Wiki source for OdpowiedzialnoscCywilnaZaCzynNieuczciwejKonkurencjiWlasciwoscSadu
====Jurysdykcja krajowa i właściwość sądów w transgranicznych sprawach o czyn nieuczciwej konkurencji====
((1)) Wstęp
W tym opracowaniu omówione zostaną zasady ustalania jurysdykcji krajowej i właściwości miejscowej oraz rzeczowej sądów w sprawach o ochronę cywilnoprawną przed czynami nieuczciwej konkurencji. Z uwagi na to, że punkt ciężkości został położony na sprawach transgranicznych, szczególną rolę odgrywać będzie jurysdykcja krajowa. Zasady ustalania prawa właściwego przedstawione zostały [[OdpowiedzialnoscCywilnaZaCzynNieuczciwejKonkurencjiPrawoWlasciwe osobno]].
((1)) Jurysdykcja krajowa wg prawa unijnego
Na płaszczyźnie prawa europejskiego o jurysdykcji sądów w sprawach z zakresu konkurencji miarodajne będzie rozporządzenie 44/2001 ({{pu akt="RozpUEBrukselaI"}}).
((2)) Właściwość ogólna
W sprawach o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji możliwe jest w pierwszym rzędzie wytoczenie powództwa przed sąd właściwości ogólnej dłużnika. Sądem tym jest z reguły sąd miejsca zamieszkania dłużnika ({{pu przepis="art. 2 RozpUEBrukselaI"}}). W przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba prawna lub spółka, wówczas sądem właściwości ogólnej jest sąd państwa, w którym znajduje się siedziba główna dłużnika albo siedziba głównego organu zarządzający albo główny organ zarządzający albo siedziba głównego przedsiębiorstwa ({{pu przepis="art. 60 RozpUEBrukselaI"}}) dłużnika.
((2)) Właściwość przemienna
W sprawach o ochronę konkurencji wierzycielowi przysługuje również prawo wyboru sądu wskazanego w {{pu przepis="art. 5 RozpUEBrukselaI"}}.
((3)) sąd miejsca zdarzenia wywołującego szkodę
Wytoczenie powództwa o odszkodowanie z tytułu naruszenia zakazu nieuczciwej konkurencji może nastąpić przede wszystkim przed sądem miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę wg {{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}}. Miejscem zdarzenia jest zarówno miejsce działania sprawcy jak i miejsce szkody (zob. orzeczenie ETS z dnia 30.11.1976, Bier/Mines de Potasse, sygn. 21/76, Zb. Orz. 1976, S. 1735; z dnia 16.7.2009, Zuid-Chemie/Philippos Minaralenfabriek, sygn. C-189/08, Zb. Orz. 2009, I-6917).
W naruszenia zasad uczciwej konkurencji przy okazji dystrybucji towaru za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (zwłaszcza internetu) wystarczy, że strona internetowa, na której proponowany jest produkt, może zostać wywołana w danym kraju i jest skierowana do odbiorców tego kraju (dla obszaru Niemiec: BGH [[http://beck-online.beck.de/default.aspx?typ=reference&y=300&z=GRURInt&b=2006&s=605 GRUR Int 2006, s. 606]]). O tym ostatnim aspekcie decyduje np. sformułowanie strony w języku urzędowym danego kraju.
Zakres przepisu {{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}} obejmuje również roszczenia prewencyjne o zaniechanie ("może wystąpić"; por. także wyrok ETS w spr. CEZ).
((3)) sąd siedziby filii, agencji lub oddziału
Nadto możliwe jest wytoczenie powództwa przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział, jeżeli sprawa dotyczy sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału({{pu przepis="art. 5 pkt 5 RozpUEBrukselaI"}}).
((3)) inne okoliczności
Cytowane wcześniej orzeczenie BGH jest uważane za próbę ustanowienia właściwości sądów państwa, na którego rynek wpływały działania nieuczciwej konkurencji (zob. omówienie wyroku BGH z dnia 30.3.2006 (I ZR 24/03) przez P. Mankowskiego w [[http://beck-online.beck.de/default.aspx?typ=reference&y=300&z=GRURInt&b=2006&s=605 GRUR Int 2006, s. 608 i nast.]]).
((1)) Prawo krajowe
Prawo krajowe znajdzie zastosowanie, gdy pozwany nie posiada miejsca zamieszkania lub siedziby na obszarze UE lub gdy sprawa nie ma charakteru transgraniczego.
