Wiki source for RoszczenieOdszkodowawcze435KC
====Roszczenie odszkodowawcze z {{pu przepis="art. 435 KC"}} ====
((1)) CEL ROSZCZENIA
Celem [[RoszczenieCywilnoprawne roszczenia]] z {{pu przepis="art. 435 KC"}} jest uzyskanie [[Odszkodowanie odszkodowania]].
((1)) PRZESŁANKI ROSZCZENIA
Przesłankami roszczenia są:
1) szkoda,
1) zdarzenie powodujące szkodę, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy: w tym wypadku jest to ruch przedsiębiorstwa (zakładu) wprawianego w ruch siłami przyrody oraz
1) związek przyczynowo-skutkowy między szkodą i zdarzeniem.
((2)) Szkoda
{{pu przepis="Art. 435 KC"}} chroni interesy podmiotów którym została wyrządzona [[SzkodaCywilnoprawna szkoda w rozumieniu cywilnoprawnym]].
((2)) Ruch przedsiębiorstwa lub zakładu poruszanego siłami przyrody
Zdarzeniem powodującym szkodę jest ruch przedsiębiorstwa lub zakładu poruszanego siłami przyrody.
((3)) przedsiębiorstwo/zakład wprawiany w ruch siłami przyrody
Definicja przedsiębiorstwa wynika z {{pu przepis="art. 55(1) KC"}}.
Zakładem jest natomiast jednostka organizacyjna przeznaczona do innych celów niż gospodarcze (Bieniek w: BieniekKomentarzKC, 6. wyd., art. 435 str. 385).
Siłami przyrody są siły elementarne wymienione w {{pu przepis="art. 435 § 1 KC"}}.
Przedsiębiorstwo (zakład) jest wprawiane w ruch siłami przyrody, gdy istnienie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa (zakładu) zależy od tych wykorzystania tych sił (Lewaszkiewicz-Petrykowska, Odpowiedzialność... (1967), str. 94; Padrak/Solan, PUG 2009 Nr. 5, S. 8.). "Chodzi o przedsiębiorstwa i zakłady, których cała działalność (funkcjonowanie) oparta jest na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych elementarnych sił przyrody. Korzystają one z maszyn i urządzeń służących tej funkcji, przy czym owe urządzenia techniczne nie pełnią wyłącznie roli wspomagającej funkcjonowanie przedsiębiorstwa lub zakładu, lecz mają decydujące znaczenie dla działalności tych zorganizowanych mas majątkowych. Dopiero wówczas pojawia się zwiększone niebezpieczeństwo dla otoczenia, uzasadniające zaostrzony reżim odpowiedzialności." (Olejniczak w: KidybaKomentarzKCTomIII, art. 435 uw. 9).
Przez „ruch przedsiębiorstwa” rozumieć należy każdy przejaw działalności przedsiębiorstwa, wynikający z określonej jego struktury organizacyjnej i jego funkcji usługowo – produkcyjnej, a związane z ruchem przedsiębiorstwa są szkody powstałe z każdej jego działalności, a nie tylko takiej, która jest bezpośrednio związana z działaniem sił przyrody i stanowi następstwo ich działania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/2000, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2001 r., IV CKN 1563/00, LEX nr 52720; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 listopada 2008 r., I ACa 714/08, LEX nr 518083).
Do przedsiębiorstw tych zalicza się: przedsiębiorstwa transportowe (kolej, transport drogowy i wodny) i komunikacyjne (autobusowe, tramwajowe itp), elektrownie (wiatrowe, węglowe, wodne i atomowe), przedsiębiorstwa agrotechniczne wykorzystujące samoloty, fermy kurze, przedsiębiorstwa budowlane. Nie są natomiast przedsiębiorstwami wprawianymi w ruch siłami przyrody gospodarstwa rolne.
Zarząd dróg
((3)) ruch przedsiębiorstwa/zakładu
((2)) Brak okoliczności egzoneracyjnych
Roszczenie z {{pu przepis="art. 435 § 1 KC"}} wchodzi w grę wyłącznie wówczas, gdy nie zachodzi żadna z trzech wymienionych w przepisie okoliczności egzoneracyjnych.
((3)) siła wyższa
Siła wyższa (vis maior) zob. [[SilaWyzsza]]
((3)) wyłączna wina poszkodowanego
Wg [[WyrokSNIVCSK20709 wyroku]] SN z dnia 24.9.2009 r., sygn. IV CSK 207/09 wyłączenie odpowiedzialności prowadzącego przedsiębiorstwo (zakład) nastąpi, jeżeli:
1) poszkodowany działał w sposób zawiniony i
1) jego zachowanie było wyłączną przyczyną szkody.
Do oceny, czy zachowanie poszkodowanego było zawinione stosuje się ogólne reguły zawinienia. Rozstrzygające jest więc ustalenie, czy poszkodowanemu można postawić zarzut. Jest to zależne od stanu poczytalności ({{pu przepis="art. 425 § 1 KC"}}) oraz wieku ({{pu przepis="art. 426 KC"}}).
Zachowanie poszkodowanego jest wyłączną przyczyną szkody, gdy przerywa normalny związek przyczynowy ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}, zob. niżej) mający początek w ruchu przedsiębiorstwa (zakładu), [[WyrokSNIVCSK20709 wyrok]] SN z dnia 24.9.2009 r.
((3)) wyłączna wina osoby trzeciej
Także i w tym wypadku konieczne jest, aby:
1) osoba trzecia działała w sposób zawiniony i
1) jej zachowanie jest wyłączną przyczyną szkody.
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda musi być wynikiem ruchu przedsiębiorstwa (zakładu). Oznacza to, że między ruchem przedsiębiorstwa (zakładu) a wyrządzoną [[SzkodaCywilnoprawna szkodą]] powinien zachodzić adekwatny [[ZwiazekPrzyczynowoSkutkowy związek przyczynowo-skutkowy]] ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}).
Wyrządzenie szkody przez „ruch przedsiębiorstwa lub zakładu” ma miejsce zarówno wtedy, gdy szkoda jest bezpośrednim skutkiem użycia sił przyrody i pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z niebezpieczeństwem wynikającym z zastosowania tych sił, jak i wtedy, gdy pozostaje w związku z samym tylko ruchem przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/00, LEX nr 52421).
((1)) ZBIEG Z INNYMI PRZEPISAMI
W praktyce zachodzi problem w ustaleniu relacji art. 435 do przepisów {{pu przepis="art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow"}}, {{pu przepis="art. 324 PrOchrŚrodow"}} i {{pu przepis="art. 325 PrOchrŚrodow"}}.
----
CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze CategoryRoszczeniaDeliktowe CategoryArtykuly
((1)) CEL ROSZCZENIA
Celem [[RoszczenieCywilnoprawne roszczenia]] z {{pu przepis="art. 435 KC"}} jest uzyskanie [[Odszkodowanie odszkodowania]].
((1)) PRZESŁANKI ROSZCZENIA
Przesłankami roszczenia są:
1) szkoda,
1) zdarzenie powodujące szkodę, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy: w tym wypadku jest to ruch przedsiębiorstwa (zakładu) wprawianego w ruch siłami przyrody oraz
1) związek przyczynowo-skutkowy między szkodą i zdarzeniem.
((2)) Szkoda
{{pu przepis="Art. 435 KC"}} chroni interesy podmiotów którym została wyrządzona [[SzkodaCywilnoprawna szkoda w rozumieniu cywilnoprawnym]].
((2)) Ruch przedsiębiorstwa lub zakładu poruszanego siłami przyrody
Zdarzeniem powodującym szkodę jest ruch przedsiębiorstwa lub zakładu poruszanego siłami przyrody.
((3)) przedsiębiorstwo/zakład wprawiany w ruch siłami przyrody
Definicja przedsiębiorstwa wynika z {{pu przepis="art. 55(1) KC"}}.
Zakładem jest natomiast jednostka organizacyjna przeznaczona do innych celów niż gospodarcze (Bieniek w: BieniekKomentarzKC, 6. wyd., art. 435 str. 385).
Siłami przyrody są siły elementarne wymienione w {{pu przepis="art. 435 § 1 KC"}}.
Przedsiębiorstwo (zakład) jest wprawiane w ruch siłami przyrody, gdy istnienie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa (zakładu) zależy od tych wykorzystania tych sił (Lewaszkiewicz-Petrykowska, Odpowiedzialność... (1967), str. 94; Padrak/Solan, PUG 2009 Nr. 5, S. 8.). "Chodzi o przedsiębiorstwa i zakłady, których cała działalność (funkcjonowanie) oparta jest na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych elementarnych sił przyrody. Korzystają one z maszyn i urządzeń służących tej funkcji, przy czym owe urządzenia techniczne nie pełnią wyłącznie roli wspomagającej funkcjonowanie przedsiębiorstwa lub zakładu, lecz mają decydujące znaczenie dla działalności tych zorganizowanych mas majątkowych. Dopiero wówczas pojawia się zwiększone niebezpieczeństwo dla otoczenia, uzasadniające zaostrzony reżim odpowiedzialności." (Olejniczak w: KidybaKomentarzKCTomIII, art. 435 uw. 9).
Przez „ruch przedsiębiorstwa” rozumieć należy każdy przejaw działalności przedsiębiorstwa, wynikający z określonej jego struktury organizacyjnej i jego funkcji usługowo – produkcyjnej, a związane z ruchem przedsiębiorstwa są szkody powstałe z każdej jego działalności, a nie tylko takiej, która jest bezpośrednio związana z działaniem sił przyrody i stanowi następstwo ich działania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/2000, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2001 r., IV CKN 1563/00, LEX nr 52720; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 listopada 2008 r., I ACa 714/08, LEX nr 518083).
Do przedsiębiorstw tych zalicza się: przedsiębiorstwa transportowe (kolej, transport drogowy i wodny) i komunikacyjne (autobusowe, tramwajowe itp), elektrownie (wiatrowe, węglowe, wodne i atomowe), przedsiębiorstwa agrotechniczne wykorzystujące samoloty, fermy kurze, przedsiębiorstwa budowlane. Nie są natomiast przedsiębiorstwami wprawianymi w ruch siłami przyrody gospodarstwa rolne.
Zarząd dróg
((3)) ruch przedsiębiorstwa/zakładu
((2)) Brak okoliczności egzoneracyjnych
Roszczenie z {{pu przepis="art. 435 § 1 KC"}} wchodzi w grę wyłącznie wówczas, gdy nie zachodzi żadna z trzech wymienionych w przepisie okoliczności egzoneracyjnych.
((3)) siła wyższa
Siła wyższa (vis maior) zob. [[SilaWyzsza]]
((3)) wyłączna wina poszkodowanego
Wg [[WyrokSNIVCSK20709 wyroku]] SN z dnia 24.9.2009 r., sygn. IV CSK 207/09 wyłączenie odpowiedzialności prowadzącego przedsiębiorstwo (zakład) nastąpi, jeżeli:
1) poszkodowany działał w sposób zawiniony i
1) jego zachowanie było wyłączną przyczyną szkody.
Do oceny, czy zachowanie poszkodowanego było zawinione stosuje się ogólne reguły zawinienia. Rozstrzygające jest więc ustalenie, czy poszkodowanemu można postawić zarzut. Jest to zależne od stanu poczytalności ({{pu przepis="art. 425 § 1 KC"}}) oraz wieku ({{pu przepis="art. 426 KC"}}).
Zachowanie poszkodowanego jest wyłączną przyczyną szkody, gdy przerywa normalny związek przyczynowy ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}, zob. niżej) mający początek w ruchu przedsiębiorstwa (zakładu), [[WyrokSNIVCSK20709 wyrok]] SN z dnia 24.9.2009 r.
((3)) wyłączna wina osoby trzeciej
Także i w tym wypadku konieczne jest, aby:
1) osoba trzecia działała w sposób zawiniony i
1) jej zachowanie jest wyłączną przyczyną szkody.
((2)) Związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda musi być wynikiem ruchu przedsiębiorstwa (zakładu). Oznacza to, że między ruchem przedsiębiorstwa (zakładu) a wyrządzoną [[SzkodaCywilnoprawna szkodą]] powinien zachodzić adekwatny [[ZwiazekPrzyczynowoSkutkowy związek przyczynowo-skutkowy]] ({{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}).
Wyrządzenie szkody przez „ruch przedsiębiorstwa lub zakładu” ma miejsce zarówno wtedy, gdy szkoda jest bezpośrednim skutkiem użycia sił przyrody i pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z niebezpieczeństwem wynikającym z zastosowania tych sił, jak i wtedy, gdy pozostaje w związku z samym tylko ruchem przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/00, LEX nr 52421).
((1)) ZBIEG Z INNYMI PRZEPISAMI
W praktyce zachodzi problem w ustaleniu relacji art. 435 do przepisów {{pu przepis="art. 323 ust. 1 PrOchrŚrodow"}}, {{pu przepis="art. 324 PrOchrŚrodow"}} i {{pu przepis="art. 325 PrOchrŚrodow"}}.
----
CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze CategoryRoszczeniaDeliktowe CategoryArtykuly
