami tymi są świadczenia określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz.U. z 2010 r. nr 77 poz. 512 z póżn. zm.). Są nimi aktualnie (art. 2 ustawy):
  1. zasiłek chorobowy,
  2. świadczenie rehabilitacyjne,
  3. zasiłek wyrównawczy,
  4. zasiłek macierzyński,
  5. zasiłek opiekuńczy.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej
Opisane powyżej zasady dotyczą generalnie również udzielania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy oraz świadczeń z tytułu choroby zawodowej (art. 36 rozp. 883/2004). Są to wszelkiego rodzaju świadczenia udzielane pracownikowi w związku z nagłym zdarzeniem mającym miejsce w związku z wykonywaniem obowiązków pracownika najemnego i mającym wpływ na zdrowie pracownika (wypadek przy pracy) albo długotrwałe skutki zdrowotne wykonywania określonej pracy (choroba zawodowa). Rodzaje świadczeń przysługujących w tym sytuacjach określa prawo właściwe.
W związku z tym czeski pracownik zatrudniony w siedzibie EUWT w Polsce ulegający wypadkowi przy pracy będzie miał prawo do takich samych świadczeń jak pracownicy najemni mieszkający i zatrudnieni w Czechach, a w razie pobytu czasowego w Polsce, również prawo do świadczeń przysługujących pracownikom mieszkającym i pracującym w Polsce. Świadczenia te określa ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz.U. 2009 nr 167 poz. 1322 z późn. zm.). Według tej ustawy pracownikowi z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia:
  1. "zasiłek chorobowy" - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
  2. "świadczenie rehabilitacyjne" - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
  3. "zasiłek wyrównawczy" - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
  4. "jednorazowe odszkodowanie" - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
  5. "renta z tytułu niezdolności do pracy" - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
  6. "renta szkoleniowa" - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
  7. dodatek pielęgnacyjny;
  8. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Świadczenia z tytułu śmierci
Rodzinie przygranicznego pracownika najemnego, zatrudnionego w Polsce, który umrze poza terytorium Polski, przysługują takie uprawnienia, jak gdyby zmarł na terytorium Polski. Takie same uprawnienia ma rodzina pracownika, gdy jego zgon nastąpi w Polsce.
Świadczeniami z tytułu śmierci są według polskiej ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz.U. 2009 nr 167 poz. 1322 z późn. zm.):
  1. "jednorazowe odszkodowanie" - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
  2. "renta rodzinna" - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
  3. "dodatek do renty rodzinnej" - dla sieroty zupełnej.

Świadczenia z tytułu inwalidztwa
Przyznanie świadczeń w razie inwalidztwa odbywa się według zasad art. 44 rozp. 883/2004.

Świadczenia emerytalne i z tytułu renty rodzinnej
(art. 50 rozp. 883/2004).

Świadczenia z tytułu bezrobocia
(art. 61 rozp. 883/2004).

Świadczenia przedemerytalne
(art. 66 rozp. 883/2004)

Świadczenia rodzinne
(art. 67 rozp. 883/2004)
4. Konsekwencje podatkowo-prawne dla pracowników zatrudnionych przez EUWT
Konsekwencje te reguluje umowa Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Warszawie dnia 13 września 2011 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 991). Umowa weszła w życie dnia 13.6.2012 r. (zob. oświadczenie rządowe opublikowane w Dz.U. z 2012 r. poz. 992). Obowiązuje od dnia 1.1.2013 r. (tak informuje strona Ministerstwa Finansów).
Z umowy tej wynika właściwość określonych regulacji podatkowo-prawnych.

5. Status pracowników samorządowych
Pracownicy zatrudnieni w biurach (lub ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego są z mocy art. 2 pkt 4 UPracSamorz
art. 2 UPracSamorz
Przepisy ustawy stosuje się do pracowników samorządowych zatrudnionych w:
1) urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;
2) starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;
3) urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych;
4) biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;
5) biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.
[schowaj]
tzw. pracownikami samorządowymi.
Do rozstrzygnięcia jest więc, czy pochodzący z zagranicy pracownicy EUWT będą również uważani za pracowników samorządowych w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2008 nr 223, poz. 1458 z późn. zm.).
6. Ograniczenie wynagrodzenia niektórych organów EUWT tzw. ustawą kominową
W Polsce wynagrodzenia osób kierujących niektórymi publicznymi osobami prawnymi zostały ograniczone tzw. ustawą kominową/ [http://polskieustawy.com/act_index.php?logic=&dzur=2000&dzup=306&SearchExp=&SearchExp2= Ustawę z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi]] (Dz.U. z 2000 roku, Nr 26, poz. 306 z późn. zm.) stosuje się m.in. do samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie spółkami handlowymi (art. 1 pkt 5 UWynagrOsKierPodmiotPr
art. 1 UWynagrOsKierPodmiotPr
Ustawa ma zastosowanie do:
1) przedsiębiorstw państwowych,
2) państwowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 8 i 9, oraz nie są szkołami wyższymi,
3) samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 4, 6 i 7,
4) jednoosobowych spółek prawa handlowego utworzonych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
5) spółek prawa handlowego, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
6) spółek prawa handlowego, w których udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
7) spółek prawa handlowego, w których udział spółek, o których mowa w pkt 4-6, przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
8) agencji państwowych, bez względu na ich formę organizacyjno-prawną, w tym agencji wykonawczych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240),
9) jednostek badawczo-rozwojowych lub podmiotów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o jednostkach badawczo-rozwojowych,
10) fundacji, w których dotacja ze środków publicznych przekracza 25% rocznych przychodów albo w których mienie pochodzące ze środków publicznych przekracza 25% majątku fundacji na koniec roku kalendarzowego i jego wartość przekracza 10% przychodów tej fundacji,
11) (uchylony),
12) państwowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem organów administracji publicznej i organów wymiaru sprawiedliwości oraz podmiotów, których kierownicy podlegają przepisom ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.),
13) (uchylony),
14) (uchylony),
15) (uchylony),
16) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
[schowaj]
). Dotyczy ona zarówno dyrektora, jak i dyrektora, głównego księgowego oraz członków organów nadzorczych jednostek organizacyjnych, w szczególności rad nadzorczych i komisji rewizyjnych (art. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
art. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
Ustawa ma zastosowanie do:
1) kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności dyrektorów, prezesów, tymczasowych kierowników, zarządców komisarycznych i osób zarządzających na podstawie umów cywilnoprawnych,
2) zastępców kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności zastępców dyrektorów i wiceprezesów,
3) członków organów zarządzających jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności członków zarządów,
4) głównych księgowych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12,
5) likwidatorów jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1,
6) (uchylony),
7) członków organów nadzorczych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 2-8, a w szczególności rad nadzorczych i komisji rewizyjnych,
8) (uchylony),
9) (uchylony),
10) kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
[schowaj]
).
Skutkiem zastosowania tej ustawy byłoby ograniczenie wynagrodzenia wymienionych osób wg reguł przewidzianych w art. 5 UWynagrOsKierPodmiotPr
art. 5 UWynagrOsKierPodmiotPr
1. Osobom, o których mowa w art. 2, niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy lub rodzaju umowy cywilnoprawnej stanowiącej podstawę zatrudnienia przysługuje, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, wyłącznie wynagrodzenie miesięczne.
2. Osobom, o których mowa w art. 2 pkt 1-4, mogą być przyznane świadczenia dodatkowe.
3. Osobom, o których mowa w art. 2 pkt 1-4 i pkt 10, może być przyznana nagroda roczna.
4. Ilekroć w ustawie jest mowa o zatrudnieniu, rozumie się przez to świadczenie pracy lub usług związanych z zarządzaniem na rzecz podmiotu, niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy lub rodzaju i treści umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą, o której mowa w art. 2.
[schowaj]
.
7. Uzyskanie pozwolenia na pracę
Nie ma potrzeby uzyskiwania pozwoleń na pracę dla osób z innych krajów UE (art. 87 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz.U. Z 2013 poz. 674).

C. Oddelegowanie pracowników do pracy dla i w EUWT
1. Podstawy prawne

2. Warunki skutecznego oddelegowania

3. Konsekwencje dla ubezpieczeń społecznych
Zob. rozporządzenia:
Obydwa weszły w życie dnia 1.5.2010 r.

4. Konsekwencje podatkowo-prawne dla pracowników oddelegowanych
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania?

CategoryEUWT CategoryPrawoPracy