Wersja [12952]
To jest stara wersja RoszczenieOdszkodowanieZuzyciePogorszenieUtrataRzeczy utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-12-12 00:02:01.
Roszczenia o odszkodowanie za zużycie, pogorszenie albo utratę rzeczy
roszczenia z art. 224 § 2 zd. 1 KC
art. 224 KC
§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
in fine oraz z art. 225 KC
art. 225 KC
Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.
§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.
Zakres i przesłanki roszczenia zależą od istnienia dobrej albo złej wiary posiadacza, wobec którego roszczenie jest skierowane.
A. ROSZCZENIE PRZECIW POSIADACZOWI W DOBREJ WIERZE, ART. 224 § 2 ZD. 1 KC
art. 224 KC
§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
IN FINE§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
Odpowiedzialność na podstawie art. 224 § 2 zd. 1 in fine KC
art. 224 KC
§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
istnieje, gdy posiadacz był w dobrej wierze i po dowiedzeniu się o wytoczeniu powództwa doszło do zużycia, pogorszenia albo utraty rzeczy z winy posiadacza.§ 1. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.
§ 2. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.
1. Posiadacz w dobrej wierze
Przepis ten również dotyczy posiadacza samoistnego jak i zależnego, z tym że ten ostatni odpowiada tylko w takim zakresie, w jakim z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego (art. 230 KC
2. Zużycie, pogorszenie lub utrata rzeczy
Zużycie rzeczy oznacza tylko takie zużycie, które wykracza poza granice normalnego następstwa korzystania z rzeczy.
Pogorszenie rzeczy oznacza dopuszczenie do tego, iż stan rzeczy w chwili wydawania jej właścicielowi był gorszy niż w chwili objęcia jej w posiadanie.
Utrata rzeczy oznacza ustanie jej bytu fizycznego raz wyjście spod władztwa posiadacza na skutek zgubienia, kradzieży, porzucenia.
3. Wina posiadacza
Posiadacz odpowiada za zużycie, pogorszenie i utratę rzeczy po pierwsze tylko wtedy, gdy doszło do tego po chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciw niemu powództwa windykacyjnego.
Ustawodawca odmienne reguły nakazuje stosować dla zużycia rzeczy i odmienne dla pogorszenia i utraty rzeczy.
Przepis ten również dotyczy posiadacza samoistnego jak i zależnego, z tym że ten ostatni odpowiada tylko w takim zakresie, w jakim z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego (art. 230 KC
art. 230 KC
Przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.
). Dobrą wiarę należy i w tym wypadku – zgodnie z z ogólną zasadą art. 7 KCPrzepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.
art. 7 KC
Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
– domniemywać.Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
2. Zużycie, pogorszenie lub utrata rzeczy
Zużycie rzeczy oznacza tylko takie zużycie, które wykracza poza granice normalnego następstwa korzystania z rzeczy.
Pogorszenie rzeczy oznacza dopuszczenie do tego, iż stan rzeczy w chwili wydawania jej właścicielowi był gorszy niż w chwili objęcia jej w posiadanie.
Utrata rzeczy oznacza ustanie jej bytu fizycznego raz wyjście spod władztwa posiadacza na skutek zgubienia, kradzieży, porzucenia.
3. Wina posiadacza
Posiadacz odpowiada za zużycie, pogorszenie i utratę rzeczy po pierwsze tylko wtedy, gdy doszło do tego po chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciw niemu powództwa windykacyjnego.
Ustawodawca odmienne reguły nakazuje stosować dla zużycia rzeczy i odmienne dla pogorszenia i utraty rzeczy.
a. wina za pogorszenie lub utrata rzeczy
Pogorszenie lub utrata rzeczy musiałaby nastąpić z winy posiadacza. Stosuje się tutaj – z braku przepisów szczególnych – ogólne reguły wynikające z prawa zobowiązań (w szczególności art. 355 KC
Ustawodawca dokonał tu ułatwienia na rzecz właściciela rzeczy dochodzącego roszczenia i nakazał domniemywać winę posiadacza. Na posiadaczu ciąży więc obowiązek wykazania, iż pogorszenie (utrata) rzeczy nastąpiła bez jego winy.
b. wina za zużycie rzeczy
Domniemanie to jednak nie obejmuje zużycia rzeczy. W tym zakresie odpowiedzialność posiadacza jest absolutna (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, § 27, nb. 193).
Z natury rzeczy zużycie dotyczy tylko zużywalnych rzeczy ruchomych (verbrauchbare Sachen).
Pogorszenie lub utrata rzeczy musiałaby nastąpić z winy posiadacza. Stosuje się tutaj – z braku przepisów szczególnych – ogólne reguły wynikające z prawa zobowiązań (w szczególności art. 355 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). Wina może mieć więc charakter winy umyślnej jak i nieumyślnej. Ponieważ KC w art. 224 nie uzależnia odpowiedzialności od stopnia winy, należy przyjąć, że posiadacz odpowiada zarówno za lekkomyślne zużycie (pogorszenie, utratę) jaki i zużycie (pogorszenie, utratę) wynikające z niedbalstwa. § 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
Ustawodawca dokonał tu ułatwienia na rzecz właściciela rzeczy dochodzącego roszczenia i nakazał domniemywać winę posiadacza. Na posiadaczu ciąży więc obowiązek wykazania, iż pogorszenie (utrata) rzeczy nastąpiła bez jego winy.
b. wina za zużycie rzeczy
Domniemanie to jednak nie obejmuje zużycia rzeczy. W tym zakresie odpowiedzialność posiadacza jest absolutna (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, § 27, nb. 193).
Z natury rzeczy zużycie dotyczy tylko zużywalnych rzeczy ruchomych (verbrauchbare Sachen).
B. ROSZCZENIE PRZECIW POSIADACZOWI W ZŁEJ WIERZE, ART. 225 KC
art. 225 KC
Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.
Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.
Posiadacz w złej wierze odpowiada inaczej za zużycie a inaczej za pogorszenie i utratę rzeczy.
1. Odpowiedzialność za zużycie rzeczy
Posiadacz w złej wierze odpowiada za zużycie rzeczy tak samo jak posiadacz w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu powództwa windykacyjnego. Odpowiedzialność ta ma charakter absolutny, brak jest bowiem możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności przez posiadacza (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, § 27 nb. 193). Spór, o którym pisano wcześniej (zob. wyżej), na temat absolutnej odpowiedzialności za zużycie rzeczy, przenosi się także na odpowiedzialność posiadacza w złej wierze.
Z natury rzeczy zużycie dotyczy tylko zużywalnych rzeczy ruchomych (verbrauchbare Sachen).
2. Odpowiedzialność za pogorszenie i utratę rzeczy
Za pogorszenie i utratę rzeczy posiadacz w złej wierze odpowiada najostrzej, tzn. odpowiada nie tylko za zawinione działania prowadzące do pogorszenia i utraty rzeczy, ale także za przypadek (casus mixtus). Jego odpowiedzialność może być więc wyłączona tylko wtedy, gdyby wykazał, że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Sam dowód braku winy posiadacza nie wystarczy.
Posiadacz w złej wierze odpowiada za zużycie rzeczy tak samo jak posiadacz w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu powództwa windykacyjnego. Odpowiedzialność ta ma charakter absolutny, brak jest bowiem możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności przez posiadacza (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom3, § 27 nb. 193). Spór, o którym pisano wcześniej (zob. wyżej), na temat absolutnej odpowiedzialności za zużycie rzeczy, przenosi się także na odpowiedzialność posiadacza w złej wierze.
Z natury rzeczy zużycie dotyczy tylko zużywalnych rzeczy ruchomych (verbrauchbare Sachen).
2. Odpowiedzialność za pogorszenie i utratę rzeczy
Za pogorszenie i utratę rzeczy posiadacz w złej wierze odpowiada najostrzej, tzn. odpowiada nie tylko za zawinione działania prowadzące do pogorszenia i utraty rzeczy, ale także za przypadek (casus mixtus). Jego odpowiedzialność może być więc wyłączona tylko wtedy, gdyby wykazał, że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Sam dowód braku winy posiadacza nie wystarczy.
CategoryRoszczeniaPrawnorzeczowe CategorySchematy CategoryOchronaWlasnosci
Na tej stronie nie ma komentarzy
