Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  C E T A Uslugi Uzytecz...
  Gospodarka Komunalna L...
  Gospodarka Komunalna O...
  Gospodarka Komunalna O...
  Gospodarka Odpadami
  Publiczny Transport Zb...
  Rekomunalizacja
  Cilak F K2011
  Formy Dzialania Gminy
  Gminna Osoba Prawna
  Kazus Nabycie Wlasnosc...
  Kompetencje Gmin W Zak...
  Maziarz P U G2015
  Michta Palestra2009
  N I K2014a
  Nabycie Nieruchomosci ...
  Podwyzszenie Kapitalu ...
  Tatarkiewicz2014
  Uslugi W Ogolnym Inter...
  Uslugi W Ogolnym Inter...
  Wyrok N S A I I G S K3...
  Zadania Gminy
  Zakladanie Spolki Gmin...
  Zalozenie Spolki
  Zamowienia In House
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Gminna osoba prawna

definicja pojęcia

Gminną osobą prawną (zob. np. art. 9 ust. 2 USamorzGm
art. 9 USamorzGm
1. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
2. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
3. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.
4. Zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
, art. 2 pkt 6) UOgrProwDziałGosp
art. 2 UOgrProwDziałGosp
Ustawa określa także ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez:
1) pracowników urzędów państwowych, w tym członków korpusu służby cywilnej, zajmujących stanowiska kierownicze:
a) dyrektora generalnego, dyrektora departamentu (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy oraz naczelnika wydziału (jednostki równorzędnej) - w urzędach naczelnych i centralnych organów państwowych,
b) dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego, dyrektora wydziału (jednostki równorzędnej) i jego zastępcy oraz głównego księgowego, kierownika urzędu rejonowego i jego zastępcy oraz głównego księgowego - w urzędach terenowych organów rządowej administracji ogólnej,
c) kierownika urzędu i jego zastępcy - w urzędach terenowych organów rządowej administracji specjalnej,
2) pracowników urzędów państwowych, w tym członków korpusu służby cywilnej, zajmujących stanowiska równorzędne pod względem płacowym ze stanowiskami wymienionymi w pkt 1,
2a) innych niż wymienieni w pkt 1 i 2 członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
3) dyrektora generalnego Najwyższej Izby Kontroli oraz pracowników Najwyższej Izby Kontroli nadzorujących lub wykonujących czynności kontrolne,
3a) Prezesa i wiceprezesów oraz starszych radców i radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa,
3b) Przewodniczącego i Zastępców Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
4) pracowników regionalnych izb obrachunkowych zajmujących stanowiska: prezesa, członka kolegium, naczelnika wydziału oraz inspektora do spraw kontroli,
5) pracowników samorządowych kolegiów odwoławczych zajmujących stanowiska: przewodniczącego, jego zastępcy oraz etatowego członka kolegium,
6) wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), zastępców wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), skarbników gmin, sekretarzy gmin, kierowników jednostek organizacyjnych gminy, osoby zarządzające i członków organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi oraz inne osoby wydające decyzje administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta),
6a) członków zarządów powiatów, skarbników powiatów, sekretarzy powiatów, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, osoby zarządzające i członków organów zarządzających powiatowymi osobami prawnymi oraz inne osoby wydające decyzje administracyjne w imieniu starosty,
6b) członków zarządów województw, skarbników województw, sekretarzy województw, kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, osoby zarządzające i członków organów zarządzających wojewódzkimi osobami prawnymi oraz inne osoby wydające decyzje administracyjne w imieniu marszałka województwa;
7) pracowników banków państwowych zajmujących stanowiska: prezesa, wiceprezesa, członka zarządu oraz skarbnika,
8) pracowników przedsiębiorstw państwowych zajmujących stanowiska: dyrektora przedsiębiorstwa, jego zastępcy oraz głównego księgowego,
9) pracowników jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz spółek, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji, zajmujących stanowiska: prezesa, wiceprezesa i członka zarządu,
10) pracowników agencji państwowych zajmujących stanowiska: prezesa, wiceprezesa, dyrektora zespołu, dyrektora oddziału terenowego i jego zastępcy - lub stanowiska równorzędne,
11) inne osoby pełniące funkcje publiczne, jeżeli ustawa szczególna tak stanowi.
) jest podmiot, spełniający dwa warunki:
1) zgodnie z art. 33 KC
art. 33 KC
Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
ustawa winna przydawać mu osobowość prawną (np. spółka z o.o. albo spółka akcyjna, art. 12 KSH
art. 12 KSH
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji.
)
2) podmiotem partycypującym w tymże podmiocie musi być gmina.
W związku z tym drugim wymogiem pojawia się pytanie, jak duży ma być udział gminy w osobie prawnej, aby została ona uznana za gminną osobę prawną (dalej zwaną g.o.p.) w rozumieniu stosownych przepisów. W tym zakresie wykształciły się trzy koncepcje:

1. Koncepcja najszersza
Najszersza z nich zakłada, iż gminną osobą prawną jest "każda jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną, której majątek przynajmniej w części stanowi mienie gminne" (Szewc w: JyzPlaweckiSzewcKomentarz, 2005, art. 9 nr 7). To rozwiązanie traktuje więc jako g.o.p. wszelkie spółki kapitałowe bez względu na wysokość udziału gminy). Tą koncepcję lansują także - jak wynika z doświadczenia - przede wszystkim same gminy, przede wszystkim z ostrożności związanej z ich odpowiedzialnością za mienie komunalne.

2. Koncepcja pośrednia
Koncepcja pośrednia wychodzi z założenia, że g.o.p. będzie tylko taki podmiot, w którego mieniu gmina posiada wkład w wysokości przynajmniej 51% udziałów (akcji) (tak np. T. Rabska (Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej Wspólnota, 1993, nr 21), J. Jagoda (w: B. Dolnicki (red.), „Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz", 2 wydanie, Wolters Kluwer 2007, str. 68-69).
Do tej koncepcji należy zaliczyć także głos, według którego decydująca jest możliwość kontroli przez j.s.t. konkretnego podmiotu (Szewc w: JyzPlaweckiSzewcKomentarz, 2005, art. 9 nr 7). Niektórzy jednak wymagają dla takiego wpływu określonego, kwalifikowanego, udziału j.s.t. w osobie prawnej. I tak wg S. Dudzika w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udział jednostki samorządu terytorialnego w kapitale zakładowym powinien wynosić co najmniej dwie trzecie, zaś w spółce akcyjnej udział w kapitale akcyjnym - nie mniej niż trzy czwarte (Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Zakamycze 1998, str. 125).

3. Koncepcja przeważająca
Kwalitatywnie przeważa jednak idea, że za g.o.p. uznać można jedynie taki podmiot, którego mienie w całości stanowi mienie komunalne. Chodzi tu więc wyłącznie o tzw. jednoosobowe gminne osoby prawne. Zwolennikami tej koncepcji są m.in.: Z. Niewiadomski i J. Szreniawski (Problem dopuszczalności działalności gospodarczej samorządu terytorialnego), T. Dybowski (Mienie komunalne), C. Banasiński, M. Kulesza i D. Szafrański (Komentarz do ustawy o gospodarce komunalnej (str. 52 i nast.)) oraz K. Bandarzewski (Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym, LexisNexis, Warszawa 2007, str. 422-423), A. Deloff-Białek i G. Wyszogrodzki (Powierzenie zadania o udzielenie zamówienia publicznego w kontekście relacji między jednostką samorządu terytorialnego a spółką komunalną w: Finanse komunalne, Nr 4 z 2007, str. 50-51), A. Modras (Status spółki komunalnej w świetle przepisów prawa administracyjnego w: Samorząd Terytorialny nr 7-8 z 2004, str. 61). Także orzecznictwo przychyla się do tego rozwiązania (zob. wyroki SN w sprawach o sygn. akt: III CZP 6/95, OSN 1995, nr 5, poz. 72 jak również orzeczenia SN dotyczące tzw. państwowych osób prawnych: III CZP 140/91, OSNC 1992, nr 6, poz. 109, I SA 1925/92, ONSA 1994, nr 4, poz. 149 i inne).

4. Własny pogląd
Wydaje się jednak, iż za słuszny uznać należy koncept pośredni, wymagający możliwości kontrolowania podmiotu przez gminę. Kontrola ze strony gminy może wynikać stąd, iż dysponuje ona bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50 % głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami, albo ma pozycję dominującą w rozumieniu przepisów art. 4 KSH
art. 4 KSH
§ 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) spółka osobowa - spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną,
2) spółka kapitałowa - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną,
3) spółka jednoosobowa - spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza,
4) spółka dominująca - spółkę handlową w przypadku, gdy:
a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
b) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
c) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
d) członkowie jej zarządu stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub
e) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
f) wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7,
5) spółka powiązana - spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej,
6) spółka publiczna - spółkę w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,
7) instytucja finansowa - bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub powierniczych, zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji, fundusz powierniczy, towarzystwo emerytalne, fundusz emerytalny lub dom maklerski, mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),
8) rejestr - rejestr przedsiębiorców,
9) głosy - głosy "za", "przeciw" lub "wstrzymujące się" oddane podczas głosowania w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki,
10) bezwzględna większość głosów - więcej niż połowę głosów oddanych,
11) sprawozdanie finansowe - sprawozdania finansowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
§ 2. Ilekroć w ustawie mowa jest o "umowie spółki", należy przez to rozumieć także akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spółki kapitałowej.
§ 3. W przypadku gdy dwie spółki handlowe dysponują wzajemnie większością głosów obliczoną zgodnie z § 1 pkt 4 lit. a), za spółkę dominującą uważa się spółkę handlową, która posiada większy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu drugiej spółki (spółki zależnej). W przypadku gdy każda ze spółek handlowych posiada równy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu drugiej spółki, za spółkę dominującą uważa się tę spółkę, która wywiera wpływ na spółkę zależną także na podstawie powiązania przewidzianego w § 1 pkt 4 lit. b)-f).
§ 4. W przypadku gdy stosując kryteria przewidziane w § 3, nie można ustalić stosunku dominacji i zależności między dwiema spółkami handlowymi, za spółkę dominującą uważa się tę spółkę handlową, która może wywierać wpływ na inną spółkę na podstawie większej liczby powiązań, o których mowa w § 1 pkt 4 lit. b)-f).
§ 5. W przypadku niemożności ustalenia na podstawie § 3 i 4, która ze spółek jest spółką dominującą, obie spółki są spółkami wzajemnie dominującymi i zależnymi.
(a dokładnie art. 4 § 1 pkt 4 lit. b) lub c), lub e) KSH). Pogląd najszerszy bazuje na dawnych realiach, gdy gminne osoby prawne powstawały z przekształcenia przedsiębiorstw komunalnych, działających wyłącznie na podstawie mienia gminnego. Obecnie takie rozumowanie nie jest już zgodne z rzeczywistością, gdy gminy zaczynają działać na wielu obszarach, tworząc wyspecjalizowane podmioty, często z udziałem podmiotów prywatnych.

5. Definicja
Ostatecznie więc za g.o.p. uznać należy osoby prawne, w których j.s.t. mają taki udział, który zapewnia im realny wpływ na działanie podmiotu. przede wszystkim możliwość jego kontrolowania.

A. Literatura
JagodaSamorzadTerytorialny2011

CategoryLeksykonG CategoryGospodarkaKomunalna CategoryPrawoSpolek CategoryArtykuly
Na tej stronie nie ma komentarzy