Prawo
A. Definicja
Prawo jest pojęciem niejednoznacznym. Wyróżnia się dwa jego podstawowe znaczenia:
- prawo w ujęciu podmiotowym (prawo podmiotowe)
- prawo w ujęciu przedmiotowym
Dalsza część hasła dotyczy prawa w ujęciu przedmiotowym.
B. Gałęzie prawa
Prawo w ujęciu przedmiotowym jest bardzo szerokie i dotyczyć może wszystkich dziedzin. Z uwagi na specyfikę niektórych zagadnień doszło do specyficznych regulacji w zakresie poszczególnych dziedzin. Inne dziedziny zostały wyodrębnione z uwagi na przedmiot regulacji.
Zespół norm prawnych, wyodrębnionych ze względu na metodę regulacji danej dziedziny lub ze względu na przedmiot regulacji, które tworzą spójną całość nazywa się gałęzią prawa.
Wyróżnia się następujące gałęzie prawa:
1. Prawo konstytucyjne
Gałąź prawa wyodrębniona ze względu na przedmiot regulacji.
Prawo konstytucyjne jest zespołem norm prawnych określających ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby zagwarantowania praw człowieka i obywatela oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej.
2. Prawo cywilne
Gałąź prawa wyodrębniona ze względu na metodę regulacji, którą jest zasada regulacji oparta na autonomii podmiotów i braku stosunku podporządkowania.
Prawo cywilne jest zespółem norm prawnych regulujących stosunki cywilnoprawne między podmiotami prawa prywatnego, a także sytuację prawną osób i rzeczy jako podmiotów i przedmiotów stosunków cywilnoprawnych oraz treść stosunków prawnych, na którą składają się uprawnienia i obowiązki podmiotów tych stosunków.
3. Prawo pracy
Gałąź prawa wyodrębniona ze względu na przedmiot regulacji (tj. stosunki między pracodawcą a pracownikiem) i szczególną metodę regulacji, którą jest zasada swobody umów w uwzględnieniem szczególnej ochrony pracownika.
Prawo pracy jest zespołem norm prawnych regulujących stosunki pracy konkretnego pracownika i pracodawcy jako stron stosunku pracy oraz regulacji dotyczących organizacji pracodawców i pracowników, układów i sporów zbiorowych, a także partycypacji pracowniczej i dialogu w zbiorowych stosunkach pracy.
4. Prawo administracyjne
Gałąź prawa wyodrębniona ze względu na przedmiot (stosunki jednostki z organem państwa) oraz szczególną metodę regulacji tych stosunków (stosunek podporządkowania).
Prawo administracyjne jest zespołem norm prawnych regulujących sytuację prawną podmiotów prawnie niepodporządkowanych organom administracji publicznej poprzez ustanawianie w nich obowiązków i uprawnień, których realizacja podlega kontroli organów państwa.
5. Prawo karne
Gałąź prawa wyodrębniona ze względu na przedmiot i specyfikę regulacji.
Prawo karne jest to zespół norm prawnych określającychregulujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.
6. Prawo finansowe
- jest zbiorem norm dotyczących finansów publicznych i zajmujących się nimi instytucji. Dotyczy ono budżetów, podatków i opłat, działalności banków, zakładów ubezpieczeń i innych instytucji finansowych.
7. Prawo gospodarcze
- stanowi swego rodzaju ujęcie w odrębną całość zagadnień z dziedziny prawa cywilnego, administracyjnego i finansowego. Przedmiotem jego regulacji są przedsiębiorcy, ich działalność oraz środki służące realizacji tej działalności, jak umowy, weksle, czeki, akcje, obligacje, itp.
8. Prawo procesowe
- ( cywilne, karne ) - stanowi zespół norm regulujących postępowanie przed sądami w sprawach cywilnych i karnych. Odmiennym systemem regulującym tok postępowania przed organami administracji publicznej są normy zawarte w kodeksie postępowania administracyjnego. Z prawem procesowym łączy się zbiór przepisów dotyczących organów ochrony prawnej, sądownictwa, prokuratury, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz organów wykonawczych sądownictwa i organów ścigania.
C. Literatura
"Prawo", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo (ost.spr. 11.11.2008)
"Prawo konstytucyjne", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_konstytucyjne
"Prawo cywilne", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_cywilne
"Prawo pracy", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_pracy
"Prawo administracyjne", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_administracyjne
"Prawo karne", http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_karne
"Podział prawa na gałęzie i dziedziny. Gałęzie prawa w Rzeczpospolitej Polskiej . DZIEDZINY PRAWA", http://www.sciaga.pl/tekst/31782-32-podzial_prawa_na_galezie_i_dziedziny_galezie_prawa_w_rzeczpospolitej
CategoryTeoriaPrawa CategoryLeksykonP
Na tej stronie nie ma komentarzy
