Wiki source for KazusDeliktyNr4
====Kazus nr 4 z czynów niedozwolonych====
((1)) Stan faktyczny
W piątek, dnia 27.6.2003 r., kasjer K po zakończeniu pracy, nie zabezpieczył należycie kasy (wychodząc na chwilę, zostawił klucz w zamku swojego pomieszczenia kasowego). Przebywający akurat w banku wraz z rodzicami (R) 17-letni Z, wykorzystał tą sytuację i zabrał z kasy worek z pieniędzmi w kwocie 100.000 zł, które strażnik bankowy miał za chwilę przetransportować do sejfu bankowego. Rodzice nie zauważyli postępku syna, gdyż zajęci byli lekturą broszur bankowych o kredytach.
Bank (B) był ubezpieczony na wypadek kradzieży w zakładzie ubezpieczeń U.
Dnia 26.6.2006 r. w pozwie skierowanym do właściwego sądu okręgowego, B domaga się od Z, U i K zapłaty 100.000 zł. Występujący w obronie Z adwokat A twierdzi, że Z nie może on odpowiadać, gdyż działał w stanie wyższej konieczności, a poza tym jest niepełnoletni i wobec tego jest zwolniony ze wszelkiej odpowiedzialności.
K z kolei twierdzi, że jego chronią przepisy prawa pracy i wobec tego również jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności wobec pracodawcy.
U natomiast podnosi zarzut, że wg ogólnych warunków ubezpieczenia, które zostały B prawidłowo doręczone, termin przedawnienia roszczenia o świadczenie z ubezpieczenia wynosi 2 lata, wobec czego roszczenie o zapłatę wobec niego już się przedawniło.
**1.Czy B może domagać się od zapłaty od wszystkich razem?
2.Czy U będzie mógł domagać się od K i Z zapłaty 100.000 zł, gdy wypłaci bankowi stosowne odszkodowanie?**
((1)) Roszczenie B wobec K, Z i U o zapłatę
Bank miałby prawo domagać się zapłaty od Z, K i U, gdyby przysługiwało mu stosowne roszczenie wobec każdego z nich i byliby oni zobowiązani do wspólnej odpowiedzialności wobec B.
((2)) Powstanie roszczenia
Przede wszystkim należy ustalić, na jakiej podstawie Bank mógłby się domagać zapłaty od Z, K i U.
((3)) roszczenie wobec Z
Z dopuścił się kradzieży, co stanowi czyn niedozwolony, więc odpowiedzialność w tym wypadku wynika z {{pu przepis="art. 415 KC"}}.
((3)) roszczenie wobec U
U odpowiada na podstawie zawartej z B umowy ubezpieczenia majątkowego. Podstawą roszczenia jest więc {{pu przepis="art. 805 § 1 KC"}}.
((3)) roszczenie wobec K
K, jako pracownik, odpowiada na jeszcze innej podstawie: jego odpowiedzialność wynika z niedopełnienia obowiązków pracowniczych, tak więc podstawę odpowiedzialności stanowi w tym wypadku {{pu przepis="art. 471 KC"}}.
((2)) Legitymacja
Bank mógłby żądać od wszystkich zapłaty od wszystkich, gdyby byli oni wspólnie odpowiedzialni za powstanie szkody. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.
((3)) odpowiedzialność solidarna
Dla tego typu odpowiedzialności brak jest zarówno przepisu ({{pu przepis="art. 441 KC"}} nie ma zastosowania wobec U) jak również umowy.
((3)) odpowiedzialność //in solidum//
Na temat tego rodzaju wspólnej odpowiedzialności wielu dłużników zob. [[OdpowiedzialnoscInSolidum osobny skrypt]].
((2)) Brak utraty
Ponieważ roszczenie nie zostało przeniesione ani też nie wygasło, nie zostało utracone.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Brak jest jakichkolwiek wskazówek dla wątpliwości co do egzekwowalności roszczenia.
((2)) Wynik
B może domagać się zapłaty od U, Z oraz K.
((1)) Roszczenie U wobec Z i K o zapłatę
Roszczenie zwrotne będzie przysługiwać U wobec Z i K, gdy będzie miało ono swoją podstawę prawną a Z i K będą odpowiedzialni za jego spełnienie wspólnie.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie powstanie, gdy zostaną spełnione przesłanki znajdującej zastosowanie podstawy prawnej. Przyjmuje się powszechnie, iż nie można w przypadku odpowiedzialności in solidum stosować {{pu przepis="art. 376 KC"}}. Stosuje się natomiast inne zasady ogólne prawa cywilnego:
- zasadę, iż nie można powoływać się na własne niegodziwe zachowanie (co oznacza, iż Z nie miałby roszczenia zwrotnego wobec K, gdyby Z zapłacił żądaną kwotę w całości),
- przypisy o odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania,
- przepisy o wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela ({{pu przepis="art. 518 § 1 pkt 4 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 828 KC"}}),
- {{pu przepis="art. 441 § 2 KC"}} analogicznie oraz
- {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}} analogicznie (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 3, art. 369 nb. 15).