Pozostaje jeszcze do rozstrzygnięcia, czy przepisy {{pu akt="RozpUEBrukselaI"}} określają również właściwość miejscową (tak jest np. w przypadku właściwości na podstawie {{pu przepis="art. 5 pkt 1 RozpUEBrukselaI"}} - zob. WyrokETSC38108).
((2)) Polskie przepisy o właściwości sądów
((3)) właściwość w sprawach między przedsiębiorcami
Polskie przepisy o postępowaniu cywilnym wskazują w tym wypadku na właściwość rzeczową sądów okręgowych ({{pu przepis="art. 17 pkt 4(3) KPC"}}). Należą tu przede wszystkim sprawy, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 18 UZwalczNieuczKonkurenc"}} i {{pu przepis="art. 22 ust. 2 UZwalczNieuczKonkurenc"}} (Wójcik w: Komentarz aktualizowany do art.17 Kodeksu postępowania cywilnego, 23.10.2011, Lex, uw. 8; Klimkowicz w: Dolecki/Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, Lex, 2011, art. 17 uw. 17), za wyjątkiem spraw wymienionych w {{pu przepis="art. 479(28) § 1 KPC"}}, dla których zastrzeżono wyłączną właściwość SOKiK.
Miejscowo właściwe są sądy właściwości ogólnej pozwanego ({{pu przepis="art. 27 KPC"}}) względnie - zgodnie z regułami obowiązującymi w sprawach transgranicznych - przed sąd zakładu lub oddziału ({{pu przepis="art. 33 KPC"}}) albo przed miejsca zdarzenia wyrządzającego szkodę ({{pu przepis="art. 35 KPC"}}).
((3)) właściwość SOKiK
W sprawach wymienionych w {{pu przepis="art. 479(28) § 1 KPC"}} miejscowo i rzeczowo właściwy jest wyłącznie Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów (SOKiK).
((3)) postępowanie grupowe
Ponieważ czyny nieuczciwej konkurencji ({{pu przepis="art. 3 UZwalczNieuczKonkurenc"}}) są czynami niedozwolonymi (delikt nieuczciwej konkurencji - Michalak, w Zdyb (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, LEX, 2011, art. 3 uw. 21 i in. tamże), możliwe jest dochodzenie tych roszczeń w postępowaniu grupowym wg przepisów ustawy {{pu akt="UDochRoszczPostGrup"}} ({{pu przepis="art. 1 ust. 2 UDochRoszczPostGrup"}}).
((2)) Inne państwa - Niemcy
W Niemczech procesy o naruszenie zasad konkurencji są powszechne. Z uwagi na to, że przybiera na sile ilość wezwań kierowanych wobec polskich przedsiębiorców działających z Polski na terenie Niemiec, warto przyjrzeć się zasadom wyznaczania właściwości sądów wg prawa niemieckiego.
((3)) postępowanie rozpoznawcze (Hauptverfahren)
W sprawach o czyny nieuczciwej konkurencji, o których mowa jest w UWG, rzeczowa właściwość została przyznana sądom krajowym (Landgericht). Konsekwencją tego jest również przymus adwokacki (§ ).
Właściwość miejscową ustala się wg siedziby przedsiębiorstwa albo miejsca zamieszkania (§ 14 ust. 1 UWG). Przemiennie można wnieść sprawę do sądu, w okręgu którego doszło do czynu nieuczciwej konkurencji (§ 14 ust. 2 UWG). Ta ostatnia możliwość w czasach internetu pozwala na pozwanie przed dowolnym sądem w Niemczech (tzw. fliegender Gerichtsstand). KG Berlin (Besschluss des KG vom 25.01.2008, Az.: 5 W 371/07, zug. [[http://beck-online.beck.de/Default.aspx?typ=reference&y=300&z=BECKRS&b=2008&n=04442 BeckRS 2008, 04442]]) wskazał jednak na przesłanki, pod którymi wybór sądu może być uznany za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (rechtsmissbräuchlich).
((3)) postępowanie zabezpieczające
W postępowaniu zabezpieczającym (einstweilige Verfügung) właściwe są sądy rejonowe (Amtsgericht), w okręgu których znajduje się przedmiot sporu, § 942 ZPO.
