Wersja [12354]
To jest stara wersja CieplownictwoPrawoVsStrategia utworzona przez WojciechLisiewicz, 2010-08-16 12:37:08.
Trendy w prawie a strategia w ciepłownictwie
implikacje wynikające z obowiązującego i przyszłego stanu prawnego dla przedsiębiorstw ciepłowniczych
opracowanie nt. stanu obowiązującego latem 2010 roku
Link na ZmianyRegulacjiCieplownictwa2010
Koncepcja dokumentu - podział wg źródeł zmian:
- UE
- krajowe "pięć groszy"
A. Energetyka w UE
1. Źródło niemal wszystkich trendów - UE
Praktycznie wszystkie zmiany regulacji energetyki wynikają w ostatnich latach z wytycznych na szczeblu europejskim. Mimo, że prawo europejskie koncentruje się przede wszystkim na elektroenergetyce i zaopatrzeniu w gaz ziemny, to wiele regulacji związanych z tymi sektorami energetyki dotyczy również ciepłownictwa - przynajmniej pośrednio. Ponadto wiele regulacji związanych z ochroną środowiska czy redukcją emisji dotyczy ciepłownictwa w sposób bezpośredni. Dlatego też próba określenia sytuacji prawnej ciepłownictwa w przyszłości bezwzględnie wymaga analizy uchwalonego już lub też planowanego prawa europejskiego.
Praktycznie wszystkie zmiany regulacji energetyki wynikają w ostatnich latach z wytycznych na szczeblu europejskim. Mimo, że prawo europejskie koncentruje się przede wszystkim na elektroenergetyce i zaopatrzeniu w gaz ziemny, to wiele regulacji związanych z tymi sektorami energetyki dotyczy również ciepłownictwa - przynajmniej pośrednio. Ponadto wiele regulacji związanych z ochroną środowiska czy redukcją emisji dotyczy ciepłownictwa w sposób bezpośredni. Dlatego też próba określenia sytuacji prawnej ciepłownictwa w przyszłości bezwzględnie wymaga analizy uchwalonego już lub też planowanego prawa europejskiego.
Szczególne znaczenie dla ciepłownictwa może mieć fakt, iż Komisja Europejska w swych poczynaniach w zakresie polityki energetycznej koncentruje się między innymi na efektywności energetycznej, która to jest jednym z głównych celów UE (1). Działania na tym polu dotyczą między innymi (wybór tematów istotnych dla ciepłownictwa):
- podwyższania efektywności w oparciu o narodowe plany dotyczące efektywności energetycznej;
- wytyczne co do efektywności energetycznej budynków;
- kogeneracja, czyli wytwarzanie ciepła w skojarzeniu z energią elektryczną;
- odnawialne źródła energii
2. Poszczególne akty prawne i zakresy działań
a. Działania ogólne w zakresie efektywności energetycznej
Dyr. 2006/32/WE dotycząca efektywności energetycznej (pełne dane i polski tekst dyrektywy - PDF).
Dyr. 2006/32/WE dotycząca efektywności energetycznej (pełne dane i polski tekst dyrektywy - PDF).
b. Efektywność energetyczna budynków
W tym zakresie należy zdaniem autora zastosować strategię dwutorową.
Po pierwsze, wobec nieuniknionej legislacji (której ramy wytyczyły już obowiązujące dyrektywy) konieczna jest weryfikacja modelu biznesowego przedsiębiorstw w taki sposób, aby działania skierowane na podwyższanie efektywności energetycznej z jednej strony nie oddziaływały negatywnie na wynik przedsiębiorstwa (np. przez obniżenie obrotu czy marży) a z drugiej strony w celu wykorzystania na cele przedsiębiorstwa ciepłowniczego rodzącego się rynku efektywności.
Po drugie - co z punktu widzenia nauki prawa można określić jako uwagę de lege ferenda - należy możliwie skutecznie wpłynąć na legislację implementującą dyrektywy w taki sposób, aby nie doszło do sytuacji, w której działania wskazane powyżej zostałyby uniemożliwione lub utrudnione.
Jak kształtować legislację w zakresie efektywności energetycznej?
Wskazane są następujące rozwiązania:
Dyr. 2010/31/UE (pełne dane i polski tekst dyrektywy - PDF). Poprzednia regulacja: dyrektywa 2002/91/WE (pełne dane i polski tekst dyrektywy tutaj - PDF).
W tym zakresie należy zdaniem autora zastosować strategię dwutorową.
Po pierwsze, wobec nieuniknionej legislacji (której ramy wytyczyły już obowiązujące dyrektywy) konieczna jest weryfikacja modelu biznesowego przedsiębiorstw w taki sposób, aby działania skierowane na podwyższanie efektywności energetycznej z jednej strony nie oddziaływały negatywnie na wynik przedsiębiorstwa (np. przez obniżenie obrotu czy marży) a z drugiej strony w celu wykorzystania na cele przedsiębiorstwa ciepłowniczego rodzącego się rynku efektywności.
Po drugie - co z punktu widzenia nauki prawa można określić jako uwagę de lege ferenda - należy możliwie skutecznie wpłynąć na legislację implementującą dyrektywy w taki sposób, aby nie doszło do sytuacji, w której działania wskazane powyżej zostałyby uniemożliwione lub utrudnione.
Jak kształtować legislację w zakresie efektywności energetycznej?
Wskazane są następujące rozwiązania:
- należy doprowadzić do tego, aby promowane były projekty podwyższania efektywności niezależnie od sposobu ogrzewania danych obiektów;
- przedsiębiorstwa ciepłownicze powinny mieć możliwość realizacji projektów podwyższania efektywności energetycznej na każdym obiekcie;
- promowane projekty nie powinny być reglamentowane - jedynym kryterium różnego stopnia, w jakim projekty byłyby honorowane, powinien być obiektywnie określony efekt oszczędności energii;
c. Kogeneracja
Zdaniem KE pozytywny efekt efektywnościowy wytwarzania energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem jest w Europie zbyt słabo dostrzegany (2) i powinien być promowany. W tym celu została uchwalona dyrektywa 2004/8/WE (szczegółowe dane i tekst w języku polskim - PDF).
Promocja wytwarzania prądu i ciepła w skojarzeniu jest wprawdzie jeszcze nie do końca zaimplementowana w sposób konsekwentny i spójny. I tak w Niemczech branża ciepłownicza uskarża się na nierówne obciążenie fiskalne kogeneracji wynikające z konieczności zakupu certyfikatów CO2 przez dostawców ciepła z elektrociepłowni, podczas gdy ogrzewanie mieszkań innymi nośnikami (co do zasady mniej efektywnego energetycznie!) nie jest dotknięte kosztem certyfikatów CO2. Problem ten w Polsce nie jest dostrzegany, jednak co do zasady powinien być podnoszony na forum przedsiębiorstw ciepłowniczych, w szczególności wytwórców. W Polsce od dłuższego czasu podnoszony jest - i dopiero niedawno zniwelowany - zarzut kanibalizmu efektów kogeneracji u wytwórcy przez kosztowe powiązanie taryf dla energii elektrycznej z jednej i ciepła z drugiej strony. Wpływy ze sprzedaży ciepła w stosowanym w Polsce modelu regulacji negatywnie wpływają na taryfę dla energii elektrycznej (lub na odwrót), przez co nie może być mowy o pozytywnym efekcie regulacyjnym dla kogeneracji - również po uwzględnieniu mechanizmu tzw. czerwonych certyfikatów.
Zdaniem KE pozytywny efekt efektywnościowy wytwarzania energii elektrycznej w skojarzeniu z ciepłem jest w Europie zbyt słabo dostrzegany (2) i powinien być promowany. W tym celu została uchwalona dyrektywa 2004/8/WE (szczegółowe dane i tekst w języku polskim - PDF).
Promocja wytwarzania prądu i ciepła w skojarzeniu jest wprawdzie jeszcze nie do końca zaimplementowana w sposób konsekwentny i spójny. I tak w Niemczech branża ciepłownicza uskarża się na nierówne obciążenie fiskalne kogeneracji wynikające z konieczności zakupu certyfikatów CO2 przez dostawców ciepła z elektrociepłowni, podczas gdy ogrzewanie mieszkań innymi nośnikami (co do zasady mniej efektywnego energetycznie!) nie jest dotknięte kosztem certyfikatów CO2. Problem ten w Polsce nie jest dostrzegany, jednak co do zasady powinien być podnoszony na forum przedsiębiorstw ciepłowniczych, w szczególności wytwórców. W Polsce od dłuższego czasu podnoszony jest - i dopiero niedawno zniwelowany - zarzut kanibalizmu efektów kogeneracji u wytwórcy przez kosztowe powiązanie taryf dla energii elektrycznej z jednej i ciepła z drugiej strony. Wpływy ze sprzedaży ciepła w stosowanym w Polsce modelu regulacji negatywnie wpływają na taryfę dla energii elektrycznej (lub na odwrót), przez co nie może być mowy o pozytywnym efekcie regulacyjnym dla kogeneracji - również po uwzględnieniu mechanizmu tzw. czerwonych certyfikatów.
