Wiki source for KazusUzytkowanieWieczyste4
====Kazus nr 4 z zakresu użytkowania wieczystego====
==zrzeczenie się użytkowania wieczystego==
((1)) Stan faktyczny
M, użytkownik wieczysty należących do Skarbu Państwa działek położonych w gminie G, aktem notarialnym z dnia 15.3.2005 r. zrzekł się użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków stanowiących odrębne nieruchomości oraz złożył wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu użytkowania wieczystego i własności budynków na rzecz G. W dniu 17.5.2005 r. referendarz sądowy dokonał wpisu zgodnego z wnioskiem. Skarb Państwa żąda od G opłaty za użytkowanie wieczyste.
//Czy Skarb Państwa może domagać się od G opłaty za użytkowanie wieczyste?//
((1)) Rozwiązanie
//(por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19.5.2006 r., III CZP 26/06 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 23.8.2006, III CZP 60/06)//
Roszczenie Skarbu Państwa (SP) przeciw G o opłatę za [[UzytkowanieWieczyste użytkowanie wieczyste]] na podst. {{pu przepis="art. 238 KC"}}
SP mógłby domagać się od G opłaty za użytkowanie wieczyste na podst. {{pu przepis="art. 238 KC"}}, gdyby gmina była użytkownikiem wieczystym i opłata ustalona dla jednego z użytkowników (poprzednika) wiązała jego następcę prawnego.
((2)) Związanie opłatą następcy prawnego
Zgodnie z {{pu przepis="art. 238 KC"}} wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Pytanie jednak, czy opłatę tą ustala się dla każdego z użytkowników wieczystych osobno, czy też w razie nabycia (pochodnego czy pierwotnego) użytkowania wieczystego wysokość opłaty ustalona wobec poprzednika prawnego wiąże także jego następcę.
Stosownie do treści {{pu przepis="art. 71 ust. 4 UGospNier"}} opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, poczynając od roku następnego po roku, w którym ustanowiono wieczyste użytkowanie. Wymieniony przepis, w połączeniu z {{pu przepis="art. 238 KC"}}, prowadzi do stwierdzenia, że obowiązek płacenia rocznej opłaty obciąża każdego użytkownika wieczystego bez względu na to, czy prawo użytkowania wieczystego nabył w sposób konstytutywny czy translatywny. Opłata roczna jest bowiem immanentnie związana z prawem użytkowania wieczystego i nabywca tego prawa w drodze kontraktu nie może się zasłaniać brakiem wiedzy zarówno co do istnienia samego obciążenia prawa opłatą roczną, jak i jej wysokości (wyrok SN z dnia 16.12.1999 r., II KN 639/98, OSNC z 2000 r. Nr 6, poz. 121).
Gmina byłaby więc związana opłatą ustaloną wobec M.
((2)) Gmina jako użytkownik wieczysty gruntu SP
Roszczenie z {{pu przepis="art. 238 KC"}} przysługuje wyłącznie przeciw użytkownikowi wieczystemu. Należy więc ustalić, czy gmina stała się użytkownikiem wieczystym, na skutek zrzeczenia się tego prawa przez M.
((3)) gmina jako użytkownik wieczysty nieruchomości SP
W pierwszej kolejności należy ustalić, czy gminie w ogóle może przysługiwać prawo użytkowania wieczystego na gruncie będącym własnością Skarbu Państwa. Pozytywna odpowiedź na to pytania wynika wprost z {{pu przepis="art. 14 ust. 1 zd. 2 UGospNier"}}.
((3)) nabycie użytkowania wieczystego przez gminę
W niniejszej sytuacji rozstrzygające będzie ustalenie, czy G nabyła prawo użytkowania wieczystego na skutek jego zrzeczenia się przez M.
SN w uchwale z 19.5.2006 r. (III CZP 26/06) wyjaśnił, że generalnie zrzeczenie się tego prawa jest dopuszczalne, co potwierdza regulacja {{pu przepis="art. 16 UGospNier"}}. Nie może mieć jednak ona zastosowania do niniejszej sytuacji, gdyż reguluje sytuację, gdy zrzekającym się jest państwowa lub samorządowa osoba prawna. Tu zaś zrzekającym się była osoba fizyczna.
