Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Wyrok ETS z 11.3.2010, C-522/08

dane orzeczenia: WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba) z dnia 11 marca 2010 r.
sygn. akt: C-522/08
tryb postępowania: wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 TWE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska)
strony: Telekomunikacja Polska SA w Warszawie przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
publikacja oficjalna: Zbiór Orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE

sentencja:
Dyrektywę 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa) i dyrektywę 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej) należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak art. 57 ust. 1 pkt 1 PrTelekom (ustawy Prawo telekomunikacyjne z dnia 16 lipca 2004 r.), w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności będących przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, które zakazują uzależniania zawarcia umowy o świadczenie usług od zawarcia przez użytkownika końcowego umowy o świadczenie innych usług.

Jednakże dyrektywę 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniającą dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych) należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie przepisom krajowym, które, poza pewnymi wyjątkami i nie biorąc pod uwagę specyficznych okoliczności danego wypadku, zakazują składania konsumentowi przez sprzedawcę jakichkolwiek ofert wiązanych.

cytowane przepisy:

• art. 57 PrTelekom
  art. 57 PrTelekom
  1. Dostawca usług nie może uzależniać zawarcia umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej od:
  1) (uchylony)
  2) niezawierania z innym dostawcą usług umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej;
  3) udzielenia informacji lub danych, innych niż określone w art. 161 ust. 2, w przypadku użytkownika końcowego będącego osobą fizyczną.
  2. Dostawca usług może uzależnić zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do sieci, od:
  1) dostarczenia przez użytkownika końcowego dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zobowiązania wobec dostawcy usług wynikającego z umowy;
  2) pozytywnej oceny wiarygodności płatniczej użytkownika końcowego wynikającej z danych będących w posiadaniu dostawcy usług lub udostępnionych mu przez biuro informacji gospodarczej w trybie określonym w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. Nr 81, poz. 530); dostawca usług powiadamia użytkownika końcowego o wystąpieniu takiego zastrzeżenia.
  3. Dostawca usług może odmówić użytkownikowi końcowemu zawarcia umowy o zapewnienie przyłączenia do sieci lub o świadczenie usług telekomunikacyjnych lub zawrzeć umowę o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do sieci na warunkach mniej korzystnych dla użytkownika końcowego w wyniku negatywnej oceny wiarygodności płatniczej dokonanej na podstawie informacji udostępnionych przez biuro informacji gospodarczej, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, w szczególności poprzez żądanie zabezpieczenia wierzytelności wynikających z tej umowy.
  4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranych przez dokonanie czynności faktycznych, o których mowa w art. 56 ust. 2.
  5. Warunki umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do sieci, nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać abonentowi korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług świadczącego publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne.
  6. W przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Roszczenie nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe.

  [schowaj]
  ,

dostępność: na stronie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

wyciąg z uzasadnienia:
(...)
19 Z postanowienia odsyłającego wynika, że spór wywołały twierdzenia TP, zgodnie z którymi art. 57 ust. 1 pkt 1 prawa telekomunikacyjnego jest między innymi niezgodny z art. 15 i 16 dyrektywy ramowej oraz art. 10 i 17 dyrektywy o usłudze powszechnej. Skarżąca przed sądem krajowym podnosi bowiem, że te ostatnie przepisy stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, które zakazują wszystkim operatorom łączenia świadczonych przez nich usług, bez oceny stopnia konkurencji na rynku i niezależnie od ich pozycji rynkowej.

20 Z powyższego wynika, że aby udzielić odpowiedzi na zadane pytanie, należy dokonać wykładni stosownych przepisów dyrektywy ramowej i dyrektywy o usłudze powszechnej.

21 Zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy ramowej jej celem jest ustanowienie zharmonizowanych ram prawnych dla uregulowania usług łączności elektronicznej, sieci łączności elektronicznej oraz urządzeń i usług towarzyszących. Dyrektywa ta określa zadania KOR i ustanawia procedury służące zagwarantowaniu zharmonizowanego stosowania ram regulacyjnych w całej Unii. Dyrektywa ramowa powierza KOR konkretne zadania w zakresie regulacji rynków łączności elektronicznej.

22 Na podstawie art. 15 dyrektywy ramowej, a w szczególności ust. 3 tego artykułu, zadaniem KOR jest definiowanie, w ścisłej współpracy z Komisją Europejską, odnośnych rynków w sektorze łączności elektronicznej. Zgodnie z art. 16 wspomnianej dyrektywy KOR dokonują analizy tak zdefiniowanych rynków oraz weryfikują, czy na tych rynkach występuje rzeczywista konkurencja. W braku rzeczywistej konkurencji na rynku właściwy KOR nakłada ex ante obowiązki regulacyjne na przedsiębiorstwa mające znaczącą pozycję na tym rynku.

23 Co się tyczy dyrektywy o usłudze powszechnej, należy zauważyć, że jej art. 1 ust. 1 przewiduje, iż w zakresie wyznaczonym przez dyrektywę ramową dyrektywa o usłudze powszechnej zawiera przepisy dotyczące udostępnienia sieci i świadczenia usług łączności elektronicznej dla użytkowników końcowych. Jej celem jest zapewnienie w całej Unii dostępu do publicznie dostępnych usług wysokiej jakości poprzez rzeczywistą konkurencję i wybór, a także regulowanie wypadków, w których rynek nie zaspokaja w sposób zadowalający potrzeb użytkowników końcowych. Dyrektywa o usłudze powszechnej określa prawa użytkowników końcowych i odpowiadające im obowiązki przedsiębiorstw dostarczających publicznie dostępne sieci i usługi łączności elektronicznej.