Mimo to w perspektywie średnio- i długoterminowej nacisk UE spowoduje, iż jedynym efektywnym ekonomicznie (i nie tylko energetycznie) sposobem wytwarzania ciepła sieciowego będzie kogeneracja. Okoliczność ta musi zostać uwzględniona przez przedsiębiorstwa ciepłownicze przy długoterminowych planach w zakresie struktury wytwarzania ciepła.
d. Odnawialne źródła energii
Szczególnie dużo uwagi w strategii energetycznej UE poświęca się tematowi odnawialnych źródeł energii. Program 3 x 20 oznacza między innymi osiągnięcie pokrycie zapotrzebowania na energię z odnawialnych źródeł na poziomie 20 % do 2020 roku. Centralnym aktem prawnym w tym zakresie jest dyrektywa 2009/28/WE (pełne dane i polski tekst - PDF).
Szczególnie dużo uwagi w strategii energetycznej UE poświęca się tematowi odnawialnych źródeł energii. Program 3 x 20 oznacza między innymi osiągnięcie pokrycie zapotrzebowania na energię z odnawialnych źródeł na poziomie 20 % do 2020 roku. Centralnym aktem prawnym w tym zakresie jest dyrektywa 2009/28/WE (pełne dane i polski tekst - PDF).
W zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE) należy spodziewać się dodatkowych i nasilających się impulsów związanych z preferencjami dla wytwarzania również ciepła z tych źródeł. Dla branży ciepłowniczej szczególne znaczenie może mieć okoliczność pojawiająca się na marginesie działań wspierających OZE - preferowanie przez UE zdecentralizowanego wytwarzania energii (3).
Odpowiednim jest wspieranie fazy demonstracji i komer cjalizacji zdecentralizowanych technologii w zakresie ener gii odnawialnej. Dążenie do zdecentralizowanego wytwarzania energii niesie ze sobą wiele korzyści, w tym wykorzystanie lokalnych źródeł energii, większe bezpie czeństwo dostaw energii w skali lokalnej, krótsze odległo ści transportu oraz mniejsze straty przesyłowe. Taka decentralizacja wspiera również rozwój i spójność społecz ności poprzez zapewnienie źródeł dochodu oraz tworze nie miejsc pracy na szczeblu lokalnym.
B. Wytyczne na szczeblu krajowym
1. Polityka energetyczna
Podstawowym dokumentem wytyczającym kierunek prac w polskiej polityce i - co za tym idzie - stanowiącym uzupełniające źródło pomocne w identyfikacji trendów politycznych i prawnych w zakresie energetyki ogólnie i ciepłownictwa w szczególności jest rządowy dokument "Polityka energetyczna Polski do 2030 roku" z dnia 10 listopada 2009 roku (więcej informacji na temat polityki energetycznej rządu zamieszczonych jest na stronach Ministerstwa Gospodarki).
Podstawowym dokumentem wytyczającym kierunek prac w polskiej polityce i - co za tym idzie - stanowiącym uzupełniające źródło pomocne w identyfikacji trendów politycznych i prawnych w zakresie energetyki ogólnie i ciepłownictwa w szczególności jest rządowy dokument "Polityka energetyczna Polski do 2030 roku" z dnia 10 listopada 2009 roku (więcej informacji na temat polityki energetycznej rządu zamieszczonych jest na stronach Ministerstwa Gospodarki).
(1) Na łamach portalu KE - Energia podaje się dosłownie, iż głównymi celami UE są obniżenie zużycia oraz redukcja marnotrawstwa energii (informacje w jęz. angielskim).
(2) Por. portal KE - dział Energia (informacje w jęz. angielskim).
(3) Por. 6 motyw dyr. 2009/28/WE.
Na tej stronie nie ma komentarzy
