Wiki source for KazusPozyczkaNr1
====Kazus nr 1 z umowy pożyczki====
((1)) Stan faktyczny
Wiosną 2003 r. rolnik A pożyczył od rolnika B tonę zboża na obsianie swojego pola. Terminu zwrotu zboża strony nie ustaliły bliżej. Po żniwach roku 2003 (dokładnie 15.9.2003 r.), B zażądał od A zwrotu zboża. Ten odmówił, twierdząc, że zbiory były tak marne, że ledwie uzyskał zboże na swoje potrzeby i nie może oddać tony. Prośby B ponawiał wielokrotnie, aż w końcu 7 maja 2007 r. wniósł przeciw A powództwo o zwrot pszenicy.
//Czy w tej sytuacji rolnik B może domagać się od A zwrotu pszenicy?//
((1)) Rozwiązanie
Roszczenie B przeciw A o zwrot tony zboża z {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}} z [[UmowaPozyczki umowy pożyczki]]. Jest to roszczenie o wykonanie umowy.
((2)) Powstanie roszczenia
B mógłby domagać się zwrotu pszenicy na podstawie {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}}, gdyby zawarł z A skuteczną umowę pożyczki.
((3)) zawarcie umowy
A i B złożyli stosowne i ważne oświadczenia woli. Również brak odpłatności nie wyklucza przyjęcia umowy pożyczki, albowiem odpłatność zależy zawsze od stron. Ponadto umowa pożyczki doszła do skutku z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli ([[UmowaKonsensualna umowa konsensualna]] - RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 516).
((3)) treść umowy
Fakt, że przedmiotem umowy nie była rzecz oznaczona co do tożsamości, nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że zawarta umowa była umową pożyczki, albowiem wg art. 720 § 1 przedmiotem umowy pożyczki mogą być także rzeczy oznaczone tylko co do gatunku.
((3)) skuteczność umowy
Dla umów pożyczki dot. rzeczy oznaczonych co do tożsamości nie przewidziano żadnej szczególnej formy. Niemniej jednak zgodnie z § 2 dla umowy pożyczki, której przedmiot ma wartość wyższą niż 500 zł powinno się zachować formę pisemną. Forma ta jest jednak - z uwagi na brak innego zastrzeżenia - zastrzeżona dla celów dowodowych (zob. {{pu przepis="art. 73 § 1 KC"}} oraz {{pu przepis="art. 74 KC"}}). Ponieważ cena tony pszenicy wynosiła w 2003 r. ok. 800 zł, to umowę należało zawrzeć w formie pisemnej. Brak tej formy skutkuje konsekwencjami określonymi w {{pu przepis="art. 74 KC"}}. Nie wpływa to jednak na ważność umowy (forma //ad probationem// - RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 516).
A i B zwarli więc skuteczną umowę pożyczki.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność oznacza, iż roszczenie jest wymagalne i może być dochodzone na drodze przymusu, czyli przed sądem lub przed innym organem państwowym (por. {{pu przepis="art. 498 § 1 KC"}}; por. też Machnikowski w: SystemPrawaPrywatnegoTom5, 2006, s. 132, nb. 64; zob. również [[ZaskarzalnoscRoszczenia odpowiedni skrypt]]).
((3)) wymagalność
[[WymagalnoscRoszczenia Wymagalność roszczenia]] o zwrot następuje zgodnie z {{pu przepis="art. 723 KC"}} (przepis szczególny wobec {{pu przepis="art. 455 KC"}}), tzn. z upływem 6 tygodni od wypowiedzenia, jeżeli strony same nie określiły terminu zwrotu rzeczy pożyczonej. Tym samym wymagalność roszczenia nastąpiła 27.10.2003 r. (por. też {{pu przepis="art. 112 KC"}}).
((3)) przedawnienie
Terminy [[PrzedawnienieRoszczenMajatkowych przedawnienia]] roszczeń dającego pożyczkę wynikają z przepisów ogólnych. Zgodnie więc z {{pu przepis="art. 118 KC"}} termin przedawnienia wynosi 10 lat, o ile roszczenie nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. O rozumieniu pojęcia działalności gospodarczej na tle KC zob więcej w skrypcie pt. [[http://www.net4lawyer.com/openlaw/wikka.php?wakka=PrzedawnienieRoszczenMajatkowych#section_11 Przedawnienie roszczeń majątkowych]].
W tym kazusie należy sprawdzić więc, czy rolnik prowadzi działalność gospodarczą w ujęciu {{pu przepis="art. 118 KC"}}. {{pu przepis="Art. 3 USwobodDziałGosp"}} wyłącza wprawdzie działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt spod zakresu stosowania ustawy. W doktrynie uważa się jednak, że wykładnia pojęcia działalności gospodarczej jest w KC autonomiczna, wobec czego wspomniane wyłączenie nie ma znaczenia rozstrzygającego. Należy więc sięgnąć do przesłanek determinujących treść pojęcia na tle KC. Są nimi: zawodowy (a więc stały) charakter, związana z nim powtarzalność podejmowanych działań, podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6.12.1991 r., sygn. III CZP 117/91; opubl. w OSNCP z 1992 nr 5 poz. 65 oraz OSP z 1992 nr 11 poz. 235). Na tym tle można potwierdzić prowadzenie działalności gospodarczej także przez rolników.
Skutkiem tego jest konieczność zastosowania krótszego, bo 3-letniego, terminu przedawnienia. Ten upłynął 27.10.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 KC"}} i {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Zarzut przedawnienia jest więc w tym wypadku trafiony.
((2)) Wynik
B nie może domagać się od A zwrotu 1 tony zboża na podstawie {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}}.
----
CategoryKazusyPozyczka CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych
((1)) Stan faktyczny
Wiosną 2003 r. rolnik A pożyczył od rolnika B tonę zboża na obsianie swojego pola. Terminu zwrotu zboża strony nie ustaliły bliżej. Po żniwach roku 2003 (dokładnie 15.9.2003 r.), B zażądał od A zwrotu zboża. Ten odmówił, twierdząc, że zbiory były tak marne, że ledwie uzyskał zboże na swoje potrzeby i nie może oddać tony. Prośby B ponawiał wielokrotnie, aż w końcu 7 maja 2007 r. wniósł przeciw A powództwo o zwrot pszenicy.
//Czy w tej sytuacji rolnik B może domagać się od A zwrotu pszenicy?//
((1)) Rozwiązanie
Roszczenie B przeciw A o zwrot tony zboża z {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}} z [[UmowaPozyczki umowy pożyczki]]. Jest to roszczenie o wykonanie umowy.
((2)) Powstanie roszczenia
B mógłby domagać się zwrotu pszenicy na podstawie {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}}, gdyby zawarł z A skuteczną umowę pożyczki.
((3)) zawarcie umowy
A i B złożyli stosowne i ważne oświadczenia woli. Również brak odpłatności nie wyklucza przyjęcia umowy pożyczki, albowiem odpłatność zależy zawsze od stron. Ponadto umowa pożyczki doszła do skutku z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli ([[UmowaKonsensualna umowa konsensualna]] - RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 516).
((3)) treść umowy
Fakt, że przedmiotem umowy nie była rzecz oznaczona co do tożsamości, nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że zawarta umowa była umową pożyczki, albowiem wg art. 720 § 1 przedmiotem umowy pożyczki mogą być także rzeczy oznaczone tylko co do gatunku.
((3)) skuteczność umowy
Dla umów pożyczki dot. rzeczy oznaczonych co do tożsamości nie przewidziano żadnej szczególnej formy. Niemniej jednak zgodnie z § 2 dla umowy pożyczki, której przedmiot ma wartość wyższą niż 500 zł powinno się zachować formę pisemną. Forma ta jest jednak - z uwagi na brak innego zastrzeżenia - zastrzeżona dla celów dowodowych (zob. {{pu przepis="art. 73 § 1 KC"}} oraz {{pu przepis="art. 74 KC"}}). Ponieważ cena tony pszenicy wynosiła w 2003 r. ok. 800 zł, to umowę należało zawrzeć w formie pisemnej. Brak tej formy skutkuje konsekwencjami określonymi w {{pu przepis="art. 74 KC"}}. Nie wpływa to jednak na ważność umowy (forma //ad probationem// - RadwanskiPanowiczZobowiazania, 2012, nb. 516).
A i B zwarli więc skuteczną umowę pożyczki.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność oznacza, iż roszczenie jest wymagalne i może być dochodzone na drodze przymusu, czyli przed sądem lub przed innym organem państwowym (por. {{pu przepis="art. 498 § 1 KC"}}; por. też Machnikowski w: SystemPrawaPrywatnegoTom5, 2006, s. 132, nb. 64; zob. również [[ZaskarzalnoscRoszczenia odpowiedni skrypt]]).
((3)) wymagalność
[[WymagalnoscRoszczenia Wymagalność roszczenia]] o zwrot następuje zgodnie z {{pu przepis="art. 723 KC"}} (przepis szczególny wobec {{pu przepis="art. 455 KC"}}), tzn. z upływem 6 tygodni od wypowiedzenia, jeżeli strony same nie określiły terminu zwrotu rzeczy pożyczonej. Tym samym wymagalność roszczenia nastąpiła 27.10.2003 r. (por. też {{pu przepis="art. 112 KC"}}).
((3)) przedawnienie
Terminy [[PrzedawnienieRoszczenMajatkowych przedawnienia]] roszczeń dającego pożyczkę wynikają z przepisów ogólnych. Zgodnie więc z {{pu przepis="art. 118 KC"}} termin przedawnienia wynosi 10 lat, o ile roszczenie nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. O rozumieniu pojęcia działalności gospodarczej na tle KC zob więcej w skrypcie pt. [[http://www.net4lawyer.com/openlaw/wikka.php?wakka=PrzedawnienieRoszczenMajatkowych#section_11 Przedawnienie roszczeń majątkowych]].
W tym kazusie należy sprawdzić więc, czy rolnik prowadzi działalność gospodarczą w ujęciu {{pu przepis="art. 118 KC"}}. {{pu przepis="Art. 3 USwobodDziałGosp"}} wyłącza wprawdzie działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt spod zakresu stosowania ustawy. W doktrynie uważa się jednak, że wykładnia pojęcia działalności gospodarczej jest w KC autonomiczna, wobec czego wspomniane wyłączenie nie ma znaczenia rozstrzygającego. Należy więc sięgnąć do przesłanek determinujących treść pojęcia na tle KC. Są nimi: zawodowy (a więc stały) charakter, związana z nim powtarzalność podejmowanych działań, podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6.12.1991 r., sygn. III CZP 117/91; opubl. w OSNCP z 1992 nr 5 poz. 65 oraz OSP z 1992 nr 11 poz. 235). Na tym tle można potwierdzić prowadzenie działalności gospodarczej także przez rolników.
Skutkiem tego jest konieczność zastosowania krótszego, bo 3-letniego, terminu przedawnienia. Ten upłynął 27.10.2006 r. ({{pu przepis="art. 112 KC"}} i {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Zarzut przedawnienia jest więc w tym wypadku trafiony.
((2)) Wynik
B nie może domagać się od A zwrotu 1 tony zboża na podstawie {{pu przepis="art. 720 § 1 KC"}}.
----
CategoryKazusyPozyczka CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych
