Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [9632]

To jest stara wersja SchematPotracenie utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-06-19 09:43:51.

 

Schemat: potrącenie ustawowe (jednostronne)


Ogólna definicja potrącenia została przedstawiona w Leksykonie.

Przesłanki potrącenia dokonywanego na mocy jednostronnego oświadczenia woli są następujące:
  1. stan potrącalności,
  2. podniesienie zarzutu potrącenia,
  3. brak wyłączenia możliwości dokonania potrącenia.

A. Stan potrącalności
Stan potrącalności zachodzi wówczas, gdy dwa podmioty są względem siebie wierzycielami i dłużnikami, obie wierzytelności są jednorodzajowe i obie wierzytelności są wymagalne (art. 498 § 1 KC
art. 498 KC
§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
).

1. Jednorodzajowość obydwu wierzytelności
Przesłanka ta wymaga, aby przedmiotem świadczeń obu stron były bądź pieniądze bądź rzeczy oznaczone co do gatunku.

2. Wymagalność obydwu wierzytelności
Wymagalność obydwu wierzytelności ustala się wg zasad ogólnych.

a. potrącenie mimo braku wymagalności
W pierwszym rzędzie należy jednak ustalić, czy nie chodzi o sytuacjię, gdy pomimo braku wymagalności potrącenie jest dopuszczalne. Podstawowym przepisem powodującym wyłom w zasadzie wymagu wymagalności jest art. 501 KC
art. 501 KC
Odroczenie wykonania zobowiązania udzielone przez sąd albo bezpłatnie przez wierzyciela nie wyłącza potrącenia.
. Podobne skutki jak ten przepis powoduje także regulacja z art. 93 ust. 2 PrBank
art. 93 PrBank
1. W celu zabezpieczenia wierzytelności, które wynikają z czynności bankowych, bank może żądać zabezpieczenia przewidzianego w Kodeksie cywilnym i prawie wekslowym oraz zwyczajami przyjętymi w obrocie krajowym i zagranicznym.
2. Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin wymagalności jeszcze nie nadszedł, jeżeli podmiot będący dłużnikiem został postawiony w stan likwidacji, oraz we wszystkich tych przypadkach, gdy służy bankowi prawo ściągnięcia swych wierzytelności przed nadejściem terminu płatności. Potrącenie nie może być dokonane w zakresie, w jakim wierzytelność z rachunku bankowego została zajęta jako przedmiot egzekucji należności z tytułu zobowiązań podatkowych.
.

b. brak uchylenia wymagalności
Należy pamiętać, iż sam fakt wymagalności nie przesądza jeszcze o dopuszczalności potrącenia, gdyż może ona zostać uchylona na skutek podniesienia zarzutu powstrzymania się od świadczenia wg art. 488 § 2 KC
art. 488 KC
§ 1. Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia.
§ 2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.
albo art. 490 § 1 KC
art. 490 KC
§ 1. Jeżeli jedna ze stron obowiązana jest spełnić świadczenie wzajemne wcześniej, a spełnienie świadczenia przez drugą stronę jest wątpliwe ze względu na jej stan majątkowy, strona zobowiązana do wcześniejszego świadczenia może powstrzymać się z jego spełnieniem, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego lub nie da zabezpieczenia.
§ 2. Uprawnienia powyższe nie przysługują stronie, która w chwili zawarcia umowy wiedziała o złym stanie majątkowym drugiej strony.
§ 3. (uchylony).
.

3. Wierzytelność potrącającego jest zaskarżalna
Wierzytelność kompensująca musi być zaskarżalna albo wymóg zaskarżalności musi być w tym wypadku zbędny.

a. zaskarżalność wierzytelności kompensującej
Zgodnie z quasi-definicją wynikającą z art. 498 § 1 KC
art. 498 KC
§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
zaskarżalność zachodzi, gdy "może być dochodzona przed sądem lub przed innym organem państwowym". Więcej na temat zaskarżalności zob. osobny dokument.

b. zbędność wymogu zaskarżalności
Wyjątek od powyższego wymogu konstruuje art. 502 KC
art. 502 KC
Wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło.
dla wierzytelności przedawnionej. Zgodnie z nim możliwe jest dokonanie potrącenia przy pomocy przedawnionej już wierzytelności komensującej pod warunkiem, że do jej przedawnienia doszło już po powstaniu stanu potrącalności.

B. Podniesienie zarzutu potrącenia
Ponieważ w tym wypadku potrącenie jest uprawnieniem prawokształtującym, do wystąpienia skutków określonych w ustawie niezbędne jest złożenie dłużnikowi stosownego oświadczenia woli. Ponieważ w tym wypadku oświadczenie woli wpływa na sytuację prawną drugiej strony, oświadczenie woli o potrąceniu musi dojść do dłużnika. Oznacza to, że zgodnie z art. 61 § 1 zd. 1 KC
art. 61 KC
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
, musi ono tak dojść do adresata, żeby mógł zapoznać się z jego treścią.

C. Brak wyłączenia potrącenia
Dokonanie potrącenia jest wyłączone w sytuacjach opisanych w art. 505 KC
art. 505 KC
Nie mogą być umorzone przez potrącenie:
1) wierzytelności nie ulegające zajęciu;
2) wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania;
3) wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych;
4) wierzytelności, co do których potrącenie jest wyłączone przez przepisy szczególne.
albo wg art. 504 KC
art. 504 KC
Zajęcie wierzytelności przez osobę trzecią wyłącza umorzenie tej wierzytelności przez potrącenie tylko wtedy, gdy dłużnik stał się wierzycielem swego wierzyciela dopiero po dokonaniu zajęcia albo gdy jego wierzytelność stała się wymagalna po tej chwili, a przy tym dopiero później aniżeli wierzytelność zajęta.
na skutek zajęcia wierzytelności kompensowanej.

CategorySchematy
Na tej stronie nie ma komentarzy