Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Zdolność prawna osoby fizycznej

art. 8 KC

art. 8 KC
§ 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
§ 2. (uchylony).

[schowaj]

i n.

A. Ogólne uwagi
Każdy człowiek jest w świetle prawa cywilnego osobą fizyczną, wyposażoną w przymiot zdolności prawnej.

B. Początek zdolności prawnej
Osobą fizyczną jest człowiek od chwili urodzenia, natomiast przedtem określany jest mianem nienarodzonego dziecka, czyli nasciturusa.
Urodzenie może być żywe albo martwe, a w tym ostatnim wypadku człowiek umiera przy urodzeniu i nie uzyskuje zdolności prawnej, ale jego ciało ma szczególny status zwłok ludzkich. Natomiast żywe urodzenie wywołuje skutki wskazane w art. 8 § 1 KC - następuje uzyskanie pełnej zdolności prawnej.

1. Urodzenie
Pojęcie żywego i martwego urodzenia objaśnia § 2 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 25 kwietnia 1994 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentacji medycznej, sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania:

• § 2.1. "Żywe urodzenie jest to całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki noworodka, niezależnie od czasu trwania ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu oddycha bądź wykazuje jakiekolwiek inne oznaki życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli (mięśni szkieletowych), bez względu na to, czy sznur pępowinowy został przecięty lub łożysko zostało oddzielone; każdy taki noworodek jest uważany za żywego".
• § 2.2. "Zgon płodu (martwe urodzenie) jest to zgon następujący przed całkowitym jego wydaleniem lub wydobyciem z ustroju matki - niezależnie od czasu trwania ciąży. O zgonie świadczy to, że po takim oddzieleniu płód nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli".

Dla uzyskania zdolności prawnej prawo polskie nie stawia dodatkowych wymagań (np. zdolności do życia dziecka, kompletnego wyposażenia w organy niezbędne do życia, przeżycia przez noworodka określonego czasu), wobec czego nie zależy ono od stanu zdrowia fizycznego lub umysłowego noworodka. W związku z tym zdolność prawna przysługuje także żywym noworodkom dotkniętym dysfunkcją somatyczną (w szczególności brak albo wadliwe funkcjonowanie jednego lub kilku organów) lub mentalną. Niezdolność do dalszego życia i następująca już po żywym urodzeniu śmierć dziecka nie wpływa na uzyskanie przez nie zdolności prawnej. Zdolność taką ma także każde z tzw. bliźniąt syjamskich, mających wspólną część ciała.

2. Chwila nabycia zdolności prawnej
Regulacja ustawowa nie rozstrzyga jaka chiwla w procesie rodzenia jest chwilą początkową zdolności prawnej noworodka. W lietraturze ugruntowany jest pogląd, że jest to chwila opuszczenia przez noworodka (czy to na skutek procesów naturalnych, czy też w wyniku zabiegu dokonanego przez lekarza) łona matki (nawet jeszcze przed odcięciem pępowiny), a więc chwila, w której dziecko znalazło się całkowicie poza ciałem jego matki.
3. Domniemanie