Do 15.7.2006 r. przepisem mogącym znaleźć analogiczne zastosowanie był {{pu przepis="art. 179 KC"}}, który jednak utracił moc na skutek wyroku TK z dnia 15.3.2005 r. (zob. {{pu akt="WyrokTK_K 9/04"}})
SN skłonił się więc w cytowanym orzeczeniu z 2006 r. do analogicznego zastosowania {{pu przepis="art. 246 KC"}}, gdyż jest on lepiej dostosowany do natury użytkowania wieczystego. W szczególności zapewnia on jasność relacji między właścicielem i użytkownikiem wieczystym wobec konieczności złożenia stosownego oświadczenia właścicielowi nieruchomości ({{pu przepis="art. 246 § 1 zd. 2 KC"}}), a z uwagi na wymaganie wykreślenia użytkowania wieczystego z księgi wieczystej chroni bezpieczeństwo obrotu. Pozwala także uniknąć zarzutów, które w odniesieniu do zrzeczenia się własności zostały zgłoszone w odniesieniu do {{pu przepis="art. 179 KC"}} w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego ({{pu akt="WyrokTK_K 9/04"}}), oraz w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05, w którym po raz pierwszy wyraźnie wskazano na podstawy stosowania {{pu przepis="art. 246 KC"}} wobec zrzeczenia się użytkowania wieczystego.
Skutkiem zrzeczenia się więc przez M prawa użytkowania wieczystego było jego wygaśnięcie ({{pu przepis="art. 246 KC"}} analog.), a nie nabycie przez G.
G nie jest użytkownikiem wieczystym.
((1)) Wynik
SP nie ma wobec G roszczenia o opłatę za użytkowanie wieczyste z {{pu przepis="art. 238 KC"}}, gdyż nie nabyła ona użytkowania wieczystego na skutek zrzeczenia się przez M.
----
CategoryKazusyUzytkowanieWieczyste
==zrzeczenie się użytkowania wieczystego==
((1)) Stan faktyczny
M, użytkownik wieczysty należących do Skarbu Państwa działek położonych w gminie G, aktem notarialnym z dnia 15.3.2005 r. zrzekł się użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków stanowiących odrębne nieruchomości oraz złożył wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu użytkowania wieczystego i własności budynków na rzecz G. W dniu 17.5.2005 r. referendarz sądowy dokonał wpisu zgodnego z wnioskiem. Skarb Państwa żąda od G opłaty za użytkowanie wieczyste.
//Czy Skarb Państwa może domagać się od G opłaty za użytkowanie wieczyste?//
((1)) Rozwiązanie
//(por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19.5.2006 r., III CZP 26/06 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 23.8.2006, III CZP 60/06)//
Roszczenie Skarbu Państwa (SP) przeciw G o opłatę za [[UzytkowanieWieczyste użytkowanie wieczyste]] na podst. {{pu przepis="art. 238 KC"}}
SP mógłby domagać się od G opłaty za użytkowanie wieczyste na podst. {{pu przepis="art. 238 KC"}}, gdyby gmina była użytkownikiem wieczystym i opłata ustalona dla jednego z użytkowników (poprzednika) wiązała jego następcę prawnego.
((2)) Związanie opłatą następcy prawnego
Zgodnie z {{pu przepis="art. 238 KC"}} wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Pytanie jednak, czy opłatę tą ustala się dla każdego z użytkowników wieczystych osobno, czy też w razie nabycia (pochodnego czy pierwotnego) użytkowania wieczystego wysokość opłaty ustalona wobec poprzednika prawnego wiąże także jego następcę.
Stosownie do treści {{pu przepis="art. 71 ust. 4 UGospNier"}} opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, poczynając od roku następnego po roku, w którym ustanowiono wieczyste użytkowanie. Wymieniony przepis, w połączeniu z {{pu przepis="art. 238 KC"}}, prowadzi do stwierdzenia, że obowiązek płacenia rocznej opłaty obciąża każdego użytkownika wieczystego bez względu na to, czy prawo użytkowania wieczystego nabył w sposób konstytutywny czy translatywny. Opłata roczna jest bowiem immanentnie związana z prawem użytkowania wieczystego i nabywca tego prawa w drodze kontraktu nie może się zasłaniać brakiem wiedzy zarówno co do istnienia samego obciążenia prawa opłatą roczną, jak i jej wysokości (wyrok SN z dnia 16.12.1999 r., II KN 639/98, OSNC z 2000 r. Nr 6, poz. 121).
Gmina byłaby więc związana opłatą ustaloną wobec M.
((2)) Gmina jako użytkownik wieczysty gruntu SP
Roszczenie z {{pu przepis="art. 238 KC"}} przysługuje wyłącznie przeciw użytkownikowi wieczystemu. Należy więc ustalić, czy gmina stała się użytkownikiem wieczystym, na skutek zrzeczenia się tego prawa przez M.
((3)) gmina jako użytkownik wieczysty nieruchomości SP
W pierwszej kolejności należy ustalić, czy gminie w ogóle może przysługiwać prawo użytkowania wieczystego na gruncie będącym własnością Skarbu Państwa. Pozytywna odpowiedź na to pytania wynika wprost z {{pu przepis="art. 14 ust. 1 zd. 2 UGospNier"}}.
((3)) nabycie użytkowania wieczystego przez gminę
W niniejszej sytuacji rozstrzygające będzie ustalenie, czy G nabyła prawo użytkowania wieczystego na skutek jego zrzeczenia się przez M.
SN w uchwale z 19.5.2006 r. (III CZP 26/06) wyjaśnił, że generalnie zrzeczenie się tego prawa jest dopuszczalne, co potwierdza regulacja {{pu przepis="art. 16 UGospNier"}}. Nie może mieć jednak ona zastosowania do niniejszej sytuacji, gdyż reguluje sytuację, gdy zrzekającym się jest państwowa lub samorządowa osoba prawna. Tu zaś zrzekającym się była osoba fizyczna.
Do 15.7.2006 r. przepisem mogącym znaleźć analogiczne zastosowanie był {{pu przepis="art. 179 KC"}}, który jednak utracił moc na skutek wyroku TK z dnia 15.3.2005 r. (zob. {{pu akt="WyrokTK_K 9/04"}})
SN skłonił się więc w cytowanym orzeczeniu z 2006 r. do analogicznego zastosowania {{pu przepis="art. 246 KC"}}, gdyż jest on lepiej dostosowany do natury użytkowania wieczystego. W szczególności zapewnia on jasność relacji między właścicielem i użytkownikiem wieczystym wobec konieczności złożenia stosownego oświadczenia właścicielowi nieruchomości ({{pu przepis="art. 246 § 1 zd. 2 KC"}}), a z uwagi na wymaganie wykreślenia użytkowania wieczystego z księgi wieczystej chroni bezpieczeństwo obrotu. Pozwala także uniknąć zarzutów, które w odniesieniu do zrzeczenia się własności zostały zgłoszone w odniesieniu do {{pu przepis="art. 179 KC"}} w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego ({{pu akt="WyrokTK_K 9/04"}}), oraz w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05, w którym po raz pierwszy wyraźnie wskazano na podstawy stosowania {{pu przepis="art. 246 KC"}} wobec zrzeczenia się użytkowania wieczystego.
Skutkiem zrzeczenia się więc przez M prawa użytkowania wieczystego było jego wygaśnięcie ({{pu przepis="art. 246 KC"}} analog.), a nie nabycie przez G.
G nie jest użytkownikiem wieczystym.
((1)) Wynik
SP nie ma wobec G roszczenia o opłatę za użytkowanie wieczyste z {{pu przepis="art. 238 KC"}}, gdyż nie nabyła ona użytkowania wieczystego na skutek zrzeczenia się przez M.
----
CategoryKazusyUzytkowanieWieczyste
