Wiki source for OdszkodowanieZaBrakMozliwosciKorzystaniaZRzeczy
==== Odszkodowanie za utratę możliwości korzystania z rzeczy ====
((1)) Uwagi wstępne
Brak możliwości korzystania z rzeczy, czy to przez właściciela czy przez innego uprawnionego, może mieć znaczące reperkusje w sferze majątkowej.
((1)) Utrata możliwości korzystania z pojazdu mechanicznego
Zagadnienie to było już przedmiotem wielu orzeczeń SN i sądów niższej instancji (zob. [[http://www.rzu.gov.pl/files/3008__5138__Refundacja_kosztow_najmu_pojazdu_zastepczego_w_ocenie_Rzecznika_Ubezpieczonych.pdf opinię Rzecznika Ubezpieczonych z 2010]]). Wywody te można sprowadzić do następujących wniosków:
1) orzecznictwo (zarówno SN jak i sądów okręgowych i rejonowych) kwalifikuje możliwość utraty korzystania z rzeczy jako szkodę majątkową podlegającą reparacji wg przepisów cywilnoprawnych niezależnie od sposobu korzystania z pojazdu (komercyjne czy konsumpcyjne),
1) pogląd w literaturze są niejednolite, jeżeli chodzi o użytek prywatny; część (Dybowski, Kaliński, Sołtysiński, Wąsiewicz) opowiada się za "komercjalizacją wartości przedmiotów codziennego użytku" (przeciw Szpunar, Kowalewski) i tym samym dopuszczenie roszczeń odszkodowawczych.
Obecnie przyjmuje się, że odszkodowanie za niemożność korzystania z pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej przysługuje tylko w wysokości celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego (UchwalaSNIIICZP511).
((1)) Utrata możliwości korzystania z nieruchomości
Problematyka utraty korzystania z nieruchomości nie była do tej pory przedmiotem pogłębionej dyskusji.
((2)) Korzystanie komercyjne – lucrum cessans wg {{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}
Pozbawienie możliwości komercyjnego wykorzystania nieruchomości rodzi bez wątpienia reperkusje w sferze majątkowej. Polegają one przede wszystkim na utracie oczekiwanych zysków. Stąd też utrata tych zysków może mieścić się w formule utraconych korzyści w rozumieniu {{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}. Oznacza to konieczność weryfikacji przesłanki prawdopodobieństwa uzyskania tych korzyści.
((2)) Korzystanie dla celów prywatnych
O ile brak możliwości z komercyjnego korzystania z nieruchomości może być więc elementem szkody cywilnoprawnej, o tyle jest problematyczne domaganie się odszkodowania w razie braku możliwości korzystania z nieruchomości w celach prywatnych. Przykładowo: na skutek prac budowlanych na sąsiedniej nieruchomości doszło do naruszenia stabilności budynku sąsiedniego - domku letniskowego, w związku z czym zakazano na okres miesiąca korzystania z tego budynku. Właściciele budynku domagają się odszkodowania za czas, w którym nie mogli korzystać z domku.
((3)) regulacje ustawowe
W przypadku nieruchomości pewne wskazówki zawiera {{pu przepis="art. 129 ust. 2 PrOchrŚrodow"}}.
Na podstawie tego przepisu właściciel, a na mocy {{pu przepis="art. 129 ust. 3 PrOchrŚrodow"}} użytkownik wieczysty oraz osoba, której przysługuje prawo rzeczowe na nieruchomości, mogą domagać się odszkodowanie za niemożliwość korzystania z nieruchomości na skutek wprowadzenia ograniczenia w wyniku:
- zadań ochrony zasobów środowiska ({{pu przepis="art. 130 PrOchrŚrodow"}} i nast.),
- ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania ({{pu przepis="art. 135 PrOchrŚrodow"}} i nast.),
- ustanowienia strefy przemysłowej. Celu ({{pu przepis="art. 136a PrOchrŚrodow"}} i nast.).
Podobną regulację zawiera {{pu przepis="art. 36 UPlanZagospPrzestrz"}}. Zgodnie z nim dopuszczalne jest żądanie odszkodowania, jeżeli
- w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą
- korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone.
((3)) odszkodowanie w innych przypadkach
Pozostaje pytanie, czy brak możliwości korzystania z nieruchomości w ogóle albo tylko w ograniczonym zakresie. W szczególności nadal pozostaje aktualne pytanie, czy brak możliwości korzystania z nieruchomości należy do zakresu pojęcia szkody wg {{pu przepis="art. 361 § 2 KC"}}. Niezależnie od źródła szkody (zobowiązanie umowne czy pozaumowne).