24 Zgodnie z art. 10 ust. 1 dyrektywy o usłudze powszechnej państwa członkowskie zapewniają, aby wyznaczone przedsiębiorstwa, dostarczając usług dodatkowych i usług ponad te, o których mowa w art. 4–7 oraz art. 9 ust. 2 wymienionej dyrektywy, ustanawiały warunki w taki sposób, aby abonent nie był zobligowany do płacenia za usługi dodatkowe lub usługi, które nie są konieczne lub wymagane dla zamówionej usługi.

25 Artykuł 17 wskazanej dyrektywy dotyczy kontroli regulacyjnych warunków świadczenia usług detalicznych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 KOR nakładają stosowne obowiązki regulacyjne na przedsiębiorstwa określone jako mające znaczącą pozycję na danym rynku, jeżeli w następstwie przeprowadzenia analizy owego rynku KOR stwierdzi, że nie występuje na nim rzeczywista konkurencja, i dojdzie do wniosku, że obowiązki nałożone na podstawie dyrektywy o dostępie lub art. 19 dyrektywy o usłudze powszechnej nie pozwoliłyby na osiągnięcie celów określonych w art. 8 dyrektywy ramowej.

26 W tym względzie art. 17 ust. 2 dyrektywy o usłudze powszechnej przewiduje w szczególności, że obowiązki nałożone na podstawie art. 17 ust. 1 mogą obejmować wymóg, by zainteresowane przedsiębiorstwa nie łączyły w sposób nierozsądny świadczonych przez nie usług. Przepis taki pozwala zatem KOR na nałożenie na przedsiębiorstwa mające znaczącą pozycję na rynku, po stwierdzeniu, że na rynku tym nie występuje konkurencja, obowiązku regulacyjnego polegającego na zakazie łączenia świadczonych przez nie usług w sposób nierozsądny.

27 Należy zatem zbadać, czy przepisy krajowe, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, naruszają uprawnienia przyznane właściwemu KOR przez wymienione wyżej przepisy dyrektywy ramowej i dyrektywy o usłudze powszechnej.

28 W tym względzie należy stwierdzić, po pierwsze, że przepisy krajowe, które zakazują sprzedaży łączonej w sposób generalny i niedyskryminacyjny, nie naruszają uprawnień właściwego KOR do definiowania i przeprowadzania analizy poszczególnych rynków łączności elektronicznej zgodnie z przepisami odpowiednio art. 15 i 16 dyrektywy ramowej. Przepisy te nie naruszają również uprawnień KOR do nakładania ex ante, w wyniku analizy rynku, obowiązków regulacyjnych na przedsiębiorstwa mające znaczącą pozycję na tym rynku, zgodnie z art. 16 dyrektywy ramowej i art. 17 dyrektywy o usłudze powszechnej.

29 Po drugie, jak podkreślił prezes UKE i rząd polski, przewidziany w art. 57 ust. 1 pkt 1 prawa telekomunikacyjnego zakaz służy wzmocnieniu ochrony konsumentów w ich relacjach z operatorami usług telekomunikacyjnych. Chociaż w wykonywaniu ich zadań KOR są – zgodnie z art. 8 ust. 4 lit. b) dyrektywy ramowej – zobowiązane promować interesy obywateli Unii, zapewniając wysoki poziom ochrony konsumenta, to jednak dyrektywa ramowa i dyrektywa o usłudze powszechnej nie przewidują pełnej harmonizacji w kwestiach związanych z ochroną konsumenta. Artykuł 20 dyrektywy o usłudze powszechnej, który odnosi się do umów zawieranych między konsumentami i dostawcami usług z zakresu łączności elektronicznej, znajduje bowiem zastosowanie bez uszczerbku dla przepisów Unii dotyczących ochrony konsumentów oraz przepisów krajowych w tej dziedzinie, zgodnych z prawem Unii.

30 Z powyższego wynika, że przepisy krajowe, takie jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, które zakazują przedsiębiorstwu, w celu ochrony użytkowników końcowych, uzależniania zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych od zawarcia przez użytkownika końcowego umowy o świadczenie innych usług, nie są zabronione przez dyrektywę ramową i dyrektywę o usłudze powszechnej.

31 Co się tyczy zgodności przepisów krajowych, takich jak będące przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, z uregulowaniami Unii w dziedzinie ochrony konsumentów, należy przypomnieć, że Trybunał już orzekł, iż dyrektywę 2005/29 należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie przepisom krajowym, które, poza pewnymi wyjątkami i nie biorąc pod uwagę specyficznych okoliczności danego wypadku, zakazują składania przez sprzedawcę jakichkolwiek ofert wiązanych konsumentowi (wyrok z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawach połączonych C‑261/07 i C‑299/07 VTB‑VAB i Galatea, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 68).

32 W niniejszym wypadku należy uściślić, że zważywszy na fakt, iż sporne w postępowaniu przed sądem krajowym decyzje zostały wydane przed upływem terminu transpozycji dyrektywy 2005/29, dyrektywa ta ma zastosowanie do postępowania przed sądem krajowym dopiero po tej dacie, to jest po dniu 12 grudnia 2007 r.

33 Z powyższych rozważań wynika, że na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż dyrektywę ramową i dyrektywę o usłudze powszechnej należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, takim jak art. 57 ust. 1 pkt 1 prawa telekomunikacyjnego, które zakazują uzależniania zawarcia umowy o świadczenie usług od zawarcia przez użytkownika końcowego umowy o świadczenie innych usług. Jednakże dyrektywę 2005/29 należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie przepisom krajowym, które, poza pewnymi wyjątkami i nie biorąc pod uwagę specyficznych okoliczności danego wypadku, zakazują składania konsumentowi przez sprzedawcę jakichkolwiek ofert wiązanych.
(...)

omówienia:
b.d.

---

CategoryPrawoEuropejskieOrzecznictwo CategoryPrawoGospodarczeOrzecznictwo