Wersja [13185]
To jest stara wersja KazusWspolwlasnosc1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2011-01-03 10:27:10.
Kazus nr 1 z zakresu współwłasności
A. Stan faktyczny
A i B są współwłaścicielami nieruchomości, w której znajduje się lokal użytkowy o powierzchni 271,40 m2. B wniosła jako aport do spółki cywilnej prawo bezpłatnego używania tego lokalu. Lokal wykorzystywany jest na działalność spółki, której wspólniczkami są B, C i D. Zajęcie lokalu przez B i prowadzenie w nim księgarni nastąpiło bez wiedzy i zgody A. Spółka nie zawarła umowy najmu lokalu i nie płaci za jego użytkowanie. Czynsz, jaki można osiągnąć z wynajmu takiego lokalu wynosi ok. 30.000 zł miesięcznie.
A domaga się opuszczenia i opróżnienia z osób i rzeczy lokalu użytkowego.
Czy jej żądanie jest zasadne?
(zob. wyrok SN z dnia 7 lutego 2003 r., III CKN 1386/00, LEX nr 77082)
B. Rozwiązanie
Roszczenie A przeciwko B, C i D z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
.§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
1. Legitymacja
Roszczenie windykacyjne, także to zmierzające do eksmisji, opiera się na legitymacji właściciela. Uprawnionym do jego podniesienia jest także współwłaściciel (art. 209 KC
art. 209 KC
Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.
), gdyż roszczenie windykacyjne zmierza do zachowania wspólnego prawa.Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.
2. Naruszenie własności
Poprzez używanie lokalu przez spółkę cywilną "K.T.", której wspólniczkami są B, C i D, A została pozbawiona faktycznego władztwa nad rzeczą.
3. Brak skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, czy B, C i D nie przysługuje skuteczne względem A prawo do władania lokalem użytkowym. Ponieważ C i D nie łączył z A żaden stosunek obligacyjny ani rzeczowy, nie mogą one przeciwstawić A własnego skutecznego uprawnienia. Mogłyby jednak spróbować wywieść takie uprawnienie od B, o ile jej takowe przysługuje.
a. uprawnienie B
B jest współwłaścicielką budynku, w którym znajduje się lokal. Roszczenie windykacyjne pomiędzy współwłaścicielami nie ma zastosowania, gdyż odnosi się on jedynie do osób trzecich. W stosunkach między współwłaścicielami obowiązują zasady wynikające z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
. Dopiero po zniesieniu współwłasności powództwo o eksmisję byłego współwłaściciela staje się dopuszczalne. W tym wypadku nie doszło jednak do zniesienia współwłasności.Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
Pozostali współwłaściciele mogą żądać wydania części nieruchomości wtedy, gdy dokonany został podział quoad usum, a jeden ze współwłaścicieli zajmuje część nieruchomości sprzecznie z umową (por. wyrok SN z dnia 16 października 1989 r., III CRN 355/69, niepubl.). W niniejszej sprawie podział nieruchomości quoad usum nie został przeprowadzony.
B ma zatem skuteczne przeciwko A uprawnienie do władania tą częścią nieruchomości w postaci udziału we współwłasności z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
(uprawnienie do współposiadania całości nieruchomości). Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
b. uprawnienie C i D
Skoro uprawnienie przysługuje B, to C i D mogłyby od niej wywieść stosowne uprawnienie dla siebie. W omawianej sprawie Sąd Okręgowy uznał, że "B, przekazując spółce prawo bezpłatnego używania tego lokalu, przekroczyła uprawnienia współwłaściciela mieszczące się w ramach zwykłego zarządu rzeczą wspólną, nie uzyskała też zgody wszystkich współwłaścicieli." Skutkiem naruszenia art. 199 KC
art. 199 KC
Do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
byłaby nieważność czynności prawnej (art. 58 § 1 KCDo rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
), co prowadziłoby do konkluzji, że spółka użytkuje lokal bez tytułu prawnego. W tej sytuacji powództwo windykacyjne byłoby zasadne wobec wszystkich wspólników spółki cywilnej.§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Tą wykładnię zakwestionował Sąd Najwyższy. Jego zdaniem B jest - jako współwłaścicielka nieruchomości - "uprawniona do współposiadania tej nieruchomości i nie jest pozbawiona możliwości zawierania z innymi osobami umów, których przedmiotem jest to współposiadanie." Każdy ze współwłaścicieli może więc w ramach swego udziału współposiadać każdą część rzeczy wspólnej i może do tego współposiadania dopuścić także inne osoby niebędące współwłaścicielami. To uprawnienie trwa dopóty, dopóki nie zostanie dokonany podział quoad usum.
C i D wywodzą więc od B skuteczne uprawnienie do władania lokalem.
4. Wynik
A nie ma wobec B, C i D skutecznego roszczenia windykacyjnego.
CategoryKazusyWspolwlasnosc
Na tej stronie jest jeden komentarz [Pokaż komentarz]
