Wiki source for KazusZastaw8
====Kazus nr 8 z zakresu zastawu====
==ustanowienie zastawu rejestrowego, przejęcie na własność==
((1)) STAN FAKTYCZNY
A nabył od B samochód użytkowy za 10.000 €. Ponieważ nie posiadał kwoty odpowiadającej cenie sprzedaży, porozumiał się z C, który udzielił mu pożyczki na spłatę ceny. Dla zabezpieczenia roszczenia z umowy pożyczki na pojeździe ustanowiono zastaw. Ponieważ zarówno A i C zależało na szybkim spłaceniu wierzytelności, konieczne było pozostawienie samochodu we władaniu nabywcy. A i C porozumieli się więc, że na rzecz C zostanie ustanowiony zastaw rejestrowy. Sporządzono stosowną umowę. W umowie zamieszczono m.in. zapis, iż zastawnik może przejąć na własność przedmiot zastawu.
Sąd rejestrowy dokonał wpisu zastawu rejestrowego do odpowiedniego rejestru.
Ponieważ A nie spłacił w umówionym terminie kwoty, C wysłał A e-mailem oświadczenie, w którym oznajmił o przejęciu samochodu na własność.
C żąda wobec tego od A wydania pojazdu.
//1. Czy roszczenie jest uzasadnione?//
//2. Jak wyglądałaby sytuacja, gdyby umowa sprzedaży była nieważna z uwagi na brak świadomości B?//
((1)) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
C mógłby żądać od A wydania pojazdu na podstawie {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}, gdyby stał się jego właścicielem, zaś A władałby faktycznie tym pojazdem nie posiadając skutecznego względem B uprawnienia.
((2)) Własność pojazdu
Na początku właścicielem pojazdu był B.
Jednakże B utracił własność na rzecz A na mocy umowy sprzedaży ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 535 KC"}}).
C mógł stać się właścicielem pojazdu na skutek przejęcia go na własność, gdy A nie spłacił wierzytelności.
Generalnie zaspokojenie zastawnika następuje wg {{pu przepis="art. 312 KC"}} stosownie do przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Te przepisy przewidują z kolei wyłącznie sprzedaż egzekucyjną i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy wierzyciela i dłużnika. Nie przewidują natomiast możliwości przejęcia przedmiotu zastawu przez zastawnika na własność.
Jednakże w umowie zastawniczej między A i C przewidziano taką możliwość. Byłaby ona dopuszczalna, gdyby w niniejszej sytuacji ustanowiono zastaw rejestrowy. Na podstawie {{pu przepis="art. 22 ust. 2 pkt 2 UZastRej"}} możliwe jest przejęcie przez zastawnika na własność przedmiotu zastawu rejestrowego. Wobec tego C mógłby się stać właścicielem pojazdu, gdyby:
1) ustanowiono skutecznie zastaw rejestrowy
1) w umowie zastawniczej przewidziano skutecznie możliwość zaspokojenia się zastawnika przez przejęcie przedmiotu na własność oraz
1) C złożyłby skuteczne oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu na własność.
((3)) ustanowienie zastawu rejestrowego
Do ustanowienia zastawu rejestrowego niezbędne jest:
1) istnienie wierzytelności, którą zastaw ten miałby zabezpieczać,
1) zawarcie skutecznej umowy zastawniczej oraz
1) dokonanie wpisu zastawu rejestrowego do rejestru zastawów ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 UZastRej"}}).
**(1) wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym**
W tym wypadku wierzytelność wynikała z umowy sprzedaży. Wierzytelność może być wyrażona w walucie obcej ({{pu przepis="art. 5 UZastRej"}}). Obecnie (tj. od 11.1.2009) nie ma już ograniczeń podmiotowych do zastosowania ustawy o zastawie rejestrowym. Nie ma także ograniczeń przedmiotowych.
**(2) skuteczna umowa zastawnicza**
Umowa zastawnicza musi sprostać wymaganiom opisanym w {{pu przepis="art. 3 UZastRej"}}.
Minimalną treść umowy określa {{pu przepis="art. 3 ust. 2 UZastRej"}}. Dodatkowym zastrzeżeniem - tutaj właśnie dokonanym - jest opcja zaspokojenia się zastawnika przez przejęcie przedmiotu zastawu na własność (por. {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}).
Dla swej skuteczności wymaga dochowania formy pisemnej //ad solemnitatem//. A i C dokonali czynności w określonej formie.
**(3) dokonanie wpisu do rejestru zastawów**
Zastaw został wpisany do odpowiedniego rejestru. Więcej o zasadach wpisu zastawu do rejestru zastawów w dokumencie ZastawRejestrowy.
**(4) wynik pośredni**
A i C skutecznie ustanowili zastaw rejestrowy.
((3)) zastrzeżenie możliwości przejęcia przedmiotu zastawu na własność
Dopuszczalność przejęcia na własność wynika z {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}.
Ponieważ chodzi tu o dodatkowy zapis umowy zastawniczej (por. {{pu przepis="art. 3 ust. 2 UZastRej"}}), ważność tego uzgodnienia zależy w pierwszym rzędzie od dochowania ogólnych wymogów wpływających na skuteczność umowy zastawniczej. Zastrzeżenie to powinno więc być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
{{pu przepis="Art. 22 ust. 1 UZastRej"}} przewiduje ponadto, iż nie we wszystkich wypadkach przedmiot zastawu może być przejęty na własność. Zapis takie jest bowiem skuteczny jedynie wówczas, gdy chodzi o przedmiot zastawu wymieniony w {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}. W kazusie umowa dotyczyła pojazdu. Samochód może stanowić w tym wypadku rzecz występującą powszechnie w obrocie ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 2 UZastRej"}}). Przyjmuje się, że rzeczami w rozumieniu tego zapisu są "ruchomości, które nie zostały wyłączone z obrotu (res extra commercium) czy też rzeczy, które uczestniczą w obrocie, ale ich obrót jest ograniczony szczególnymi przepisami" (Gołaczyński/Leśniak, Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów. Komentarz, 2009, art. 22 nb. 7). Samochód spełnia te kryteria, wobec czego możliwe było zastrzeżenie przejęcia go na własność przez zastawnika.
Prawo do przejęcia na własność może być ustanowione wyłącznie na rzecz zastawnika. Zapis na rzecz osoby trzeciej jest - przynajmniej patrząc na brzmienie przepisu - niedopuszczalne.
A i C skutecznie zastrzegli możliwość przejęcia samochodu na własność.
((3)) skutecznie oświadczenie C o przejęciu na własność
C złożył oświadczenie o przejęciu na własność.
Przejście przedmiotu zastawu na własność następuje z chwilą dojścia oświadczenia do adresata ({{pu przepis="art. 61 KC"}}). Ponieważ w tym wypadku oświadczenie złożone zostało w formie elektronicznej (e-mail), obowiązuje reguła wyrażona w {{pu przepis="art. 61 § 2 KC"}}.
Oświadczenie o przejęciu na własność nie wymaga formy szczególnej (Gołaczyński/Leśniak, Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów. Komentarz, 2009, art. 22 nb. 11). Dopuszczalne było więc również wysłanie oświadczenia e-mailem.
((3)) wynik
C stał się właścicielem pojazdu i jest tym samym legitymowany czynnie z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Faktyczne władanie przez A
A faktycznie włada pojazdem i jest legitymowany biernie.
((2)) Skuteczne uprawnienie do władania pojazdem
A nie przysługuje żadne uprawnienie do władania rzeczą. W konkretnej sytuacji można ewentualnie rozważyć prawo zatrzymania ({{pu przepis="art. 461 KC"}} albo {{pu przepis="art. 496 KC"}}).
((2)) Wynik
C stał się właścicielem pojazdu na skutek przejęcia go na własność. Może domagać się więc od A wydania samochodu.
((1)) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
W tym wypadku wchodzi w grę nabycie zastawu w dobrej wierze od nieuprawnionego. Możliwość nabycia zastawu w tym trybie wynika z {{pu przepis="art. 1 ust. 2 UZastRej"}} w zw. z {{pu przepis="art. 309 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}.
----
CategoryKazusyZastaw
==ustanowienie zastawu rejestrowego, przejęcie na własność==
((1)) STAN FAKTYCZNY
A nabył od B samochód użytkowy za 10.000 €. Ponieważ nie posiadał kwoty odpowiadającej cenie sprzedaży, porozumiał się z C, który udzielił mu pożyczki na spłatę ceny. Dla zabezpieczenia roszczenia z umowy pożyczki na pojeździe ustanowiono zastaw. Ponieważ zarówno A i C zależało na szybkim spłaceniu wierzytelności, konieczne było pozostawienie samochodu we władaniu nabywcy. A i C porozumieli się więc, że na rzecz C zostanie ustanowiony zastaw rejestrowy. Sporządzono stosowną umowę. W umowie zamieszczono m.in. zapis, iż zastawnik może przejąć na własność przedmiot zastawu.
Sąd rejestrowy dokonał wpisu zastawu rejestrowego do odpowiedniego rejestru.
Ponieważ A nie spłacił w umówionym terminie kwoty, C wysłał A e-mailem oświadczenie, w którym oznajmił o przejęciu samochodu na własność.
C żąda wobec tego od A wydania pojazdu.
//1. Czy roszczenie jest uzasadnione?//
//2. Jak wyglądałaby sytuacja, gdyby umowa sprzedaży była nieważna z uwagi na brak świadomości B?//
((1)) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
C mógłby żądać od A wydania pojazdu na podstawie {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}, gdyby stał się jego właścicielem, zaś A władałby faktycznie tym pojazdem nie posiadając skutecznego względem B uprawnienia.
((2)) Własność pojazdu
Na początku właścicielem pojazdu był B.
Jednakże B utracił własność na rzecz A na mocy umowy sprzedaży ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 535 KC"}}).
C mógł stać się właścicielem pojazdu na skutek przejęcia go na własność, gdy A nie spłacił wierzytelności.
Generalnie zaspokojenie zastawnika następuje wg {{pu przepis="art. 312 KC"}} stosownie do przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Te przepisy przewidują z kolei wyłącznie sprzedaż egzekucyjną i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy wierzyciela i dłużnika. Nie przewidują natomiast możliwości przejęcia przedmiotu zastawu przez zastawnika na własność.
Jednakże w umowie zastawniczej między A i C przewidziano taką możliwość. Byłaby ona dopuszczalna, gdyby w niniejszej sytuacji ustanowiono zastaw rejestrowy. Na podstawie {{pu przepis="art. 22 ust. 2 pkt 2 UZastRej"}} możliwe jest przejęcie przez zastawnika na własność przedmiotu zastawu rejestrowego. Wobec tego C mógłby się stać właścicielem pojazdu, gdyby:
1) ustanowiono skutecznie zastaw rejestrowy
1) w umowie zastawniczej przewidziano skutecznie możliwość zaspokojenia się zastawnika przez przejęcie przedmiotu na własność oraz
1) C złożyłby skuteczne oświadczenie o przejęciu przedmiotu zastawu na własność.
((3)) ustanowienie zastawu rejestrowego
Do ustanowienia zastawu rejestrowego niezbędne jest:
1) istnienie wierzytelności, którą zastaw ten miałby zabezpieczać,
1) zawarcie skutecznej umowy zastawniczej oraz
1) dokonanie wpisu zastawu rejestrowego do rejestru zastawów ({{pu przepis="art. 2 ust. 1 UZastRej"}}).
**(1) wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym**
W tym wypadku wierzytelność wynikała z umowy sprzedaży. Wierzytelność może być wyrażona w walucie obcej ({{pu przepis="art. 5 UZastRej"}}). Obecnie (tj. od 11.1.2009) nie ma już ograniczeń podmiotowych do zastosowania ustawy o zastawie rejestrowym. Nie ma także ograniczeń przedmiotowych.
**(2) skuteczna umowa zastawnicza**
Umowa zastawnicza musi sprostać wymaganiom opisanym w {{pu przepis="art. 3 UZastRej"}}.
Minimalną treść umowy określa {{pu przepis="art. 3 ust. 2 UZastRej"}}. Dodatkowym zastrzeżeniem - tutaj właśnie dokonanym - jest opcja zaspokojenia się zastawnika przez przejęcie przedmiotu zastawu na własność (por. {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}).
Dla swej skuteczności wymaga dochowania formy pisemnej //ad solemnitatem//. A i C dokonali czynności w określonej formie.
**(3) dokonanie wpisu do rejestru zastawów**
Zastaw został wpisany do odpowiedniego rejestru. Więcej o zasadach wpisu zastawu do rejestru zastawów w dokumencie ZastawRejestrowy.
**(4) wynik pośredni**
A i C skutecznie ustanowili zastaw rejestrowy.
((3)) zastrzeżenie możliwości przejęcia przedmiotu zastawu na własność
Dopuszczalność przejęcia na własność wynika z {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}.
Ponieważ chodzi tu o dodatkowy zapis umowy zastawniczej (por. {{pu przepis="art. 3 ust. 2 UZastRej"}}), ważność tego uzgodnienia zależy w pierwszym rzędzie od dochowania ogólnych wymogów wpływających na skuteczność umowy zastawniczej. Zastrzeżenie to powinno więc być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
{{pu przepis="Art. 22 ust. 1 UZastRej"}} przewiduje ponadto, iż nie we wszystkich wypadkach przedmiot zastawu może być przejęty na własność. Zapis takie jest bowiem skuteczny jedynie wówczas, gdy chodzi o przedmiot zastawu wymieniony w {{pu przepis="art. 22 ust. 1 UZastRej"}}. W kazusie umowa dotyczyła pojazdu. Samochód może stanowić w tym wypadku rzecz występującą powszechnie w obrocie ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 2 UZastRej"}}). Przyjmuje się, że rzeczami w rozumieniu tego zapisu są "ruchomości, które nie zostały wyłączone z obrotu (res extra commercium) czy też rzeczy, które uczestniczą w obrocie, ale ich obrót jest ograniczony szczególnymi przepisami" (Gołaczyński/Leśniak, Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów. Komentarz, 2009, art. 22 nb. 7). Samochód spełnia te kryteria, wobec czego możliwe było zastrzeżenie przejęcia go na własność przez zastawnika.
Prawo do przejęcia na własność może być ustanowione wyłącznie na rzecz zastawnika. Zapis na rzecz osoby trzeciej jest - przynajmniej patrząc na brzmienie przepisu - niedopuszczalne.
A i C skutecznie zastrzegli możliwość przejęcia samochodu na własność.
((3)) skutecznie oświadczenie C o przejęciu na własność
C złożył oświadczenie o przejęciu na własność.
Przejście przedmiotu zastawu na własność następuje z chwilą dojścia oświadczenia do adresata ({{pu przepis="art. 61 KC"}}). Ponieważ w tym wypadku oświadczenie złożone zostało w formie elektronicznej (e-mail), obowiązuje reguła wyrażona w {{pu przepis="art. 61 § 2 KC"}}.
Oświadczenie o przejęciu na własność nie wymaga formy szczególnej (Gołaczyński/Leśniak, Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów. Komentarz, 2009, art. 22 nb. 11). Dopuszczalne było więc również wysłanie oświadczenia e-mailem.
((3)) wynik
C stał się właścicielem pojazdu i jest tym samym legitymowany czynnie z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Faktyczne władanie przez A
A faktycznie włada pojazdem i jest legitymowany biernie.
((2)) Skuteczne uprawnienie do władania pojazdem
A nie przysługuje żadne uprawnienie do władania rzeczą. W konkretnej sytuacji można ewentualnie rozważyć prawo zatrzymania ({{pu przepis="art. 461 KC"}} albo {{pu przepis="art. 496 KC"}}).
((2)) Wynik
C stał się właścicielem pojazdu na skutek przejęcia go na własność. Może domagać się więc od A wydania samochodu.
((1)) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
W tym wypadku wchodzi w grę nabycie zastawu w dobrej wierze od nieuprawnionego. Możliwość nabycia zastawu w tym trybie wynika z {{pu przepis="art. 1 ust. 2 UZastRej"}} w zw. z {{pu przepis="art. 309 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 169 § 1 KC"}}.
----
CategoryKazusyZastaw
