Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Timesharing

zagadnienia związane z prawem timesharingu

Prawo timesheringu polega na umownym uprawnieniu do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie, w każdym roku za odpowiednią opłatą. Ponieważ i w tym wypadku chodzi o korzystanie z cudzej rzeczy, mamy do czynienia ze szczególną formą użytkowania (art. 1 ust. 3 zd. 2 UOchrNabywPrKorzystMieszk). Timesharing uregulowany został w Polsce w ustawie z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny, Kodeks
wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2000 roku, Nr 74, poz. 855).
Prawo timesharingu może mieć postać prawa osobistego, w tym wierzytelności albo prawa rzeczowego, w szczególności użytkowania, art. 1 ust. 3 zd. 2 UOchrNabywPrKorzystMieszk. W ramach prawa rzeczowego zajmujemy się tylko formą rzeczową, czyli tzw, użytkowaniem timesharing'owym.

I. Użytkowanie timesharing'owe
Polski ustawodawca zdecydował się na ukształtowanie timesharingu jako rodzaju użytkowania. Wskazuje na to także umieszczenie w ramach przepisów o tym ograniczonym prawie rzeczowym przepisu art. 2701 KC oraz zacytowana wcześniej treść art. 1 ust. 3 zd. 2 UOchrNabywPrKorzystMieszk. W przeciwieństwie do tzw. zwykłego (kodeksowego) użytkowania wobec timesharingu nie stosuje się niektórych przepisów, jak np. przepisów o niezbywalności albo braku możliwości dziedziczenia użytkowania.

1. Nabycie użytkowania timesharingowego
Nabycie użytkowania timesharingowego może nastąpić w trybie pierwotnym albo pochodnym

a. nabycie pierwotne
Umowa użytkowania timesharing'owego w trybie konstytutywnym może powstać wyłącznie w drodze umowy sprzedaży (niektóry twierdzą – umowy sprzedaży prawa przyszłego wg art. 555 KC) zawartej między przedsiębiorcą będącym właścicielem nieruchomości a konsumentem – nabywcą prawa, z tym że równocześnie dochodzi do ustanowienia użytkowania (Zaradkiewicz w: Gniewek E. (red.) “System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom 4” § 44 nb. 55). Oznacza to, że roszczenia, jakie w tym wypadku powstają, są zbieżne z roszczeniami sprzedawcy i nabywcy wg art. 535 i nast. KC.
Przesłanki skutecznej ustanowienia timesharingu należy zbadać wg reguł ogólnych uzupełnionych postanowieniami wynikającymi z UOchrNabywPrKorzystMieszk (np. treść umowy musi odpowiadać treści umowy sprzedaży oraz być uzupełniona o elementy wynikające z art. 4 UOchrNabywPrKorzystMieszk, musi być zachowana forma pisemna pod rygorem ad solemnitatem, art. 5 ust. 1 UOchrNabywPrKorzystMieszk itp.).
Nie jest natomiast konieczny wpis do księgi wieczystej, ale prawo to może być ujawnione w dziale trzecim księgi wieczystej nieruchomości, na której prawo to zostało ustanowione, art. 16 ust. 2 pkt 6 UKsWieczHip.

b. nabycie pochodne
W trybie pochodnym timesharing może być nabyty przez czynność prawną (albowiem w przeciwieństwie do zwykłego użytkowania jest to prawo zbywalne, zob. art. 2701 § 1 KC) albo ex lege. W tym drugim trybie na pewno możliwe jest nabycie tego prawa na mocy dziedziczenia, gdyż timesharing jest także prawem dziedzicznym. Wątpliwości istnieją natomiast co do nabycia prawa timesharingu przez zasiedzenie (Zaradkiewicz w: Gniewek E. (red.) “System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom 4” § 44 nb. 64), choć teoretycznie wydaje się to możliwe.

2. Utrata prawa użytkowania timesharing'owego
Prawo timesharingu może zostać utracone w dwojaki sposób: może ja nabyć osoba trzecia, ponieważ w przeciwieństwie do zwykłego użytkowania jest to prawo zbywalne (w drodze czynności prawnej albo z mocy ustawy) albo może ono wygasnąć na skutek następujących okoliczności: 1) okoliczności powodujące wygaśnięcie ograniczonych praw rzeczowych albo 2) upływ 50 lat (art. 270¹ § 2 KC).

3. Uprawniony
Uprawnionym do podniesienia roszczeń wynikających z prawa użytkowania timesharingowego jest nabywca, którym może być wg art. 1 ust. 2 UOchrNabywPrKorzystMieszk tylko osoba fizyczna, zawierającą umowę poza zakresem prowadzonej działalności gospodarczej. Innymi słowy nabywcą i uprawnionym z tytułu użytkowania timesharing'owego może być jedynie konsument.

4. Zbywca
Zbywcą prawa użytkowania timesharingowego może być jedynie przedsiębiorca, który oferuje nabywcy prawo do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego. Dodatkowo przedsiębiorca musi się legitymować uprawnieniem do nieruchomości, na której ustanawia użytkowanie timesharing'owe. Uprawnieniem tym jest nie tylko własność ale i użytkowanie wieczyste (a dokładnie: użytkowanie wieczyste gruntu i własność posadowionego na nim budynku). Nie może być nim natomiast zwykłe użytkowanie kodeksowe, chyba że chodzi o ustanowienie obligacyjnej (zob. niżej III.) a nie rzeczowej formy timesharing'u (Ignatowicz/Stefaniuk, Prawo rzeczowe (2003), str. 200).
Osobami trzecimi, wobec których można podnosić roszczenia z tytułu ochrony użytkowania timesharingowego to osoby dopuszczające się naruszeń usprawiedliwiających podniesienie przez nabywcę roszczeń skutecznych erga omnes, a więc roszczeń o ochronę prawa – zarówno roszczenia windykacyjnego jak i roszczeń negatoryjnych.

II. Roszczenia wynikające z prawa użytkowania timesharing'owego
Roszczenia zależą od osoby je podnoszącej.
Nabywca może zgłaszać wobec zbywcy następujące żądania: dopuszczenia do korzystania z rzeczy (tożsame z roszczeniem windykacyjnym, art. 251 w zw. z art. 222 § 1 KC), o ochronę prawa użytkowania timesharing'owego (windykacyjne oraz negatoryjne) oraz roszczenia wynikające z umowy sprzedaży praw (art. 555 KC), charakterystyczne dla tego rodzaju zobowiązania.
Zbywca natomiast może podnosić roszczenia o zapłatę oraz inne roszczenia, jakie przysługują zbywcy na mocy umowy sprzedaży.

III. Timesharing obligacyjny
Timesharing może być również ukształtowany jako umowny stosunek nienazwany. Ta forma timesharingu nasuwa pewne skojarzenia z obligacyjnym stosunkiem najmu, jednakże znaczące różnice pomiędzy obiema umowami nakazują potraktowanie obydwu form korzystania z rzeczy jako niezależnych stosunków prawnych. Ta forma timesharingu winna być omówiona w ramach wykładu z prawa zobowiązań.

---

Literatura:
Fuchs, B. “Timesharing w prawie polskim (uwagi na tle ustawy z dnia 13 lipca 2000 r.), Rejent z 2001 r. Nr 4;
Fuchs, B. “Timesharing”, Rejent z 1997 r. Nr 4;
Grzyb, K. “Umowa timesharingu w prawie polskim”, Rejent z 2004 r. Nr 9;
Loranc, J. “Timesharing w polskim prawie cywilnym”, Rejent z 2002 r. Nr 11;
Nestorowicz, M. “Timesharing. Wprowadzenie”, Kwartalnik Prawa Prywatnego z 1997 r. Nr 3;
Pogłódek P. “Użytkowanie timesharingowe w prawie polskim”, Rejent z 2002 r. Nr 10;
Puch P. “Timesharing – sposób korzystania z nieruchomości” Nieruchomości z 2003 r. Nr 5;
Zaradkiewicz, K. “Timesharing – szczególny stosunek prawa rzeczowego” w: Gniewek E. (red.) “System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom 4” C.H. Beck Warszawa 2005, str. 361 – 401.

---

CategoryPrawaRzeczoweOgraniczone