((2)) mieszane korzystanie (dla celów prywatnych i komercyjnych jednocześnie)
((1)) Uwagi prawnoporównawcze
----
CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze
((1)) Uwagi wstępne
Brak możliwości korzystania z rzeczy, czy to przez właściciela czy przez innego uprawnionego, może mieć znaczące reperkusje w sferze majątkowej.
((1)) Utrata możliwości korzystania z pojazdu mechanicznego
Zagadnienie to było już przedmiotem wielu orzeczeń SN i sądów niższej instancji (zob. [[http://www.rzu.gov.pl/files/3008__5138__Refundacja_kosztow_najmu_pojazdu_zastepczego_w_ocenie_Rzecznika_Ubezpieczonych.pdf opinię Rzecznika Ubezpieczonych z 2010]]). Wywody te można sprowadzić do następujących wniosków:
1) orzecznictwo (zarówno SN jak i sądów okręgowych i rejonowych) kwalifikuje możliwość utraty korzystania z rzeczy jako szkodę majątkową podlegającą reparacji wg przepisów cywilnoprawnych niezależnie od sposobu korzystania z pojazdu (komercyjne czy konsumpcyjne),
1) pogląd w literaturze są niejednolite, jeżeli chodzi o użytek prywatny; część (Dybowski, Kaliński, Sołtysiński, Wąsiewicz) opowiada się za "komercjalizacją wartości przedmiotów codziennego użytku" (przeciw Szpunar, Kowalewski) i tym samym dopuszczenie roszczeń odszkodowawczych.
Obecnie przyjmuje się, że odszkodowanie za niemożność korzystania z pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej przysługuje tylko w wysokości celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego (UchwalaSNIIICZP511).
((1)) Utrata możliwości korzystania z nieruchomości
Problematyka utraty korzystania z nieruchomości nie była do tej pory przedmiotem pogłębionej dyskusji.
((2)) Korzystanie komercyjne – lucrum cessans wg {{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}
Pozbawienie możliwości komercyjnego wykorzystania nieruchomości rodzi bez wątpienia reperkusje w sferze majątkowej. Polegają one przede wszystkim na utracie oczekiwanych zysków. Stąd też utrata tych zysków może mieścić się w formule utraconych korzyści w rozumieniu {{pu przepis="art. 361 § 1 KC"}}. Oznacza to konieczność weryfikacji przesłanki prawdopodobieństwa uzyskania tych korzyści.
((2)) Korzystanie dla celów prywatnych
O ile brak możliwości z komercyjnego korzystania z nieruchomości może być więc elementem szkody cywilnoprawnej, o tyle jest problematyczne domaganie się odszkodowania w razie braku możliwości korzystania z nieruchomości w celach prywatnych. Przykładowo: na skutek prac budowlanych na sąsiedniej nieruchomości doszło do naruszenia stabilności budynku sąsiedniego - domku letniskowego, w związku z czym zakazano na okres miesiąca korzystania z tego budynku. Właściciele budynku domagają się odszkodowania za czas, w którym nie mogli korzystać z domku.
((3)) regulacje ustawowe
W przypadku nieruchomości pewne wskazówki zawiera {{pu przepis="art. 129 ust. 2 PrOchrŚrodow"}}.
Na podstawie tego przepisu właściciel, a na mocy {{pu przepis="art. 129 ust. 3 PrOchrŚrodow"}} użytkownik wieczysty oraz osoba, której przysługuje prawo rzeczowe na nieruchomości, mogą domagać się odszkodowanie za niemożliwość korzystania z nieruchomości na skutek wprowadzenia ograniczenia w wyniku:
- zadań ochrony zasobów środowiska ({{pu przepis="art. 130 PrOchrŚrodow"}} i nast.),
- ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania ({{pu przepis="art. 135 PrOchrŚrodow"}} i nast.),
- ustanowienia strefy przemysłowej. Celu ({{pu przepis="art. 136a PrOchrŚrodow"}} i nast.).
Podobną regulację zawiera {{pu przepis="art. 36 UPlanZagospPrzestrz"}}. Zgodnie z nim dopuszczalne jest żądanie odszkodowania, jeżeli
- w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą
- korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone.
((3)) odszkodowanie w innych przypadkach
Pozostaje pytanie, czy brak możliwości korzystania z nieruchomości w ogóle albo tylko w ograniczonym zakresie. W szczególności nadal pozostaje aktualne pytanie, czy brak możliwości korzystania z nieruchomości należy do zakresu pojęcia szkody wg {{pu przepis="art. 361 § 2 KC"}}. Niezależnie od źródła szkody (zobowiązanie umowne czy pozaumowne).
((2)) mieszane korzystanie (dla celów prywatnych i komercyjnych jednocześnie)
((1)) Uwagi prawnoporównawcze
----
CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze
