Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wiki source for BezposrednieZawarcieUmowyWZakresiePublicznegoTransportuZbiorowego


Show raw source

====Bezpośrednie zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego====
==umowa bezpośrednia między organizatorem a operatorem==

((1)) WSTĘP
W zasadzie zawarcie powierzenie wykonywania usług PTZ wymaga zawarcia umowy z operatorem. Jako umowę rozumie się również akt powierzenia ({{pu przepis="art. 4 ust. 2 UPTZ"}}).
Operatora usługi publicznej wybiera się w obiektywnym postępowaniu
Szczególne zasady dotyczą transportu autobusowego i tramwajowego. Tutaj zamówienia spełniające kryteria zamówień publicznych udzielane są w trybach przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych (w Polsce {{pu akt="PrZamPubl"}}). Natomiast koncesje w tym obszarze są udzielane wg przepisów rozporządzenia 1370/2007 (Kaufmann/Lübbig/Prieß/Pünder, Verordnung 1370/2007, art. 5 nb. 44). Natomiast dla pozostałych rodzajów transportu można zastosować regulacje przewidziane w {{pu przepis="art. 5 ust. 2-6 RozpWE1370/2007"}}, czyli
1) samodzielne świadczenie usług przez organizatora lub powierzenie usług podmiotowi wewnętrznemu wg kryteriów opisanych w {{pu przepis="art. 5 ust. 2 RozpWE1370/2007"}},
1) przeprowadzenie przetargu w rozumieniu w rozumieniu {{pu przepis="art. 5 ust. 3 RozpWE1370/2007"}} albo
1) bezpośrednie zawarcie umowy {{pu przepis="art. 5 ust. 4-6 RozpWE1370/2007"}},
Ta ostatnia opcja jest przedmiotem niniejszej analizy. Natomiast w niniejszym opracowaniu pominięte zostały zagadnienia, gdy organizator decyduje się sam wykonywać usługi (zob. {{pu przepis="art. 19 ust. 2 UPTZ"}}, {{pu przepis="art. 5 ust 2 zd. 1 RozpWE1370/2007"}}; zob. [[SamodzielneSwiadczenieUslugPublicznegoTransportuZbiorowego osobny dokument]]).

((1)) Ogólne uwagi
Bezpośrednie zawarcie umowy polega na powierzenie tych usług przez zamawiającego przedsiębiorstwu usługowemu na skutek wolnego wyboru z pominięciem procedury przetargowej ({{pu przepis="art. 2 lit. h) RozpWE1370/2007"}}, NettesheimNVwZ2009, s. 1452; KnauffNZBau2012, s. 67). W praktyce publicznego transportu zbiorowego (PTZ) możliwe jest pominięcie procedury przetargowej na zasadach opisanych w przepisach o zamówieniach publicznych albo w razie wystąpienia przesłanek z {{pu przepis="art. 22 UPTZ"}}.
Zastosowanie tego trybu oznacza swobodę organizatora w zakresie wyboru oferty potencjalnego operatora

((1)) BEZPOŚREDNIE ZAWARCIE UMOWY W TRYBIE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Przepisy o zamówieniach publicznych pozwalają na pominięcie procedury przetargowej w określonych przypadkach.

((2)) Uwagi ogólne
Na podstawie {{pu przepis="art. 5 ust. 1 zd. 2 i 3 RozpWE1370/2007"}} prymat stosowania zamówień publicznych dotyczy **wyłącznie** transportu autobusowego i tramwajowego. Nie ma natomiast przeszkód, aby ustawodawca krajowy rozszerzył zakres ich stosowania także na inne rodzaje transportu (KnauffNZBau2012, s. 68). Tak zrobił np. ustawodawca niemiecki, który w § 8a ust. 2 PBefG nakazuje stosowanie GWB do zamówień, spełniających kryteria zamówień publicznych. Wydaje się, że także z {{pu przepis="art. 19 ust. 1 pkt 1) UPTZ"}} wynika pierwszeństwo stosowania przepisów o zamówieniach publicznych wobec każdego rodzaju usług transportowych.
>>Więcej na ten temat w: WagnerCardenalDierkesNZBau2014 oraz KnauffNZBau2012.>>

((2)) Przesłanki bezpośredniego zawarcia umowy w zamówieniach publicznych
Pominięcie procedury przetargowej przewiduje {{pu przepis="art. 66 PrZamPubl"}}, dla tzw. trybu zamówienia z wolnej ręki. Przesłanki zastosowania tego trybu określa {{pu przepis="art. 67 PrZamPubl"}}. Bliżej ten tryb został opisany w **[[ZamowienieZWolnejReki osobnym opracowaniu]]**.

((1)) BEZPOŚREDNIE ZAWARCIE UMOWY W TRYBIE UPTZ
Bezpośrednie zawarcie umowy przewiduje także {{pu przepis="art. 5 ust. 2 ust. 4 RozpWE1370/2007"}} a w ślad za nim w Polsce {{pu przepis="art. 22 UPTZ"}}.
Do umowy zawartej w tym trybie stosuje się {{pu przepis="art. 24-29 UPTZ"}} oraz {{pu przepis="art. 35 PrZamPubl"}}.

((2)) Bezpośrednie zawarcie umowy w sprawach bagatelnych ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 1 UPTZ"}})
Stosownie do {{pu przepis="art. 5 ust. 4 RozpWE1370/2007"}}, którego brzmienie powtarza {{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 1 UPTZ"}}, możliwe jest też zrezygnowanie z przetargów, gdy średnia wartość roczna szacowana jest na mniej niż 1000000 EUR lub które dotyczą świadczenia usług publicznych w zakresie transportu pasażerskiego w wymiarze mniejszym niż 300000 kilometrów rocznie.
Wariacją tej przesłanki jest status tzw. małego przewoźnika, tzn operatora, który dysponuje nie więcej niże 23 pojazdami ({{pu przepis="art. 22 ust. 2 UPTZ"}}).
Zamiar zawarcia umowy w tym trybie wymaga publikacji w formie ogłoszenia stosownie do {{pu przepis="art. 23 ust. 1 UPTZ"}}.

((2)) Bezpośrednie zawarcie umowy z podmiotem wewnętrznym ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 2 UPTZ"}})
Stosownie do {{pu przepis="art. 5 ust. 2 RozpWE1370/2007"}} oraz {{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 2 UPTZ"}} organizator może zawrzeć umowę z podmiotem wewnętrznym, w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, powołanym do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z pominięciem procedury przetargowej. Mamy tutaj zatem uregulowany przypadek tzw. in house, gdy podmiot powierza realizację określonych usług podmiotowi formalnie niezależnemu (odrębna osobowość prawną), nad którym sprawuje określoną kontrolę (zob. orzeczenie ETS Teckal).
W tym wypadku jednak należy pamiętać o tym, że:
- przypadku podmiotu wewnętrznego, w którym jednostka samorządu terytorialnego samodzielnie lub wspólnie z inną jednostką samorządu terytorialnego **nie** posiada 100 % udziałów lub akcji tego podmiotu wewnętrznego, umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego zawarta w trybie, o którym mowa w ust. 1, powinna przyjąć formę koncesji na usługi ({{pu przepis="art. 22 ust. 5 UPTZ"}}),
- w razie świadczenia przez podmiot wewnętrzny usług przewozowych w komunikacji miejskiej, umowa nie musi przyjąć postać koncesji na usługi, o ile jednostka samorządu terytorialnego samodzielnie lub wspólnie z inną jednostką samorządu terytorialnego posiada 100 % udziałów lub akcji tego podmiotu wewnętrznego ({{pu przepis="art. 22 ust. 4 UPTZ"}}).
Warunki powierzenia usług podmiotowi wewnętrznemu precyzuje {{pu przepis="art. 5 ust. 2 RozpWE1370/2007"}}, do którego odsyła {{pu przepis="art. 22 ust. 6 UPTZ"}}. Chodzi tutaj o kryteria zależności podmiotu wewnętrznego od organizatora (organu właściwego wg nomenklatury rozporządzenia).
Zamiar zawarcia umowy w tym trybie wymaga publikacji w formie ogłoszenia stosownie do {{pu przepis="art. 23 ust. 1 UPTZ"}}.

((2)) Bezpośrednie zawarcie umowy w transporcie kolejowym ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 3 UPTZ"}})
Również w transporcie kolejowym można nie stosować procedury przetargowej ({{pu przepis="art. 5 ust. 6 RozpWE1370/2007"}}, {{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 3 UPTZ"}}). Jednakże tutaj rozporządzenie ogranicza okres takiej umowy do 10 lat (art. 5 ust. 6), podczas gdy normalnie okres ten wynosi 15 lat ({{pu przepis="art. 4 ust. 3 RozpWE1370/2007"}}). Wyjątkowo tylko może być przedłużony o połowę, gdy wystąpią okoliczności wskazane w {{pu przepis="art. 4 ust. 4 RozpWE1370/2007"}}.
Zamiar zawarcia umowy w tym trybie wymaga publikacji w formie ogłoszenia stosownie do {{pu przepis="art. 23 ust. 1 UPTZ"}}.

((2)) Bezpośrednie zawarcie umowy w sytuacjach awaryjnych ({{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 4 UPTZ"}})
Można pominąć procedurę przetargową, gdy dochodzi do zakłócenia w świadczeniu usług lub bezpośredniego ryzyka powstania takiej sytuacji ({{pu przepis="art. 5 ust. 5 RozpWE1370/2007"}} oraz {{pu przepis="art. 22 ust. 1 pkt 4 UPTZ"}}). Umowa zawierana w przypadkach nagłych może być zawarta na okres do 12 miesięcy. W uzasadnionych przypadkach może ulec przedłużeniu, o ile łączny okres obowiązywania przedłużonej umowy nie przekroczy 2 lat ({{pu przepis="art. 22 ust. 8 UPTZ"}}).
W tym wypadku nie jest konieczna publikacja ogłoszenia o zamiarze bezpośredniego udzielenia zamówienia ({{pu przepis="art. 23 ust. 1 UPTZ"}}; więcej o skutkach wynikających z {{pu przepis="art. 59 UPTZ"}} - BozekowskaZawisza2013).

((1)) KONSEKWENCJE BEZPOŚREDNIEGO ZAWARCIA UMOWY WG UPTZ

((1)) Konieczność ogłoszenia zamiaru bezpośredniego zawarcia umowy
Zamiar bezpośredniego zawarcia umowy powinien być notyfikowany z wyprzedzeniem co najmniej sześciu miesięcy ({{pu przepis="art. 23 ust. 1 pkt 2 UPTZ"}}). Jest to konsekwencja wyłączenia trybu konkurencyjnego. Publikacja zamiaru na umożliwić potencjalnym zainteresowanym prezentację swoich ofert.

((2)) Kontrakt netto czy brutto?
W razie bezpośredniego zawarcia umowy, umowa ta powinna mieć postać **[[KoncesjaNaUslugi koncesji na usługi]]** (KlatkaKomunikacjaPubliczna2014, s. 41). Inaczej uważa Karczmarek, który ogranicza się do przypadków wymienionych w art. 22 ust. 4 i 5 UPTZ (Karczmarek, [[http://administracja.mac.gov.pl/download/58/19194/147DOR.doc opinia 147/DOR/2015]], 2015 s. 6-7). Tymczasem rozporządzenie stwierdza, że stosuje się formę koncesji dla umów z operatorami wybranymi w trybie innym niż zamówienia publiczne, jeżeli umowa dot. transportu autobusowego lub tramwajowego. W tych dwóch rodzajach transportu operator musi ponosić ryzyko świadczenia usługi, jeżeli nie został wybrany w trybie konkurencyjnym. W pozostałych rodzajach transportu (kolejowy, metro, linowy, itd.) o kwestiach wynagrodzenia rozstrzyga suwerennie organizator. Wynagrodzenie może być wówczas ukształtowane zarówno jak w umowie koncesyjnej, jak i możliwe jest zastosowanie standardu właściwego dla typowego zamówienia (Karczmarek, [[http://administracja.mac.gov.pl/download/58/19194/147DOR.doc opinia 147/DOR/2015]], 2015 s. 6-7).


((2)) Brak prawa wyłącznego
Także i w tych wypadkach nie można przyznać operatorowi prawa wyłącznego ({{pu przepis="art. 20 UPTZ"}}).

((2)) Zaskarżenie czynności organizatora
Podmiot, który jest lub był zainteresowany zawarciem umowy i któremu grozi powstanie szkody w wyniku naruszenia przepisów prawa Unii Europejskiej lub ustawy, przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego na czynności organizatora naruszające prawo krajowe lub unijne. Jest to konsekwencja nakazu wynikającego z {{pu przepis="art. 5 ust. 7 RozpWE1370/2007"}}. Przedmiotem zaskarżenia mogą być czynności związane z bezpośrednim udzieleniem zamówienia, mające charakter administracyjny, jednostronny, stanowiące wyraz realizacji przysługujących organizatorowi kompetencji i władczych uprawnień (wyrok [[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/291FEDB0D0 WSA Gliwice, sygn. II SA/Gl 1409/12]]). Ponadto warunkiem zastosowania tej regulacji jest wcześniejsze ogłoszenie przez organizatora zamiaru bezpośredniego udzielenia zamówienia (więcej w: BozekowskaZawisza2013).
Sądy administracyjne uznały za dopuszczalny przedmiot zaskarżenia:
- ogłoszenie o zamiarze bezpośredniego udzielenia zamówienia ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/22655E9B6D II Sa/Gl 1267/12]]),
- ogłoszenie zmiany ogłoszenia o zamiaru bezpośredniego udzielenia zamówienia ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/03E7D0A957 II SA/Gl 1269/12]]),
- uchwała w sprawie zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie ptz ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4F0647B6AA II SA/Gl 1268/12]]).
Sąd nie uznał natomiast za czynności podlegającej zaskarżeniu samego faktu zawarcia umowy, gdyż jest to czynność dwustronna ([[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/88BC56947F II SA/Gl 1408/12]], [[http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/291FEDB0D0 II SA/Gl 1409/12]]).

((1)) PRZEWOZY W STREFIE TRANSGRANICZNEJ
(...)
----
CategoryPublicznyTransportZbiorowy