Wiki source for KazusPrzechowanieNr1
====Kazus nr 1 z zakresu umowy przechowania====
((1)) Stan faktyczny
A w czasie podróży do Moskwy, zatrzymał się na dworcu W-wa Centralna na klika godzin. Ponieważ chciał sobie w czasie przerwy zwiedzić stolicę, oddał bagaż (wartość – 3.000 zł) do przechowalni bagażu prowadzonej przez B. Jako pokwitowanie A otrzymał kwitek, potwierdzający oddanie bagażu do przechowalni oraz numer bagażu. W czasie wycieczki po mieście A zgubił kwit, który został odnaleziony przez Z. Z udał się do przechowalni i – po przedłożeniu kwitka – otrzymał od pracownika przechowalni bagaż A, z którym uciekł.
A żąda od B odszkodowania w wys. 3.000 zł, na co B odpowiada, że jego pracownik wydał bagaż osobie, która przedstawiała kwit, więc dopełnił wszystkich wymagań.
//Czy A może domagać się od B odszkodowania w wysokości 3.000 zł?//
((1)) Rozwiązanie
Roszczenie A przeciwko B o 3.000 zł z {{pu przepis="art. 471 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 835 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia - przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej
Przesłankami roszczenia odszkodowawczego z {{pu przepis="art. 471 KC"}} jest zawsze:
szkoda,
zdarzenie ją powodujące, polegające na niewykonaniu albo nienależytym wykonaniu zobowiązania oraz
związek przyczynowo-skutkowy między zdarzenie i szkodą (więcej w skrypcie RoszczenieOdszkodowawczeArt471KC).
((3)) brak regulacji szczególnych
{{pu przepis="Art. 471 KC"}} znajduje zastosowanie, gdy brak jest regulacji szczegółowych. Przepisy o umowie przechowania przewidują odpowiedzialność odszkodowawczą w {{pu przepis="art. 841 KC"}}. Jest to jednak przepis modyfikujący {{pu przepis="art. 478 KC"}}, który w tym wypadku nie ma zastosowania.
((3)) szkoda
A utracił bagaż o wartości 3.000 zł, przez co poniósł szkodę w podanej wysokości ({{pu przepis="art. 361 § 2 KC"}}).
((3)) zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem uruchamiającym odpowiedzialność odszkodowawczą jest w {{pu przepis="art. 471 KC"}} nienależyte wykonania zobowiązania, za które dłużnik (B) powinien ponosić odpowiedzialność. W tym wypadku B mógłby odpowiadać za to, iż wydał bagaż osobie nie będącej właścicielem ani przez niego nie upoważnionej do odbioru.
**(1) zobowiązanie**
Warunkiem odpowiedzialności z {{pu przepis="art. 471 KC"}} jest jednak w pierwszej kolejności istnienie zobowiązania pomiędzy A i B. Ponieważ A i B zwarli skuteczną umowę przechowania, wiązał ich stosunek zobowiązaniowy w rozumieniu {{pu przepis="art. 471 KC"}}.
**(2) nienależyte wykonanie/niewykonanie zobowiązania**
Nienależyte wykonanie zachodzi wówczas, gdy dłużnik zachowuje się niezgodnie z treścią zobowiązania lub jego zachowanie wprawdzie odpowiada treści zobowiązania, ale nie prowadzi do zaspokojenia wierzytelności (zob. RoszczenieOdszkodowawczeArt471KC).
Obowiązkiem przechowawcy jest sprawowanie pieczy nad rzeczą (por. {{pu przepis="art. 835 KC"}}). Jako że bagaż został wydany osobie trzeciej, B nie spełnił obowiązku pieczy nad przechowywanym przedmiotem.
**(3) odpowiedzialność dłużnika za nienależyte wykonanie**
Problemem jest jednak odpowiedzialność B. Należy zbadać, czy stwierdzenie B, iż działał należycie, powoduje obalenie domniemania wynikającego z {{pu przepis="art. 471 KC"}} i wyłączenie jego odpowiedzialności. Zgodnie z {{pu przepis="art. 472 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 474 zd. 1 KC"}} dłużnik odpowiada także za niezachowanie należytej staranności przez osoby, z których pomocą zobowiązanie wykonywa. Należy więc ustalić, czy pracownik zatrudniony u B dochował należytej staranności (zob. {{pu przepis="art. 355 § 1 KC"}}) wydając bagaż Z.
Z {{pu przepis="art. 844 § 1 KC"}} wynika, iż uprawnienie do żądania rzeczy z powrotem przysługuje składającemu. Należyta staranność nakazuje więc wydanie przedmiotu przechowania składającemu (wierzycielowi) albo osobie przez niego uprawnionej, por. {{pu przepis="art. 452 KC"}}. Wyjątkowo jednak zwolnienie dłużnika następuje w wyniku przedstawienia przez odbiorcę świadczenia dokumentu legitymującego go do odbioru świadczenia ze skutkiem dla wierzyciela i ze zwolnieniem dłużnika - {{pu przepis="art. 464 KC"}}. Szczególnymi przepisami dla {{pu przepis="art. 464 KC"}} są regulacje dot. papierów wartościowych i znaków legitymacyjnych. Z {{pu przepis="art. 921(15) § 3 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 921(7) KC"}} wynika, że spełnienie przez dłużnika świadczenia do rąk posiadacza znaku legitymacyjnego na okaziciela zwalnia dłużnika z obowiązku świadczenia, chyba że dłużnik działał w złej wierze.
Należy więc ustalić, czy kwit bagażowy był znakiem legitymacyjnym na okaziciela. Przez znaki legitymacyjne (papiery legitymacyjne) rozumie się wszelkiego rodzaju dokumenty stwierdzające obowiązek spełnienia świadczenia na rzecz okaziciela dokumentu, nie będące papierami wartościowymi (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 921(15) nb. 1; zob. także skrypt ZnakLegitymacyjny). Kwit bagażowy jest znakiem legitymacyjnym na okaziciela, gdyż określa przedmiot umowy przechowania, nie określając z nazwiska składającego. Domniemywa się w związku z tym, że okaziciel jest właścicielem dokumentu i zarazem wierzycielem ucieleśnionej w nim wierzytelności (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 921(7) nb. 3).
Pracownik wydając bagaż Z, który przedstawił kwit, spełnił świadczenie do rąk okaziciela.
Zwolnienie dłużnika w tym wypadku następuje jednak wyłącznie pod warunkiem, iż nie działał on złej wierze ({{pu przepis="art. 921(7) KC"}} //in fine//). Zgodnie z domniemaniem z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać.
Pracownik B dochował należytej staranności. Tym samym B jest zwolniony z odpowiedzialności wobec A.
((2)) Wynik
A nie ma wobec B roszczenia o zapłatę 3.000 zł.
----
CategoryKazusyPrawoCywilne CategoryUmowaPrzechowania CategoryPapieryWartosciowe CategoryZnakiLegitymacyjne
((1)) Stan faktyczny
A w czasie podróży do Moskwy, zatrzymał się na dworcu W-wa Centralna na klika godzin. Ponieważ chciał sobie w czasie przerwy zwiedzić stolicę, oddał bagaż (wartość – 3.000 zł) do przechowalni bagażu prowadzonej przez B. Jako pokwitowanie A otrzymał kwitek, potwierdzający oddanie bagażu do przechowalni oraz numer bagażu. W czasie wycieczki po mieście A zgubił kwit, który został odnaleziony przez Z. Z udał się do przechowalni i – po przedłożeniu kwitka – otrzymał od pracownika przechowalni bagaż A, z którym uciekł.
A żąda od B odszkodowania w wys. 3.000 zł, na co B odpowiada, że jego pracownik wydał bagaż osobie, która przedstawiała kwit, więc dopełnił wszystkich wymagań.
//Czy A może domagać się od B odszkodowania w wysokości 3.000 zł?//
((1)) Rozwiązanie
Roszczenie A przeciwko B o 3.000 zł z {{pu przepis="art. 471 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 835 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia - przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej
Przesłankami roszczenia odszkodowawczego z {{pu przepis="art. 471 KC"}} jest zawsze:
szkoda,
zdarzenie ją powodujące, polegające na niewykonaniu albo nienależytym wykonaniu zobowiązania oraz
związek przyczynowo-skutkowy między zdarzenie i szkodą (więcej w skrypcie RoszczenieOdszkodowawczeArt471KC).
((3)) brak regulacji szczególnych
{{pu przepis="Art. 471 KC"}} znajduje zastosowanie, gdy brak jest regulacji szczegółowych. Przepisy o umowie przechowania przewidują odpowiedzialność odszkodowawczą w {{pu przepis="art. 841 KC"}}. Jest to jednak przepis modyfikujący {{pu przepis="art. 478 KC"}}, który w tym wypadku nie ma zastosowania.
((3)) szkoda
A utracił bagaż o wartości 3.000 zł, przez co poniósł szkodę w podanej wysokości ({{pu przepis="art. 361 § 2 KC"}}).
((3)) zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem uruchamiającym odpowiedzialność odszkodowawczą jest w {{pu przepis="art. 471 KC"}} nienależyte wykonania zobowiązania, za które dłużnik (B) powinien ponosić odpowiedzialność. W tym wypadku B mógłby odpowiadać za to, iż wydał bagaż osobie nie będącej właścicielem ani przez niego nie upoważnionej do odbioru.
**(1) zobowiązanie**
Warunkiem odpowiedzialności z {{pu przepis="art. 471 KC"}} jest jednak w pierwszej kolejności istnienie zobowiązania pomiędzy A i B. Ponieważ A i B zwarli skuteczną umowę przechowania, wiązał ich stosunek zobowiązaniowy w rozumieniu {{pu przepis="art. 471 KC"}}.
**(2) nienależyte wykonanie/niewykonanie zobowiązania**
Nienależyte wykonanie zachodzi wówczas, gdy dłużnik zachowuje się niezgodnie z treścią zobowiązania lub jego zachowanie wprawdzie odpowiada treści zobowiązania, ale nie prowadzi do zaspokojenia wierzytelności (zob. RoszczenieOdszkodowawczeArt471KC).
Obowiązkiem przechowawcy jest sprawowanie pieczy nad rzeczą (por. {{pu przepis="art. 835 KC"}}). Jako że bagaż został wydany osobie trzeciej, B nie spełnił obowiązku pieczy nad przechowywanym przedmiotem.
**(3) odpowiedzialność dłużnika za nienależyte wykonanie**
Problemem jest jednak odpowiedzialność B. Należy zbadać, czy stwierdzenie B, iż działał należycie, powoduje obalenie domniemania wynikającego z {{pu przepis="art. 471 KC"}} i wyłączenie jego odpowiedzialności. Zgodnie z {{pu przepis="art. 472 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 474 zd. 1 KC"}} dłużnik odpowiada także za niezachowanie należytej staranności przez osoby, z których pomocą zobowiązanie wykonywa. Należy więc ustalić, czy pracownik zatrudniony u B dochował należytej staranności (zob. {{pu przepis="art. 355 § 1 KC"}}) wydając bagaż Z.
Z {{pu przepis="art. 844 § 1 KC"}} wynika, iż uprawnienie do żądania rzeczy z powrotem przysługuje składającemu. Należyta staranność nakazuje więc wydanie przedmiotu przechowania składającemu (wierzycielowi) albo osobie przez niego uprawnionej, por. {{pu przepis="art. 452 KC"}}. Wyjątkowo jednak zwolnienie dłużnika następuje w wyniku przedstawienia przez odbiorcę świadczenia dokumentu legitymującego go do odbioru świadczenia ze skutkiem dla wierzyciela i ze zwolnieniem dłużnika - {{pu przepis="art. 464 KC"}}. Szczególnymi przepisami dla {{pu przepis="art. 464 KC"}} są regulacje dot. papierów wartościowych i znaków legitymacyjnych. Z {{pu przepis="art. 921(15) § 3 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 921(7) KC"}} wynika, że spełnienie przez dłużnika świadczenia do rąk posiadacza znaku legitymacyjnego na okaziciela zwalnia dłużnika z obowiązku świadczenia, chyba że dłużnik działał w złej wierze.
Należy więc ustalić, czy kwit bagażowy był znakiem legitymacyjnym na okaziciela. Przez znaki legitymacyjne (papiery legitymacyjne) rozumie się wszelkiego rodzaju dokumenty stwierdzające obowiązek spełnienia świadczenia na rzecz okaziciela dokumentu, nie będące papierami wartościowymi (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 921(15) nb. 1; zob. także skrypt ZnakLegitymacyjny). Kwit bagażowy jest znakiem legitymacyjnym na okaziciela, gdyż określa przedmiot umowy przechowania, nie określając z nazwiska składającego. Domniemywa się w związku z tym, że okaziciel jest właścicielem dokumentu i zarazem wierzycielem ucieleśnionej w nim wierzytelności (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, art. 921(7) nb. 3).
Pracownik wydając bagaż Z, który przedstawił kwit, spełnił świadczenie do rąk okaziciela.
Zwolnienie dłużnika w tym wypadku następuje jednak wyłącznie pod warunkiem, iż nie działał on złej wierze ({{pu przepis="art. 921(7) KC"}} //in fine//). Zgodnie z domniemaniem z {{pu przepis="art. 7 KC"}} dobrą wiarę należy domniemywać.
Pracownik B dochował należytej staranności. Tym samym B jest zwolniony z odpowiedzialności wobec A.
((2)) Wynik
A nie ma wobec B roszczenia o zapłatę 3.000 zł.
----
CategoryKazusyPrawoCywilne CategoryUmowaPrzechowania CategoryPapieryWartosciowe CategoryZnakiLegitymacyjne