----
CategoryZwalczanieNieuczciwejKonkurencji CategoryPrawoPrywatneMiedzynarodowe CategoryMiedzynarodowePostepowanieCywilne CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych
((1)) Wstęp
W tym opracowaniu omówione zostaną zasady ustalania jurysdykcji krajowej i właściwości miejscowej oraz rzeczowej sądów w sprawach o ochronę cywilnoprawną przed czynami nieuczciwej konkurencji. Z uwagi na to, że punkt ciężkości został położony na sprawach transgranicznych, szczególną rolę odgrywać będzie jurysdykcja krajowa. Zasady ustalania prawa właściwego przedstawione zostały [[OdpowiedzialnoscCywilnaZaCzynNieuczciwejKonkurencjiPrawoWlasciwe osobno]].
((1)) Jurysdykcja krajowa wg prawa unijnego
Na płaszczyźnie prawa europejskiego o jurysdykcji sądów w sprawach z zakresu konkurencji miarodajne będzie rozporządzenie 44/2001 ({{pu akt="RozpUEBrukselaI"}}).
((2)) Właściwość ogólna
W sprawach o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji możliwe jest w pierwszym rzędzie wytoczenie powództwa przed sąd właściwości ogólnej dłużnika. Sądem tym jest z reguły sąd miejsca zamieszkania dłużnika ({{pu przepis="art. 2 RozpUEBrukselaI"}}). W przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba prawna lub spółka, wówczas sądem właściwości ogólnej jest sąd państwa, w którym znajduje się siedziba główna dłużnika albo siedziba głównego organu zarządzający albo główny organ zarządzający albo siedziba głównego przedsiębiorstwa ({{pu przepis="art. 60 RozpUEBrukselaI"}}) dłużnika.
((2)) Właściwość przemienna
W sprawach o ochronę konkurencji wierzycielowi przysługuje również prawo wyboru sądu wskazanego w {{pu przepis="art. 5 RozpUEBrukselaI"}}.
((3)) sąd miejsca zdarzenia wywołującego szkodę
Wytoczenie powództwa o odszkodowanie z tytułu naruszenia zakazu nieuczciwej konkurencji może nastąpić przede wszystkim przed sądem miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę wg {{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}}. Miejscem zdarzenia jest zarówno miejsce działania sprawcy jak i miejsce szkody (zob. orzeczenie ETS z dnia 30.11.1976, Bier/Mines de Potasse, sygn. 21/76, Zb. Orz. 1976, S. 1735; z dnia 16.7.2009, Zuid-Chemie/Philippos Minaralenfabriek, sygn. C-189/08, Zb. Orz. 2009, I-6917).
W naruszenia zasad uczciwej konkurencji przy okazji dystrybucji towaru za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (zwłaszcza internetu) wystarczy, że strona internetowa, na której proponowany jest produkt, może zostać wywołana w danym kraju i jest skierowana do odbiorców tego kraju (dla obszaru Niemiec: BGH [[http://beck-online.beck.de/default.aspx?typ=reference&y=300&z=GRURInt&b=2006&s=605 GRUR Int 2006, s. 606]]). O tym ostatnim aspekcie decyduje np. sformułowanie strony w języku urzędowym danego kraju.
Zakres przepisu {{pu przepis="art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI"}} obejmuje również roszczenia prewencyjne o zaniechanie ("może wystąpić"; por. także wyrok ETS w spr. CEZ).
((3)) sąd siedziby filii, agencji lub oddziału
Nadto możliwe jest wytoczenie powództwa przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział, jeżeli sprawa dotyczy sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału({{pu przepis="art. 5 pkt 5 RozpUEBrukselaI"}}).
((3)) inne okoliczności
Cytowane wcześniej orzeczenie BGH jest uważane za próbę ustanowienia właściwości sądów państwa, na którego rynek wpływały działania nieuczciwej konkurencji (zob. omówienie wyroku BGH z dnia 30.3.2006 (I ZR 24/03) przez P. Mankowskiego w [[http://beck-online.beck.de/default.aspx?typ=reference&y=300&z=GRURInt&b=2006&s=605 GRUR Int 2006, s. 608 i nast.]]).
((1)) Prawo krajowe
Prawo krajowe znajdzie zastosowanie, gdy pozwany nie posiada miejsca zamieszkania lub siedziby na obszarze UE lub gdy sprawa nie ma charakteru transgraniczego.
Pozostaje jeszcze do rozstrzygnięcia, czy przepisy {{pu akt="RozpUEBrukselaI"}} określają również właściwość miejscową (tak jest np. w przypadku właściwości na podstawie {{pu przepis="art. 5 pkt 1 RozpUEBrukselaI"}} - zob. WyrokETSC38108).
((2)) Polskie przepisy o właściwości sądów
((3)) właściwość w sprawach między przedsiębiorcami
Polskie przepisy o postępowaniu cywilnym wskazują w tym wypadku na właściwość rzeczową sądów okręgowych ({{pu przepis="art. 17 pkt 4(3) KPC"}}). Należą tu przede wszystkim sprawy, o których mowa jest w {{pu przepis="art. 18 UZwalczNieuczKonkurenc"}} i {{pu przepis="art. 22 ust. 2 UZwalczNieuczKonkurenc"}} (Wójcik w: Komentarz aktualizowany do art.17 Kodeksu postępowania cywilnego, 23.10.2011, Lex, uw. 8; Klimkowicz w: Dolecki/Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, Lex, 2011, art. 17 uw. 17), za wyjątkiem spraw wymienionych w {{pu przepis="art. 479(28) § 1 KPC"}}, dla których zastrzeżono wyłączną właściwość SOKiK.
Miejscowo właściwe są sądy właściwości ogólnej pozwanego ({{pu przepis="art. 27 KPC"}}) względnie - zgodnie z regułami obowiązującymi w sprawach transgranicznych - przed sąd zakładu lub oddziału ({{pu przepis="art. 33 KPC"}}) albo przed miejsca zdarzenia wyrządzającego szkodę ({{pu przepis="art. 35 KPC"}}).
((3)) właściwość SOKiK
W sprawach wymienionych w {{pu przepis="art. 479(28) § 1 KPC"}} miejscowo i rzeczowo właściwy jest wyłącznie Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów (SOKiK).
((3)) postępowanie grupowe
Ponieważ czyny nieuczciwej konkurencji ({{pu przepis="art. 3 UZwalczNieuczKonkurenc"}}) są czynami niedozwolonymi (delikt nieuczciwej konkurencji - Michalak, w Zdyb (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, LEX, 2011, art. 3 uw. 21 i in. tamże), możliwe jest dochodzenie tych roszczeń w postępowaniu grupowym wg przepisów ustawy {{pu akt="UDochRoszczPostGrup"}} ({{pu przepis="art. 1 ust. 2 UDochRoszczPostGrup"}}).
((2)) Inne państwa - Niemcy
W Niemczech procesy o naruszenie zasad konkurencji są powszechne. Z uwagi na to, że przybiera na sile ilość wezwań kierowanych wobec polskich przedsiębiorców działających z Polski na terenie Niemiec, warto przyjrzeć się zasadom wyznaczania właściwości sądów wg prawa niemieckiego.
((3)) postępowanie rozpoznawcze (Hauptverfahren)
W sprawach o czyny nieuczciwej konkurencji, o których mowa jest w UWG, rzeczowa właściwość została przyznana sądom krajowym (Landgericht). Konsekwencją tego jest również przymus adwokacki (§ ).
Właściwość miejscową ustala się wg siedziby przedsiębiorstwa albo miejsca zamieszkania (§ 14 ust. 1 UWG). Przemiennie można wnieść sprawę do sądu, w okręgu którego doszło do czynu nieuczciwej konkurencji (§ 14 ust. 2 UWG). Ta ostatnia możliwość w czasach internetu pozwala na pozwanie przed dowolnym sądem w Niemczech (tzw. fliegender Gerichtsstand). KG Berlin (Besschluss des KG vom 25.01.2008, Az.: 5 W 371/07, zug. [[http://beck-online.beck.de/Default.aspx?typ=reference&y=300&z=BECKRS&b=2008&n=04442 BeckRS 2008, 04442]]) wskazał jednak na przesłanki, pod którymi wybór sądu może być uznany za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (rechtsmissbräuchlich).
((3)) postępowanie zabezpieczające
W postępowaniu zabezpieczającym (einstweilige Verfügung) właściwe są sądy rejonowe (Amtsgericht), w okręgu których znajduje się przedmiot sporu, § 942 ZPO.
----
CategoryZwalczanieNieuczciwejKonkurencji CategoryPrawoPrywatneMiedzynarodowe CategoryMiedzynarodowePostepowanieCywilne CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych