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 2 KC"}} analogicznie
W przypadku odpowiedzialności in solidum brak jest podstaw do analogicznego nawet stosowania przepisów o regresie ({{pu przepis="art. 376 KC"}}). Dlatego też w tym wypadku brak jest roszczenia z {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 2 KC"}}.
((2)) Nabycie pochodne roszczenia wg {{pu przepis="art. 828 KC"}}
U jako zakład ubezpieczeń nabywa z mocy prawa roszczenie Banku wobec Z i K o naprawienie szkody. {{pu przepis="Art. 828 KC"}} nie może być jednak podstawą prawną żądania, ale tylko przepisy, które nakazywały naprawienie szkody przez sprawców i w związku z {{pu przepis="art. 828 KC"}}, zgodnie z którym roszczenia z tych przepisów przechodzą na zakład ubezpieczeń z mocy samej ustawy.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}} analogicznie
W przypadku odpowiedzialności in solidum dłużnik, który zaspokoił wierzyciela ma roszczenie na podstawie ogólnych przepisów o odpowiedzialności, przede wszystkim na podstawie analogicznie stosowanego {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}}. U naprawił szkodę, choć nie ponosił za nią winy, więc ma roszczenie regresowe wobec Z i K, którzy ponoszą winę za wyrządzoną szkodę. U ma więc i roszczenie z {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}}.
((2)) Legitymacja stron
U jest na pewno legitymowany.
Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.
Z i K znów odpowiadają na zasadzie in solidum, albowiem brak jest przepisu, który by statuował ich odpowiedzialność solidarną ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}} nie ma zastosowania, bo K nie odpowiada za czyn niedozwolony, tylko za nienależyte wykonanie umowy).
((2)) Dalsze przesłanki
Nie są problematyczne.
((2)) Wynik
U może domagać się od Z i K wspólnej zapłaty 100.000 zł.
----
CategoryKazusyDelikty CategoryOdpowiedzialnoscInSolidum
((1)) Stan faktyczny
W piątek, dnia 27.6.2003 r., kasjer K po zakończeniu pracy, nie zabezpieczył należycie kasy (wychodząc na chwilę, zostawił klucz w zamku swojego pomieszczenia kasowego). Przebywający akurat w banku wraz z rodzicami (R) 17-letni Z, wykorzystał tą sytuację i zabrał z kasy worek z pieniędzmi w kwocie 100.000 zł, które strażnik bankowy miał za chwilę przetransportować do sejfu bankowego. Rodzice nie zauważyli postępku syna, gdyż zajęci byli lekturą broszur bankowych o kredytach.
Bank (B) był ubezpieczony na wypadek kradzieży w zakładzie ubezpieczeń U.
Dnia 26.6.2006 r. w pozwie skierowanym do właściwego sądu okręgowego, B domaga się od Z, U i K zapłaty 100.000 zł. Występujący w obronie Z adwokat A twierdzi, że Z nie może on odpowiadać, gdyż działał w stanie wyższej konieczności, a poza tym jest niepełnoletni i wobec tego jest zwolniony ze wszelkiej odpowiedzialności.
K z kolei twierdzi, że jego chronią przepisy prawa pracy i wobec tego również jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności wobec pracodawcy.
U natomiast podnosi zarzut, że wg ogólnych warunków ubezpieczenia, które zostały B prawidłowo doręczone, termin przedawnienia roszczenia o świadczenie z ubezpieczenia wynosi 2 lata, wobec czego roszczenie o zapłatę wobec niego już się przedawniło.
**1.Czy B może domagać się od zapłaty od wszystkich razem?
2.Czy U będzie mógł domagać się od K i Z zapłaty 100.000 zł, gdy wypłaci bankowi stosowne odszkodowanie?**
((1)) Roszczenie B wobec K, Z i U o zapłatę
Bank miałby prawo domagać się zapłaty od Z, K i U, gdyby przysługiwało mu stosowne roszczenie wobec każdego z nich i byliby oni zobowiązani do wspólnej odpowiedzialności wobec B.
((2)) Powstanie roszczenia
Przede wszystkim należy ustalić, na jakiej podstawie Bank mógłby się domagać zapłaty od Z, K i U.
((3)) roszczenie wobec Z
Z dopuścił się kradzieży, co stanowi czyn niedozwolony, więc odpowiedzialność w tym wypadku wynika z {{pu przepis="art. 415 KC"}}.
((3)) roszczenie wobec U
U odpowiada na podstawie zawartej z B umowy ubezpieczenia majątkowego. Podstawą roszczenia jest więc {{pu przepis="art. 805 § 1 KC"}}.
((3)) roszczenie wobec K
K, jako pracownik, odpowiada na jeszcze innej podstawie: jego odpowiedzialność wynika z niedopełnienia obowiązków pracowniczych, tak więc podstawę odpowiedzialności stanowi w tym wypadku {{pu przepis="art. 471 KC"}}.
((2)) Legitymacja
Bank mógłby żądać od wszystkich zapłaty od wszystkich, gdyby byli oni wspólnie odpowiedzialni za powstanie szkody. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.
((3)) odpowiedzialność solidarna
Dla tego typu odpowiedzialności brak jest zarówno przepisu ({{pu przepis="art. 441 KC"}} nie ma zastosowania wobec U) jak również umowy.
((3)) odpowiedzialność //in solidum//
Na temat tego rodzaju wspólnej odpowiedzialności wielu dłużników zob. [[OdpowiedzialnoscInSolidum osobny skrypt]].
((2)) Brak utraty
Ponieważ roszczenie nie zostało przeniesione ani też nie wygasło, nie zostało utracone.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Brak jest jakichkolwiek wskazówek dla wątpliwości co do egzekwowalności roszczenia.
((2)) Wynik
B może domagać się zapłaty od U, Z oraz K.
((1)) Roszczenie U wobec Z i K o zapłatę
Roszczenie zwrotne będzie przysługiwać U wobec Z i K, gdy będzie miało ono swoją podstawę prawną a Z i K będą odpowiedzialni za jego spełnienie wspólnie.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie powstanie, gdy zostaną spełnione przesłanki znajdującej zastosowanie podstawy prawnej. Przyjmuje się powszechnie, iż nie można w przypadku odpowiedzialności in solidum stosować {{pu przepis="art. 376 KC"}}. Stosuje się natomiast inne zasady ogólne prawa cywilnego:
- zasadę, iż nie można powoływać się na własne niegodziwe zachowanie (co oznacza, iż Z nie miałby roszczenia zwrotnego wobec K, gdyby Z zapłacił żądaną kwotę w całości),
- przypisy o odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania,
- przepisy o wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela ({{pu przepis="art. 518 § 1 pkt 4 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 828 KC"}}),
- {{pu przepis="art. 441 § 2 KC"}} analogicznie oraz
- {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}} analogicznie (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 3, art. 369 nb. 15).
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 2 KC"}} analogicznie
W przypadku odpowiedzialności in solidum brak jest podstaw do analogicznego nawet stosowania przepisów o regresie ({{pu przepis="art. 376 KC"}}). Dlatego też w tym wypadku brak jest roszczenia z {{pu przepis="art. 376 § 1 zd. 2 KC"}}.
((2)) Nabycie pochodne roszczenia wg {{pu przepis="art. 828 KC"}}
U jako zakład ubezpieczeń nabywa z mocy prawa roszczenie Banku wobec Z i K o naprawienie szkody. {{pu przepis="Art. 828 KC"}} nie może być jednak podstawą prawną żądania, ale tylko przepisy, które nakazywały naprawienie szkody przez sprawców i w związku z {{pu przepis="art. 828 KC"}}, zgodnie z którym roszczenia z tych przepisów przechodzą na zakład ubezpieczeń z mocy samej ustawy.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}} analogicznie
W przypadku odpowiedzialności in solidum dłużnik, który zaspokoił wierzyciela ma roszczenie na podstawie ogólnych przepisów o odpowiedzialności, przede wszystkim na podstawie analogicznie stosowanego {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}}. U naprawił szkodę, choć nie ponosił za nią winy, więc ma roszczenie regresowe wobec Z i K, którzy ponoszą winę za wyrządzoną szkodę. U ma więc i roszczenie z {{pu przepis="art. 441 § 3 KC"}}.
((2)) Legitymacja stron
U jest na pewno legitymowany.
Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.
Z i K znów odpowiadają na zasadzie in solidum, albowiem brak jest przepisu, który by statuował ich odpowiedzialność solidarną ({{pu przepis="art. 441 § 1 KC"}} nie ma zastosowania, bo K nie odpowiada za czyn niedozwolony, tylko za nienależyte wykonanie umowy).
((2)) Dalsze przesłanki
Nie są problematyczne.
((2)) Wynik
U może domagać się od Z i K wspólnej zapłaty 100.000 zł.
----
CategoryKazusyDelikty CategoryOdpowiedzialnoscInSolidum
